Παρά τις δηλώσεις για «πρόοδο» στα παζάρια γύρω από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, όλα τα στρατόπεδα «τεντώνουν το σκοινί» και εμμένουν στην ουσία των επιδιώξεών τους.

Προσπαθώντας να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και να διατηρήσουν τη μέγιστη δυνατή πίεση στη Ρωσία, ανεξάρτητα από μια ενδεχόμενη συμφωνία «διευθέτησης», ΕΕ και Βρετανία προετοιμάζουν μια «πολυεθνική στρατιωτική δύναμη» για την «εκεχειρία» και συγκροτούν Επιτροπή για πολεμικές αποζημιώσεις στην Ουκρανία από τη Ρωσία, ενώ παράλληλα συνεχίζονται μέχρι τελευταία στιγμή τα παζάρια στην ΕΕ για ένα δάνειο προς το Κίεβο με αξιοποίηση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

Η Μόσχα απορρίπτει ρητά το ενδεχόμενο ανάπτυξης «δυτικών» στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος, υπό οποιονδήποτε μανδύα - όπως του ΝΑΤΟ, ή της λεγόμενης «Συμμαχίας των Προθύμων» - ενώ έχει χαρακτηρίσει «αιτία πολέμου» οποιαδήποτε κίνηση για κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται δεσμευμένα στην Ευρώπη.

Στις διαπραγματεύσεις στο Βερολίνο την Κυριακή και τη Δευτέρα φέρεται να έγιναν «μικρά βήματα σε έναν μακρύ δρόμο» προς μια συμφωνία για την Ουκρανία. Εκτός από τις διαπραγματεύσεις Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων, συνομιλίες είχαν Ευρωπαίοι ηγέτες (Γερμανίας, Ιταλίας, Φινλανδίας, Γαλλίας, Βρετανίας, Πολωνίας, Νορβηγίας, Δανίας, Ολλανδίας) και οι επικεφαλής της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, παρουσία του Ουκρανού Προέδρου, Β. Ζελένσκι, ενώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, συμμετείχε τηλεφωνικά.

«Είχαμε μια πολύ μεγάλη και πολύ καλή συζήτηση», δήλωσε ο Τραμπ προσθέτοντας ότι επικοινώνησε και με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν.

«Δουλεύουμε σε εγγυήσεις ασφαλείας και η Ευρώπη θα συμμετέχει σε αυτές», σημείωσε ακόμη.

Στο μεταξύ 34 Ευρωπαίοι ηγέτες υπέγραψαν χθες σύμβαση για την επίσημη σύσταση Διεθνούς Επιτροπής Αξιώσεων για την Ουκρανία, σε τελετή στην οποία παρευρέθηκε ο Β. Ζελένσκι.

Την ανάγκη εφαρμογής «εγγυήσεων ασφαλείας» τόνισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες σε κοινή δήλωσή τους, μετά τη συνάντηση στο Βερολίνο, ζητώντας ξεκάθαρη δέσμευση από τις ΗΠΑ.

Περιγράφοντας τις «εγγυήσεις ασφαλείας» που θεωρούνται απαραίτητες, επισημαίνεται ότι η Ουκρανία θα πρέπει να μπορεί να διατηρεί τις ένοπλες δυνάμεις της σε επίπεδο περίπου 800.000 στρατιωτών (από 600.000 που πρόβλεπε το αρχικό αμερικανικό σχέδιο).

Επιπλέον, η Ευρώπη θα πρέπει να συντονίσει μια «πολυεθνική δύναμη για την Ουκρανία», αποτελούμενη από συνεισφορές «πρόθυμων χωρών» και με τη στήριξη των ΗΠΑ.

«Η δύναμη αυτή θα συμβάλει στην ανασυγκρότηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στην ασφάλεια του ουκρανικού εναέριου χώρου και των θαλασσών, συμπεριλαμβανομένης της δράσης εντός της Ουκρανίας», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη δήλωση.

Οι «εγγυήσεις ασφαλείας» θα περιλαμβάνουν επίσης έναν μηχανισμό παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση για οποιαδήποτε μελλοντική επίθεση και την αντιμετώπιση τυχόν παραβιάσεων.

Στην κοινή δήλωσή τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάνουν λόγο για «νομικά δεσμευτική» λήψη μέτρων σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης, χωρίς ωστόσο να φτάνουν σε ρητή εγγύηση «συλλογικής άμυνας».

Πάντως Αμερικανοί αξιωματούχοι, μιλώντας σε δημοσιογράφους σε τηλεδιάσκεψη μετά τις «ειρηνευτικές» συνομιλίες των ΗΠΑ με Ουκρανούς και Ευρωπαίους, περιέγραψαν τις προτεινόμενες εγγυήσεις ως «τύπου Αρθρου 5» σε κατηγορίες όπως η εποπτεία και η αποκλιμάκωση των συγκρούσεων.

