Public Domain

Η αποστολή τεράστιων στρατιωτικών δυνάμεων και του πιο σύγχρονου αεροπλανοφόρου των ΗΠΑ "USS Gerald R. Ford" δίνει το στίγμα της Ουάσινγκτον για τη Λατ. Αμερική

Εκεί βρίσκεται εδώ και τρεις βδομάδες το πιο σύγχρονο αεροπλανοφόρο που διαθέτουν σήμερα οι ΗΠΑ και το μεγαλύτερο στον πλανήτη, το «USS Gerald R. Ford», ενώ παράλληλα εντείνονται οι αμερικανικές στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή, καθώς και η αναζήτηση βάσεων και άλλων «διευκολύνσεων» για τον αμερικανικό στρατό.

Πίσω από τα διάφορα απατηλά προσχήματα της Ουάσιγκτον περί «καταπολέμησης του ναρκεμπορίου» κ.λπ., αυτό που βγάζουν στην επιφάνεια οι απειλές απέναντι στη Βενεζουέλα και οι ολοένα και πιο απροκάλυπτες παρεμβάσεις των ΗΠΑ σε χώρες της περιοχής (Παναμά, Ονδούρα, Αργεντινή, Βραζιλία, Κολομβία κ.ά.), για στρατηγικές υποδομές, εκλογικές διαδικασίες κ.ο.κ., είναι η αξία της Λατινικής Αμερικής και συνολικά της αμερικανικής ηπείρου στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων, στον εντεινόμενο ανταγωνισμό για την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Χαρακτηριστικά, την Τρίτη στο μήνυμά του για τη συμπλήρωση 202 ετών από την παρουσίαση του «Δόγματος Μονρόε» (το δόγμα των ΗΠΑ για «υπεροχή» σε όλη την αμερικανική ήπειρο, διακηρύσσοντας ότι αυτή «δεν θα πρέπει στο μέλλον να θεωρείται πεδίο αποικισμού») ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ σχολίασε ότι με τα «δυνατά λόγια» του τότε Προέδρου Τζέιμς Μονρόε «κάθε έθνος μάθαινε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αναδύονταν ως υπερδύναμη σε αντίθεση με οτιδήποτε είχε γνωρίσει ποτέ ο κόσμος - και πως τίποτα δεν θα μπορούσε ποτέ να ανταγωνιστεί τη δύναμη, την ενότητα και την αποφασιστικότητά τους».

Πρόσθεσε δε ότι «σήμερα η κυβέρνησή μου επιβεβαιώνει με υπερηφάνεια αυτήν την υπόσχεση υπό ένα νέο Συμπέρασμα Τραμπ (Trump Corollary) στο Δόγμα Μονρόε: Οτι ο αμερικανικός λαός - όχι ξένα έθνη, ούτε παγκοσμιοποιημένοι θεσμοί - θα ελέγχει πάντα τη μοίρα του στο ημισφαίριό μας».

Ως αποδείξεις μάλιστα της αποφασιστικότητας που διακρίνει τη δεύτερη θητεία του στην παραπάνω κατεύθυνση, παρατέθηκαν και «επιτεύγματα» όπως η «προνομιακή πρόσβαση των ΗΠΑ μέσω της Διώρυγας του Παναμά» (αμερικανικά κεφάλαια όπως η «BlackRock» άρχισαν να διαχειρίζονται σημαντικά λιμάνια στη Διώρυγα που μέχρι πρότινος ανήκαν σε κινεζικές εταιρείες). Ακόμα η αποκατάσταση της «αμερικανικής ναυτικής κυριαρχίας», η διατάραξη «των μη αγοραίων πρακτικών στους τομείς της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics», με επιβολή υψηλών δασμών σε μια σειρά αντίπαλα κεφάλαια που είχαν προβάδισμα σε κλάδους στρατηγικής σημασίας, όπως η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, το μέταλλο κ.λπ.

