Η Κουβανική Επανάσταση πραγματοποίησε ένα βαθύ και εξαιρετικό εκδημοκρατισμό σε όλους τους τομείς της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας και έδειξε ότι είναι δυνατό να γίνει πράξη η ιδέα μιας κυβέρνησης του λαού, από το λαό και για το λαό. Το πολιτικό σύστημα, γνήσια δημοκρατικό, με πλατιά λαϊκή συμμετοχή, βασίζεται στην αξιοπρέπεια, στην ισότητα και την πραγματική άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η επιβίωση της Επανάστασης σ' αυτά τα τόσα δύσκολα χρόνια εξηγείται μονάχα με τη βαθιά δημοκρατική βάση της. Ενας επαναστατικός κοινωνικός μετασχηματισμός δεν είναι αναστρέψιμος, όταν πρωταγωνιστής είναι ο λαός, όταν τον υπερασπίζεται ο λαός και καθημερινά εμβαθύνει σ' αυτόν. Το κουβανικό πολιτικό σύστημα είναι συνεπής συγκομιδή πάνω από ενάμιση αιώνα λυτρωτικών προσπαθειών και αγώνων, που ξεκίνησαν το 1868 και το 1895 και έφτασαν στο αποκορύφωμά τους την 1η Γενάρη του 1959. Στη Σιέρα Μαέστρα, μέσα στον πόλεμο και τους καπνούς της Επανάστασης, επισημαίνεται ο σπόρος που θα αποτελέσει τη βάση της Επανάστασης μετά τη νίκη της. Ο λαός δυνάμωσε και διατήρησε το δικό του στρατό, και στις απελευθερωμένες περιοχές εκδόθηκαν οι πρώτοι αγροτικοί νόμοι και εμφανίστηκαν τα σπέρματα για μια αξιοπρεπή και ανθρώπινη ζωή. Το Γενάρη του 1959, μπροστά στη χρεοκοπία του τυραννικού καθεστώτος, ο λαός μετέβαλε το κλίμα της εξέγερσης στην ομόφωνη γενική απεργία, που κήρυξε ο αρχηγός της Επανάστασης. Από εκείνη τη στιγμή, για πρώτη φορά στην ιστορία της Κούβας, οι μάζες είχαν αρχίσει με αποτελεσματικό τρόπο την ουσιαστική άσκηση της εξουσίας. Αρχισε ο μετασχηματισμός της κοινωνίας και η νικηφόρα Επανάσταση μπόρεσε να αντιμετωπίσει τη βάρβαρη επιθετικότητα των εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών της. Ολα αυτά τα χρόνια, η λαϊκή συμμετοχή υπήρξε αποφασιστική σε όλες τις προσκλήσεις και τα καθήκοντα. Ο λαός εντάχθηκε στην ένοπλη υπεράσπιση της χώρας και πραγματοποίησε εθελοντικά και μαζικά ηρωικές διεθνιστικές αποστολές. Η αντίληψη του παλλαϊκού πολέμου αποκαλύπτει τη δημοκρατική φύση της Επανάστασης και αποτελεί το κύριο όπλο στις επανειλημμένες απειλές «της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ». Στην Κούβα, έγινε πραγματικότητα ο ορισμός του Χοσέ Μαρτί: «Δημοκρατία είναι ο λαός που στο δεξί χέρι έχει το γεωργικό μαχαίρι του εργαζόμενου και στο αριστερό την καραμπίνα της ελευθερίας».

Η ιστορική νίκη των μαζών κατά του αναλφαβητισμού, οι κύκλοι μαθημάτων για παραπέρα μόρφωση, η εργατική και αγροτική παιδεία και η εξάπλωση της επιστημονικής εκπαίδευσης συγκέντρωσαν τις προσπάθειες ολόκληρης της κοινωνίας για την εκπλήρωση του αξιώματος του Χοσέ Μαρτί: «Το να είναι κανείς μορφωμένος, είναι ένας από τους τρόπους για να είναι ελεύθερος». Οι εργαζόμενοι ανέλαβαν συνειδητά το ρόλο τους στη δημιουργία του εθνικού πλούτου. Στους οικονομικούς μετασχηματισμούς, ήταν αναμφισβήτητα οι πρωταγωνιστές. Εκατομμύρια Κουβανοί, όπως ζητούσε ο Τσε, προσφέρθηκαν για εθελοντική δουλιά και είχαν πολύτιμη συμβολή στην οικοδόμηση της νέας κοινωνίας, στην αναβίωσή της σαν στοιχείο που σφυρηλατεί τις αξίες του νέου ανθρώπου. Η Επανάσταση ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα των μαζών σε όλους τους τομείς. Αμέτρητες είναι οι λύσεις που προσφέρθηκαν στην παραγωγή και τις υπηρεσίες. Αυτό, φυσικά, έγινε δυνατό ένεκα των σοσιαλιστικών σχέσεων στα μέσα παραγωγής και του εκδημοκρατισμού της παιδείας, που προσέφερε ευκαιρίες για την απόκτηση γνώσεων σ' ολόκληρο το λαό και διευκόλυνε την υπεροχή των εργαζομένων. Οι πολιτικές για την ανάπτυξη της Υγείας, της Κοινωνικής Πρόνοιας, της Παιδείας, του Πολιτισμού, θεμελιώδη δικαιώματα βιοσυντήρησης και πνευματικής ανάπτυξης, αναγνωρισμένες παγκόσμια για τις επιτυχίες τους, βασίζονται και αυτές σε μια απέραντη κοινωνική προβολή με τη λαϊκή διαρκή δράση. Οι ίσες ευκαιρίες για όλους ήταν και είναι πρόθεση της Επανάστασης, που το έργο της χαρακτηρίζεται από έναν πραγματικό και συνεπή ανθρωπισμό. Η αυθεντικότητα και η πρωτοτυπία του πολιτικού της συστήματος και των θεσμών του ξεχωρίζουν, ξεπερνώντας περιστασιακά λάθη και αδυναμίες που υπάρχουν σε όλα τα ανθρώπινα έργα. Το ουσιαστικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας της συνίσταται με την παρέμβαση των μαζών, στο να διορθώνει παραμορφώσεις, να εξαλείφει λάθη, να ανατρέπει εμπόδια και να συλλαμβάνει νέους δρόμους. Παρά την πεισματική και συστηματική καταδίωξή της από τους εχθρούς της, η επανάσταση, αντί να αποδυναμωθεί, δημιούργησε μορφές συμμετοχής, που με τον καιρό τελειοποιήθηκαν και που θα απαιτούν πάντα μια συνεχή ανανέωση. Αυτή η θέληση αντίστασης και μετασχηματισμού διαγράφει την πορεία της ίδρυσης και ανάπτυξης των κουβανικών δημοκρατικών θεσμών. Η συνεχής ανάπτυξη της συνείδησης του λαού προχώρησε, ταυτόχρονα, με το ανέβασμα του πολιτιστικού του επιπέδου και την παιδεία του, καθώς και με την κοινωνική και υλική του πρόοδο.

Η βάση του κουβανικού πολιτικού συστήματος είναι η εκλογή των αντιπροσώπων της εκλογικής περιφέρειας. Οι υποψήφιοι προτείνονται και επιλέγονται σε συνελεύσεις γειτονιάς. Η ψηφοφορία είναι ελεύθερη, μυστική, άμεση και η καταμέτρηση δημόσια. Για να εκλεγεί κανείς, είναι ανάγκη να πάρει πάνω από το 50% των ψήφων. Οι αντιπρόσωποι, που συγκροτούν τις Δημοτικές Συνελεύσεις της Λαϊκής Εξουσίας, κάνουν περιοδικά απολογισμό στους ψηφοφόρους τους και υπόκεινται σε ανάκληση βάσει της σχέσεως εντολής που ορίζεται από το πολιτικό σύστημα. Οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι σε όλα τα επίπεδα δεν παίρνουν καμιά απολύτως αποζημίωση. Το εκλογικό σύστημα είναι ξένο προς τον πολιτικαντισμό, τη νοθεία, την αγοραπωλησία ψήφων. Αυτή η ολόπλευρη δημοκρατία στήριξε και στηρίζει το κράτος δικαίου. Η ουσία του κουβανικού πολιτικού συστήματος δίνει έμφαση στην αυθεντική ένταξη του συνόλου της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων. Η συζήτηση των υποθέσεων δημοσίου ενδιαφέροντος, από αυτές που έχουν μεγάλη εθνική σημασία μέχρι τις τοπικές, συμβάλλει στην ενότητα και αποτελεί αφετηρία για την υιοθέτηση και εφαρμογή πρακτικών μέτρων. Σε σχέση μ' αυτό, πολλαπλασιάζονται οι εμπειρίες. Στα συνδικαλιστικά και φοιτητικά συνέδρια, καθώς και στα συνέδρια άλλων μαζικών και κοινωνικών οργανώσεων καθορίζονται πολιτικές. Προωθείται συνεχώς η συλλογική αναζήτηση λύσεων, η κατανομή των υπευθυνοτήτων, η κοινωνική σύγκληση και ο λαϊκός έλεγχος. Οι μαζικές οργανώσεις, οι κοινωνικοί και επαγγελματικοί σχηματισμοί και άλλες μορφές συνδέσμων έδωσαν δυνατότητες και δρομολόγησαν τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες όλων των τμημάτων της σοσιαλιστικής κοινωνίας των πολιτών. Οι συνελεύσεις που συγκαλούνται κάνουν δυνατή την αποτελεσματική συμμετοχή των εργαζομένων στη συζήτηση των προβλημάτων και των σχεδίων της οικονομίας. Είναι δρόμοι για την άσκηση του ρόλου τους σαν συλλογικών κατόχων των μέσων παραγωγής. Η σοσιαλιστική δημοκρατία με τη συμμετοχή του λαού τελειοποιείται διαρκώς, με τρόπο ώστε να δυναμώνει πνευματικά τον άνθρωπο, να συμβάλει στο να δώσει μεγαλύτερη δημιουργική κρίση στην ύπαρξή του και στη δουλιά του και μια ανώτερη ποιότητα στη ζωή του. Η Επανάσταση δημιουργεί πολίτες, που ασκούν ελεύθερα και συνειδητά τις υπευθυνότητές τους, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Η σοσιαλιστική δημοκρατία απαιτεί από τα στελέχη λιτότητα, μετριοφροσύνη, αφοσίωση στην υπηρεσία του λαού, διαφάνεια στην άσκηση των δημοσίων λειτουργημάτων και υποδειγματική ζωή ως πολίτες. Οι ηγέτες βγαίνουν μέσα από το λαό, σ' αυτόν δίνουν λόγο για τις πράξεις τους και από αυτόν ανακαλούνται. Η υιοθέτηση, το 1996, του Ηθικού Κώδικα των Στελεχών του Κουβανικού Κράτους επικύρωσε τις βάσεις της πολιτικής και ηθικής δέσμευσης, που αναλαμβάνουν απέναντι στην κοινωνία.

Οι αρχές αυτές έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα πολιτικά συστήματα των ΗΠΑ και των αστικών δημοκρατιών των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, όπου στις πολιτικές τους κυριαρχούν η δημαγωγία, τα ασταμάτητα οικονομικά σκάνδαλα, η γενικευμένη διαφθορά, η εκμετάλλευση. Στην πραγματικότητα, τα πολιτικά συστήματα των αστικών δημοκρατιών και ιδιαίτερα αυτό των ΗΠΑ δεν έχουν καμιά αξιοπιστία απέναντι στους ίδιους τους λαούς τους. Τα αντιπροσωπεύουν μηχανισμοί που ελέγχονται από τα ίδια τα μονοπώλια, που διαθέτουν δισεκατομμύρια δολάρια στις εκλογικές τους φάρσες και όπου η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, ιδίως στις ΗΠΑ, ουσιαστικά δεν ψηφίζει. Αντιδημοκρατικά και ως προς την ουσία, εκμεταλλεύονται, καταπιέζουν και αποκλείουν τις μεγάλες πλειοψηφίες. Για να τις παραπλανήσουν, μιλάνε για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, στην ουσία όμως αυτή είναι αντιπροσωπευτικός μηχανισμός επιβολής της βούλησης της κυρίαρχης μονοπωλιακής ολιγαρχίας. Ο Τύπος, τα πρακτορεία ειδήσεων, το ραδιόφωνο, ο κινηματογράφος, ιδιαίτερα η τηλεόραση και άλλα μέσα ενημέρωσης, όλο και πιο επιτηδευμένα, συγκροτούν γιγαντιαία μονοπωλιακά συστήματα, με τα οποία χειραγωγούν το νου του ανθρώπου και διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Στον κουβανικό λαό υπάρχουν τεράστια ηθικά αποθέματα και η καλύτερη απόδειξη βρίσκεται στην αντίσταση που αναπτύσσει απέναντι στους εχθρούς του και στην πρόοδο μιας επαναστατικής διαδικασίας, που πολλοί, εκτός της Κούβας, πίστευαν ότι δε θα μπορέσει να κρατήσει μετά τις ανατροπές που γνώρισε ο κόσμος στις αρχές της δεκαετίας του '90. Η Κούβα, όμως, επαναβεβαίωσε την απόφασή της να αντισταθεί και να συνεχίσει το δικό της δρόμο, που είναι καρπός της ιστορικής της διαδικασίας και των αγώνων της. Σέβεται το δικαίωμα της κάθε χώρας να αποφασίζει για το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό της σύστημα και απαιτεί τον ίδιο σεβασμό και για την ίδια. Οι Κουβανοί είναι πιστοί στο μεγάλο τους δάσκαλο, τον Χοσέ Μαρτί, που είπε: «Η κυβέρνηση πρέπει να προκύπτει μέσα στη χώρα. Το πνεύμα της διακυβέρνησης πρέπει να είναι εκείνο της χώρας».

Κατόπιν όλων αυτών, ποια είναι η θέση των ΗΠΑ και της ΕΕ για το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό σύστημα που οικοδομεί ο κουβανικός λαός, κάτω από αντίξοες συνθήκες και απειλές πολέμου και για την προαγωγή, διεύρυνση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου με σοσιαλιστική προσέγγιση; Η απάντηση είναι: Ακρως εχθρική. Και όσον αφορά στις ΗΠΑ, η εχθρική τους θέση είναι γνωστή. Αποδεικνύεται σε όλους τους τομείς, στα 44 χρόνια της πορείας της Επανάστασης. Η στάση της ΕΕ καθορίζεται από την κοινή θέση για την Κούβα. Σύμφωνα με αυτή την κοινή θέση, που αποτελεί ουσιαστικά αντιγραφή νόμου, που ψηφίστηκε τον ίδιο χρόνο στις ΗΠΑ με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Για την ελευθερία της Κούβας και τη Δημοκρατική Αλληλεγγύη», στόχοι της ΕΕ είναι δήθεν «η εδραίωση στην Κούβα μιας διαδικασίας μετάβασης στην πλουραλιστική δημοκρατία, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, η μόνιμη οικονομική ανάκαμψη και η βελτίωση του επιπέδου ζωής του κουβανικού λαού». Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τι εννοούν με τις λέξεις ελευθερία, πλουραλισμό, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών και πόση υποκρισία τους διακρίνει. Η κοινή θέση, που φυσικά απορρίφθηκε από την Κούβα, είναι δεσμευτική για όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ και επιβεβαιώνεται, σύμφωνα με την αρχική απόφαση, κάθε εξάμηνο. Πέρα από τις άμεσες οικονομικές επιπτώσεις που έχει για την Κούβα, χρησιμοποιείται σαν μέσο πολιτικής πίεσης για τον αποκλεισμό της από διεθνείς οργανισμούς και συμφωνίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η άρνηση της ΕΕ να γίνει η Κούβα μέλος του Συμφώνου του Κοτονού για τη συνεργασία της ΕΕ και της ομάδας των χωρών Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού, παρά το γεγονός ότι η Κούβα είναι μέλος της ομάδας αυτής και παρά την εκφρασμένη θέληση των χωρών αυτών. Η κοινή θέση αποτελεί επίσης και το πολιτικό σκεπτικό για την καταδικαστική ψήφο ενάντια στην Κούβα των χωρών της ΕΕ στην πρόσφατη Σύνοδο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στη Γενεύη, καθώς και στις προγενέστερες συνόδους. Αποτελεί πλέον γεγονός πως και οι χώρες της ΕΕ, με την κοινή τους θέση, όπως και οι ΗΠΑ ένα μοναδικό σκοπό έχουν: Την ανατροπή του σοσιαλισμού και την παλινόρθωση του καπιταλισμού, που ακόμα μερικοί και από τους υπερασπιστές του δε δίστασαν να τον χαρακτηρίσουν «άγριο», γιατί τέτοιος από τη φύση του είναι. Αυτό, όμως, για την Κούβα σημαίνει πλήρη καταστροφή σε ό,τι μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει με κόπους, θυσίες και αίμα. Μπροστά σ' αυτήν την παράφρονα απαίτηση, ο κουβανικός λαός μάχεται και έχει για αγωνιστικό του λάβαρο την εντολή του τιτάνα Αντόνιο Μασέο: «Οποιος προσπαθήσει να σφετεριστεί την Κούβα, θα μαζέψει τη σκόνη του εδάφους της, που θα είναι βουτηγμένο στο αίμα, αν δε σκοτωθεί στη μάχη» και η Κούβα κρατάει ψηλά αυτό το λάβαρο και δεν πρόκειται να το υποστείλει.