Από τη συνάντηση του απεσταλμένου του Ρώσου Προέδρου Αλ. Λαβρεντίεφ (αριστερά) με τον γραμματέα του Ανωτάτου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν Α. Σαμκχανί

Ανεβαίνει ο «διπλωματικός πυρετός» γύρω από τη Διεθνή Συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA), μετά και την ανακοίνωση της Τεχεράνης ότι σταδιακά «αποδεσμεύεται» από τις υποχρεώσεις της, αρχίζοντας από την αύξηση του βαθμού εμπλουτισμού ουρανίου.

Χτες βρέθηκε στην ιρανική πρωτεύουσα ο ειδικός απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου, Αλεξάντερ Λαβρεντίεφ, και συναντήθηκε με τον γραμματέα του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν, Αλί Σαμκχανί. Σύμφωνα με το ιρανικό δίκτυο IRNA, ο Ρώσος διπλωμάτης επανέλαβε πως το Ιράν είναι «στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας» και χωρίς να ληφθούν υπόψη ο ρόλος και τα συμφέροντά του δεν μπορεί να επιτευχθεί ένα «αποτελεσματικό και βιώσιμο μοντέλο για την ασφάλεια της περιοχής». Ο Λαβρεντίεφ τόνισε επίσης ότι δεν μπορεί να υπάρχει η προσδοκία για μονομερή παραμονή του Ιράν στην JCPOA χωρίς να διασφαλίζονται τα δικαιώματά του. Από τη μεριά του, ο Σαμκχανί στάθηκε στην «αποφασιστική και δίκαιη στάση» που έχει τηρήσει η Μόσχα για τη διατήρηση της Συμφωνίας και επέκρινε την «προσπάθεια των ΗΠΑ για αύξηση των εντάσεων και της ανασφάλειας στην περιοχή» με στόχο την αύξηση των πωλήσεων αμερικανικών όπλων. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το IRNA η επίσκεψη Λαβρεντίεφ στην Τεχεράνη έγινε και για να μεταφερθεί εικόνα σχετικά με τη συνάντηση που είχαν πρόσφατα οι σύμβουλοι Εθνικής Ασφάλειας ΗΠΑ - Ρωσίας - Ισραήλ, όπου τέθηκαν επί τάπητος εκκρεμότητες και ανταλλάγματα για όλα τα ανοιχτά μέτωπα, από το Παλαιστινιακό μέχρι και το Συριακό.

Στην Τεχεράνη αναμενόταν χτες και ο διπλωματικός σύμβουλος του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μπον, ο οποίος θα έχει επαφές μέχρι και σήμερα, στο πλαίσιο της προσπάθειες που το Παρίσι ειδικά έχει αναλάβει για «αποκλιμάκωση της κατάστασης».

Στο μεταξύ, χτες δόθηκε στη δημοσιότητα νέα παρέμβαση Γαλλίας, Γερμανίας και Ηνωμένου Βασιλείου (των ευρωπαϊκών δυνάμεων που παραμένουν στην JCPOA), μαζί με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, όπου εκφράζεται ακόμα μια φορά «βαθιά ανησυχία» για το ότι «το Ιράν ακολουθεί ενέργειες που δεν συμβαδίζουν με τις υποχρεώσεις που απορρέουν» από την JCPΟΑ. «Το Ιράν έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να παραμείνει στην JCPΟΑ. Οφείλει να δράσει αντίστοιχα, αντιστρέφοντας αυτές τις δραστηριότητες και συμμορφούμενο πλήρως με την JCPΟA, χωρίς καθυστέρηση. Αυτή η συμμόρφωση πρέπει να αντιμετωπιστεί εντός του πλαισίου της JCPΟΑ και πρέπει να συγκληθεί επειγόντως η Κοινή Επιτροπή. Καλούμε όλες τις πλευρές να δράσουν υπεύθυνα προς την αποκλιμάκωση των σημερινών εντάσεων σχετικά με τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν».

Πάντως ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Ροχανί, Αλί Ραμπιέι, επανέλαβε ότι για να διασωθεί η Συμφωνία «πρέπει και οι άλλες πλευρές να τηρούν τις δεσμεύσεις τους».

Στο μεταξύ, οι αρχές του Γιβραλτάρ ανακοίνωσαν ότι οι έλεγχοι που έγιναν στο ιρανικό δεξαμενόπλοιο «Grace 1» έδειξαν ότι ήταν πλήρως φορτωμένο με αργό πετρέλαιο. Πρόκειται για το πλοίο που την περασμένη Πέμπτη κατέλαβε το βρετανικό Πολεμικό Ναυτικό (το Γιβραλτάρ αποτελεί βρετανικό έδαφος), επειδή υπήρχαν πληροφορίες ότι το πλοίο μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία, παραβιάζοντας κυρώσεις της ΕΕ. «Τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων (...) αντικρούουν τις δηλώσεις κάποιων που χωρίς να έχουν αρμοδιότητα υπέθεταν ότι το φορτίο του πλοίου δεν ήταν πετρέλαιο», ανέφερε η σχετική ανακοίνωση.

Πάντως ο Ιρανός ΥΠΕΞ Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ κάλεσε ξανά το Λονδίνο να απελευθερώσει το ιρανικό δεξαμενόπλοιο, υποστηρίζοντας ότι η κατάληψή του δημιούργησε «επικίνδυνο προηγούμενο και πρέπει να τελειώσει τώρα».

«Το Ιράν δεν είναι μέλος της ΕΕ, ούτε υπόκειται σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό πετρελαϊκό εμπάργκο. Την τελευταία φορά που το έλεγξα, η ΕΕ ήταν κατά της "εξωεδαφικότητας" (σ.σ. δηλαδή ρυθμίσεων κατά της Συρίας που επηρεάζουν και άλλες χώρες)», είπε ο Ζαρίφ, και επέμεινε να μιλά για «ξεκάθαρη πειρατεία». Αλλά και ο υπουργός Αμυνας, Αμίρ Χαταμί, δήλωσε ότι η κατάληψη του δεξαμενόπλοιου «δεν θα μείνει χωρίς απάντηση».