Η Λαϊκή Συμμαχία αποτελεί, σύμφωνα με τις Θέσεις, τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τη φτωχή αγροτιά και τους αυτοαπασχολούμενους της πόλης. Επιδιώκουμε δηλαδή τη συγκρότηση Μετώπου των κοινωνικών δυνάμεων που αντικειμενικά έχουν αντίπαλο τα μονοπώλια, τον καπιταλισμό. Η πάλη τους πρέπει να ωριμάζει την αναγκαιότητα της Λαϊκής Εξουσίας, ενώ ταυτόχρονα θα διεκδικεί τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες που έχει ανάγκη το λαϊκό κίνημα, στο έδαφος του καπιταλισμού, προκειμένου να βελτιώσει τη θέση του, να υπερασπιστεί τις ανάγκες του. Με την παρέμβαση του Κόμματος, μέσα από αυτή την πάλη, να αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της επαναστατικής ανατροπής και του σοσιαλισμού.

Ο όρος Λαϊκή Συμμαχία είναι αντίστοιχος με τα χαρακτηριστικά ενός λαϊκού κινήματος υπό την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία της εργατικής τάξης που έτσι κι αλλιώς αποτελεί τη μόνη κοινωνική δύναμη στον καπιταλισμό που αντικειμενικά, από τη θέση της στην υλική παραγωγή και τα συμφέροντα που απορρέουν από αυτή, βρίσκεται πιο κοντά στην αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή, δηλαδή αντικαπιταλιστική πάλη, αγώνα για τις ελευθερίες και τα δικαιώματά της μέσα στο σύστημα της δικτατορίας των μονοπωλίων.

Τα κοινωνικά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου που δεν αποτελούν δορυφόρους των μονοπωλίων, που δεν κατέχουν μεγάλης έκτασης και απόδοσης γη, διαρκώς και ραγδαία επιδεινώνεται η θέση τους όσο βαθαίνει η κρίση. Η κρίση επιτάχυνε τις διαδικασίες που οι καπιταλιστές είχαν δρομολογήσει από καιρό για τη συρρίκνωσή τους. Σήμερα έχουν μπροστά τους δύο πιθανότητες: ή θα προλεταριοποιηθούν βίαια ή θα κρατήσουν τη θέση τους στην καπιταλιστική οικονομία τελικά, χωρίς να επανέλθουν ποτέ στην προηγούμενη κατάστασή τους. Το τελευταίο δεν θα το επιτρέψει το επίπεδο ωρίμανσης του ελληνικού καπιταλισμού, δηλαδή η πρωτοφανής συσσώρευση κεφαλαίων και η διάχυση της δράσης των μονοπωλίων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ακόμα και εκεί που παραδοσιακά διατηρούσαν κάποιου είδους «προνόμια» τέτοια στρώματα.

Ποιος είναι ο ρόλος των αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ σε αυτή τη συμμαχία; Ποια τμήματα αυτού του στρώματος έχουν συμφέρον να συμπαραταχθούν με την εργατική τάξη ενάντια στα μονοπώλια; Με ποιους όρους και προϋποθέσεις αυτά τα τμήματα του λαού, παρά τις ταλαντεύσεις και τις αναστολές, θα τραβήξουν το δρόμο της σύγκρουσης με τα μονοπώλια ως την κατάργησή τους. Πώς θα ξεπεράσουν συγχύσεις και αυταπάτες που δημιουργεί η θέση τους στη παραγωγή αλλά και η πάντα καλά σχεδιασμένη, εδώ και δεκαετίες, παρέμβαση της αστικής τάξης;

Ο ρόλος των μικρών ΕΒΕ είναι ρόλος συμμάχου με ιδιαίτερα προβλήματα και εγγενείς αδυναμίες, αλλά απαραίτητου για την ταξική πάλη και τη θετική εξέλιξη της επαναστατικής ανατροπής. Είναι φανερό, από τη σκοπιά της πολιτικής οικονομίας ότι έχει αντικειμενικά συμφέρον να συμπαραταχθεί το τμήμα εκείνο που δεν μπορεί να πραγματοποιήσει διευρυμένη αναπαραγωγή των όποιων κεφαλαίων του. Είναι το τμήμα εκείνο που συμπιέζεται και αφανίζεται από το μονοπωλιακό ανταγωνισμό. Στο σημείο αυτό θεωρώ ότι είναι σωστό να επισημάνω, ότι δεν αποτελεί στοιχείο προσδιορισμού ο αριθμός των εργαζόμενων που απασχολεί (2 ή 3 ή 5 κλπ) ένας μικρός επαγγελματίας. Μια σειρά άλλα στοιχεία προσδιορίζουν τη δυνατότητά του να διευρύνει τις διαστάσεις της αναπαραγωγής των διαθέσιμων κεφαλαίων του και θα χρειαζόταν ιδιαίτερος χώρος και περισσότερος χρόνος για μια πρόχειρη έστω προσέγγιση. Εδώ υπάρχει μια σχετική καθυστέρηση στην περαιτέρω μελέτη του Κόμματος για τη διάρθρωση, το κίνημα και τις σχέσεις του κοινωνικού στρώματος των ΕΒΕ με την εργατική τάξη, το κίνημά της, την επαναστατική θεωρία και πράξη. Είναι θετικό ότι υπάρχει στις Θέσεις ανάλογη δέσμευση για τη νέα ΚΕ.

Το τμήματα των μικρών και αυτοαπασχολούμενων της πόλης που έχουν την ευκαιρία να βρεθούν σε κοινή δράση με τους εργαζόμενους, το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα των εργατών, το ΠΑΜΕ, έχουν τη δυνατότητα να βαθύνουν τα πολιτικά χαρακτηριστικά και της δικιάς τους πάλης, να τη συνδέσουν με το ζήτημα της εξουσίας, το ρόλο και το χαρακτήρα της Λαϊκής Συμμαχίας. Μόνο με ανάπτυξη της παρέμβασης του ταξικού εργατικού κινήματος διαλύονται αυταπάτες, ξεκαθαρίζονται συγχύσεις, περιορίζονται ταλαντεύσεις για τη γραμμή πάλης και το στρατηγικό στόχο. Αποτελεί κυρίαρχη προϋπόθεση για τη χειραφέτηση τέτοιων μαζών, από την επιρροή της αστικής ιδεολογίας και την απαλλαγή τους από δεσμεύσεις και εξαρτήσεις των πολυποίκιλων καπιταλιστικών μηχανισμών, η ενίσχυση της παρέμβασης του ταξικού εργατικού κινήματος. Κρίνεται τελικά ο βαθμός εξέλιξης της ικανότητας της εργατικής τάξης να κερδίζει ιδεολογικά και πολιτικά κοινωνικούς συμμάχους, αποσπώντας τους ταυτόχρονα από το στρατόπεδο του αντιπάλου. Στον ηγετικό, επί της ουσίας, ρόλο της εργατικής τάξης εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η αντιμετώπιση της «φυσικής» αστάθειας τέτοιων στρωμάτων.

Οι Θέσεις εύστοχα αναφέρουν (σελ. 44): «Η δύναμη της Λαϊκής Συμμαχίας βρίσκεται στον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης, (...) τη συνειδητή προσπάθεια του εργατικού κινήματος να διαμορφώνει, μαζί με τους συμμάχους του, κοινό πλαίσιο και κατεύθυνση δράσης».

Πώς όμως κατοχυρώνεται ο ηγετικός ρόλος της εργατικής τάξης μέσα στη Λαϊκή Συμμαχία; Στη σελίδα 48 των Θέσεων δίνεται η απάντηση. Θα κατακτιέται και θα αναγνωρίζεται στην πράξη. Δεν επιβάλλεται ούτε προσυμφωνείται. Κυρίως δεν κατοχυρώνεται με τη διαρκή προφορική επανάληψη.

Δεν είναι λοιπόν ευθύνη μόνο των κομματικών δυνάμεων που προέρχονται από τα αντίστοιχα κοινωνικά στρώματα το ζήτημα της κοινωνικής συμμαχίας, αλλά κυρίως ταξική ανάγκη και επομένως στοιχείο ωρίμανσης για τις εργατικές δυνάμεις του Κόμματος και το εργατικό κίνημα που καθοδηγούν. Στοιχείο ωριμότητας της συνειδητής, οργανωμένης, πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης είναι η δυνατότητα να σχεδιάζει, να οργανώνει και να υλοποιεί τη διείσδυση της επαναστατικής θεωρίας στα στρώματα που χρειάζεται να τραβήξει μαζί της η εργατική τάξη μέχρι το στρατηγικό στόχο και μετά από αυτόν.

Το ΠΑΜΕ πήρε, με την καθοδήγηση του Κόμματος, κάποιες πρωτοβουλίες που αποτελούν παρακαταθήκη στο συντονισμό της πάλης και μια καλή αρχή στην οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας. Οι Συσπειρώσεις κάνανε μερικά αξιόλογα βήματα, με την παρέμβαση των κομμουνιστών, στη συγκέντρωση δυνάμεων και την πολιτικοποίηση του αγώνα, την ενίσχυση της αντιμονοπωλιακής πάλης. Εχουμε δρόμο αρκετό όμως για να αναπτυχθεί η κοινωνική συμμαχία σε επίπεδο κλάδων και γειτονιάς, να δυναμώσει η κοινή δράση. Δε μένει παρά να βάλουμε επαναστατικό πείσμα ώστε το εργατικό κίνημα να βρεθεί έτοιμο και σε θετικές και σε αρνητικές εξελίξεις με σημαντικές κοινωνικές συμμαχίες, με σωστό προσανατολισμό και αντίστοιχη οργάνωση. Οι θέσεις του Συνεδρίου δίνουν την κατεύθυνση πιο ξεκάθαρα από ποτέ και δημιουργούν τις προϋποθέσεις, μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες, για καλύτερη μελέτη, εξειδίκευση και εκλαΐκευση της πολιτικής μας πρότασης, της επαναστατικής στρατηγικής.

Σύντροφοι και συντρόφισσες

Θα πρέπει να πω πως η οπτική γωνία που μου φαίνεται καταλληλότερη για να έχω άποψη σχετικά με τις Θέσεις του συνεδρίου είναι η ταξική (όσο αυτό μου το επιτρέπει η θέση μου στη παραγωγή σε συνδυασμό με την ιδεολογική μου κατάρτιση όποια και αν είναι αυτή) και μάλιστα ενός απ' τους ανθρώπους που την επομένη του συνεδρίου θα κληθεί να προσφέρει τις σωματικές, ψυχικές και πνευματικές του δυνάμεις στο μέτρο του δυνατού με σκοπό να βάλει ένα λιθαράκι στην κατεύθυνση της υλοποίησης των καθηκόντων του κόμματος έως το 20ό Συνέδριο. Δηλαδή τη θέση του μέλους του Κόμματος.

Θεωρώ απόλυτα σωστή τη θέση ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό (αρκεί να μη γίνονται συγχύσεις για τη διάρκεια αυτής της εποχής).

Θεωρώ επίσης απόλυτα σωστή τη θέση ότι η υλική βάση της κοινωνίας είναι ώριμη γι' αυτό το πέρασμα.

Αρα το πρώτο που πρέπει να κρίνω είναι αν τα καθήκοντα που μπαίνουν είναι προς την κατεύθυνση της ωρίμανσης του υποκειμενικού παράγοντα προς τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Γιατί αυτός είναι και πρέπει να είναι με αταλάντευτο τρόπο ο στρατηγικός στόχος του Κόμματός μας.

Και τι άλλο θα μπορούσε να είναι η οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας αν δεν είναι προσπάθεια προς την κατεύθυνση της ωρίμανσης του υποκειμενικού παράγοντα; `Η για να το πούμε με άλλα λόγια τι άλλο θα μπορούσε να προτείνει ένα Κομουνιστικό Κόμμα, που είναι πιστό στη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία, στα λαϊκά στρώματα, σε μια εποχή έντασης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων αλλά και βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης σαν αυτή που διανύουμε;

Μόνο που για να επιτευχθεί δε χρειάζεται μόνο να μείνει στα χαρτιά ως καθήκον. Πρέπει το κάθε μέλος του Κόμματος να το κάνει συνείδηση. Πρέπει ολόκληρος ο κομματικός μηχανισμός να το παλέψει με ομοψυχία (κάτι που θεωρώ πως λείπει από τον τρόπο δράσης μας). Δεν πρέπει η ΚΟΒ να είναι μόνο ένα όργανο που συνεδριάζει με μόνο σκοπό να κάνει κριτική στις εκάστοτε εισηγήσεις και να χρησιμοποιεί κάθε δημιουργική φαντασία με σκοπό να εντοπίζει ιδεολογικά λάθη ή λάθη τακτικής, χωρίς αυτό να σημαίνει πως εκεί που υπάρχουν πραγματικά δε θα εντοπίζονται.

Πρέπει, επίσης, να ξεπεραστούν φοβίες και αγκυλώσεις που τυχόν υπάρχουν και που μπορεί να βάζουν φρένο στη δράση οικοδόμησης της Λαϊκής Συμμαχίας, όπως για παράδειγμα στη δράση των Λαϊκών Επιτροπών, που έχει πλήρως ανασταλεί χωρίς πραγματικά να εντοπίζω το λόγο.

Βέβαια η χρονική στιγμή της υποχώρησης από το σημαντικότατο αυτό μέτωπο που είχαμε ανοίξει (αμέσως μετά δηλαδή από την εκλογική μας ήττα) μπορεί να μας δώσει απάντηση για το λόγο της ασυγχώρητης αδράνειάς μας σ' αυτό το μέτωπο. Αλλά και άλλοι λόγοι, όπως για παράδειγμα, ο δισταγμός μας να οργανώσουμε άμεσους και χειροπιαστούς τρόπους προσωρινής έστω ανακούφισης μερίδας συμπολιτών μας, η οποία δε γνωρίζουμε πόση είναι, με συλλογή τροφίμων ειδών ρουχισμού κ.λπ. Ακούστηκαν απόψεις πως αυτοί είναι τρόποι που χρησιμοποιεί, η εκκλησία ή η ΧΑ. Μα είναι λογικό, σύντροφοι, πως όπου δεν πάμε εμείς θα πάει κάποιος άλλος. Και δεν είναι σε μένα κατανοητός ο λόγος που μπορεί να είναι εκτός κομμουνιστικής πρακτικής η ανακούφιση των άμεσων προβλημάτων των λαϊκών οικογενειών.

