Συναντήθηκαν, χαμογέλασαν στους φωτογράφους, έδωσαν για πρώτη φορά δημόσια τα χέρια. Ο Αμερικανός Πρόεδρος διαπίστωσε «βήματα προόδου» και προανήγγειλε «μεγάλες αλλαγές στη Μέση Ανατολή» επικαλούμενος και τη δέσμευση των Αράβων ηγετών, που συνάντησε λίγες ώρες νωρίτερα, να βοηθήσουν, με κάθε τρόπο, στην εφαρμογή του «οδικού χάρτη».

Η πολυσυζητημένη σύνοδος ανάμεσα στον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό Μαχμούντ Αμπάς και τον Ισραηλινό ομόλογό του Αριέλ Σαρόν, υπό την αιγίδα του Προέδρου Μπους και τη φιλοξενία του Ιορδανού βασιλιά Αμπντάλα, ολοκληρώθηκε, υπό το φως μεγάλης δημοσιότητας, στο θέρετρο της Ακαμπα με δηλώσεις και δεσμεύσεις «καλών προθέσεων». Πριν καν, όμως, σβήσουν τα φώτα για τις τηλεοπτικές και φωτογραφικές κάμερες, η πραγματικότητα έριξε βαριά τη σκιά της στην πανηγυρική ατμόσφαιρα.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός στις δηλώσεις του μετά τη σύνοδο στην Ακαμπα, οι οποίες είχαν προετοιμαστεί λέξη προς λέξη υπό αμερικανική εποπτεία, όπως και αυτές του Παλαιστινίου ομολόγου του, αποδέχτηκε, για άλλη μια φορά, τον «οδικό χάρτη», χωρίς να αναφέρει, καν, αν υπαναχωρεί από 15 «ενστάσεις» που έχει, ήδη, καταγράψει η ισραηλινή ηγεσία. Επίσης, αναγνώρισε το δικαίωμα των Παλαιστινίων να ζουν σε ένα κράτος και να «κυβερνούν τους εαυτούς τους», χωρίς, όμως, να ορίσει, όπως επισήμανε ο πρώην κύριος Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Σάεμπ Ερακάτ, «τι θα είναι αυτό το κράτος». Τέλος, ο Σαρόν παραδέχτηκε ότι είναι αναγκαία «η εδαφική ενότητα του παλαιστινιακού κράτους» αλλά μίλησε, γενικώς και αορίστως, για την «απομάκρυνση ορισμένων παράνομων εποικισμών». Φυσικά, τόνισε ότι προτεραιότητά του είναι η ασφάλεια του Ισραήλ.

Ουσιαστικά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν ανέφερε τίποτε καινούριο μετά τη σύνοδο της Ακαμπα και, για άλλη μια φορά, άφησε τον «πρώτο λόγο» στην παλαιστινιακή πλευρά που καλείται να προχωρήσει σε συγκεκριμένα βήματα «πάταξης της τρομοκρατίας». Αντίθετα, ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός έκανε συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Μίλησε ρητώς για την ανάγκη «τερματισμού της ένοπλης Ιντιφάντα» και δεσμεύτηκε ότι αυτό θα γίνει γιατί «με τέτοιες μεθόδους δεν εξυπηρετείται ο αγώνας του παλαιστινιακού λαού».

Ο Πρόεδρος Μπους αρκέστηκε να ανακεφαλαιώσει τις δηλώσεις των δύο πρωθυπουργών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις δεσμεύσεις Αμπάς και μιλώντας γενικώς «για την ανάγκη διευθέτησης του θέματος των εποικισμών». Με το γνωστό του ύφος, επίσης, κατέληξε ότι «οι Αγιοι Τόποι πρέπει να μοιραστούν σε ένα παλαιστινιακό κράτος και σε ένα ισραηλινό κράτος». Εσπευσε, μάλιστα, να ανακοινώσει ότι έχει, ήδη, δώσει εντολή στον ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ, και στη σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, να «θέσουν το θέμα στις προτεραιότητές τους», επαναλαμβάνοντας, ουσιαστικά, τη θέση του ότι είναι αποφασισμένος να επιμείνει στην εφαρμογή του «οδικού χάρτη».

«Ο Αριέλ Σαρόν δεν προσέφερε τίποτε ουσιαστικό στους Παλαιστινίους» διαπίστωσε ο Παλαιστίνιος ηγέτης, τον οποίο Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ, μετά από ασφυκτικές πιέσεις, έθεσαν εκτός συνόδων και επιδιώκουν να απομακρύνουν εντελώς από τη διαδικασία των διαβουλεύσεων. Η διαπίστωση του Γιάσερ Αραφάτ αντανακλά, ουσιαστικά, την ανησυχία και τους φόβους της πλειοψηφίας των Παλαιστινίων αλλά και τη στυγνή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στα παλαιστινιακά εδάφη.

Η ισραηλινή ηγεσία, προετοιμαζόμενη προφανώς υπό αμερικανική καθοδήγηση για τη σύνοδο της Ακαμπα, προχώρησε, όπως η ίδια διακήρυττε, σε ορισμένες κινήσεις «καλής θέλησης». Επέτρεψε σε ορισμένο αριθμό Παλαιστινίων εργαζομένων να επανεισέλθουν στο Ισραήλ για να δουλέψουν. Επέτρεψε, υπό επιτήρηση, τη μετακίνηση ανάμεσα στις παλαιστινιακές πόλεις και απελευθέρωσε 100 από τους χιλιάδες Παλαιστινίους αιχμαλώτους που κρατούνται χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο ισραηλινός στρατός, όμως, παρέμεινε στις θέσεις του εντός των παλαιστινιακών εδαφών, συνέχισε τις καθημερινές εισβολές του και τις κατεδαφίσεις σπιτιών, έχει, πάντα, υπό τον έλεγχό του την παραμικρή κίνηση των απλών παλαιστινίων πολιτών, ενώ συνεχίζεται και η κατασκευή του διαχωριστικού τείχους ανάμεσα στη Δ. Οχθη και στο Ισραήλ κατάσχοντας επιπλέον παλαιστινιακά εδάφη.

«Ο παλαιστινιακός λαός πρέπει να ζήσει με αξιοπρέπεια. Να μη φοβάται για τη ζωή του, για την περιουσία του...» διαπίστωνε, στις δηλώσεις του μετά την Ακαμπα, ο Μαχμούντ Αμπάς. Και αυτό, ακριβώς, είναι το ερώτημα. Αν αυτά τίθενται ως προϋπόθεση για να προχωρήσει η εφαρμογή του «οδικού χάρτη», πώς αυτά υλοποιούνται εφόσον τίποτε δεν έχει αλλάξει για την καθημερινότητα των Παλαιστινίων υπό κατοχή;

Σε αυτό ακριβώς το σημείο εστιάζονται, με βάση τουλάχιστον τις επίσημες ανακοινώσεις τους, οι αντιρρήσεις των παλαιστινιακών οργανώσεων, οι οποίες η μία μετά την άλλη, σε λιγότερο από 24 ώρες, απέρριψαν τη δέσμευση Αμπάς για «αποστρατιωτικοποίηση» της Ιντιφάντα. «Χαμάς», «Τζιχάντ», «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης», «Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης» και «Ταξιαρχίες των Μαρτύρων του αλ Ακσα» απέρριψαν το ενδεχόμενο να καταθέσουν τα όπλα όσο συνεχίζεται η ισραηλινή κατοχή και η επιθετικότητα του ισραηλινού στρατού.

Ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός εμφανίζεται πεπεισμένος ότι μέσα από συζητήσεις θα καταφέρει να εκμαιεύσει από τις παλαιστινιακές οργανώσεις τη δέσμευση να σταματήσουν οι επιθέσεις κατά Ισραηλινών «όπου και αν βρίσκονται», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε. Ο Αμπάς, όμως, δεν έχει στα χέρια του καμία ισραηλινή υποχώρηση τέτοια που να του δίνει το περιθώριο άσκησης πιέσεων, αφού οι δυνάμεις κατοχής δεν έχουν αποχωρήσει, ούτε έχει διατυπωθεί σαφώς πότε αυτό θα γίνει. Αν, μάλιστα, λάβει κανείς υπόψη του, ότι η ισραηλινή ηγεσία δε θεωρεί επαρκή την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας αλλά απαιτεί «τη διάλυση των τρομοκρατικών υποδομών», είναι πολύ πιθανό ακόμη και αν επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, οι δυνάμεις κατοχής να μην αποχωρήσουν. «Και τότε πώς ο παλαιστινιακός λαός θα συνεχίσει την αντίσταση και θα αγωνιστεί για τον τερματισμό της κατοχής;» αναρωτιούνται οι οργανώσεις.

«Το ζήτημα δεν είναι οι καλές προθέσεις, αλλά πώς όλα αυτά θα γίνουν πράξεις» σχολίαζε την επομένη της Ακαμπα, αρθρογράφος της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτζ». Και το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Πώς ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός θα πετύχει την «αποστρατιωτικοποίηση» της Ιντιφάντα, για την οποία δεσμεύτηκε, αν δεν υπάρξει συμφωνία με τις οργανώσεις; Θα προχωρήσει στο βίαιο αφοπλισμό τους; Ακόμη και αν οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας είχαν αυτή τη δυνατότητα, μια τέτοια κίνηση θα σηματοδοτούσε την έναρξη μιας εμφύλιας σύρραξης, κάτι που ο Αμπάς γνωρίζει καλά και επιθυμεί να αποφύγει.

Αν, όμως, δε γίνει αυτό, η ισραηλινή ηγεσία δεν προτίθεται να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα παλαιστινιακά εδάφη. Ακόμη, όμως, και αν τα αποσύρει από ορισμένα σημεία και προχωρήσει όντως στη διάλυση ορισμένων «παράνομων εποικισμών» διαχειριζόμενη, με κάποιο τρόπο, την οργή των εποίκων και των ακροδεξιών ισραηλινών δυνάμεων, ο Σαρόν δε δεσμεύτηκε ποτέ θα απομακρύνει το σύνολο των εποικισμών που, φυσικά, και είναι παράνομοι. Οσο οι εποικισμοί παραμένουν, έστω και αν μειωθεί ο αριθμός τους, τα παλαιστινιακά εδάφη είναι διάτρητα και η παρουσία του ισραηλινού στρατού δεδομένη, άρα δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος. Και όλα αυτά, εφόσον γίνουν τα «πρώτα βήματα» στα οποία κατέληξε η σύνοδος της Ακαμπα.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο «οδικός χάρτης», από το ίδιο το περιεχόμενο του αλλά και από τους όρους υπό τους οποίους επιβάλλεται, δεν εμπεριέχει καμία ασφαλέστερη εγγύηση επιτυχίας, τουλάχιστον σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα «διαμεσολαβητικά» πονήματα που κατέρρευσαν σε ποτάμια αίματος. Και είναι πρακτικώς αδύνατο να εμπεριέχει αυτά τα εχέγγυα το οποιοδήποτε σχέδιο δεν εφαρμόζει, άνευ όρων, τις αποφάσεις του ΟΗΕ για το Παλαιστινιακό, αλλά αποπειράται να τις επαναδιαπραγματευτεί ή ακόμη και να τις διαγράψει ολοκληρωτικά, όπως γίνεται, τώρα, με το δικαίωμα επιστροφής των παλαιστινίων προσφύγων, που έχει, εκ των προτέρων, αποκλειστεί από την ισραηλινή πλευρά.

Εκτός, ίσως, από τις ανάγκες «δημοσίων σχέσεων» της Ουάσιγκτον προς τον αραβικό κόσμο και τα γενικότερα σχέδια «αναδιαμόρφωσης της περιοχής», ο «οδικός χάρτης» είναι σαφές ότι δεν μπορεί (και δεν επιδιώκει άλλωστε) να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματα του παλαιστινιακού λαού. Και η αποτυχία, ή ακόμη χειρότερα η κατάρρευσή του (ίσως λίγο πριν ή λίγο μετά τις επόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ οπότε και θα έχει ολοκληρωθεί η αποστολή του), θα οδηγήσει την περιοχή σε πολύ χειρότερες στιγμές.