UNFICYP PIO

Από τη χτεσινή συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί στην οικία της ειδικής εκπροσώπου του γγ του ΟΗΕ Ε. Σπέχαρτ

Σήμερα είναι προγραμματισμένο να αρχίσουν τα ευρείας κλίμακας στρατιωτικά γυμνάσια που οργανώνει η Τουρκία σε Αιγαίο, Μαύρη Θάλασσα και Ανατολική Μεσόγειο και τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν στις 8 Μάρτη. Οι ασκήσεις χαρακτηρίζονται οι μεγαλύτερες που έκανε ποτέ η Τουρκία και διόλου τυχαία φέρουν τον κωδικό «Γαλάζια Πατρίδα», παραπέμποντας σε διαρκείς δηλώσεις της τουρκικής ηγεσίας για μεγάλα τμήματα όλης της περιοχής που το τουρκικό κεφάλαιο συνδέει με τα στρατηγικά του - μακροπρόθεσμα γεωπολιτικά - συμφέροντα και διαμηνύει ότι θα υπερασπιστεί με όλους τους τρόπους, αμφισβητώντας ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, της Κύπρου και άλλων χωρών. Θυμίζουμε ότι τόσο ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν όσο και οι υπουργοί Αμυνας, Εξωτερικών κ.ά. αναφέρονται σε μια περιοχή συνολικής έκτασης 462.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη Μεσόγειο ως «τουρκική επικράτεια», ενώ συχνά - πυκνά εμφανίζονται και σχετικοί χάρτες που διαδίδουν τις προκλητικές τουρκικές διεκδικήσεις.

Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, η «Γαλάζια Πατρίδα» θα ολοκληρωθεί στις 8 Μάρτη, ενώ μόνο από το Πολεμικό Ναυτικό θα πάρουν μέρος 102 πλοία, φρεγάτες, κορβέτες και αποβατικά πολεμικά πλοία, που θα αποπλεύσουν από τις τουρκικές βάσεις σε Γκιόλτζουκ (Θάλασσα του Μαρμαρά) και Ακσάζ (απέναντι από τη Ρόδο). Θα πάρουν μέρος επίσης ελικόπτερα, αεροσκάφη επιτήρησης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, επιθετικά ελικόπτερα ΑΤΑΚ, καθώς και επίλεκτες δυνάμεις μαζί με πεζοναύτες, με σενάριο την αιχμαλωσία εχθρών. Προβλέπεται ακόμα η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) «εγχώριας» κατασκευής, αλλά και πυραύλων UMTAZ και CIRIT, που επίσης κατασκευάζονται στην Τουρκία και η παραγωγή τους ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια.

Να σημειωθεί ότι τουρκικές δυνάμεις συμμετέχουν και στην ετήσια υποβρυχιακή άσκηση του ΝΑΤΟ «Dynamic Manta», που ξεκίνησε χτες στο Παλέρμο της Ιταλίας και ολοκληρώνεται επίσης στις 8/3. Σ' αυτήν παίρνουν μέρος ΗΠΑ, Τουρκία, Καναδάς, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία και Ελλάδα.

Στο μεταξύ, ενδεικτική των σύνθετων ανταγωνισμών που καθορίζουν τις εξελίξεις στη «γειτονιά» μας είναι νεότερη έκθεση που παρουσιάστηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο για τις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας. Τονίζει μεταξύ άλλων ότι οι δύο χώρες «είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ από το 1952 και μοιράζονται ορισμένα ζωτικά συμφέροντα, αλλά η εναρμόνιση των προτεραιοτήτων τους μπορεί να είναι δύσκολη. Αυτές οι προτεραιότητες ορισμένες φορές αποκλίνουν, ανεξάρτητα από την ηγεσία σε κάθε πλευρά, με βάση τη γεωγραφική αντίθεση, τις αντιλήψεις για το τι είναι απειλή και τους ρόλους στην περιφέρεια».

Σημειωτέον, χτες, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου επανήλθε σε ένα θέμα - «αγκάθι» για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, την αγορά των ρωσικών συστημάτων «S-400», την οποία χαρακτήρισε «τελειωμένη υπόθεση».

Στο μεταξύ, αναθερμαίνονται συνεχώς κρίσιμα μέτωπα που θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό το αλισβερίσι πολλών με την Τουρκία, με πρώτο το Κυπριακό.

Χτες, έγινε «άτυπη συνάντηση» ανάμεσα στον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον ηγέτη του ψευδοκράτους Μουσταφά Ακιντζί.

Ο Κύπριος Πρόεδρος δήλωσε ότι η συνάντηση έγινε σε «θετικό και καλό κλίμα» αλλά «αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξε και σύγκλιση απόψεων». Τόνισε ότι «είναι πάρα πολύ δύσκολη η φάση που περνούμε. Θα πρέπει να πω ότι αυτό που έχουμε συμφωνήσει είναι να καταβάλουμε το άπαν των δυνάμεών μας, προκειμένου να διαμορφωθούν τέτοιοι όροι αναφοράς που θα μας επιτρέψουν έναν δημιουργικό και αποτελεσματικό διάλογο». Ο Ακιντζί δήλωσε ότι δεν αποκλείεται να γίνει νέα συνάντηση με τον Αναστασιάδη, για να συζητηθούν ειδικά το θέμα της αποκέντρωσης των εξουσιών και οι αρμοδιότητες των «συνιστωσών πολιτειών».

Ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών χαρακτήρισε τη συνάντηση «εποικοδομητική» και ανέφερε ότι ο Κύπριος ηγέτης παρουσίασε «τις ιδέες του για αποκέντρωση». Ακόμα, ότι συμφωνήθηκε να προχωρήσει η εφαρμογή ΜΟΕ που αφορούν την κινητή τηλεφωνία, τη διασύνδεση ηλεκτρικών δικτύων μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών, τον καθορισμό περιοχών όπου θα συνεχιστούν οι έρευνες για τον εντοπισμό ναρκών και άλλες κινήσεις «καλής θέλησης» (π.χ. επιστροφή πινάκων Ελληνοκυπρίων καλλιτεχνών που παρέμειναν «υπό την προστασία της τουρκοκυπριακής πλευράς» από το 1974).

Σημειωτέον, για το Κυπριακό συζήτησαν χτες στην Αθήνα και ο Ελληνας ΥΠΕΞ Γιώργος Κατρούγκαλος με την ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ, Αμερικανίδα Τζέιν Χολ Λουτ, σε μία συνάντηση για την οποία κυβερνητικές πηγές υποστήριζαν ότι έγινε σε «καλό κλίμα».

ΤΙΡΑΝΑ - ΠΡΙΣΤΙΝΑ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.--

Σταθερά τεταμένη παραμένει η πολιτική κατάσταση στην Αλβανία, σε μια περίοδο που τροφοδοτείται παράλληλα το παρασκηνιακό, άτυπο παζάρι μεταξύ Σέρβων και Κοσσοβάρων Αλβανών, σε μια περίοδο που ανοίγει και πάλι από ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - - ΕΕ το ζήτημα της αναδιάταξης των συνόρων και προωθείται ο σχεδιασμός της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης», απέναντι στο σφοδρό ανταγωνισμό στην περιοχή με ανταγωνιστές, πρωτίστως τη Ρωσία και την Κίνα.

Χτες το απόγευμα, η ενδοαστική αντιπαράθεση μεταφέρθηκε στο αλβανικό Κοινοβούλιο, όπου ο πρόεδρος του Σώματος, Γκραμόζ Ρούτσι, αποφάσισε ξαφνικά την αλλαγή των συνεδριάσεων και την άμεση σύγκληση της Ολομέλειας αντί αύριο, Πέμπτη, με στόχο την προώθηση δύο σημαντικών νομοσχεδίων του υπουργείου Δικαιοσύνης. Για αύριο Πέμπτη είχαν προγραμματίσει νέες διαμαρτυρίες τα κόμματα της αντιπολίτευσης με κεντρικό αίτημα την παραίτηση του Σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού, Εντι Ράμα. Η ξαφνική αλλαγή στην ημερομηνία συνεδρίασης της Βουλής, από την οποία έχουν, ως γνωστόν, αποχωρήσει (εν είδει παραίτησης) από την περασμένη βδομάδα οι περισσότεροι αντιπολιτευόμενοι βουλευτές, προκάλεσε τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Ετσι, το Δημοκρατικό Κόμμα, του Λ. Μπασά, και το Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Ολοκλήρωση, της Μόνικα Κρεμάδι (συζύγου του Προέδρου της Αλβανίας, Ιλίρ Μέτα), κάλεσαν σε διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή.

Σήμερα, πάντως, αναμένεται στα Τίρανα και στη συνέχεια στα Σκόπια επταμελής αντιπροσωπεία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου. Θα συναντήσουν κυβερνητικούς αξιωματούχους, ηγέτες αντιπολιτευόμενων κομμάτων και εκπροσώπους Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, λιγότερο από τέσσερις μήνες προτού η ΕΕ αποφασίσει εάν θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία.

Ο Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι, που είναι ανοιχτός στο ενδεχόμενο «ανταλλαγής εδαφών» με τους Σέρβους ώστε να επιτευχθεί η περιβόητη συμφωνία «ομαλοποίησης σχέσεων», απείλησε με δημοψήφισμα και έπειτα με παραίτηση.

Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο «Raport TV», ο Θάτσι εμφανίστηκε αποφασισμένος να προκηρύξει δημοψήφισμα επί του σχεδίου συμφωνίας που θα καταλήξει (εάν και όταν...) με τη Σερβία. Επίσης, δήλωσε «έτοιμος» να παραιτηθεί σε περίπτωση που η Βουλή του προτεκτοράτου απορρίψει συμφωνία «που να προβλέπει την προσάρτηση στο Κόσοβο των τριών σερβικών δήμων με αλβανόφωνη μειονότητα, Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς και Μεντβέντα». Διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να παραβιάσει το Σύνταγμα εκτιμώντας ότι για να γίνει προσάρτηση των δήμων στο Κόσοβο θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος, την οποία θα πρέπει να αποφασίσει η Βουλή. «Αν απορρίψει αυτήν τη λύση, θα γίνει δημοψήφισμα», είπε.

Αξίζει να αναφερθεί ότι μεταξύ 1999 - 2001 δρούσε στα διοικητικά όρια Κοσσυφοπεδίου - νότιας Σερβίας οργάνωση - παρακλάδι του ΟΥΤΣΕΚΑ, γνωστή ως «Απελευθερωτικός Στρατός Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς και Μεντβέντα». Την αποτελούσαν περίπου 1.500 ένοπλοι μισθοφόροι αλβανικής καταγωγής με στόχο την απόσχιση των τριών δήμων από τη Σερβία και την ένωσή τους με το Κοσσυφοπέδιο. Οπως φαίνεται, το σχέδιο αυτό επιχειρείται τώρα να περάσει με «διαπραγμάτευση».

Μέσα σε αυτό το κλίμα, αίσθηση προκάλεσε στο Βελιγράδι η δήλωση του Γερμανού χριστιανοδημοκράτη πολιτικού και πρώην αντιπροέδρου της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του ΟΑΣΕ, Βίλι Βίμερ, στη σερβική εφημερίδα «Vecernje Novosti» πως η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου και η απόσχισή του από την τότε ΟΔ Γιουγκοσλαβίας «σχεδιαζόταν από τα τέλη της δεκαετίας του '80 με μοναδικό σκοπό να γίνει το αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ στο έδαφος της περιοχής». Το Κοσσυφοπέδιο, τόνισε ο Βίμερ, «ήταν απαραίτητο για την κυριαρχία της Αμερικής στα Βαλκάνια».

Παράλληλα, ικανοποίηση στη σερβική κυβέρνηση προκάλεσε η συνάντηση του Σέρβου υπουργού Οικονομίας, Σίνισα Μάλι, με την νέα πρέσβειρα της Κίνας στη Σερβία, Τσεν Μπο, με την οποία συζήτησαν χτες κοινά επενδυτικά σχέδια και προγράμματα με στόχο τη βελτίωση των διμερών οικονομικών σχέσεων.

Ο Μάλι δήλωσε ενθουσιασμένος για το ότι η «πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα του κόσμου, η Τράπεζα της Κίνας, έρχεται στη Σερβία για μπίζνες». Εξήρε επίσης τη σημασία των κινεζικών επενδύσεων στη χώρα του δίνοντας ιδιαίτερο βάρος σε αυτές του ομίλου μεταλλευμάτων «Zijin» στο μεγαλύτερο σερβικό ορυχείο χαλκού «RTB Bor» στην πόλη Μπορ της ανατολικής Σερβίας, του μονοπωλίου χάλυβα «HBIS Group» στο Ζελέζαρα Σμεντέρεβο και της κινεζικής βιομηχανίας ελαστικών αυτοκινήτου «Ling Long» στο Ζρέντζανιν.

Αντίστοιχα στην Κροατία ο επικεφαλής του Εμπορικού Επιμελητηρίου (HGK), Λούκα Μπούριλοβιτς, μίλησε για τα οφέλη της δυναμικής ενίσχυσης των ρωσικών επενδύσεων στη χώρα του κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά σε αυτές που αφορούν τους τομείς της Ενέργειας, του Τουρισμού, της φαρμακοβιομηχανίας, των κατασκευών και της γεωργίας. Αφορμή έδωσε η συνάντηση Κροατών και Ρώσων επιχειρηματιών οι οποίοι συμμετείχαν χτες στη συνεδρίαση του επιχειρηματικού συμβουλίου για τη συνεργασία με τη Ρωσική Ομοσπονδία, που πραγματοποιήθηκε στο HGK.

Από τη μεριά του, ο Ρώσος πρέσβης στην Κροατία, Ανβάρ Αζίμοφ, είπε ότι «πρέπει να μάθουμε πώς θα αναπτύξουμε τις οικονομικές σχέσεις ανεξάρτητα από τις κυρώσεις (της ΕΕ στη Ρωσία)» και πρόσθεσε ότι η ρωσική οικονομία έχει υποστεί απώλειες 50 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις κυρώσεις και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει υποστεί πλήγμα 200 δισεκατομμυρίων ευρώ.