Τα όπλα που θα χρησιμοποιήσουμε στην οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας εντοπίζονται κατά τη γνώμη μου πολύ σωστά. Πρώτα και κύρια η αντικαπιταλιστική αντιμονοπωλιακή δράση μας (που είναι κατά τη γνώμη μου και δημοκρατική και αντιιμπεριαλιστική ταυτόχρονα, ή τουλάχιστον μπορεί να γίνει), το ιδεολογικό μας οπλοστάσιο, η αποχτημένη πείρα από την πολυμέτωπη δράση του Κόμματος αλλά και η σκληρή αντιλαϊκή επίθεση σε κάθε πτυχή της ζωής των λαϊκών στρωμάτων που γεννά η βαθύτατη αυτή καπιταλιστική κρίση που βιώνουμε.

Αλλά και άλλα όπλα, ας τα πούμε εναλλακτικά, όπως για παράδειγμα ο πολιτισμός. Αυτό το τελευταίο το θεωρώ πολύ σοβαρό και αποδέχομαι με μεγάλη χαρά τη διαπίστωση πως έχουν πολλά να γίνουν ακόμα, καθώς και κάθε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, γιατί θεωρώ το πολιτισμό και τον αθλητισμό ένα μεγάλο όπλο στην προσπάθεια προσέγγισης ιδιαίτερα της νεολαίας.

Βέβαια, θα ήθελα να πω σ' αυτό το σημείο πως δε θα πρέπει να μείνουμε μόνο στην αναπαραγωγή των πολύ σπουδαίων έργων των δημιουργών που έχουν εκφράσει τις ανθρώπινες ανάγκες μέσα από το πρίσμα του μαρξισμού - λενινισμού, αλλά να γίνουν προσπάθειες, ώστε να έρθει στην επιφάνεια κάθε αξιοσημείωτη και σοβαρή δημιουργία νέων ανθρώπων μελών της ΚΝΕ και του ΚΚΕ καθώς και φίλων του Κόμματος. Να δοθεί βήμα δηλαδή σε όποιον έχει κάτι να εκφράσει. Και να μην ξεχνάμε πως εργατικές ανάγκες δεν είναι μόνο η απεργία, ο αγώνας και ο σοσιαλισμός αλλά και η αρμονία, ο έρωτας και το ωραίο γενικά φιλτραρισμένα βέβαια πάντα μέσα από το ταξικό μας πρίσμα.

Αυτό προϋποθέτει βέβαια και το άνοιγμα των πολιτιστικών οριζόντων κάθε μέλους ή στελέχους του Κόμματος ξεχωριστά. Ιδεολογικό ατσάλωμα και πολιτιστική καλλιέργεια πάνε χέρι - χέρι.

Στο θέμα της πολιτικής συνεργασίας του ΚΚΕ με άλλα κόμματα θεωρώ πως σωστά αντιμετωπίζεται και πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε κάθε φάση της δράσης μας πως δε συνεργαζόμαστε με άλλα κόμματα. Η πείρα του ΚΚΕ είναι μεγάλη και τραυματική σ' αυτόν τον τομέα και δεν υπάρχει κανένα περιθώριο λάθους στη φάση που βρίσκεται σήμερα το κόμμα με σκοπό ένα πρόσκαιρο εκλογικό ποσοστό χωρίς αντίκρισμα στο κίνημα. Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες είναι ένα τεράστιο θέμα που πραγματικά υποβόσκει σε αρκετό κομμάτι του κομματικού μηχανισμού και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Σε μια εποχή βαθιάς υποχώρησης του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και ανελέητου αντικομουνισμού, σε μια εποχή που η ιδέα του σοσιαλισμού έχει παραχαραχθεί και δυσφημιστεί όσο ποτέ, είναι κατά τη γνώμη μου απαραίτητη η προβολή της σοσιαλιστικής προοπτικής, όπως και γίνεται στο σχέδιο του Προγράμματος, με το πιο ξεκάθαρο τρόπο ως τη μόνη προοπτική που μπορεί να βγάλει τα λαϊκά στρώματα από τα αδιέξοδα, πάντα βέβαια αναλύοντας και εκλαϊκεύοντας το σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγής και οργάνωσης της κοινωνίας με κάθε τρόπο. Είναι ο μόνος τρόπος αποκατάστασης, στο μέτρο του δυνατού, της ιδέας του σοσιαλισμού.

Σπουδαίας σημασίας επίσης θεωρώ και τις πρωτοβουλίες του Κόμματος για την ανασυγκρότηση του ΔΚΚ. Εχω όμως την αίσθηση ότι η συζήτηση και η ενημέρωση στις ΚΟΒ για τα ανάλογα θέματα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η Διεθνής Κομουνιστική Επιθεώρηση, για παράδειγμα, δεν προωθείται με τον ίδιο ζήλο που προωθείται η ΚΟΜΕΠ. Θεωρώ όμως την επαφή καθενός μας με τις εξελίξεις στο ΔΚΚ σπουδαίας σημασίας για την καλύτερη κατανόηση των εξελίξεων και των θέσεων του Κόμματος στη χώρα μας.

Με μεγάλη χαρά αποδέχομαι επίσης την αλλαγή για την πλήρη κοινωνικοποίηση του χώρου του χονδρικού και λιανικού εμπορίου στο σοσιαλισμό. Είναι στην κατεύθυνση της ρήξης με την ιδέα της ατομικής ιδιοκτησίας που είναι και η βασική τροχοπέδη στην ανάπτυξη ταξικής συνείδησης στο χώρο των ΕΒΕ.

«Σε κάθε βήμα, πρόσεχε,

κάτου απ' το χώμα ζούνε οι νεκροί μας,

ζούνε οι σκοτωμένοι μας,

μην τους χτυπήσεις την καρδιά με το βήμα σου, πρόσεχε,

γιατί αγρυπνάνε πάντα οι σκοτωμένοι,

γιατί ακούνε οι σκοτωμένοι,

οι σκοτωμένοι βλέπουν και κρίνουν.»

Γ. Ρίτσος

Υπήρχε ανάγκη προσαρμογής του Προγράμματος του Κόμματος, στις συνθήκες μιας μακροχρόνιας καπιταλιστικής κρίσης και σε ποια κατεύθυνση; Υπήρχε ανάγκη εμβάθυνσης και παραπέρα επεξεργασίας σημείων του Προγράμματος; Αναντίρρητα υπήρχε, πρώτα και κύρια στην τακτική και την πολιτική συμμαχιών.

Από θέση αρχής, τακτικά δεν απευθύνεσαι στις ίδιες δυνάμεις, στις οποίες απευθύνεσαι για το στρατηγικό σου στόχο, γιατί πολύ απλά, στενεύεις το εύρος εκείνων που έχουν συμφέρον να παλέψουν σήμερα μαζί σου. Αυτό δεν αναιρείται από το γεγονός ότι η επικείμενη επανάσταση θα είναι σοσιαλιστική, ίσα ίσα που επιβεβαιώνεται. Η επιβεβαιωμένη από την πράξη, θέση του Λένιν για την ανάγκη της σύνδεσης ακόμα και συγχώνευσης με την πιο πλατιά μάζα των εργαζομένων, πρώτα πρώτα με την προλεταριακή, μα ακόμη και με τη μη προλεταριακή ισχύει και σήμερα. Τότε επιβεβαιώνεται η «ορθότητα της πολιτικής καθοδήγησης, που την πραγματοποιεί αυτή η πρωτοπορία, με την ορθότητα της πολιτικής στρατηγικής και τακτικής της, με τον όρο ότι οι πλατιές μάζες θα πείθονται από τη ίδια τους την πείρα γι' αυτή την ορθότητα». Αυτή η πείρα θα πραγματώνεται μέσα από τη δράση, όχι γύρω από ένα πλαίσιο δράσης που ταυτίζεται με το σοσιαλισμό, αλλά από ένα α/α πλαίσιο δράσης όπου μπορούν να ενταχθούν και να δράσουν. Αν δεν μάθουν στην ταξική πάλη, ότι είναι ικανές να πάνε και παραπέρα, δεν θα το μάθουν από πουθενά. Ο ίδιος ο Λένιν έλεγε, «το προλεταριάτο όμως, που δεν διαπαιδαγωγείται στην πάλη για τη δημοκρατία, δεν είναι ικανό να πραγματοποιήσει την οικονομική ανατροπή».

Σήμερα μάλιστα που είναι προφανές ότι δεν είναι έτοιμες να παλέψουν όχι για το σοσιαλισμό, αλλά ούτε και για την επιβίωσή τους την ίδια. Το πρωτεύον λοιπόν, είναι αυτές να μπουν στην ταξική πάλη, όπου εκεί οι κομμουνιστές με την πρωτοπόρα δράση τους θα μπορέσουν να τις καθοδηγήσουν. Εχουν την ικανότητα, την οργάνωση και την εμπειρία γι' αυτό.

Αλλωστε όπως εκτιμούν και οι ίδιες οι Θέσεις (Θ.49) «Δεν έχει κατακτηθεί, και είναι πρόβλημα καθοδήγησης, η δυνατότητα να δρα το Κόμμα μέσα σε συνθήκες όπου και αυθόρμητα μπαίνουν λαϊκές μάζες και ο αντίπαλος έχει τη δυνατότητα να τις ενσωματώνει με τα τεράστια μέσα που διαθέτει. Δεν έχει κατακτηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό η ικανότητα να παρεμβαίνει μαχητικά και πειστικά και εκεί που αναπτύσσονται δραστηριότητες δυνάμεων που επιδιώκουν τον αποπροσανατολισμό του κινήματος, την απομόνωση του ΚΚΕ».

Σήμερα που στο έδαφος της κρίσης χτυπιούνται και οι παραδοσιακές συμμαχίες της αστικής τάξης, τα μεσαία στρώματα κλπ, οφείλεις ν' απλώνεις τα δίκτυα σου, με α/α αιτήματα και στόχους, να προσελκύεις κι άλλες λαϊκές δυνάμεις, κι όχι να τις αφήνεις έρμαια στο ΣΥΡΙΖΑ κλπ. Διαμορφώνοντας νέες συσπειρώσεις στο κίνημα, δυναμώνοντας μεγάλα μέτωπα όπως την πάλη για την ειρήνη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, την υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών.

Αντ' αυτού, τι είχαμε τα προηγούμενα χρόνια; Δράση μόνο με «αυτούς που θέλουν να σηκωθούν», απελπιστικό στένεμα στον κόσμο που απευθυνόμαστε, κύρια με ευθύνη της καθοδήγησης. Αυτό δε δημιουργεί ρεύμα λαϊκής συσπείρωσης και οργάνωσης. Επιβεβαιώνεται και στους χώρους δουλειάς, από το γεγονός ότι οι μεγάλες μάζες των εργαζομένων εξακολουθούν να είναι ανοργάνωτες. Η επί μακρόν πρακτική να δουλεύουμε μόνο στα ταξικά σωματεία οδήγησε, ανάμεσα σε άλλα, στο παραπάνω αποτέλεσμα.

Το στένεμα αυτό, έχει σαν αποτέλεσμα τη μεταφορά, συνήθως, εμπειρίας στο Κόμμα, που καμία σχέση με την πραγματικότητα δεν έχει. Αλήθεια ο σύντροφος που μιλάει με τους ίδιους πέντε εργαζόμενους για χρόνια, τι πλούτο μεταφέρει στο Κόμμα;

Επιμένοντας λοιπόν στη συσπείρωση γύρω από το στρατηγικό μας στόχο, δεν τον φέρνουμε πιο κοντά, αλλά μάλλον τον απομακρύνουμε.

Αυτές οι εκτιμήσεις γίνονταν και παλιότερα. Σημαντική εδώ, ήταν πάλι η ευθύνη της καθοδήγησης, η οποία «δημιουργικά» προσαρμόζοντας το Πρόγραμμα στένευε στη δράση το πλαίσιο που καλούσαμε σε συσπείρωση και τις δυνάμεις που απευθυνόμασταν.

Αυτή η πρακτική καλλιέργησε το έδαφος για να πατήσει σήμερα το ότι το ΑΑΔΜ δεν περπάτησε και πρέπει να αλλάξει. Από εκεί προέρχονται και οι «αναζητήσεις» του τύπου «και με ποια υπαρκτή πολιτική δύναμη θα πάμε μαζί;», που δείχνει ότι αυτοί που τις εκφράζουν σήμερα, πάνω κάτω οι ίδιοι που διαφωνούσαν στο 15ο Συνέδριο, πως ό,τι δεν μπόρεσαν να λύσουν σε εκείνο το Συνέδριο, έρχονται να το λύσουν σήμερα. Ηταν γνωστό ότι το Πρόγραμμα μίλαγε για δυνάμεις που θα δημιουργούνταν στην πορεία, και δεν αναφερόταν στις υπαρκτές. Ετσι φαίνεται ότι η δουλειά μας δεν ήταν προσανατολισμένη στην κατεύθυνση υλοποίησης του μετώπου, αλλά ότι γινόταν μια «δημιουργική» προσαρμογή στο Πρόγραμμα, μέσα από την πρακτική δράση όλου του Κόμματος.

Οσο για το ζήτημα της εκ των προτέρων άρνησης συνεργασίας με δυνάμεις «κομμουνιστικής αναφοράς» και της εκ των προτέρων άρνησης συμμετοχής σε οποιαδήποτε κυβέρνηση αναντίρρητα συνιστά σοβαρότατο ιδεολογικό ατόπημα. Δεν χρειάζεται κανείς να ψάξει πολύ. Οποιο κείμενο και να διαλέξει από τους τόμους των κλασικών, δε θα διαβάσει θέση όπως αυτή (Θ.67) «Το ΚΚΕ δεν μπορεί να κάνει καμία πολιτική συνεργασία με αυτές τις πολιτικές δυνάμεις ούτε σε περίοδο συγκέντρωσης δυνάμεων ούτε σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης».

Ευτυχώς σύντροφοι που η επαναστατική διαδικασία και η διαλεκτική έχουν την τεράστια δυνατότητα να ανατρέπουν στην πράξη προκατασκευασμένα δόγματα, όπως αποδείχτηκε στην πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από το κόμμα των μπολσεβίκων, και από το Κόμμα μας στην κατοχή και τον εμφύλιο.

Πάντα υπάρχουν δυνάμεις που «ταλαντεύονται ανάμεσα στην αστική τάξη και το προλεταριάτο, ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και το σοβιετικό καθεστώς, ανάμεσα στο ρεφορμισμό και την επαναστατικότητα... Η σωστή τακτική των κομμουνιστών πρέπει να συνίσταται στο να εκμεταλλεύονται αυτές τις ταλαντεύσεις και όχι να τις αγνοούν».

Κοντολογίς, και εμπλουτισμός του Προγράμματος χρειαζόταν, και προσαρμογή του στις νέες συνθήκες. Ομως τι είδους εμπλουτισμός και προσαρμογή μπορεί να είναι η γραμμή συσπείρωσης γύρω από το στρατηγικό μας στόχο; Και πώς μετά εκτιμάμε ότι η εργατική τάξη δεν ήταν προετοιμασμένη για να αντεπιτεθεί; Από μόνη της θα εξοπλιζόταν ιδεολογικά;

Τέλος, επειδή θεωρώ ότι ακόμα και σήμερα μπορούμε να κάνουμε την απαραίτητη στροφή, πραγματικά προσδοκώ «στους σεισμούς που μέλλονται για να 'ρθουν».

Αρχικά θα ήθελα να εκφράσω τη συμφωνία με τις Θέσεις της ΚΕ και να δηλώσω πως θα ασχοληθώ με κάποια μόνο ζητήματα.

Πρώτον, είναι αναμφισβήτητο καθήκον μας, να μελετήσουμε τις αιτίες της κρίσης, να τις κατανοήσουμε και να τις προβάλλουμε δυναμικά στον κόσμο, από κοινού με τις Θέσεις του Κόμματος. Θετική συνέπεια αυτής της προσπάθειας θα είναι η αύξηση και βελτίωση της κομματικής και ΚΝίτικης οικοδόμησης.

Δεύτερον, αναφορικά με τα καθήκοντα των μαθητών -και όχι μόνο- θα πρέπει να παρεμβαίνουμε στην τάξη και να αναδεικνύουμε ιστορικά γεγονότα από ταξική σκοπιά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις στην τάξη, αλλά σίγουρα θα φέρει και αναγνώριση προς το πρόσωπο του κομμουνιστή, τόσο από μαθητές όσο και από καθηγητές. Επίσης είναι μείζονος σημασίας η παρέμβαση των Κνιτών σε αντισοβιετική ή αντί-ΚΚΕ προπαγάνδα, όπως και σε προσπάθειες προώθησης αστικών - οπορτουνιστικών ιδεολογιών από καθηγητές και μαθητές.

Ενα επιπλέον καθήκον μας είναι να ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο, τόσο για να κουβεντιάζουμε τις ανησυχίες του, όσο και για να προβάλλουμε ταυτόχρονα, στοχευμένα και εξειδικευμένα την πολιτική πρόταση διεξόδου του Κόμματος πάνω σε αυτά τα προβλήματα. Εν συνεχεία θα πρέπει να δίνουμε εικόνα στην Οργάνωση και να συζητάμε με τους Συντρόφους τα διάφορα θέματα. Η συστηματική δουλειά με τον κόσμο, πιστεύω πως θα φέρει και τα επιθυμητά αποτελέσματα, της δημιουργίας κύκλου υποστήριξης και της ένταξης στις γραμμές της ΚΝΕ.

Σχετικά με την επαναστατική κατάσταση: Επειδή είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε σύντομα μπροστά σε επαναστατικό αναβρασμό, παρά τις προσπάθειες των αστών να το αποτρέψουν με φιλανθρωπία και ελαφρυντικά μέτρα για τους εξαθλιωμένους, εμείς οι κομμουνιστές οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε γι' αυτή τη στιγμή και την ανάπτυξη πολιτικής δράσης κάτω από αυτές τις συνθήκες. Για να είμαστε ικανοί όμως τότε, πρέπει από σήμερα -ίσως κι από χτες- να προετοιμάζουμε τον κόσμο και το έδαφος της μελλοντικής δράσης μας, για να επιτύχουμε και το βαθύτερο στόχο μας, το Σοσιαλισμό - Κομμουνισμό.

Τέλος, είναι γνωστό και αναμφισβήτητο το γεγονός, ότι οι αντικειμενικές και υλικές συνθήκες είναι ώριμες για το πέρασμα στο Σοσιαλισμό. Καθήκον κάθε κομμουνιστή λοιπόν, είναι να παλέψει ώστε να ωριμάσουν και οι υποκειμενικές συνθήκες ( λαός). Μόνο έτσι θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί η επανάσταση. Επομένως, είναι σημαντικό, εμείς να μπούμε μπροστά με σκοπό να αναπτυχθεί η πολιτική και συνδικαλιστική δράση της τάξης μας και ο εργαζόμενος λαός να καταλάβει την αναγκαιότητα του αγώνα και της επανάστασης.

Αισθάνομαι τη ανάγκη να συγχαρώ την ηγεσία του Κόμματος για τις Θέσεις που παρουσιάζει ενόψει του 19 Συνεδρίου του ΚΚΕ και για όλη τη στάση που κρατήσαμε στις δυο εκλογικές αναμετρήσεις απέναντι στην οπορτουνιστική πίεση που ασκήθηκε. Παρακολουθώντας το διάλογο νιώθω την ανάγκη να απαντήσω στην κριτική που ασκούν ορισμένοι παίρνοντας σαν μοναδικό κριτήριο τα αποτελέσματα αστικών εκλογικών αναμετρήσεων. Αναφέρουν ότι η ηγεσία παραβίασε το Πρόγραμμα του 15ου Συνεδρίου, δεν διεκδίκησε συμμετοχή σε «αριστερή κυβέρνηση» και ότι σήμερα έρχεται να ανατρέψει τελείως το Πρόγραμμα σε άλλη βάση και μάλιστα αντικαταστατικά.

Θα πρέπει όλοι αυτοί οι «φίλοι» να ξαναδιαβάσουν προσεκτικά το Πρόγραμμα για να δουν πώς τοποθετείται το θέμα και να αποφασίσουν για την περαιτέρω πορεία τους. Οσο για τις αντικαταστατικές ενέργειες, καλό θα είναι να μην μιλάνε για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου. Επίσης προχωρώντας πιο πέρα επικαλούνται τον Λένιν, τους Μποσλεβίκους και θέσεις της 3ης Διεθνούς για να επιβεβαιώσουν τις απόψεις τους για τα στάδια.

Ο Λένιν πράγματι από το 1905 μέχρι τον Απρίλη του 1917 είχε πρόγραμμα με μεταβατικά στάδια, αλλά με μια διαφορά που την ξεχνούν σκόπιμα. Οτι είχανε φεουδαρχία στη Ρωσία τότε, οπότε με την επανάσταση το Φλεβάρη του 1917 οι μπολσεβίκοι άλλαξαν θέση Απρίλη 1917 που καταργήθηκαν τα στάδια. Στην κυβέρνηση Κερένσκι δεν συμμετείχαν και τον Ιούλη του 1917 αποχώρισαν από τα Σοβιέτ που είχανε κυριαρχήσει εσέροι και μενσεβίκοι. Μετά έχουμε το 4ο Συνέδριο της 3ης Διεθνούς του 1922 που επικαλούνται ότι την εισήγηση Ζινόβιεφ την ενέκρινε και ο Λένιν. Να τους θυμίσω ότι το 1922-1923 ο σύντροφος ΛΕΝΙΝ ήταν παράλυτος από απανωτά εγκεφαλικά και υπήρχε απαγόρευση από τους γιατρούς για οποιαδήποτε ασχολία. Αλλοι αναρωτιούνται αν τις δεκαετίες 1970-1980 είχαμε οπορτουνιστικές θέσεις, θα τους απαντήσω ευθέως:

Από τη δεκαετία του 1960 γλιστράγαμε σε οπορτουνιστικές θέσεις γιατί η ΕΔΑ κατέληξε να λειτουργεί ως κόμμα; Γιατί στις εκλογές του 1964 απέσυρε τους συνδυασμούς από 24 περιφέρειες ένα μήνα πριν; Γιατί η «Αυγή» στο φύλλο της 21 Απρίλη 1967 εξηγούσε για ποιους λόγους δε θα γίνει δικτατορία; Γιατί στις εκλογές του 1974 κατεβήκαμε σαν συμμαχία; Γιατί το 81 θέταμε στόχο 17% δεύτερη κατανομή για πραγματική Αλλαγή; Γιατί υποστηρίζαμε με πάθος την περεστρόικα και την ΓΚΛΑΣΝΟΣΤ; Η δημιουργία του Συνασπισμού το 1989 και η συμμετοχή σε δυο αστικές κυβερνήσεις σε τι εξυπηρετούσε;

Η πείρα του Κόμματός μας αλλά και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος είναι πολύ μεγάλη. Είχε καταστροφικά αποτελέσματα η τακτική των σταδίων δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα που να δικαιώθηκε αυτή η τακτική, στο μόνο που βοήθησε παντού είναι να επανακάμψει ο καπιταλισμός.

Κλείνοντας θέλω και πάλι να συγχαρώ την ηγεσία για τη στάση αρχών που κράτησε και να πω στους «φίλους» όσοι έχουν κάνει το λάθος από άγνοια να το ξανασκεφτούν, για τους υπόλοιπους καλή τύχη στη διαχείριση του καπιταλισμού με αριστερό προσωπείο.