Επίσης η «εξασφάλιση ιστορικών εμπορικών συμφωνιών με το Ελ Σαλβαδόρ, την Αργεντινή, τον Ισημερινό και τη Γουατεμάλα, επιτρέποντας μεγαλύτερη και πιο βελτιωμένη πρόσβαση στην αγορά», παραπέμποντας σε οικονομικές συνεργασίες με όρους που εκτιμάται ότι ευνοούν πολλαπλά τα αμερικανικά μονοπώλια έναντι των ανταγωνιστών τους.

Δεν είναι καθόλου τυχαία και όσα αναφέρει για την αμερικανική ήπειρο η «Στρατηγική για την Εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ» (National Security Strategy) που δημοσίευσε στα τέλη της βδομάδας ο Λευκός Οίκος.

«Μετά από χρόνια αμέλειας και αδιαφορίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επαναβεβαιώσουν και θα επιβάλουν το "Δόγμα Μονρόε" για την αποκατάσταση της αμερικανικής υπεροχής στο δυτικό ημισφαίριο, για να προστατεύσουμε την πατρίδα μας και την πρόσβασή μας σε γεωγραφικές περιοχές βασικής σημασίας σε όλη την περιοχή», επισημαίνει το κείμενο.

Και υπογραμμίζει χαρακτηριστικά: «Θα αρνηθούμε σε ανταγωνιστές εκτός ημισφαιρίου την ικανότητα να τοποθετούν δυνάμεις ή άλλες απειλητικές ικανότητες ή να κατέχουν ή να ελέγχουν περιουσιακά στοιχεία στρατηγικής σημασίας στο δικό μας ημισφαίριο».

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ θα αξιολογήσουν συμμαχίες και την επαναδιαπραγμάτευσή τους, με στόχους που συνοψίζονται στο σύνθημα «Enlist and Expand» (Καταγραφή και Επέκταση), ώστε «να καταγράψουμε καθιερωμένους φίλους στο ημισφαίριο, για να ελέγξουμε τη μετανάστευση, να σταματήσουμε τις ροές ναρκωτικών και να ενισχύσουμε τη σταθερότητα και την ασφάλεια σε ξηρά και θάλασσα», αλλά και «να επεκταθούμε καλλιεργώντας και ενισχύοντας νέους εταίρους, προωθώντας παράλληλα το δικό μας έθνος ως τον προτιμότερο οικονομικό και ασφαλή εταίρο του ημισφαιρίου».

Καμία έκπληξη δεν προκαλεί εξάλλου η ρητή αναφορά στην ανάγκη δραστικής αναβάθμισης της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επανεξετάσουν τη στρατιωτική μας παρουσία στο δυτικό ημισφαίριο», κάτι που σημαίνει «τέσσερα προφανή πράγματα»:

• «Αναπροσαρμογή της στρατιωτικής μας παρουσίας παγκοσμίως, ώστε να αντιμετωπιστούν επείγουσες απειλές στο ημισφαίριό μας».
• «Καταλληλότερη παρουσία του Λιμενικού Σώματος αλλά και του Πολεμικού Ναυτικού για τον έλεγχο των θαλάσσιων λωρίδων (...), για μείωση της εμπορίας ανθρώπων και ναρκωτικών και τον έλεγχο των βασικών διαδρομών διέλευσης σε μια κρίση».
• «Στοχευμένες αναπτύξεις για την ασφάλεια των συνόρων και την ήττα των καρτέλ, συμπεριλαμβανομένης, όπου είναι απαραίτητο, της χρήσης θανατηφόρου βίας για την αντικατάσταση της αποτυχημένης στρατηγικής με τον νόμο, της μόνης που επιβλήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες», εξ ου και τα απανωτά πλήγματα στα ανοιχτά της Βενεζουέλας αλλά και της Κολομβίας, που από τον Σεπτέμβρη έχουν κοστίσει τη ζωή σε πάνω από 90 άτομα και για τα οποία οι ΗΠΑ καταγγέλλονται για «εξωδικαστικές εκτελέσεις».
• «Καθιέρωση ή επέκταση πρόσβασης σε στρατηγικά σημαντικές τοποθεσίες», για παράδειγμα με τη συμφωνία που έκλεισε τέλη Νοέμβρη ο υπουργός Πολέμου Πιτ Χέγκσεθ για δημιουργία στρατιωτικής βάσης - «διευκόλυνσης» για τις αμερικανικές δυνάμεις στη Δομινικανή Δημοκρατία.

Την Παρασκευή, στο μεταξύ, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στη Γουιάνα, Νικόλ Θέριο, επανέλαβε ότι «σε περίπτωση δυσάρεστου συμβάντος, δεσμευόμαστε ότι θα υπερασπιστούμε τη Γουιάνα (...), θα προστατεύσουμε την εθνική κυριαρχία της», προσθέτοντας ότι «σε ό,τι αφορά την ασφάλεια της Γουιάνας (...) εξετάζουμε όλες τις δυνατότητες» αλλά «δεν μπορώ να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, κάνουμε συνεχή αποτίμηση».

Υπενθυμίζεται ότι η Γουιάνα βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τη Βενεζουέλα, με επίδικο την περιοχή Εσεκίμπο, που διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου.

Ολες οι παραπάνω «ανησυχίες» των ΗΠΑ για τους «ανταγωνιστές εκτός ημισφαιρίου» προκαλούνται πρωτίστως από την πολύ ισχυρή θέση που έχει κατακτήσει σήμερα η Κίνα στη Λατινική Αμερική.

Πρόσφατη μελέτη της «δυτικής» «δεξαμενής σκέψης» «Council of Foreign Relations» περιέγραφε την πορεία που έχει διανύσει η Κίνα μέχρι να είναι πλέον ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Νότιας Αμερικής αλλά και δεύτερος μεγαλύτερος σε όλη τη Λατινική Αμερική συνολικά, μόλις μία θέση μετά τις ΗΠΑ.

«Το 2000 η κινεζική αγορά αντιπροσώπευε λιγότερο από το 2% των εξαγωγών στη Λατινική Αμερική, αλλά η ταχεία ανάπτυξη της Κίνας και η επακόλουθη ζήτηση οδήγησαν σε έκρηξη των εμπορευμάτων της περιοχής. Τα επόμενα 8 χρόνια το εμπόριό της με την περιοχή αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 31%.

Μέχρι το 2021 το εμπόριο ξεπέρασε τα 450 δισ. δολάρια - αριθμός που αυξήθηκε σε ρεκόρ 518 δισ. δολαρίων το 2024 - ενώ «ορισμένοι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 700 δισ. δολάρια έως το 2035»!

Χαρακτηριστικά είναι και τα στοιχεία για τις «κινεζικές Εξερχόμενες Αμεσες Ξένες Επενδύσεις» (OFDI) και τα δάνεια που διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της θέσης του Πεκίνου στην περιοχή. Το 2024 οι OFDI της Κίνας στη Λατινική Αμερική και στην Καραϊβική ανήλθαν σε περίπου 8,5 δισ. δολάρια, ή περίπου το 6% των συνολικών OFDI της Κίνας.

Στο μεταξύ, η κρατική Τράπεζα Ανάπτυξης της Κίνας και η Τράπεζα Εξαγωγών - Εισαγωγών της Κίνας συγκαταλέγονται στους κορυφαίους δανειστές της περιοχής.

Από το 2005 έχουν δανείσει περισσότερα από 120 δισ. δολάρια σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής και σε κρατικές επιχειρήσεις, «συχνά με αντάλλαγμα πετρέλαιο», αλλά και «χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων Ενέργειας και υποδομών».

Σημειωτέον, η Βενεζουέλα έχει δεχτεί από την Κίνα μακράν τα περισσότερα δάνεια στην περιοχή, καθώς «έχει λάβει κινεζικά κρατικά δάνεια αξίας σχεδόν 60 δισ. δολαρίων», κυρίως για έργα σε Ενέργεια και Υποδομές, ποσό που - σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη - είναι σχεδόν διπλάσιο από το ποσό που έχει εισπράξει η Βραζιλία, ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειολήπτης.