Με το θέμα της αποστολής αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς «Tomahawk» στο Κίεβο να βρίσκεται στο επίκεντρο, ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι επισκέφτηκε την Παρασκευή το βράδυ (ώρα Ελλάδας) τον Λευκό Οίκο για να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντ. Τραμπ.

Μία μέρα πριν είχε προηγηθεί νέα τηλεφωνική συνομιλία του Τραμπ με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν (με πρωτοβουλία της Μόσχας), κατά την οποία συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί νέα Σύνοδος Κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας στη Βουδαπέστη, για να συζητηθεί «ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία».

Ο Πούτιν υπογράμμισε στον Τραμπ ότι η παροχή αμερικανικών πυραύλων «Tomahawk» στην Ουκρανία θα έβλαπτε τη διαδικασία «ειρήνευσης». Φέρεται δε να υποστήριξε πως το μόνο που μπορούν να βλάψουν οι πύραυλοι μεγάλης εμβέλειας είναι οι σχέσεις Ουάσιγκτον και Μόσχας, και «ούτε κατά διάνοια την κατάσταση στο πεδίο». Ειδικότερα, «σημειώθηκε ότι κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης οι ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις κατέχουν πλήρη στρατηγική πρωτοβουλία σε ολόκληρη τη γραμμή επαφής».

Με απανωτές αμφίσημες δηλώσεις ο Τραμπ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιτρέψει την αγορά πυραύλων «Tomahawk» από τους Ευρωπαίους του ΝΑΤΟ, προκειμένου να διατεθούν στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις για επιθέσεις σε στρατηγικούς στόχους βαθιά στο ρωσικό έδαφος.

Ωστόσο την Πέμπτη το βράδυ, μετά το τηλεφώνημα με τον Πούτιν, ο Τραμπ εξέφρασε «δεύτερες σκέψεις» όσον αφορά τους «Tomahawk», δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να «αδειάσουν» τα δικά τους αποθέματα, και ανακοίνωσε ότι θα συναντηθεί «εντός δύο εβδομάδων» με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη.

Ενδεχόμενη παράδοση πυραύλων «Tomahawk» στο Κίεβο θα σηματοδοτήσει μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, με τη Μόσχα να επισημαίνει ότι Αμερικανοί στρατιωτικοί θα πρέπει να εμπλακούν στη διαδικασία, αλλά και να «προειδοποιεί» ότι τυχόν εκτόξευση τέτοιων πυραύλων εναντίον της Ρωσίας θα αντιμετωπιστεί ως εκτόξευση πυρηνικών πυραύλων - με δεδομένο ότι ορισμένες εκδοχές των «Tomahawk» μπορούν να φέρουν πυρηνικές κεφαλές.

Η τελευταία προειδοποίηση ήρθε λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση Τραμπ - Ζελένσκι, από τον διευθυντή της Ρωσικής Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών (SVR) Σ. Ναρίσκιν: «Αν συμβεί, η Ρωσία θα θεωρήσει αυτήν την κίνηση εχθρική. Και ένα τέτοιο βήμα, αν εφαρμοστεί, σίγουρα θα αυξήσει σημαντικά τους κινδύνους ασφαλείας - όχι μόνο στην ευρωπαϊκή αλλά και στην παγκόσμια ασφάλεια».

Σε κάθε περίπτωση, η ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας έχει μπει ανεπιστρεπτί σε τροχιά κλιμάκωσης, παρά τα όποια «μπρος - πίσω», όπως αποδεικνύεται και από την ένταση των πολεμικών προετοιμασιών όλων των στρατοπέδων.

Την Πέμπτη η ΕΕ δημοσίευσε την εξειδίκευση της Λευκής Βίβλου για την Αμυνα, τον «Οδικό Χάρτη για την Αμυντική Ετοιμότητα 2030» («Defence Readiness Roadmap 2030»), με τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας να παραμένει στην «πρώτη γραμμή» των ευρωενωσιακών ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

Ο «οδικός χάρτης» περιλαμβάνει τέσσερις ευρωπαϊκές «εμβληματικές πρωτοβουλίες»: Το «Eastern Flank Watch» («Επιτήρηση Ανατολικής Πλευράς»), το οποίο θα ενσωματώνει συστήματα εδάφους με συστήματα αεράμυνας και αντι-drones, την «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Αμυνας Drone», την «Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα» (European Air Shield) και την «Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα» (Defence Space Shield).

Καθορίζει επίσης σχέδια - που αναπτύχθηκαν σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ - για τη δημιουργία ενός χώρου στρατιωτικής κινητικότητας σε επίπεδο ΕΕ έως το 2027, για την ταχεία μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ η Κομισιόν καλεί τα κράτη - μέλη να αγοράζουν όπλα από κοινού και έχει τεθεί ο στόχος τουλάχιστον το 40% των στρατιωτικών προμηθειών να είναι κοινές συμβάσεις έως το τέλος του 2027, από λιγότερο από 20% που είναι σήμερα.

Την Παρασκευή εξάλλου - ύστερα από μακρές και σκληρές διαπραγματεύσεις - η Κομισιόν παρουσίασε το πρόγραμμα για την ενίσχυση της πολεμικής βιομηχανίας της ΕΕ και τη μείωση της εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για το πρόγραμμα EDIP, με προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025 - 2027, που έρχεται να προστεθεί σε πολλαπλές πρωτοβουλίες τις οποίες έχει ήδη ξεκινήσει η ΕΕ για τον «επανεξοπλισμό» της.

Αντίστοιχα, την Τετάρτη στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ επισημάνθηκαν η τάση μείωσης της στρατιωτικής στήριξης στο Κίεβο και η ανάγκη να ανακάμψει αυτή.

Οι ΗΠΑ πίεσαν για περισσότερες συνεισφορές στον ΝΑΤΟικό μηχανισμό PURL (Prioritised Ukraine Requirements List - Λίστα Προτεραιοποιημένων Απαιτήσεων για την Ουκρανία), μέσω του οποίου Ευρωπαίοι «σύμμαχοι» πληρώνουν για αμερικανικά όπλα που προορίζονται για τις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε επανειλημμένα στον Ρώσο ομόλογό του την «επιτακτική ανάγκη εγκαθίδρυσης ειρήνης στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν».

«Ενα από τα βασικά επιχειρήματα του Προέδρου των ΗΠΑ επικεντρώθηκε στην υπόθεση ότι η επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία θα άνοιγε τεράστιες (και το τόνισε αυτό) προοπτικές για την ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας ΗΠΑ - Ρωσίας».

Σε αυτό το πνεύμα ο Κ. Ντμιτρίεφ, απεσταλμένος του Πούτιν για τις επενδύσεις και επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας, RDIF, ανέπτυξε την πρόταση Ρωσία και ΗΠΑ να κατασκευάσουν μια σιδηροδρομική σήραγγα «Πούτιν - Τραμπ», 112 χλμ. κάτω από τον Βερίγγειο Πορθμό, για να συνδεθούν οι δύο χώρες, και πρότεινε να κατασκευαστεί από την εταιρεία «The Boring Company», που ανήκει στον Ιλον Μασκ. «Το RDIF έχει μελετήσει υφιστάμενες προτάσεις, συμπεριλαμβανομένου του σιδηροδρόμου ΗΠΑ - Καναδά - Ρωσίας - Κίνας, και θα στηρίξει την πιο βιώσιμη», συμπλήρωσε.

Ενας δεύτερος λόγος, που δεν λέγεται «φωναχτά», είναι η στρατηγική επικέντρωση της Ουάσιγκτον στην αντιπαράθεση για την ιμπεριαλιστική πρωτοκαθεδρία με την Κίνα, η οποία μάλιστα οξύνεται, με την πρόσφατη αναζωπύρωση του «εμπορικού πολέμου». Ο Τραμπ θεωρεί ότι ένας συμβιβασμός στην Ουκρανία θα δημιουργούσε ευνοϊκότερες συνθήκες για τις ΗΠΑ.

Στο μεταξύ, επισημαίνεται ο έπαινος του Πούτιν στις «προσωπικές προσπάθειες της Πρώτης Κυρίας των Ηνωμένων Πολιτειών, Μελάνια Τραμπ, για την επανένωση των παιδιών από τη Ρωσία και την Ουκρανία με τις οικογένειές τους». Αυτό το θέμα αποτέλεσε τη βάση για τη δίωξη του Ρώσου Προέδρου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, και ενδεχομένως η σχετική αναφορά παραπέμπει σε κάποια συνεννόηση για απαλλαγή του Πούτιν.

Αναλυτές σημειώνουν επίσης πως το αφήγημα του Τραμπ για τακτική κλιμάκωσης που θα φέρει τη Ρωσία στο «τραπέζι των διαπραγματεύσεων» φαίνεται να «επιβεβαιώνεται», μετά την πίεση μέσω της συζήτησης για παροχή πυραύλων «Tomahawk» στην Ουκρανία, αλλά και των αλλεπάλληλων πληγμάτων ουκρανικών drones σε διυλιστήρια βαθιά στην ρωσική επικράτεια, προφανώς με αμερικανική επιχειρησιακή σύμπραξη.

Από την πλευρά της η Ρωσία φροντίζει όλο αυτό το διάστημα αφενός να ενισχύει τη θέση της στο ουκρανικό μέτωπο, αφετέρου να αποφεύγει να κόψει τους διαύλους με τις ΗΠΑ.

Την επομένη ο Ρώσος Πρόεδρος συγκάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας του και παρείχε εκτενή ενημέρωση στα μέλη του για τη συνομιλία με τον Τραμπ.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι συναντήθηκε στην Ουάσιγκτον την Παρασκευή - πριν τις επαφές με τον Τραμπ - με εκπροσώπους της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας.

Με τη «Raytheon», που κατασκευάζει τους πυραύλους «Patriot» και «Tomahawk», συζητήθηκαν πιθανοί τρόποι συνεργασίας, «καθώς και το ενδεχόμενο κοινής ουκρανο-αμερικανικής παραγωγής».

Σε εκπροσώπους της «Lockheed Martin» παρουσίασε «τις συγκεκριμένες ανάγκες της Ουκρανίας σε συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και τους αντίστοιχους πυραύλους, όπως και για αεροσκάφη F-16».

Ο Ζελένσκι αναμενόταν να παρουσιάσει στον Τραμπ μια λίστα με ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους που θα μπορούσαν να πλήξουν οι πύραυλοι «Tomahawk», με τη συμβολή στρατιωτικών και πληροφοριών των ΗΠΑ.

Η λίστα αυτή αναμένεται να είναι μακρά, καθώς σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) υπάρχουν τουλάχιστον 1.900 ρωσικοί στρατιωτικοί στόχοι εντός της εμβέλειας των 2.500 χλμ. του πυραύλου και περισσότεροι από 1.600 στόχοι εντός της εμβέλειας των 1.700 χλμ. Σε αυτούς περιλαμβάνονται αεροπορικές βάσεις, εγκαταστάσεις παραγωγής όπλων και άλλες σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις εναντίον των οποίων η Ουκρανία έχει προσπαθήσει να εξαπολύσει επιθέσεις εδώ και καιρό, με drones και εγχώριας παραγωγής πυραύλους.

«Οι δυνατότητες μεγάλου βεληνεκούς των αμερικανικών πυραύλων "Tomahawk" και το σημαντικό ωφέλιμο φορτίο τους θα επέτρεπαν στον ουκρανικό στρατό να προκαλέσει σημαντικές ζημιές σε βασικές ρωσικές στρατιωτικές υποδομές που βρίσκονται βαθιά στη ρωσική επικράτεια, όπως το εργοστάσιο drones "Shahed" στη Γιελαμπούγκα της Δημοκρατίας του Ταταρστάν και η αεροπορική βάση "Engels-2" στην περιφέρεια Σαράτοφ, από την οποία η Ρωσία απογειώνει στρατηγικά βομβαρδιστικά», αναφέρει το αμερικανικό «think tank».

Η Ρωσία ήδη αξιοποιεί τακτικά μια μεγάλη ποικιλία πυραύλων Κρουζ μεγάλου βεληνεκούς που είναι συγκρίσιμοι με τον αμερικανικό «Tomahawk», όπως οι Κρουζ σειράς Kh, οι Κρουζ «Kalibr», οι αεροβαλλιστικοί «Kinzhal» και οι βαλλιστικοί και Κρουζ «Iskander».

«Η Ουκρανία πιθανότατα μπορεί να υποβαθμίσει σημαντικά την απόδοση της Ρωσίας στην πρώτη γραμμή της μάχης, στοχεύοντας ένα ευάλωτο υποσύνολο περιοχών υποστήριξης στα πίσω σημεία που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις της Ρωσίας στην πρώτη γραμμή», εκτιμούν οι αναλυτές του ISW.

Στο μεταξύ η Ουκρανία θα χρειαστεί την επόμενη χρονιά στρατιωτική βοήθεια εκτιμώμενης αξίας 12-20 δισ. δολαρίων, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΝΑΤΟ για την αγορά αμερικανικών όπλων από Ευρωπαίους «συμμάχους», δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Αμυνας Ντ. Σμιχάλ.

Μιλώντας την Τετάρτη στους ΝΑΤΟικούς υπουργούς Αμυνας, ο Σμιχάλ είπε ότι η Ουκρανία είναι ικανή να κατασκευάσει 10 εκατ. drones το 2026 εφόσον εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση από τους «συμμάχους», ενώ υπογράμμισε πως χρειάζεται περισσότερα βλήματα πυροβολικού μεγάλης εμβέλειας προκειμένου να αντιμετωπίσει τα ρωσικά στρατεύματα.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Β. Ορμπαν, οι προετοιμασίες για τη Σύνοδο Κορυφής Τραμπ - Πούτιν στη Βουδαπέστη έχουν ήδη ξεκινήσει και ο ίδιος είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους δύο ηγέτες.

Η Ουγγαρία, η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν έχει στείλει όπλα στην Ουκρανία και εναντιώνεται στις αντιρωσικές κυρώσεις, ξεκαθάρισε ότι δεν θα συλλάβει τον Πούτιν, που εκκρεμεί διεθνές ένταλμα σύλληψής του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Επομένως, η επιλογή της Βουδαπέστης έχει τον συμβολισμό ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ «επιβραβεύει» ένα μέλος της ΕΕ το οποίο έχει αντιταχθεί σε ορισμένες κατευθύνσεις, ενώ ο Πούτιν επιστρέφει συμβολικά σε ευρωενωσιακό έδαφος μετά από 3,5 χρόνια πολέμου.

Της προγραμματισμένης νέας Συνόδου Κορυφής μεταξύ των δύο Προέδρων θα προηγηθούν επαφές ανάμεσα στους ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μ. Ρούμπιο, και της Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ.