«Παρά τα τρωτά σημεία και τις ανησυχίες, η Ρωσία παραμένει μια ισχυρή χώρα που καταφέρνει να είναι ομότιμος ανταγωνιστής των ΗΠΑ σε ορισμένους βασικούς τομείς. Αναγνωρίζοντας ότι κάποιο επίπεδο ανταγωνισμού με τη Ρωσία είναι αναπόφευκτο, οι ερευνητές της RAND διεξήγαγαν μια ποιοτική αξιολόγηση των επιλογών που έχουν οι ΗΠΑ για να αποδυναμώσουν και να εκθέσουν τη Ρωσία σε δαπανηρές επιλογές, με κόστος μεγαλύτερο από εκείνο που θα υφίσταντο οι ίδιες».

Κάπως έτσι ξεκινάει μια μελέτη της αμερικανικής RAND, ενός ινστιτούτου στρατηγικής που δημιουργήθηκε με κρατική μέριμνα μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Ford. Το ίδρυμα παρέχει διαχρονικά στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ «συμβουλές» σχετικά με τους παγκόσμιους ανταγωνιστές της, αρχικά για την ΕΣΣΔ και στη συνέχεια για τη Ρωσία και την Κίνα, αναλύοντας τα στρατηγικά πλεονεκτήματα, αλλά και τα μειονεκτήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.

Το ενδιαφέρον της συγκεκριμένης μελέτης είναι ότι δημοσιεύτηκε τον Απρίλη του 2019 και λειτουργεί περίπου ως προάγγελος των γεγονότων που οδήγησαν σε κλιμάκωση της σύγκρουσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση, τα όσα περιγράφει η έκθεση επιβεβαιώνουν ότι ο πόλεμος δεν έπεσε από τον ουρανό και ότι οι ΗΠΑ, σε συνεργασία με την ΕΕ, επιχείρησαν μεθοδικά και σχεδιασμένα την «περικύκλωση» της Ρωσίας με οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά μέσα. Απώτερος στόχος είναι να διαφυλάξουν την πρωτοκαθεδρία τους στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά των ανταγωνισμών και των πολέμων.

Ανάμεσα στα μέτρα που εξετάζει η μελέτη είναι η «παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία», την οποία Ουκρανία χαρακτηρίζει «το μεγαλύτερο σημείο εξωτερικής ευπάθειας της Ρωσίας». Η μελέτη σημειώνει ότι «οποιαδήποτε αύξηση των αμερικανικών στρατιωτικών όπλων και συμβουλών προς την Ουκρανία θα πρέπει να βαθμονομηθεί προσεκτικά, για να αυξηθεί το κόστος για τη Ρωσία από τη διατήρηση της υπάρχουσας δέσμευσής της χωρίς να προκληθεί μια πολύ ευρύτερη σύγκρουση, στην οποία η Ρωσία λόγω εγγύτητας θα είχε σημαντικά πλεονεκτήματα».

Με άλλα λόγια, αύξηση της στρατιωτικής πίεσης στη Ρωσία μέσω Ουκρανίας, στον βαθμό όμως που δεν θα προκαλέσει μια γενικευμένη ανάφλεξη στην περιοχή. Φέρνοντας στον νου τα γεγονότα στην Ουκρανία πριν τον πόλεμο με τη Ρωσία, και ειδικά μετά το 2014, με αποκορύφωμα τις στρατιωτικές επιχειρήσεις με «δυτική» στήριξη στα ανατολικά, εύκολα μπορεί να ερμηνεύσει κανείς τον σχεδιασμό των ΑμερικανοΝΑΤΟικών, που συσσώρευσε ακόμα περισσότερη καύσιμη ύλη στην περιοχή, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, η μελέτη εξέταζε το «κόστος - όφελος» για τις ΗΠΑ από την «αύξηση των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη», την «αύξηση των χερσαίων δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ» και την «ανάπτυξη μεγάλου αριθμού δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα». Διαπιστώνεται ωστόσο ότι «μια μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη στα σύνορα της Ρωσίας θα αύξανε τον κίνδυνο σύγκρουσης, ιδιαίτερα αν εκληφθεί ως αμφισβήτηση της θέσης της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία, στη Λευκορωσία ή στον Καύκασο». Σαν να διάβαζαν το μέλλον οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί...

Κατά τον ίδιο τρόπο, «η αύξηση του μεγέθους και της συχνότητας των ασκήσεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της ετοιμότητας και της αποτροπής, αλλά (...) μεγάλης κλίμακας ασκήσεις του ΝΑΤΟ που πραγματοποιούνται κοντά στα σύνορα της Ρωσίας και ασκήσεις που εφαρμόζουν σενάρια αντεπίθεσης ή επίθεσης θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δείχνουν την πρόθεση και την προθυμία να εξεταστούν επιθετικές επιχειρήσεις». Η έκθεση μάλιστα φέρνει το εξής ...ρεαλιστικό παράδειγμα: Μια άσκηση του ΝΑΤΟ, «η οποία προσομοιώνει αντεπίθεση για την ανακατάληψη εδάφους του ΝΑΤΟ που χάθηκε από τις προωθούμενες ρωσικές δυνάμεις, μπορεί να μοιάζει με άσκηση προετοιμασίας για εισβολή σε ένα κομμάτι ρωσικού εδάφους, όπως το Καλίνινγκραντ». Ουκ ολίγες τέτοιες ΝΑΤΟικές ασκήσεις έχουμε δει.

Η μελέτη του 2019 έδινε κι άλλες επιλογές στις ΗΠΑ. Κάποιες απ' αυτές φαίνεται ότι εντάχθηκαν στη στρατηγική τους ενάντια στη Ρωσία, ενώ κάποιες άλλες δεν είναι απίθανο να τις δούμε να εφαρμόζονται σε κάποιο επόμενο, πιο διευρυμένο στάδιο της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Προτεινόταν π.χ. «η προώθηση της απελευθέρωσης της Λευκορωσίας», η οποία όμως «πιθανότατα δεν θα πετύχαινε και θα μπορούσε να προκαλέσει μια ισχυρή ρωσική απάντηση, που θα οδηγούσε σε γενική επιδείνωση του περιβάλλοντος ασφαλείας στην Ευρώπη και οπισθοδρόμηση της πολιτικής των ΗΠΑ». Προτείνονταν επίσης «η επέκταση των δεσμών στον Νότιο Καύκασο», χωρίς βέβαιο αποτέλεσμα, λόγω της μακρόχρονης επιρροής της Ρωσίας στην περιοχή, «η μείωση της ρωσικής επιρροής στην Κεντρική Ασία», που όμως κρινόταν «δαπανηρή» για τις ΗΠΑ, και «η ανατροπή της Υπερδνειστερίας, με εκδίωξη των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή», που «θα ήταν πλήγμα για το ρωσικό κύρος, με πρόσθετο κόστος όμως στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους».

Και επειδή οι Αμερικανοί έχουν την τεχνογνωσία, η μελέτη πρότεινε από το 2019 την «ενθάρρυνση εγχώριων διαμαρτυριών και άλλης μη βίαιης αντίστασης» στο εσωτερικό της Ρωσίας, με στόχο «την απόσπαση της προσοχής ή την αποσταθεροποίηση του ρωσικού καθεστώτος και τη μείωση της πιθανότητας να επιδιώξει επιθετικές ενέργειες στο εξωτερικό». Διαπίστωνε ωστόσο ότι «οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι και θα ήταν δύσκολο για τις δυτικές κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τις αντι-δραστηριότητες της Ρωσίας...».

Πέρα από τα στρατιωτικά μέτρα, το ενδιαφέρον της έκθεσης εστιάζει στα οικονομικά, που είναι εξίσου αποκαλυπτικά, παρακολουθώντας της εξελίξεις που ακολούθησαν. Η μελέτη διαπιστώνει ότι «η διεύρυνση της παραγωγής Ενέργειας των ΗΠΑ θα πίεζε την οικονομία της Ρωσίας, περιορίζοντας ενδεχομένως τον κρατικό προϋπολογισμό της και κατ' επέκταση τις αμυντικές της δαπάνες. Υιοθετώντας πολιτικές που επεκτείνουν την παγκόσμια προσφορά και μειώνουν τις παγκόσμιες τιμές, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να περιορίσουν τα ρωσικά έσοδα. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται μικρό κόστος ή κίνδυνο, παράγει οφέλη δεύτερης τάξης για την οικονομία των ΗΠΑ και δεν χρειάζεται πολυμερή έγκριση».

Σε συνάρτηση με αυτό, «η αύξηση της ικανότητας της Ευρώπης να εισαγάγει φυσικό αέριο από προμηθευτές εκτός της Ρωσίας θα μπορούσε να πλήξει οικονομικά τη Ρωσία και να προστατεύσει την Ευρώπη έναντι του ρωσικού ενεργειακού καταναγκασμού. Η Ευρώπη κινείται σιγά σιγά προς αυτήν την κατεύθυνση, κατασκευάζοντας μονάδες επαναεριοποίησης για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Αλλά για να είναι πραγματικά αποτελεσματική αυτή η επιλογή, θα χρειαζόταν οι παγκόσμιες αγορές LNG να γίνουν πιο ευέλικτες από ό,τι είναι ήδη και θα χρειαζόταν το LNG για να γίνει πιο ανταγωνιστική ως προς την τιμή με το ρωσικό αέριο».

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ...μάγος για να μαντέψει πώς υλοποιείται αυτός ο σχεδιασμός όλα τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, με κομβικό τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό ανεφοδιασμό της Ευρώπης με αμερικανικό LNG.