Συνάντηση Πούτιν - Μητσοτάκη έγινε χτες στο Σότσι της Ρωσίας, εν μέσω έντασης σε Ουκρανία και Μαύρη Θάλασσα.

Στον διάλογό τους μπροστά στις κάμερες κατά την έναρξη της συνάντησής τους, ο Ρώσος Πρόεδρος εστίασε στις «ιδιαίτερες πνευματικές σχέσεις, με τους δεσμούς μεταξύ των χωρών, με την ιστορία και το Ετος Ιστορίας μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδος», το οποίο συνέπεσε με τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ αποφάσισαν να το επεκτείνουν και εντός του 2022. Πρόσθεσε πως «αν πέρσι είχαμε πτώση στο διμερές εμπόριο περίπου κατά 35%, φέτος έχουμε αύξηση κατά 56% και σχεδόν έχουμε φτάσει στους δείκτες του 2009».

Ο Ελληνας πρωθυπουργός είπε πως το έτος ιστορίας Ελλάδας - Ρωσίας για το 2021 «μπορεί να είναι το έναυσμα για στενότερες σχέσεις σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας με την οικονομία», καθώς «υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης των οικονομικών μας σχέσεων και ως προς το διμερές μας εμπόριο αλλά και ως προς τον τουρισμό». Στην ατζέντα της συζήτησης έβαλε, βέβαια, και την «περιφερειακή ασφάλεια», καθώς «η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και εκ των πραγμάτων έχει βαρύνοντα λόγο στις εξελίξεις στην περιοχή».

Ως αποτέλεσμα της συνάντησης και άλλων επαφών που προηγήθηκαν, υπογράφτηκαν πέντε έγγραφα, που σύμφωνα με το Κρεμλίνο, αφορούν μεταξύ άλλων ένα κοινό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2022-2024 στους βασικούς άξονες της διμερούς συνεργασίας και ένα πρωτόκολλο για τροποποιήσεις της διακυβερνητικής συμφωνίας του 1991. Το τελευταίο μάλιστα σχετίζεται με την πρόληψη συμβάντων στη θάλασσα εκτός χωρικών υδάτων.

Στις κοινές τους δηλώσεις κατόπιν, ο Μητσοτάκης αναγνώρισε στον Ρώσο Πρόεδρο «θετική διάθεση να ενισχυθούν οι σχέσεις των δύο λαών και των χωρών μας, οι οποίες διαρκούν αιώνες. Μια παράδοση που δεν μπορούν να την αμφισβητήσουν ούτε κάποιες στιγμές απομάκρυνσης, ούτε και οι όποιες διαφορετικές θεωρήσεις μπορεί κατά καιρούς να προκύπτουν. Αυτές άλλωστε υπάρχουν πάντα για να συζητούνται».

Τόνισε ότι έγινε μακρά, ειλικρινής και παραγωγική συζήτηση, «ως μία ακόμα γέφυρα ενδυνάμωσης της σχέσης μεταξύ των λαών μας. Αλλά, και ως μία ευκαιρία να διευρυνθεί η συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεών μας στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και του κοινού συμφέροντος». Εβαλε π.χ. στόχο τη συνέχιση και επέκταση της διμερούς συνεργασίας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, με επαναλαμβανόμενες ενοικιάσεις αεροσκαφών για αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Στην αγορά της Ενέργειας, αναγνώρισε ότι «η Ρωσία έχει διαχρονικά τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια αποδειχθεί ένας αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα», ενώ συζήτησαν και «περισσότερες προοπτικές επενδύσεων, ελληνικών επενδύσεων στη Ρωσία, ρωσικών επενδύσεων στην Ελλάδα, θέματα τα οποία αφορούν τον τουρισμό».

Για την Ανατολική Μεσόγειο επεσήμανε στον Ρώσο Πρόεδρο ότι «η Τουρκία όχι μόνο προβαίνει σε εμπρηστική ρητορική διαστρεβλώνοντας την ιστορία και τη γεωγραφία, αλλά δυστυχώς και σε επιθετικές ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και πολλές φορές ναρκοθετούν τη σταθερότητα στην περιοχή». «Η Ελλάδα είναι ανοιχτή πάντα στον διάλογο», πρόσθεσε μιλώντας για «διαφορές» εκ των οποίων η σημαντικότερη για τις θαλάσσιες ζώνες, «στο πλαίσιο όμως της διεθνούς νομιμότητας και ασφαλώς του Δικαίου της Θάλασσας το οποίο πάντα στήριζε και στηρίζει η Ρωσία». Θύμισε τις αντίστοιχες συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο για καθορισμό ΑΟΖ, υπογραμμίζοντας ότι «η πρόσκλησή μας προς την Τουρκία παραμένει απολύτως ενεργή».

Την «εκτίμησή» του για την «πολύ καθαρή θέση», «συνεπή και εποικοδομητική στάση της Ρωσίας» εξέφρασε και στο Κυπριακό, ζητώντας λύση «στη λογική της μιας, διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας με μια νομική προσωπικότητα και μια ιθαγένεια», προειδοποιώντας πως «αν η Τουρκία προχωρήσει στην υλοποίηση των εξαγγελιών της για εποικισμό της περίκλειστης πόλης, δυστυχώς, θα κλείσει τα περιθώρια προόδου σε αυτό το ζήτημα».

Για τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας και ΝΑΤΟ - Ρωσίας, όπως είπε αναγνωρίζει τις «μεγάλες προκλήσεις», αλλά προκρίνει «την ανάγκη να μένουν πάντα ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας». Επέμεινε ότι «η Ρωσία αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Συνεπώς μια λειτουργική σχέση τελικά συμφέρει όλες τις πλευρές».

Βέβαια, τόνισε πως «η Ελλάδα ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ προσεγγίζει με πολλή προσοχή αυτές τις σχέσεις» «και προφανώς δεσμεύεται από τις συλλογικές αποφάσεις που λαμβάνονται στα δύο αυτά υπερεθνικά όργανα», «και για αυτό και δεν έκρυψα την ανησυχία μου για την αναζωπύρωση των εντάσεων στην Ουκρανία. Πιστεύω ότι μια σύγκρουση εκεί δεν θα έχει νικητή, θα έχει μόνο χαμένους. Γι' αυτό και θεωρώ ότι οι συμφωνίες του Μινσκ αλλά και η επαναδραστηριοποίηση του σχήματος της Νορμανδίας μας δείχνουν τον δρόμο», είπε.

Σε κάθε περίπτωση χαρακτήρισε «θετικό» το γεγονός ότι υπήρξε επικοινωνία Πούτιν - Μπάιντεν, ευχόμενος «να υπάρχει ένας οδικός χάρτης, ένας ορίζοντας αμοιβαίας αποκλιμάκωσης, διότι διαφορετικά θα οδηγηθούμε, πιστεύω, σε καταστάσεις που θα μας πάνε πολλές δεκαετίες πίσω».

Από την πλευρά του, ο Πούτιν αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ουκρανία ξεκαθάρισε πως «η Ρωσία ακολουθεί φιλειρηνική πολιτική, αλλά δικαιούται να εξασφαλίσει την ασφάλειά της. Τα θέματα ασφαλείας τα συζητάμε με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένου και του χθεσινού μου συνομιλητή, Τζο Μπάιντεν τόσο μεσοπρόθεσμα, αλλά και σε μακροχρόνια προοπτική», είπε προσθέτοντας πως «Δεν μπορεί να μην μας ανησυχεί η προοπτική της προσχώρησης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Γιατί θα ακολουθήσει η ανάπτυξη των βάσεων και στρατιωτικών δυνάμεων εκεί. Οι ανησυχίες μας ελπίζουμε να εισακουστούν αυτήν τη φορά. Οι υποδομές του ΝΑΤΟ πλησίαζαν τα σύνορά μας». «Τώρα βλέπουμε τα αντιπυραυλικά συστήματα MK41 να βρίσκονται στη Ρουμανία. Εχουμε σοβαρές υποψίες ότι το ίδιο θα συμβεί στην Ουκρανία. Πώς να μην το σκεφτούμε; Θα ήταν μια εγκληματική αδράνεια. Πρέπει να παρακολουθούμε τι γίνεται», συνέχισε.

Παράλληλα, ο Ρώσος ηγέτης εξήγησε πως μετά και την επικοινωνία με τον Μπάιντεν επίκειται η δημιουργία μιας επιτροπής Ρωσίας - ΗΠΑ/ΝΑΤΟ που θα εργαστεί πάνω στην επίλυση της κρίσης.

Σημείωσε ότι «η Ελλάδα ήταν πάντα στο μέτρο του εφικτού υπέρ μιας ισορροπημένης στάσης μεταξύ Ρωσίας - ΕΕ» και πως η συμμετοχή της στο ένα ή το άλλο μπλοκ δεν εμπόδισε την περαιτέρω και παράλληλη ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων, προσθέτοντας όμως πως «το ΝΑΤΟ είναι στρατιωτικό μπλοκ και δυστυχώς ακολουθεί συγκρουσιακή πολιτική απέναντι στη Ρωσία».

Σε κάθε περίπτωση, χαρακτήρισε τις συζητήσεις με τον Ελληνα πρωθυπουργό «περιεκτικές και αποτελεσματικές». «Οι ρωσικές εταιρείες έχουν ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα και αναμένουμε την ίδια ανταπόκριση και από τις αντίστοιχες ελληνικές», επισήμανε με κοινή συνισταμένη τις μπίζνες, εκφράζοντας ταυτόχρονα την ελπίδα η Ελλάδα να στηρίξει την υποψηφιότητα της Ρωσίας για τη Διεθνή Εκθεση ΕΧPO 2030.

Τόνισε, δε, ότι η Ρωσία εξασφαλίζει πάνω από το 40% των ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας και «το τρέχον έτος αυξήσαμε τις εξαγωγές μας πάνω από 12% μέχρι τρία δισ. κυβικά», προσθέτοντας ότι «και στο μέλλον θα συνεχίσουμε τις εγγυημένες, αδιάκοπες προμήθειες και είμαστε έτοιμοι να αναβαθμίσουμε τη συνεργασία στον τομέα αυτόν, λαμβάνοντας υπόψη και τον αυξανόμενο ρόλο του φυσικού αερίου σαν καθαρού και φιλικού είδους καυσίμων», πρόσθεσε. Σημειωτέον ότι η ελληνική κυβέρνηση στις επαφές του πρωθυπουργού όσο και του υπουργού Ενέργειας τις προηγούμενες μέρες φέρεται να ζήτησε και την επαναφορά του καθεστώτος των τιμών που προμηθεύεται από τη Ρωσία, στο προ της «ενιαίας αγοράς» Ενέργειας της ΕΕ επίπεδο, που τις έχει εκτινάξει.

Συνεχίζοντας είπε πως μίλησαν και για θέματα οικοδόμησης σχέσεων μεταξύ Ρωσίας - ΕΕ, τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Για το Κυπριακό, ο Πούτιν ανέφερε ότι «για μία ακόμα φορά επιβεβαιώσαμε τη θέση της Ρωσίας υπέρ της αναζήτησης μίας συνολικής, δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης», τονίζοντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει «στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου».

Τέλος, εστιάζοντας και στα θέματα συνεργασίας στον τομέα εκτάκτων καταστάσεων, ο Πούτιν θύμισε την αποστολή ρωσικών αεροσκαφών στην κατάσβεση των πυρκαγιών το καλοκαίρι στην Ελλάδα. Επίσης ενημέρωσε για την απόφαση της Ρωσίας να παραδώσει τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων που μεταφέρθηκαν από τους ναζί από την Ελλάδα στη Γερμανία κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και από το 1945 βρίσκονται στη Μόσχα.