«To όνομά του και το έργο του θα ζήσουν στους αιώνες!». Ετσι έκλεινε το λόγο του πάνω στον τάφο του Καρλ Μαρξ, στις 18 Μάρτη 1883, δηλαδή τέσσερις μέρες μετά το θάνατό του (πέθανε στις 14 Μάρτη 1883), ο Φρίντριχ Ενγκελς. Δεν ήταν λόγια προφητικά. Ειπώθηκαν βασισμένα στη βαθιά επίγνωση του επιστημονικού έργου του θεμελιωτή της κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης. Της τάξης που από το Μαρξ απέκτησε τη συνείδηση της θέσης του στην ιστορική εξέλιξη, ως υποκείμενο του περάσματος της κοινωνίας από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. «Οπως ο Δαρβίνος ανακάλυψε το νόμο εξέλιξης της οργανικής φύσης, λέει ο Ενγκελς, έτσι ο Μαρξ ανακάλυψε το νόμο της εξέλιξης της ανθρώπινης ιστορίας: το σκεπασμένο ίσαμε τώρα με ιδεολογικά επιστρώματα απλό γεγονός, ότι οι άνθρωποι, πριν απ' όλα πρέπει να τρώνε, να πίνουν, να έχουν κατοικία και να ντύνονται, προτού αρχίσουν να ασχολούνται με την πολιτική, την επιστήμη, την τέχνη, τη θρησκεία κλπ. Οτι επομένως η παραγωγή των άμεσων υλικών μέσων συντήρησης και κατά συνέπεια η κάθε φορά βαθμίδα της οικονομικής ανάπτυξης ενός λαού ή μιας χρονικής περιόδου, αποτελεί τη βάση απ' όπου εξελίχθηκαν οι κρατικοί θεσμοί, οι αντιλήψεις για το δίκαιο, την τέχνη, ακόμα και οι θρησκευτικές παραστάσεις των ανθρώπων της εποχής, τη βάση απ' όπου επομένως πρέπει να εξηγηθούν και όχι αντίθετα - όπως συνέβαινε ίσαμε τώρα.

Μα αυτό δεν είναι όλο. Ο Μαρξ ανακάλυψε επίσης τον ειδικό νόμο κίνησης του σημερινού κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και της αστικής κοινωνίας που προέρχεται απ' αυτόν. Με την ανακάλυψη της υπεραξίας, φωτίστηκαν με μιας όλα, ενώ όλες οι προηγούμενες έρευνες, τόσο των αστών οικονομολόγων, όσο και των σοσιαλιστών κριτικών είχαν πλανηθεί στο σκοτάδι».

Το έργο του Καρλ Μαρξ, με κορυφαίο αδιαμφισβήτητα «Το Κεφάλαιο», δεν αναλώθηκε στη μελέτη και τις ανακαλύψεις που σφράγισαν τα θεμέλια του επιστημονικού κομμουνισμού. Ηταν ο ίδιος άνθρωπος της δράσης. «Η επιστήμη ήταν για τον Μαρξ μια ιστορικά κινητήρια επαναστατική δύναμη, θα πει ο Ενγκελς. Οσο μεγάλη χαρά κι αν αισθανόταν για κάθε νέα ανακάλυψη, σε οποιαδήποτε θεωρητική επιστήμη που δεν μπορούσε ίσως να προβλεφτεί ακόμα καθόλου η πραχτική της εφαρμογή - αισθανόταν μια εντελώς αλλιώτικη χαρά όταν επρόκειτο για μια ανακάλυψη που επιδρούσε αμέσως επαναστατικά στη βιομηχανία και γενικά στην ιστορική εξέλιξη. Ετσι παρακολούθησε επισταμένα την πορεία των ανακαλύψεων στον τομέα του ηλεκτρισμού... Γιατί ο Μαρξ ήταν προπάντων επαναστάτης. Ο πραγματικός σκοπός της ζωής του ήταν να βοηθήσει με έναν οποιοδήποτε τρόπο στην ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας και των κρατικών θεσμών που έχει δημιουργήσει, να πάρει μέρος στην απελευθέρωση του σύγχρονου προλεταριάτου, που αυτός του έδωσε για πρώτη φορά τη συνείδηση της θέσης του και των αναγκών του, τη συνείδηση των όρων της χειραφέτησής του. Ο αγώνας ήταν το στοιχείο του. Και αγωνίστηκε με πάθος επιμονή, με επιτυχία, όσο λίγοι».

Αλλωστε η «Διεθνής Ενωση των Εργατών», η πρώτη Διεθνής ήταν έργο δικό του.

Σ' αυτά τα χαρακτηριστικά αποσπάσματα του Ενγκελς στο «Λόγο στον τάφο του Καρλ Μαρξ» (Μαρξ - Ενγκελς, «Διαλεχτά Εργα», Εκδόσεις «Γνώσεις», τομ. 2, σελ187-189), συνοψίζεται το τεράστιο επαναστατικό του έργο.

Στις σύγχρονες συνθήκες η επιβεβαίωση του Μαρξ έρχεται και μέσα από τις πιο αρνητικές εξελίξεις του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, αναγκάζοντας ακόμη και τους πιο φανατικούς εχθρούς του μαρξισμού, αστούς θεωρητικούς, να αδυνατούν να το απορρίψουν. Είναι η επιβεβαίωση της φράσης του Ενγκελς, «το όνομα του και το έργο του θα ζήσουν στους αιώνες»!