Συνένοχους στην εφαρμογή των αναδιαρθρώσεων στην Ανώτατη Εκπαίδευση θέλει η κυβέρνηση τους φοιτητές, γι' αυτό και στο νομοσχέδιο που ετοιμάζει προτείνει τη συμμετοχή τους στη διαδικασία της «εσωτερικής αξιολόγησης» των πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Πετώντας, δηλαδή, το «καρότο» της συμμετοχής, επιδιώκει να περάσει πιο εύκολα το «μαστίγιο» της αξιολόγησης. Ομως, στην πραγματικότητα, βάζει τους φοιτητές σε έναν επικίνδυνο δρόμο, καλώντας τους ακόμα και να «χαφιεδίζουν» τους καθηγητές τους, να τους «στήνουν απέναντι», λες και τα συμφέροντα φοιτητών και καθηγητών δεν είναι κοινά, λες και δεν πρέπει από κοινού να παλέψουν ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και στην υποβάθμιση των ιδρυμάτων. Παράλληλα, έτσι επιδιώκει τον εγκλωβισμό και των καθηγητών οι οποίοι καλούνται αντί να αναπτύσσουν απερίσπαστοι το επιστημονικό έργο τους, να έχουν το νου τους προσανατολισμένο στο αν και πώς θα είναι «αξιολογήσιμοι».

Σε κάποια ιδρύματα, εφαρμόζεται ήδη ένα πρόγραμμα αξιολόγησης των καθηγητών από τους φοιτητές τους. Χαρακτηριστικά, στο ΤΕΙ Καβάλας, στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, μοιράζεται κατά το τέλος του εξαμήνου ερωτηματολόγιο στους σπουδαστές με το οποίο καλούνται να αξιολογήσουν τις «επιδόσεις» των καθηγητών τους στα συγκεκριμένα μαθήματα που διδάσκουν. Οι ερωτήσεις κινούνται από το αν «οι εξηγήσεις του καθηγητή ήταν ξεκάθαρες», αν στο εργαστήριο «έδωσε τεστ/ ασκήσεις που αντανακλούν τις δεξιότητες, τις έννοιες και τις πληροφορίες που διδάχτηκαν στο μάθημα», αν «παρείχε σημειώσεις που ήταν κατανοητές και καλογραμμένες»... και καταλήγουν να ζητούν από τον κάθε σπουδαστή να συγκρίνει «το συγκεκριμένο καθηγητή σε σχέση με άλλους καθηγητές του Τμήματος» (!) και να κρίνουν «αν ήταν ικανός και αποτελεσματικός για τη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος».

Δεν είναι τυχαίο ότι τέτοιου είδους ερωτηματολόγια χρησιμοποιούνται σε ιδιωτικά σχολεία και φροντιστήρια. Αντιμετωπίζουν το φοιτητή ως πελάτη, που κρίνει τις παρεχόμενες προς αυτόν υπηρεσίες και φυσικά... «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Γι' αυτό και στη Βρετανία όπου εφαρμόζεται εδώ και χρόνια αυτή η μέθοδος οι φοιτητές-πελάτες βαθμολογούν με κακούς βαθμούς τα δύσκολα μαθήματα (ανεξάρτητα αν είναι απαραίτητα για τις σπουδές) και το αποτέλεσμα είναι η υποχώρηση της γνώσης που θεωρείται «δύσκολη», η διδασκαλία ξεπέφτει σε χαμηλά επίπεδα για να «ικανοποιήσει» τους φοιτητές-«πελάτες» κι, αντίστοιχα, προγράμματα με εύκολα αντικείμενα σπουδών (π.χ. διοίκηση επιχειρήσεων, σπουδές τέχνης) χρηματοδοτούνται περισσότερο, από σπουδές όπως η φιλοσοφία, η ιστορία, η μηχανολογία. Επίσης, οι καθηγητές άρχισαν να αυτολογοκρίνονται για να γίνουν αρεστοί στους «πελάτες».

Αντίστοιχο ερωτηματολόγιο κυκλοφόρησε στους σπουδαστές και η διοίκηση του Τμήματος Πληροφορικής του ΤΕΙ Σερρών, καλώντας τους να αξιολογήσουν τους καθηγητές τους. Χαρακτηριστικά, τους ρωτάει αν «οι άριστοι καθηγητές εξυπηρετούν άμεσα (γρήγορα) τους φοιτητές» κι αν «οι άριστοι καθηγητές είναι πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν τους φοιτητές»...

Πώς όμως μπορούν να εκλάβουν οι φοιτητές την έννοια της «εξυπηρέτησης»; Πώς μπορούν πρωτοετείς ή δευτεροετείς φοιτητές να κρίνουν την επιστημονική επάρκεια ενός διδάσκοντα, όταν μόλις έρχονται σε επαφή με το επιστημονικό τους αντικείμενο;

Ακόμα κι αν κάποιοι φοιτητές «γλυκαίνονται» με την ιδέα της συμμετοχής τους, με αυτόν τον τρόπο, στη συγκεκριμένη μορφή αξιολόγησης, χρειάζεται να σκεφτούν: Σε τι θα τους ωφελήσει να συμπληρώνουν τέτοιου είδους ερωτηματολόγια, όταν αύριο το πτυχίο τους θα υποβαθμιστεί στο επίπεδο των ΙΕΚ, όταν δε θα είναι ικανό να τους εξασφαλίσει δουλιά με δικαιώματα, όταν η αξιολόγηση συνολικά φέρνει πιο κοντά τους το μέλλον της ανεργίας, της ημιαπασχόλησης, της αβεβαιότητας...

Λειτουργία των ιδρυμάτων με λογική επιχειρήσεων, προώθηση της διασύνδεσης των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις και υποταγή τελικά της έρευνας και της διδασκαλίας στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων, είναι το αποτέλεσμα της αξιολόγησης που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές αποφάσεις της διαδικασίας της Μπολόνια και θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη του ΠΑΣΟΚ.

Ενδεικτική γι' αυτό είναι η αξιολόγηση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) από την Ενωση Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (EUA) το 2001, που ανάμεσα στα συμπεράσματά της ήταν:

• Το ίδρυμα παρουσιάζει «αξιοσημείωτη εξάρτηση από την εξωτερική χρηματοδότηση», δηλαδή την κρατική χρηματοδότηση...
• Σημειώνει ότι «το ΑΠΘ προάγει και τονώνει τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία της πόλης και της περιοχής αλλά θα γίνουν πολλά περισσότερα σε αυτό τον τομέα»
• Τονίζει πως «η ομάδα (αξιολόγησης) γνωρίζει ότι η εισαγωγή διδάκτρων έχει απορριφθεί από το νομοθέτη ωστόσο εκτιμά ότι ακόμα και ένα συμβολικό ποσό θα συνέβαλλε στην επίλυση του προβλήματος των ανενεργών φοιτητών»!
• Προτείνει «τη δημιουργία μεσιτικού γραφείου στέγασης στο Πανεπιστήμιο για τη φοιτητική στέγη»
• Σημειώνει ότι «υπάρχουν δυσκολίες προσέλκυσης νέων ικανών μελών ΔΕΠ για τα νέα τμήματα και αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί αν το Πανεπιστήμιο προσφέρει περισσότερη επιχειρηματική και διεθνή προσέγγιση στους δυνάμει υποψήφιους»
• Και κάτι πολύ σημαντικό, ότι «όταν τελειώσουν οι πηγές χρηματοδότησης από την ΕΕ για τις "δράσεις" που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια αυτά» προτείνει «να αναλάβει τη διαχείρισή τους η Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου».