Το πλωτό γεωτρύπανο της Τουρκίας «Πορθητής»

Είναι λοιπόν καθαρό ότι τα επιτελεία ισχυρών μονοπωλίων και ιμπεριαλιστικών κέντρων έχουν «πάρει φωτιά», εστιάζοντας στις ισορροπίες της συγκεκριμένης περιοχής και εκτιμώντας ότι μπορούν να διασφαλίσουν οφέλη ικανά για να προωθήσουν ευρύτερες επιδιώξεις τους, στο πλαίσιο της αναμέτρησης με παλιούς αλλά και νέους ανταγωνιστές τους.

Σε αυτό το πλαίσιο, δυναμώνει ολόπλευρα η παρέμβαση των ΗΠΑ, που πριν από μερικές βδομάδες υπέγραψαν με την Κύπρο διμερή «Δήλωση Προθέσεων» για την ενίσχυση της συνεργασίας στην Ασφάλεια. Μάλιστα, την Τετάρτη, το υπουργικό συμβούλιο της Κύπρου ενέκρινε την τοποθέτηση ακολούθου Αμυνας στην Ουάσιγκτον, «στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης των διμερών σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ και άσκησης μιας ισορροπημένης αμυντικής διπλωματίας». Εξάλλου, το θέμα της αμερικανο-κυπριακής συνεργασίας θα συζητήσει πιο διεξοδικά ο αρμόδιος για την Ευρασία υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουές Μίτσελ, που αναμένεται να φτάσει στην περιοχή από μέρα σε μέρα για συναντήσεις - και στη Λευκωσία.

Σε αυτές τις συνθήκες, κλιμακώνεται σταθερά η επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης, η οποία επιδιώκει να διασφαλίσει τα στρατηγικά της συμφέροντα. Βεβαίως, σε αυτήν την κατεύθυνση δεν αποκλείει συμβιβασμούς, γι' αυτό και εντείνει ολόπλευρα κάθε είδους παζάρι, πρώτα απ' όλα με «παίκτες» μεγάλου βεληνεκούς και βάρους, όπως οι ΗΠΑ, με τις οποίες τη συνδέουν πολλά (παλιοί εταίροι στο ΝΑΤΟ) αλλά και τις χωρίζουν αρκετά, αφού διμερείς αντιθέσεις δυναμώνουν, ειδικά σε Ιρανικό, Κουρδικό, Μεσανατολικό κ.λπ.

Ετσι, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, αφού επανέλαβε ότι «διερχόμαστε μια περίοδο σημαντικών εξελίξεων στη χώρα μας, στην περιοχή μας αλλά και σε όλο τον κόσμο», αναφερόμενος ειδικά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αναγνώρισε ότι «εξαιτίας των πρόσφατων ερευνών για υδρογονάνθρακες στη Μεσόγειο, τα προβλήματα στην περιοχή έχουν μετατραπεί σε θέμα μεγαλύτερων συγκρούσεων συμφερόντων». Μίλησε για «απρόσεκτες ενέργειες της Ελλάδας και της ελληνικής Κύπρου, με τη στήριξη ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών, οι οποίες δρουν παράλληλα», που «έχουν γίνει πηγή κινδύνων και απειλών, πρώτα και κύρια, για τους ίδιους» και τόνισε ότι «δεν θα επιτρέψουμε τα σχέδια οικονομικής και πολιτικής ηγεμονίας ορισμένων σε ζώνες της Μεσογείου, στις οποίες δεν έχουν δικαιώματα». Χαρακτήρισε «μάταιες» τις προσπάθειες όσων στοχεύουν «να περιορίσουν την τουρκική επιρροή στην περιοχή» και υπογράμμισε ότι «δεν πρόκειται να επιτραπεί» καμία εξέλιξη «που είναι αντίθετη στα συμφέροντα και τα δικαιώματα της Τουρκίας και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», για να καταλήξει ότι «η Τουρκία δεν θα κάνει την ελάχιστη υποχώρηση από τις θέσεις της στην ανατολική Μεσόγειο ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή». Είπε ακόμα ότι η Αγκυρα δεν θα αποδεχτεί στο Αιγαίο την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της Ελλάδας στα 12 ναυτικά μίλια.

Ενδεικτικές είναι και οι νέες NAVTEX που εξέδωσε η Τουρκία, για τη διεξαγωγή ασκήσεων του Πολεμικού Ναυτικού σε περιοχές που περικλείουν το Καστελόριζο. Επιπλέον, χαρακτηριστική είναι η είδηση που δημοσίευσαν τουρκικά και κυπριακά ΜΜΕ, περί σύστασης «Μονάδων Θαλάσσιας Ασφάλειας», στην οποία προχωρά η Τουρκία. Σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα, πρόκειται για «ειδική μονάδα» που θα ξεκινήσει να λειτουργεί μέχρι το 2023, με στόχο «να προστατεύσει τις πλατφόρμες και τα γεωτρύπανα» της Τουρκίας σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα, με το γνωστό πρόσχημα της «αντιμετώπισης τρομοκρατικών ενεργειών».

Την ίδια στιγμή, ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιβεβαίωσε ότι η Κύπρος θα παραμείνει στο επίκεντρο των σκληρών και πολύπλευρων ανταγωνισμών. Αναφερόμενος στην πιθανότητα επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό είπε ότι «η ομοσπονδιακή λύση απέτυχε» και ότι αν και «ως Τουρκία δεν αποκλείουμε αυτή τη λύση (...) πρέπει να εξετάσουμε όλοι μαζί και άλλες επιλογές, λόγω των εμπειριών που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια». Πρόσθεσε ότι πρέπει «να είμαστε ανοιχτοί σε άλλες ιδέες από το νησί ή από τις εγγυήτριες. Και θα πρέπει να συμφωνήσουμε από πριν για το τι θα διαπραγματευτούμε (...) Πριν από όλα αυτά, θα πρέπει να συμφωνήσουμε τι διαπραγματευόμαστε. Για τι είδους λύση; Για ομοσπονδία, για συνομοσπονδία, δύο κράτη ή μια τέταρτη ή πέμπτη επιλογή;».

Επανέλαβε ότι η Αγκυρα δεν θα δεχτεί να εξαφανιστεί εντελώς η στρατιωτική της παρουσία από την Κύπρο, και ειδικά για τα Ενεργειακά υπογράμμισε πως «αν η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή πλευρά συμφωνήσουν, είτε μέσω των εταιρειών είτε μέσω της ΕΕ (σ.σ. για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων), τότε δεν έχουμε πρόβλημα με αυτές τις δραστηριότητες. Ομως δεν βλέπουμε να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων...».

Πάντως, να σημειωθεί ότι διάφορες πλευρές εξετάζουν τη σημασία μιας συνεργασίας με την Αγκυρα. Πριν από μερικές μέρες, η γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Rundschau» (FR) σχολίαζε ότι «η Λευκωσία αντί να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα ως εργαλείο συμφιλίωσης με την Τουρκία, αντιθέτως, μέσω της ενεργειακής συμμαχίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, όπως και με το σχεδιαζόμενο αγωγό East Med, επιτείνει την απομόνωση της Αγκυρας και ως εκ τούτου την ένταση...».