Οι Θέσεις για το 22ο Συνέδριο είναι τόσο πλούσιες που δεν προσφέρονται απλά για μελέτη για τον προσυνεδριακό διάλογο, αλλά μετά και την τελική τους διαμόρφωση στο Συνέδριο θα πρέπει να αποτελέσουν υλικό για συνεχή μελέτη και όπλο για τη συνεχή βελτίωση της λειτουργίας όλου του κόμματος.
Μια γενική παρατήρηση: όλο το κείμενο το διαπερνά επίμονα ένα πράγμα. Οτι χωρίς το σοβαρό ανέβασμα του ιδεολογικοπολιτικού μας επιπέδου καμιά δουλειά καμιά δράση σε κανέναν τομέα δεν θα είναι αποτελεσματική. Κατά την γνώμη μου, πέρα από τα όποια μαθήματα δρομολογηθούν από τα πάνω, αποφασιστικό ρόλο θα παίξει η ίδια η ΚΟΒ να πάρει πρωτοβουλίες για να βοηθήσει τα μέλη της στην αυτομόρφωση. Να ξαναμπεί το μαρξιστικό βιβλίο στην ζωή μας. Να ανατρέχουμε στους κλασικούς μας για απαντήσεις στα σημερινά ζητήματα.
Το τελευταίο διάστημα οι διεθνείς εξελίξεις δικαιολογημένα, συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε όλο τον πλανήτη. Μεγάλες, βίαιες αλλαγές σημειώνονται. Οι οικονομικοί πόλεμοι βρέθηκαν σε πλήρη ανάπτυξη μέσα σε σύντομο χρόνο, η απειλή μιας γενικευμένης πολεμικής σύγκρουσης μετά τις τοπικές συγκρούσεις έρχεται πιο κοντά, η απειλή για χρήση πυρηνικών όπλων χρησιμοποιείται όλο και συχνότερα. Ο ανταγωνισμός των εξοπλισμών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Μόνο αφελείς μπορεί να πιστεύουν ότι αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν ή ότι δεν πρόκειται να συμβεί σε μας. Τα επόμενα χρόνια η ανθρωπότητα θα ζει κάτω από την ισορροπία του τρόμου.
Οι άνθρωποι ανά την υφήλιο αναρωτιούνται γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά. Φταίνε κάποιοι κακοί ηγέτες στις μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Κίνα, ΕΕ, Ρωσία κ.λπ.) και που μας οδηγούν.
Οι Θέσεις με οδηγό τη Μαρξιστική ανάλυση για την φύση του καπιταλισμού πολύ καλά αναλύει τις εξελίξεις. Μόνο που, κατά την γνώμη μου, κάτι πρέπει να συμπληρωθεί.
Οι κλασικοί μας Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν, όταν εξέταζαν τις διεθνείς εξελίξεις πάντα έβλεπαν και πώς αυτές επιδρούσαν στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα. Ποιες αντικειμενικές συνθήκες διαμορφώνονταν. Βλέπουμε για παράδειγμα στα «Κείμενα για την πολιτική και την οικονομία» του Ενγκελς και στον «Ιμπεριαλισμό» του Λένιν μέσα από την εξέταση και ανάλυση των οικονομικών εξελίξεων με την ανάπτυξη της αποικιοκρατίας, όπου δίνεται η δυνατότητα στην αστική τάξη των ιμπεριαλιστικών χωρών να δημιουργήσει ένα πλατύ στρώμα εργατικής αριστοκρατίας, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι για εκείνη την περίοδο, ειδικά στην Ευρώπη, δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα επαναστατικών κινημάτων. Δημιουργήθηκε η βάση και οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του σοσιαλρεφορμισμού που υπότασσε την εργατική τάξη στους στόχους και τις επιδιώξεις της αστικής τάξης. Αργότερα και ειδικά κάτω από τον φόβο της επίδρασης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης έφτιαξαν και ένα καλό κοινωνικό κράτος το οποίο ήταν και η βάση που εξέθρεψε τον Ευρωκομμουνισμό.
Αλλά έγραφε ο Ενγκελς, όσο σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να δούμε σήμερα επαναστάσεις στην Ευρώπη, άλλο τόσο σίγουρο είναι ότι η ίδια η ανάπτυξη του καπιταλισμού θα δημιουργήσει τις συνθήκες για να ξεσπάσουν σοσιαλιστικές επαναστάσεις.
Σήμερα, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι έχουμε αυτή την αντιστροφή. Η οικονομία της ΕΕ, εδώ και αρκετά χρόνια τώρα σημειώνει υποχώρηση της ανταγωνιστικότητάς της, με το φαινόμενο αυτό να επιταχύνεται και να μην διαφαίνεται καμιά προοπτική επανάκαμψης για το επόμενο διάστημα. Δηλαδή δεν έχουμε να κάνουμε με μια παροδική κρίση, αλλά για μια νέα κατάσταση, αποτέλεσμα της ανισόμετρης ανάπτυξης. Οι λόγοι αναφέρονται στις θέσεις. Θα πρέπει να δούμε ακόμα έναν. Ενα ισχυρό μέσο του κεφαλαίου για το ανέβασμα της ανταγωνιστικότητάς του είναι η μεγαλύτερη ένταση της εκμετάλλευσης της εργασίας: ωράρια, μισθοί, συντάξεις. Κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους: Υγεία, Παιδεία, πρόνοια κ.λπ. Ο Ευρωπαίος εργαζόμενος όμως δεν δείχνει διατεθειμένος να εγκαταλείψει το βιοτικό επίπεδο που κατάκτησε. Βλέπομε την πολιτική κρίση που ξέσπασε στη Γαλλία και όχι μόνο. Και ήμαστε ακόμα στην αρχή.
Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι αισθάνονται προδομένοι από τα κόμματα που τους κυβερνούσαν μέχρι τώρα, συντηρητικοί, σοσιαλδημοκράτες, σοσιαλιστές, ευρωκομμουνιστικά κόμματα, συνδικάτα. Ολοι σε ένα τσουβάλι. Ολοι υποτάχθηκαν στις απαιτήσεις του κεφαλαίου. Οι εργαζόμενοι βέβαια δεν γνωρίζουν τις πραγματικές αιτίες όλων αυτών που τους συμβαίνουν, γιατί κανένας δεν τους τις λέει. Μόνο μαρξιστικά Κομμουνιστικά Κόμματα θα μπορούσαν να το κάνουν, αν υπήρχαν και αν έβρισκαν τον τρόπο να τα επικοινωνήσουν απλά και κατανοητά. Επειδή όμως αυτό δεν γίνεται, περνά ο λόγος, ο απλός, ο λαϊκίστικος των ακροδεξιών. Μοιάζει αναπόφευκτο να δούμε πολύ σύντομα την ακροδεξιά να βρίσκεται στις κυβερνήσεις και να κυριαρχεί στις περισσότερες και σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης.
Ενας προβληματισμός άρχισε να μπαίνει. Γιατί οι εργαζόμενοι που παλεύουν ενάντια στις απαιτήσεις και την καταπίεση του κεφαλαίου, δεν πάνε με την αριστερά, αλλά πάνε με την ακροδεξιά; Μα ποια αριστερά, την είδαμε και στη χώρα μας, που ανέλαβε να σώσει το σύστημα στα πιο δύσκολά του.
Μόνο επαναστατικά μαρξιστικά κόμματα μπορούν να δώσουν την απάντηση.
Μόνο επαναστατικά μαρξιστικά κόμματα μπορούν να αντιπαρατεθούν στον εθνικισμό και την φασιστικοποίηση. Τα άλλα κόμματα με τις πολιτικές τους απλά τον εκτρέφουν. Ο αντιφασιστικός τους λόγος είναι κενό γράμμα.
Ολες αυτές οι εξελίξεις θα οδηγήσουν στην δημιουργία επαναστατικών κομμάτων και σε επαναστατικά κινήματα. Θα ξαναδούν την αλήθεια και την δύναμη του μαρξισμού. Και αυτό μπορούμε να το δούμε πολύ σύντομα.
Το ΚΚΕ αποτελεί σήμερα φάρο και παράδειγμα. Αυτό πολλαπλασιάζει την ευθύνη μας απέναντι στην παγκόσμια εργατική τάξη και την ιστορία.
Η Ευρώπη μας ενδιαφέρει πιο άμεσα γιατί είναι γειτονιά μας, και μας επηρεάζει άμεσα, όμως και στον υπόλοιπο κόσμο τι γίνεται;
Μόνο μια γενική παρατήρηση, για μένα σημαντική.
Η μεγάλη και γρήγορη καπιταλιστική ανάπτυξη στην ΝΑ Ασία τα τελευταία χρόνια έφερε εκατοντάδες εκατομμύρια φτωχούς αγρότες από τα χωράφια στα εργοστάσια των πόλεων. Σ' αυτή την διαδικασία μπαίνουν σιγά - σιγά και στην Αφρική. Ανέβηκε το βιοτικό τους επίπεδο, αλλά έρχονται και αντιμέτωποι με την άγρια καπιταλιστική εκμετάλλευση. Είναι θέμα χρόνου αυτό το γεγονός να εκφραστεί και με ταξικούς αγώνες, επαναστατικά κινήματα. Η διαδικασία όπου ο καπιταλισμός εκτρέφει τον νεκροθάφτη του, το προλεταριάτο, συνεχίζεται και μάλιστα ραγδαία. Αυτό το φαινόμενο δεν μπορεί να περνά απαρατήρητο και ασχολίαστο.
Σύντροφοι, θεωρώ σημαντικό και αναγκαίο, οι θέσεις να δίνουν αισιόδοξα μηνύματα. Την προοπτική της νίκης του προλεταριάτου. Οχι στο αόριστο μέλλον, αλλά στο κοντινό, το ορατό. Το έχουμε ανάγκη. Οχι εκτρέφοντας ψευδαισθήσεις, αλλά με καλά τεκμηριωμένη μαρξιστική ανάλυση που με απλά λόγια θα επικοινωνήσουμε στους εργαζόμενους.