Επιπλέον η Ουάσιγκτον προειδοποιεί το Κίεβο ότι «αυτές οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα βρίσκονται στο τραπέζι για πάντα. Αυτές οι εγγυήσεις βρίσκονται στο τραπέζι αυτή τη στιγμή», πιέζοντας για άμεση συμφωνία και ξεκαθαρίζοντας πως η επόμενη αμερικανική πρόταση θα είναι χειρότερη για την ουκρανική πλευρά.

Τη διαβεβαίωση ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να καταστήσουν τις «εγγυήσεις ασφαλείας» προς την Ουκρανία νομικά δεσμευτικές μέσω ψηφοφορίας στο Κογκρέσο έδωσε ο Ζελένσκι σε δηλώσεις του προς τα ουκρανικά ΜΜΕ προχθές βράδυ.

«Πριν από οποιαδήποτε κίνηση στο πεδίο της μάχης, τόσο ο στρατός όσο και οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ξεκάθαρα ποιες θα είναι οι εγγυήσεις ασφαλείας», ανέφερε, τονίζοντας ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στην επίσημη θεσμοθέτησή τους.

Αντίστοιχα, για τους Ευρωπαίους, «αποφάσεις σχετικά με πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας μπορούν να ληφθούν μόνο από τον λαό της Ουκρανίας και μόλις τεθούν σε ισχύ ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας».

Από την πλευρά της, η Ρωσία απέρριψε για ακόμη μια φορά οποιαδήποτε ανάπτυξη «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία.

«Σίγουρα δεν θα αποδεχθούμε, δεν θα συμφωνήσουμε και δεν θα συμβιβαστούμε σε καμία περίπτωση με την παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος», δήλωσε ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σ. Ριάμπκοφ, διευκρινίζοντας πως «η Συμμαχία των Προθύμων είναι ακριβώς το ίδιο, ίσως ακόμη χειρότερη, επειδή μπορεί να οργανωθεί χωρίς τις συνήθεις διαδικασίες του ΝΑΤΟ, οι οποίες είναι πάνω - κάτω σταθερές. Τίποτα δεν είναι σταθερό στον δυτικό κόσμο αυτές τις μέρες. Επομένως, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, αλλά μάλλον απόλυτη δυσπιστία σε οτιδήποτε προέρχεται από τις μεγάλες πρωτεύουσες του ΝΑΤΟ».

Ο ίδιος διαμήνυσε ότι η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να κάνει «καμία εδαφική παραχώρηση» σε Ντονμπάς, Κριμαία, Χερσώνα, Ζαπορίζια.

Οι χώρες του «Συνασπισμού των Προθύμων» έχουν αυξήσει τα επίπεδα ετοιμότητας των ενόπλων δυνάμεών τους ενόψει μιας πιθανής ανάπτυξης στην Ουκρανία, επέμεινε χτες ο Βρετανός υπουργός Αμυνας, Τζον Χίλι:

«Μέσω του Συνασπισμού των Προθύμων αυξάνουμε τα επίπεδα ετοιμότητάς μας και συνεχίζω να κατευθύνω τη χρηματοδότηση για την προετοιμασία των βρετανικών στρατευμάτων και των Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε να είμαστε έτοιμοι να αναπτυχθούμε όταν έρθει η ειρήνη».

Οι ΗΠΑ συνέχισαν, στο Βερολίνο, να απαιτούν από το Κίεβο να εγκαταλείψει το Ντονμπάς και να παραχωρήσει στη Ρωσία περίπου το 10% της περιοχής, το οποίο δεν έχει καταλάβει στρατιωτικά (κατά βάση στην περιφέρεια του Ντονέτσκ), κάτι που ο Ζελένσκι χαρακτήρισε «κόκκινη γραμμή».

Αντιθέτως εμφανίστηκε έτοιμος για de facto παραχωρήσεις των κατεχόμενων εδαφών στις περιοχές της Κριμαίας, του Λουγκάνσκ, του Ντονέτσκ, της Ζαπορίζια, της Χερσώνας - «αν και μόνο προσωρινά», προτείνοντας το «πάγωμα» της γραμμής του μετώπου στο σημείο που βρίσκεται σήμερα.

Στις συναντήσεις των Ουκρανών με τους Αμερικανούς αξιωματούχους την Κυριακή και τη Δευτέρα δεν επετεύχθη συμφωνία για το εδαφικό, με τον Ουκρανό Πρόεδρο να αναφέρει ότι θα πραγματοποιήσει νέες συζητήσεις με την ομάδα του.

Ο Ζελένσκι ανέφερε επίσης ότι βλέπει τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ ως μέρος μιας ευρύτερης συζήτησης σχετικά με τις «εγγυήσεις ασφαλείας» της Ουκρανίας, στο πλαίσιο της οικονομικής ασφάλειας.

