Την περασμένη βδομάδα, ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ πραγματοποίησε επίσημες επισκέψεις σε Ιταλία, Μονακό και Γαλλία, οι οποίες έφεραν στην επιφάνεια την ορμή με την οποία τα κινεζικά κεφάλαια διεισδύουν στη Γηραιά Ηπειρο, καταρχάς στο πλαίσιο δημιουργίας των νέων «Δρόμων του Μεταξιού» - εμπορικών και ενεργειακών διαδρόμων που ενώνουν Ανατολή και Δύση. Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι αναδιατάξεις στη διεθνή σκακιέρα (που συνδέονται και με την αναπροσαρμογή οικονομικών, στρατιωτικών και γενικότερων συνεργασιών των ΗΠΑ) αυξάνουν το «ενδιαφέρον» - του Πεκίνου και όχι μόνο - για τις επιλογές των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, που από τη μεριά τους είναι λογικό να μελετούν όλες τις ενδεχόμενες «προκλήσεις» και «ευκαιρίες» που ξεπηδούν για την υπεράσπιση των μονοπωλίων που εκπροσωπούν.

Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, η ΕΕ επιδιώκει κι αυτή να διαπραγματευτεί πιο απαιτητικά τη σχέση της με την Κίνα, όπως φάνηκε και από την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής (21-22/3/2019), στην ατζέντα της οποίας ξεχώριζε η συνεργασία Βρυξελλών - Πεκίνου, που βέβαια θα εξεταστεί πολύ ειδικότερα και στη Σύνοδο ΕΕ - Κίνας στις 9 Απρίλη. Χαρακτηριστική ήταν άλλωστε και η τετραμερής συνάντηση που συγκάλεσε ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, στα Ηλύσια Πεδία, με τον Κινέζο ομόλογό του, την Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με θέμα «τις προκλήσεις της πολυμέρειας».

Ενόψει της Συνόδου Κίνας - ΕΕ, η Κομισιόν συνέταξε «Κείμενο 10 σημείων» για «τις σχέσεις με την Κίνα», σύμφωνα με το οποίο «αυξάνεται η εκτίμηση ότι έχει αλλάξει η ισορροπία ανάμεσα στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιπροσωπεύει η Κίνα». Για την τελευταία αναφέρεται ότι «είναι ταυτόχρονα εταίρος συνεργασίας, με τον οποίο η ΕΕ έχει στενά ευθυγραμμισμένους στόχους, εταίρος με τον οποίο διαπραγματεύεται, με τον οποίο η ΕΕ χρειάζεται να βρει μια ισορροπία συμφερόντων, ένας οικονομικός ανταγωνιστής όσον αφορά την επιδίωξη ηγεσίας στις τεχνολογίες και ένας συστημικός αντίπαλος». Παρακάτω, το Κείμενο επαναλαμβάνει ότι στόχο αποτελεί «μια πιο ισορροπημένη και αμοιβαία οικονομική σχέση», αναδεικνύοντας πως για τις Βρυξέλλες είναι κρίσιμο ζήτημα η διασφάλιση ευνοϊκότερης μεταχείρισης στην τεράστια κινεζική αγορά. Υπό αυτό το πρίσμα, τα κράτη - μέλη της ΕΕ καλούνται να διασφαλίσουν με ομαλό, πλήρη και αποτελεσματικό τρόπο την εφαρμογή κανονισμών για το «κοσκίνισμα» άμεσων ξένων επενδύσεων.

Ενδεικτικές ήταν όμως και οι δηλώσεις Γιούνκερ ότι σήμερα «δεν υπάρχει ισορροπία» στις σχέσεις Κίνας - ΕΕ και ότι «δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι σταθερό πάνω σε κάτι που δεν έχει ισορροπία».

Από τη μεριά της, η Μέρκελ - προφανώς έχοντας κατά νου και τη στάση των ΗΠΑ σε πολλά θέματα - υποστήριξε ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παρακάμψει την ανάγκη συνεργασίας με την Κίνα, αλλά χρειάζεται μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και μαεστρία για ένα «θετικό» για τα ευρωενωσιακά μονοπώλια αποτέλεσμα: «Διαπιστώνουμε μια πολύ δυναμική εξέλιξη του κόσμου, όπου οι ισορροπίες - και οι οικονομικές - διαρκώς μετακινούνται». Η τετραμερής, συνέχισε η καγκελάριος, αφορούσε τις «έννοιες "στρατηγική συνεργασία" και "στρατηγικός ανταγωνισμός" ή "αντιπαλότητα". Πρέπει να ορίσουμε αυτούς τους όρους με μεγάλη ακρίβεια, ώστε να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις».

Την ίδια στιγμή, βέβαια, το Κείμενο καλεί σε εμβάθυνση της συνεργασίας σε τομείς όπως «η υπεράσπιση της ειρήνης και της ασφάλειας (...) χτίζοντας πάνω στη θετική συνεργασία στην JCPOA (σ.σ. τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν)».

Οσο για τον Μακρόν, επίσης ξεχώρισε διμερείς «συγκλίσεις» και έκανε ρητή αναφορά στην JCPOA, αλλά και στην «οικοδόμηση μιας σθεναρής πολυμέρειας για το κλιματικό ζήτημα». Ξεχώρισε δηλαδή δύο θέματα στα οποία Κίνα και Ευρώπη ήρθαν πιο κοντά, ειδικά μετά από τη σημαντική αλλαγή στάσης των ΗΠΑ, που αποσύρθηκαν από την JCPOA αλλά και από τη Διεθνή Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.

Αλλωστε, και μετά από την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ο Γάλλος Πρόεδρος είχε σημειώσει: «Ο διάλογος ανάμεσα σε Κίνα και Ευρώπη έχει πράγματι γίνει καθοριστικός για τον καθορισμό παγκόσμιων ισορροπιών, για τη διατήρηση της πολυμέρειας (...) Η ΕΕ πρέπει να προσαρμόσει το λογισμικό της στις νέες πραγματικότητες του κόσμου, στις οποίες συγκαταλέγεται και ο κρίσιμος ρόλος που διαδραματίζει η Κίνα στη διεθνή σκηνή».

Ο Μακρόν μίλησε ακόμα για την «ευρωπαϊκή αφύπνιση» που είναι απαραίτητη για «να οικοδομηθεί μαζί με την Κίνα και τις άλλες δυνάμεις μια ατζέντα υπευθυνότητας, ώστε να λειτουργεί η πολυμερής συνεργασία». Εξάλλου, υποδεχόμενος τον Σι στο Παρίσι, ο Μακρόν έκανε λόγο για «καθαρές, απαιτητικές και φιλόδοξες» βάσεις στις οποίες πρέπει να στηθεί η συνεργασία με την Κίνα.