-- Ως κεντρική φιλοσοφία του νομοσχεδίου εμφανίζεται από την κυβέρνηση η αναβάθμιση του σχολείου ώστε να εξασφαλίζει απαραίτητα εφόδια στους μαθητές.

-- Στην πραγματικότητα πρόκειται για σύγχρονο εκπαιδευτικό σκοταδισμό. Δεν μπορεί να είναι σύγχρονο ένα σχολείο που μπαίνει σε λογική να ξεσκαρτάρει παιδιά, να τα διαχωρίζει όταν υπάρχουν επιστημονικά πορίσματα, τεχνολογική ανάπτυξη τέτοια, που πρέπει να γίνει προσιτή σε όλους, όλα τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τον πλούτο του ανθρώπινου πολιτισμού και στη βάση αυτή να ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους.

Από αυτήν την άποψη, είναι σκοταδισμός με φιοριτούρες περί αυτονομίας, περί ελευθερίας, περί αναβάθμισης - που είναι μόνιμη πιπίλα όλων των κυβερνήσεων. Δεν υπάρχει αιτιολογική έκθεση σε νόμο για την Εκπαίδευση που δεν μιλά για αυτά. Ολα με το σύνθημα της αναβάθμισης γίνονται.

-- Ποιο είναι το αποτύπωμα που άφησαν στην Εκπαίδευση όλοι αυτοί οι νόμοι;

-- Tο νομοσχέδιο έρχεται σε μια περίοδο που έχει συσσωρευτεί μεγάλη πείρα σε γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές, συνολικότερα από τον λαό γύρω και από αυτά που έφερε η ΝΔ πατώντας στο έδαφος προηγούμενων νόμων του ΣΥΡΙΖΑ.

Ας θυμηθούμε τα νομοθετήματα της ΝΔ:

Το καλοκαίρι του 2020, η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε τον πρώτο από μια σειρά νόμους που είχε ακριβώς τον ίδιο τίτλο: «Νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του σχολείου». Που έφερε:

• Αύξηση του αριθμού μαθητών στα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία στους 25 ανά τμήμα.
• Κατάργηση από το Λύκειο των μαθημάτων των Κοινωνικών Επιστημών και της Καλλιτεχνικής Παιδείας.
• Λειτουργία των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων της εφήμερης γνώσης και της ημιμάθειας που από του χρόνου θα γενικευτούν σε όλα τα σχολεία.
• Γενίκευση των Πρότυπων και Πειραματικών σχολείων που συνάντησαν τη γενικευμένη αντίδραση, όπου έγινε προσπάθεια να ιδρυθούν.
• Και τη λεγόμενη «αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας».

Ακόμα, η κυβέρνηση ψήφισε δύο ακόμα νομοσχέδια:

1. Για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, που επιβάλλει την ανήλικη εργασία και τη φθηνή μαθητεία από τα 15 χρόνια και την άμεση παρέμβαση των εργοδοτών στην ίδια τη λειτουργία, τη δομή και το περιεχόμενο των δομών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης μέσω των λεγόμενων Συμβουλίων Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας που λειτουργούν κεντρικά και ανά Περιφέρεια.

2. Για την Εισαγωγή στα ΑΕΙ μέσω της λεγόμενης Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής που λειτουργεί ως κόφτης για χιλιάδες μαθητές με στόχο την ώθηση σε «εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές» στους λαβυρίνθους της κατάρτισης, καθώς και την επαναφορά της τράπεζας θεμάτων.

Ολα αυτά δεν έγιναν σε λευκό χαρτί.

Το μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι πρέπει να προχωρήσει η αποτίμηση του νέου σχολείου. Μάλιστα, οι υπουργοί Παιδείας του ήταν περήφανοι που η αξιολόγηση του ΟΟΣΑ άλλαξε υποτίθεται σε σχέση με των προηγούμενων κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και έβαλε άλλα κριτήρια, τα οποία ήταν όμως και πάλι η προώθηση της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης και η μεγαλύτερη αυτονομία των σχολείων. Με βάση αυτά πορεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έφερε αλλαγές στον τρόπο πρόσβασης, ένα σχολείο ακόμα πιο έντονα εξεταστικό κέντρο, αν και αναγκάστηκε κάτω από την κατακραυγή να πάρει πίσω την τράπεζα θεμάτων, την οποία όμως συνεχίζει να πιστεύει, και μάλιστα ο κ. Γαβρόγλου στο τελευταίο του βιβλίο την υπερασπίζεται στη Γ' Λυκείου.

Επίσης και ο κ. Φίλης σε πρόσφατο άρθρο του λέει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ δεν ακολουθεί τις καλές πρακτικές της ΕΕ και ότι η κυβέρνηση και η υπουργός δεν ακούει τον ΟΟΣΑ, ο οποίος προτείνει συγχωνεύσεις σχολείων, ακόμα περισσότερες δεξιότητες, εξάρτηση του σχολείου από πόρους, χορηγούς και από την τσέπη των γονιών.

Η ΝΔ, ακριβώς επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε και νόμο μια σειρά αντιδραστικές ρυθμίσεις αλλά και επιδίωξε να τις νομιμοποιήσει στις συνειδήσεις βρίσκοντας αντιστάσεις, έρχεται πάνω σε αυτό το έδαφος να φέρει νόμο για τις περίφημες δεξιότητες, παραπέρα αλλαγή στον τρόπο εισαγωγής, Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, με αποτέλεσμα με βάση τους υπολογισμούς να πετιούνται δεκάδες χιλιάδες παιδιά εκτός πανεπιστημίου.

Η καθημερινότητα ήδη του σχολείου μάς δείχνει ότι είναι πολύ σοβαρά τα προβλήματα και πρέπει να συζητήσουμε αν θα συνεχίσουμε στο δρόμο που μας έφερε μέχρι εδώ - γιατί αυτό είναι το νομοσχέδιο - ή αν θα υπάρχει ουσιαστική αναβάθμιση.

-- Πώς εκφράζεται ήδη αυτός «ο δρόμος που μας έφερε ως εδώ» στην καθημερινότητα του σχολείου και τι δείχνει η εμπειρία;

-- Ο δρόμος της εμπορευματοποίησης, το να βάζουν οι γονείς περισσότερο το χέρι στην τσέπη που τώρα θα γίνεται και «με τη βούλα», θα δώσει λύση στα προβλήματα της μόρφωσης της λαϊκής οικογένειας;

`Η μήπως θα δώσει λύση ο δρόμος των σχολείων πολλών ταχυτήτων, που ούτως ή άλλως υπάρχει και εντείνεται μέσα από τα διάφορα προγράμματα που κάνει το κάθε σχολείο και διασπούν τον ενιαίο χαρακτήρα του; Το ερώτημα είναι γιατί δεν γίνονται με ευθύνη του κράτους, γιατί δεν ενσωματώνονται στον κορμό του σχολικού προγράμματος ώστε να διαχυθούν σε όλα τα παιδιά;

Η κατηγοριοποίηση έχει φτάσει ακόμα παραπέρα και στα ζητήματα της προετοιμασίας και πρόσβασης στο πανεπιστήμιο, όπου εκεί οι κοινωνικοί φραγμοί, η επίδραση του μορφωτικού επιπέδου φαίνονται ακόμα πιο έντονα.

Ο δρόμος των δεξιοτήτων που συνεχίζεται από το 2005, της μεγαλύτερης συρρίκνωσης της σχολικής μόρφωσης, η οποία έχει αποτυπωθεί στα σχολικά βιβλία, θα δώσει ώθηση στη μόρφωση των παιδιών μας; Εδώ και χρόνια τα σχολικά βιβλία έχουν γραφτεί με αυτόν ακριβώς τον τρόπο και η κατάσταση είναι δύσκολη. Οι εκπαιδευτικοί το τονίζουν με βάση την πείρα τους, ότι μπορούν να αποτιμήσουν διαχρονικά την εξέλιξη στη σκέψη των παιδιών, βλέπουν τις αλλαγές με τα παιδιά να δυσκολεύονται να συγκροτήσουν τη σκέψη τους, τη γραφή τους, να κατανοήσουν ευρύτερες έννοιες.

Με τέτοια ζητήματα ερχόμαστε να αναμετρηθούμε, γι' αυτό λέμε ότι είναι αντιδραστική απάντηση το νομοσχέδιο που χτυπά στην καρδιά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

-- Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για τις δεξιότητες και ο όρος διαπνέει και το νομοσχέδιο για το οποίο συζητάμε. Τι σηματοδοτεί αυτό για την εκπαιδευτική διαδικασία και το μορφωτικό αποτέλεσμα;

-- Αν θέλει κανείς να το περιγράψει απλά, η δεξιότητα είναι μια συνταγή για να απαντήσεις πολύ συγκεκριμένα και επιφανειακά σε πράγματα που έρχονται μπροστά σου. Μια καλύτερη ανάγνωση στο τι εντάσσει στα εργαστήρια δεξιοτήτων η κυβέρνηση, φανερώνει ότι πολλά από αυτά δεν είναι καν δεξιότητες. Για παράδειγμα, τι σημαίνει η δεξιότητα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης; Είναι θέμα που πρέπει να σκεφτούμε με όρους ουσιαστικής μόρφωσης, με όρους ένταξης στο ενιαίο σχολικό πρόγραμμα, διασύνδεσης των επιστημών της βιολογίας, της ιστορίας, των κοινωνικών επιστημών, της λογοτεχνίας.

Φυσικά υπάρχουν και άλλα που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο των δεξιοτήτων και είναι ακριβώς αυτό, δεξιότητες, γιατί δεν έχουν βάθος, αλλά είναι απαιτούμενα για τον εργαζόμενο του αύριο.

Τι πάει να πει επιχειρηματικότητα; Αυτό λείπει από το παιδί του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου; Να σκεφτεί με όρους επιχείρησης λες και θα γίνει ποτέ επιχειρηματίας; `Η μήπως το ουσιαστικό εδώ είναι ότι θέλει να το μάθει να σκέφτεται για τον καπιταλιστή πριν τον καπιταλιστή και να αποδέχεται ότι τα συμφέροντα του καπιταλιστή είναι και δικά του;

Αν θέλουμε να δώσουμε ένα σύνθημα για να προσανατολίσει τη σκέψη μας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η λαϊκή οικογένεια - με το εργασιακό νομοσχέδιο που έφερε ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στην οικογένεια την εργαζόμενη - με αυτό το νομοσχέδιο ασχολείται με τα παιδιά της σαν μελλοντικούς εργαζόμενους.

Απέναντι σε αυτόν τον καταιγισμό περί δεξιοτήτων, πρέπει να αναδειχτεί ότι για το παιδί της λαϊκής οικογένειας, η εξέλιξη δίνει τη δυνατότητα να αφομοιώνονται ολόπλευρα και επιστημονικά οι γνώσεις. Αλλά αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν το σχολείο δώσει στέρεα υποδομή. Να γνωρίζει το γιατί, όχι μόνο το πώς. Αν ξέρεις μόνο το «πώς» είσαι φτερό στον άνεμο, έρμαιο εξελίξεων. Οταν ξέρεις το «γιατί», μπορείς καλύτερα να απαντάς στα ζητούμενα κάθε εποχής, να ξέρεις και το «πώς» τελικά.

Ενα επίκαιρο παράδειγμα που σχετίζεται με τον χαρακτήρα της μάθησης έχει να κάνει με το ζήτημα του εμβολιασμού και τον ανορθολογισμό που δημιουργείται. Για παράδειγμα, οι αντιφάσεις στο να δημιουργηθεί ρεύμα που να εμπιστεύεται ουσιαστικά την επιστήμη, πέρα από τις παλινωδίες της κυβέρνησης, τα μέτρα κ.λπ. και όλα τα μέτρα που δεν πήρε για να στηρίξει τη δημόσια υγεία η κυβέρνηση και δημιουργούν ούτως ή άλλως προβληματισμό και ανησυχία. Υπάρχει κάτι ακόμα πιο σοβαρό: Τα παιδιά από το Δημοτικό ακόμα διδάσκονται ότι δεν υπάρχει μία, αλλά πολλές αλήθειες. Πώς θα δημιουργηθεί ρεύμα ορθολογικής σκέψης απέναντι σε μια σειρά φαινόμενα, όχι μόνο το θέμα του εμβολιασμού;

-- Πώς οικοδομείται το σχολείο των πολλών ταχυτήτων μέσα από τις διατάξεις του νομοσχεδίου;

-- Το νομοσχέδιο που έχει φέρει η κ. Κεραμέως πραγματικά δεν ανοίγει το παράθυρο, αλλά την πόρτα σε ένα σχολείο που θα διαχωρίζει τα παιδιά. Δέχτηκε πάρα πολύ μεγάλη κατακραυγή, γι' αυτό και απέσυρε την κατάπτυστη πρόταση για να επιλέγονται τα παιδιά στα τμήματα με βάση το επίπεδό τους. Ομως πρέπει να κρατήσουμε αυτή την πρόθεση, γιατί το μέτωπο γύρω από αυτά τα ζητήματα είναι ανοιχτό, αφού πρόκειται για πάγια στρατηγική του κεφαλαίου που έρχεται και επανέρχεται. Σήμερα η ΝΔ το έφερε λέγοντας ότι λαμβάνει υπόψη τις μαθησιακές ανάγκες, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για τύπους ευφυίας.

Εισάγεται το πολλαπλό βιβλίο. Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υποστηρίζουμε ένα μοναδικό βιβλίο που είναι γεμάτο ψέματα, αναλήθειες, μεθοδολογικά λάθη και διαστρεβλώσεις, που δεν είναι παιδαγωγικά γραμμένο. Υποστηρίζουμε ένα βιβλίο το οποίο θα διδάσκει τα παιδιά ότι μπορούν να γνωρίζουν τον κόσμο και μπορούν να τον αλλάξουν. Και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με εναλλακτικές πηγές μάθησης και διδασκαλίας. Εξάλλου, και τώρα πολλοί εκπαιδευτικοί μπαίνουν σε μια τέτοια διαδικασία. Το ουσιαστικό είναι ότι το πολλαπλό βιβλίο ανοίγει τον δρόμο ώστε ο σύλλογος διδασκόντων, ο εκπαιδευτικός, προκειμένου να προσαρμόσει τη διδασκαλία του με το επίπεδο της τάξης, να ρίχνει ολοένα και περισσότερο τα στάνταρ του, αντί να ανεβάσει το επίπεδο των μαθητών.

Η παιδαγωγική πείρα και μελέτες αποδεικνύουν ότι η ποικιλία τύπων παιδιών βοηθά και τα παιδιά που υστερούν μαθησιακά αλλά και τα παιδιά που προχωρούν πιο μπροστά μαθησιακά, όχι μόνο από την πλευρά επίτευξης επιδόσεων, αλλά στη συνολική τους διαπαιδαγώγηση.

Ιδιαίτερα προβάλλεται και το μέτρο της αντεστραμμένης τάξης, που στην πραγματικότητα πρόκειται για εναλλακτική μορφή αξιολόγησης - όχι διδασκαλίας - σε ένα σχολείο που γίνεται κέντρο αξιολόγησης, αντί διαπαιδαγώγησης. Οπου ουσιαστικά το παιδί θα μαθαίνει το μάθημα από το σπίτι μέσα από εποπτικό υλικό, αν έχει τα μέσα, και θα έρχεται στο σχολείο όπου ο εκπαιδευτικός τι θα κάνει; Θα αποτιμά τι έχει μάθει το παιδί. Ομως η παράδοση και διδασκαλία δεν είναι ένα στεγνό πράγμα. Ο εκπαιδευτικός βλέπει τα μάτια των παιδιών. Βλέπει πού κοντοστέκονται, τι κάνουν κ.λπ. Θα πει κάποιος ότι είναι εναλλακτική, όχι υποχρεωτική πρόταση. Ας σκεφτούμε όμως ότι ακριβώς επειδή ο εκπαιδευτικός θα κρίνεται για τις διάφορες εναλλακτικές του μορφές διδασκαλίας και αξιολόγησης, θα καταστεί και υποχρεωτικό.

-- Πόση ελευθερία τελικά θα διαπνέει αυτό το σχολείο;

-- Πόσο μεγαλύτερη ελευθερία είναι όταν ένα σχολείο εξαρτά την ύπαρξη και λειτουργία του από εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης; Οταν βάζει τους συλλόγους γονέων και διδασκόντων να ψάχνουν για πόρους; Πόσο ελευθερία είναι όταν το πόσο καλό ή κακό είναι ένα σχολείο κρίνεται με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα, τις επιδόσεις των μαθητών δηλαδή, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό αποτελούν έκφραση των μορφωτικών αφετηριών και της κοινωνικής καταγωγής των παιδιών και τα αποτελέσματα αυτά αναρτώνται στο διαδίκτυο;

Μήπως τελικά δεσμεύεται ακόμα περισσότερο από τις ανισότητες; Τι ελευθερία είναι αυτή που ανοίγει το δρόμο ώστε το σχολείο να ανοίγει τη λειτουργία του και να γίνει αξιοποίηση της περιουσίας του από ιδιώτες;

Τι σόι ελευθερία είναι αυτή, όταν αυτοί που θα κάνουν τα προγράμματα στα πλαίσια και των εργαστηρίων δεξιοτήτων υποτίθεται πως θα είναι εγκεκριμένοι από το υπουργείο - αλλά επειδή υπάρχει μια πείρα και η γραμμή είναι πολύ φανερή;

Υπάρχει μεγάλη εμπειρία να μπαίνουν διάφορα ιδρύματα, όπως της αμερικανικής πρεσβείας, και να μαθαίνουν στα παιδιά την Ιστορία του τόπου, να μπαίνουν μεγάλα μονοπώλια και να φτιάχνουν προγράμματα και μια ζωή να υπάρχει πρόβλημα όταν είναι να μπουν αντιστασιακοί στα σχολεία, σύλλογοι γυναικών της ΟΓΕ και εκεί τα πράγματα να είναι «δυσκοίλια», όχι ελεύθερα.

-- Ενα προπαγανδιστικό «χαρτί» της κυβέρνησης είναι η απαλλαγή του σχολείου από τη γραφειοκρατία και το άνοιγμα των φτερών του στην κοινωνία.

-- Και φυσικά είναι πάρα πολύ υποκριτικό αυτό που ακούγεται και γράφεται. Μα είναι δυνατόν να συζητάμε ότι ένα σχολείο για να κάνει ένα πρόγραμμα πρέπει να πάρει τη σφραγίδα του υπουργείου Παιδείας από το Μαρούσι; Αυτό ας το λύσουν.

Αν σκεφτούμε τη μεγάλη «χαρτούρα» που καλούνται να συμπληρώσουν οι εκπαιδευτικοί για να κάνουν αυτή την περιβόητη αξιολόγηση, που ουσιαστικά είναι έλεγχος, τα κουτάκια, τις φόρμες, θα δούμε ότι τελικά στερεί από τον εκπαιδευτικό το να κάτσει να σκεφτεί καλύτερα και ουσιαστικά τι έχει κάνει μέσα στην τάξη, με τι όρους προχωρά το μάθημα, ζητήματα διαπαιδαγώγησης και ψυχικής υγείας των μαθητών, των σχέσεων ανάμεσά τους... Ειδικά σε συνθήκες που τα παιδιά μπαινοβγαίνουν σε καραντίνα και έχουν σύνθετες ανάγκες.

Καμία σχέση με ελευθερία, είναι περισσότερος έλεγχος και πολύ λιγότερη δημιουργικότητα.

-- Με επίκεντρο το νομοσχέδιο, επιχειρείται να εμφανιστεί ένα δίπολο μεταξύ των οποίων υποστηρίζουν την αξιολόγηση η οποία εμφανίζεται σαν πρόοδος και αυτών που την απορρίπτουν που εμφανίζεται σαν το παρωχημένο.

-- Πρόκειται για διαχωριστικές γραμμές που δεν πατούν στην πραγματικότητα. Καταρχήν δεν πρόκειται περί αξιολόγησης. Είναι έλεγχος. Η αξιολόγηση γίνεται μέσα στο σχολείο και πολύ πιο ουσιαστικά. Γίνεται από τον εκπαιδευτικό όταν τελειώνει τη δουλειά του μέσα στο μάθημα, γίνεται από τον μαθητή, από τον γονιό. Δεν συζητάμε γι' αυτό το πράγμα. Σύγχρονο είναι το ποιοτικό για όλους και δεν δίνεται από την κυβέρνηση. Ισα ίσα υπονομεύεται το μορφωτικό μέλλον των παιδιών της λαϊκής οικογένειας.

Ακόμα και αν ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο και γίνει νόμος, υπάρχουν σοβαρά περιθώρια να ανοίξει ακόμα περισσότερο η συζήτηση για το τι φέρνει και για να υπάρξουν αντιστάσεις.

Αντιστάσεις οι οποίες μπορούν να βάλουν εμπόδια στην εφαρμογή μιας σειράς μέτρων. Είναι υπόθεση του συλλόγου διδασκόντων, του συλλόγου γονέων, των σωματείων, των ενώσεων γονέων, των μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων να αρνηθούν να κυνηγούν χορηγούς και πόρους και να διεκδικήσουν από το κράτος μέτρα, χρήματα για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους.

Να αρνηθούν να παραδοθεί η σχολική περιουσία σε κάθε ιδιώτη για να βγάζει κέρδος. Να ενισχυθούν οι υποδομές και η ευθύνη του κράτους για να είναι ουσιαστικά ανοιχτά τα σχολεία και μετά το σχολικό πρόγραμμα, να γίνουν κυψέλες αλλά με ευθύνη του κράτους για όλα τα παιδιά και όχι επί πληρωμή.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα αντιπαλέψουμε και σταθερά θα είναι στο επίκεντρο της εναντίωσης και της συζήτησης είναι τα ζητήματα με τη διαφοροποίηση του σχολικού προγράμματος και τα σχολεία πολλών ταχυτήτων. Και πρέπει να πάμε με επιμονή να διαμορφωθούν όροι μορφωτικών απαιτήσεων από εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές. Οτι δεν συμβιβάζονται στα λίγα αλλά στα πολλά, τα ποιοτικά, για όλους.

Οτι απέναντι στις δεξιότητες πρέπει να δημιουργηθεί κλίμα ουσιαστικής συζήτησης γύρω από τη σύγχρονη μόρφωση, γιατί το σχολείο που παλεύουμε είναι το σχολείο της θεωρίας και της πράξης. Για παράδειγμα: Πόσα σχολεία έχουν εργαστήρια, πόσα μπορούν να κάνουν πειραματισμό στους νόμους της φύσης ή πόσα τα κοιτούν από τα βιβλία ή το διαδίκτυο. Πόσα σχολεία έχουν χώρο γυμναστικής, χώρο για να παίξουν τα παιδιά, να αθληθούν, να ασχοληθούν με τις τέχνες, με πράγματα που η ανθρωπότητα έχει δώσει αλλά τα χαίρονται λίγοι;

Από αυτήν την άποψη, το ζητούμενο δεν είναι να πούμε απλά όχι σε αυτά που λέει η κυβέρνηση. Αλλαγές χρειάζονται, όμως περνάνε από την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου, με στήριξη των εκπαιδευτικών, με πολλαπλάσιους διορισμούς, και όχι με αυτό το φαινόμενο που οι εκπαιδευτικοί σήμερα είναι και αύριο δεν είναι.

-- Η κυβέρνηση φέρνει το τέταρτο νομοσχέδιο για την Παιδεία. Κλείνει ένας κύκλος;

-- Ο κύκλος δεν κλείνει ποτέ, γιατί σταθερή επιδίωξη των κυβερνήσεων είναι η Εκπαίδευση να απαντά στα δεδομένα της οικονομίας. Οχι μόνο γιατί έχει αυτοτελή ρόλο, είναι ιδεολογία, είναι διαμόρφωση των εργαζομένων, σταθερά να απαντά σε αυτά. Για παράδειγμα, το προσωπικό μονοπάτι μάθησης, που ξεκινά από το Δημοτικό και φτάνει στον φοιτητή, η ευέλικτη μάθηση όπου δεν είναι όλα για όλους αλλά μερικά για λίγους, συνδέεται άρρηκτα με τις ευέλικτες σχέσεις εργασίας, με την ατομική διαπραγμάτευση με τον εργοδότη αύριο.

Δεν είναι άσχετα με αυτά που ζητούν ΕΕ και ΟΟΣΑ και που έχουν καθυστερήσει στην Ελλάδα γιατί υπάρχει κίνημα, υπάρχει ισχυρή μορφωτική απαίτηση από τη λαϊκή οικογένεια και αποτελούν ισχυρό αντίβαρο.

-- Αλλες χώρες που έχουν προχωρήσει σε τέτοια μέτρα, τι έχουν να επιδείξουν με δεδομένο πως και η κυβέρνηση επικαλείται τις διεθνείς πρακτικές;

-- Αξιολογημένη Εκπαίδευση υπάρχει σε όλες τις χώρες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τις ΗΠΑ, όπου χρόνια τώρα έχει μπει στο στόχαστρο ότι πρέπει να έχουμε πιο αξιολογημένη την εκπαίδευσή μας, και είναι τραγελαφικά και πολύ ανάγλυφα τα αποτελέσματα μιας εκπαίδευσης προσανατολισμένης στη σύγχρονη ημιμάθεια: Να δίνουν και να παίρνουν θεωρίες συνωμοσίας σε μαθητές Λυκείου και κολεγίου, να μην ξέρουν πού βρίσκονται οι πολιτείες της χώρας τους και πολλά άλλα.

Εμπειρία υπάρχει και από άλλες χώρες όπου η κοινωνική διαφοροποίηση ή τα σχολεία πολλών ταχυτήτων υπάρχουν με τη βούλα. Στην Αγγλία, άλλο πρόγραμμα υπάρχει στα κακά αξιολογημένα σχολεία των φτωχών, οι φυσικές επιστήμες γίνονται σε μία «σούπα» μάθημα, σε αντίθεση με τα πλούσια σχολεία όπου οι φυσικές επιστήμες είναι διακριτές.

Στη Γερμανία η επιλογή γίνεται από τα 10 - 11 χρόνια και είναι αστείο να ρωτήσεις παιδί εργατικής - λαϊκής οικογένειας τι θέλει να σπουδάσει. Υπάρχουν τα σχολεία των πολλών ταχυτήτων και τα αξιολογημένα σχολεία της Ολλανδίας, όπου διδάσκουν και επαγγελματίες της Εκπαίδευσης χωρίς πτυχίο εκπαιδευτικού, αποτελέσματα ενός δρόμου που έχει διανυθεί πιο γρήγορα, με το άλλοθι και εκεί της αξιολόγησης και αυτονομίας.