Στο μεταξύ, σε μια ακόμη κίνηση που «κατοχυρώνει» την επιβολή της Ρωσίας στο Ντονμπάς και άλλα κατεχόμενα εδάφη, ο Πούτιν υπέγραψε χθες νόμο ο οποίος επιτρέπει την «εθνικοποίηση» αχρησιμοποίητων κατοικιών στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας. «Σπίτια, διαμερίσματα και δωμάτια που φαίνονται χωρίς ιδιοκτήτη θα αναγνωρίζονται ως ιδιοκτησία» των αρχών του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας. Ο νόμος προβλέπει ακόμη τη δυνατότητα επανιδιωτικοποίησης των ακινήτων, τα οποία θα μπορούσαν μελλοντικά να μεταβιβαστούν σε πολίτες που έχασαν τα σπίτια τους λόγω ουκρανικών επιθέσεων, αναφέρεται στον νόμο.

Την ώρα που ο Ντ. Τραμπ ισχυριζόταν πως «ο τερματισμός του πολέμου είναι πιο κοντά από ποτέ», οι ηγέτες 8 κρατών - μελών της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δήλωναν πως «η Ρωσία παραμένει απειλή σήμερα, αύριο και στο άμεσο μέλλον, για ολόκληρη την Ευρώπη» και ανακοίνωναν «ενίσχυση της συνεργασίας».

Ο Φινλανδός πρωθυπουργός, Π. Ορπο, δήλωσε ότι η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια περίοδο που «η Ευρώπη αντιμετωπίζει μερικά από τα πιο σοβαρά και υπαρξιακά ερωτήματα της εποχής μας».

Η σύνοδος κορυφής έγινε στο Ελσίνκι και συμμετείχαν Φινλανδία, Σουηδία, Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία, Πολωνία, Βουλγαρία και Ρουμανία.

Σε κοινή δήλωση αναφέρεται ότι οι υβριδικές επιχειρήσεις και οι δολιοφθορές της Ρωσίας εναντίον της Ευρώπης αυξάνονται.

«Παραμένουμε προσηλωμένοι στην αύξηση της υποστήριξής μας προς την Ουκρανία, ενώ παράλληλα εντείνουμε την πίεση στη Ρωσία», τονίζουν.

Η ανατολική πλευρά της Ευρώπης «πρέπει να ενισχύσει τις δυνατότητες για χερσαίες μάχες, προστασία από drones, αεροπορική και πυραυλική άμυνα, καθώς και την προστασία των συνόρων και των κρίσιμων υποδομών εντός του πλαισίου της ΕΕ και σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ».

Για «πρόοδο» κάνει λόγο η ΕΕ όσον αφορά τον τρόπο χρηματοδότησης του Κιέβου με τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ενόψει της Συνόδου Κορυφής που ξεκινά αύριο - παρότι παραμένουν οι ενστάσεις πρώτα και κύρια του Βελγίου.

Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία ανέρχονται σε περίπου 210 δισ. ευρώ στην ΕΕ, εκ των οποίων 185 δισ. βρίσκονται στο Βέλγιο, 18 δισ. στη Γαλλία και μικρότερα ποσά σε Λουξεμβούργο, Γερμανία και Σουηδία.

Η Μόσχα έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα την ΕΕ ότι η χρήση των κυρίαρχων αποθεμάτων της ισοδυναμεί με κλοπή και έχει υποσχεθεί σκληρά αντίποινα, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης των συμμετοχών των Ευρωπαίων ιδιωτών επενδυτών στη Ρωσία. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έχει ήδη καταθέσει αγωγή στη Μόσχα, ζητώντας αποζημίωση 230 δισ. δολαρίων από την Euroclear που εδρεύει στο Βέλγιο.

Κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Γερμανο-ρωσικό Οικονομικό Φόρουμ, ο Γερμανός καγκελάριος Φρ. Μερτς αναφέρθηκε εκ νέου στη χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, λέγοντας ότι ο ίδιος εργάζεται «σε διάφορα πεδία» προκειμένου να διασφαλίσει ότι η σύνοδος θα καταλήξει σε συμφωνία επί του θέματος.

«Αν δεν το κάνουμε, η ικανότητα δράσης της ΕΕ θα πληγεί σοβαρά για χρόνια, αν όχι για περισσότερο και θα δείξουμε στον κόσμο ότι, σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας μας, είμαστε ανίκανοι να σταθούμε ενωμένοι και να δράσουμε», είπε.

Η Γερμανία δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι χώρες της ΕΕ που αρνούνται να υποστηρίξουν ένα δάνειο για την Ουκρανία με βάση τα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία θα υποστούν πιθανώς σοβαρές οικονομικές συνέπειες, όπως υψηλότερα επιτόκια και χαμηλότερες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας.