Το δρόμο στον Τ. Μπλερ, προκειμένου να διαχειριστεί την κρίση της ΕΕ μετά το ναυάγιο της Συνόδου Κορυφής, στρώνουν οι ηγέτες της ΕΕ.

Πάνω και πέρα από τις μεταξύ τους αντιθέσεις, οι κυβερνήσεις όλων των κρατών - μελών της ΕΕ επιχειρούν να αξιοποιήσουν την «κρίση» προκειμένου να επιταχύνουν τις αντιδραστικές «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» με αιχμή την αγορά εργασίας, ενώ θα επιδιωχτεί και μια συναινετική αναθεώρηση του «κοινοτικού προϋπολογισμού» αν και αυτό δε θεωρείται ρεαλιστικό να γίνει το 2005.

Δεν είναι τυχαίο ότι Τ. Μπλερ εμφανίζεται ως μεγάλος πρωταγωνιστής της πορείας της ΕΕ και αποφασισμένος μεταρρυθμιστής! Παράλληλα, ο δήθεν αντίπαλος γαλλογερμανικός άξονας παρουσιάζεται ως «αποδυναμωμένος», ενώ δυναμώνουν τα σενάρια που φέρουν τον Τ. Μπλερ να διεμβολίζει τον άξονα Βερολίνου - Παρισιού, προσεταιρίζοντας τη νέα κυβέρνηση των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία. Σημειώνεται ότι η Βρετανία θα ασκεί την προεδρία της ΕΕ για το δεύτερο εξάμηνο του 2005. Διάφοροι αναλυτές εκτιμούν ότι δε θα υπάρξει συμφωνία για τον προϋπολογισμό 2007-2013 στο διάστημα αυτό, ενώ η προχτεσινή έκκληση της Κομισιόν για άμεση λύση στο ζήτημα για τον προϋπολογισμό έγινε περισσότερο για την «τιμή των όπλων».

Ο ίδιος ο Βρετανός πρωθυπουργός, μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων, υπεραμύνθηκε της αδιάλλακτης στάσης του στη Σύνοδο Κορυφής, διατυμπανίζοντας τη βούλησή του να προχωρήσει τις «διαρθρωτικές αλλαγές» στην ΕΕ.

«Η Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει δέκα και πλέον χρόνια για τις αναγκαίες αλλαγές» στη δομή του προϋπολογισμού της, δήλωσε προχτές ο Τ. Μπλερ στην πρώτη αναφορά του στην αποτυχία της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο προϋπολογισμός της ΕΕ «δεν ανταποκρίνεται στους στόχους του επόμενου αιώνα» και μάλιστα τώρα που η ΕΕ έρχεται αντιμέτωπη με την παγκοσμιοποίηση, πρόσθεσε ο Τ. Μπλερ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός ανέφερε ότι ο ίδιος πρότεινε στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών μια «θεμελιώδη αναθεώρηση» του προϋπολογισμού, αλλά η λουξεμβουργιανή προεδρία δεν κατάφερε εξεύρεση λύσης.

Αν και χαρακτήρισε «κακή ιδέα για τη Βρετανία» την πρόταση της προεδρίας για την οικονομική συνεισφορά της χώρας του, δεν «απέκλεισε» τις μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με τα 3 δισ. λίρες που αναλογούν ετησίως ως συνεισφορά της Βρετανίας στην ΕΕ. Δε δίστασε, μάλιστα, να δηλώσει ότι η κρίση στην Ευρώπη είναι βαθύτερη από την αποτυχία της Συνόδου Κορυφής και σχετίζεται «όχι με την αποτυχία των ηγετών να επιτύχουν κάποια συμφωνία, αλλά με τη γενικότερη "αξιοπιστία της Ευρώπης"».

«Η κρίση συνίσταται στο ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αποτύχει να συμφωνήσουν σε θέματα που ανησυχούν και αφορούν άμεσα τους Ευρωπαίους πολίτες» επισήμανε ο Τ. Μπλερ.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Γκ. Σρέντερ επανήλθε χτες, δηλώνοντας ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση μετά τα δημοψηφίσματα στη Γαλλία και την Ολλανδία και την αποτυχημένη διάσκεψη κορυφής, προσθέτοντας πως ο συνασπισμός αντιμετωπίζει το ερώτημα: «Τι είδους Ευρώπη θέλουμε;». Παράλληλα, επέκρινε τους επικριτές της στενότερης πολιτικής ολοκλήρωσης της ΕΕ επειδή, όπως είπε, επιδεικνύουν «τη μικρότητα των δειλών» και είναι έτοιμοι να παραιτηθούν με την «πρώτη ένδειξη αντίθετου ανέμου». Μιλώντας στη διάρκεια της παρουσίασης ενός βιβλίου, ο Σρέντερ δήλωσε πως η ΕΕ μπορεί να απαντήσει στον αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Αμερική και την Ασία μόνον αν είναι πλήρως ενωμένη. «Χρειαζόμαστε μια πολιτική ένωση», κατέληξε.

Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί στη Βρετανία και των επιδιώξεων της κυβέρνησης του Τ. Μπλερ είναι τα όσα αναφέρονται στο βρετανικό Τύπο.

Οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», σχολιάζοντας τις χτεσινές πρώτες δηλώσεις του Μπλερ στη Βουλή των Κοινοτήτων μετά την αποτυχία της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, εκτιμούν ότι οι ελπίδες για «άμεση πρόοδο» στο θέμα της εκ βάθρων επανεξέτασης του κοινοτικού προϋπολογισμού κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, καθώς τον προσεχή Σεπτέμβρη διεξάγονται βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία και το 2007 προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.

«Ο πρωθυπουργός γνωρίζει ότι οι μεγαλύτερες πιθανότητες για επιτυχία θα παρουσιαστούν με την αλλαγή κυβέρνησης στη Γερμανία το φθινόπωρο και τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία το 2007. Οι ελπίδες για άμεση λύση μάλλον θα αποδειχθούν φρούδες», σημειώνουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η εφημερίδα διακρίνει μια διαλλακτικότητα από την πλευρά του Βρετανού πρωθυπουργού, υποστηρίζοντας ότι ο Μπλερ «άρχισε την προσπάθεια για να επουλώσει τις πληγές», αλλά η μείωση της βρετανικής έκπτωσης θα πρέπει να «συνδεθεί με μια δέσμευση» από τον Ζακ Σιράκ ότι θα επανεξεταστεί η Κοινή Αγροτική Πολιτική μετά τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2007.

Η «αντιευρωπαϊκή» εφημερίδα «Σαν» εκτιμά ότι «η Βρετανία μπορεί να βρεθεί πραγματικά στην καρδιά της Ευρώπης προωθώντας μεταρρυθμίσεις που θα την απελευθερώσουν από τα οικονομικά δεσμά στα οποία είναι φυλακισμένη... Αυτή είναι η πρόκληση που θα αντιμετωπίσει ο Μπλερ που αναλαμβάνει από την 1η Ιουλίου την προεδρία της ΕΕ. Πρέπει να γίνουν όλα ή τίποτα. Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος».

Η επίσης «ευρωσκεπτικιστική» «Ντέιλι Τέλεγκραφ» εκφράζει φόβους ότι ο Μπλερ «θα επιχειρήσει να συμφιλιωθεί με τις διάφορες τάσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής... σε έναν αρμονικό τρίτο δρόμο», τονίζοντας πάντως ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός «φαίνεται σοβαρός όταν τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αλλάξει την Κοινή Αγροτική Πολιτική». Σύμφωνα με την Ντέιλι Τέλεγκραφ, ο Μπλερ «επιθυμούσε κάποτε να οδηγήσει τη Βρετανία στην καρδιά της Ευρώπης πείθοντας τους απρόθυμους ψηφοφόρους να αγαπήσουν τις Βρυξέλλες. Τώρα φαίνεται ότι θέλει οι Βρυξέλλες να αγαπήσουν τη Βρετανία και να μας μιμηθούν».

Η «φιλοευρωπαϊκή» «Ιντιπέντεντ» υποστηρίζει πάντως ότι η στάση της Βρετανίας στην ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής δείχνει ότι «η σκιά της αδιαλλαξίας της Μάργκαρετ Θάτσερ εξακολουθεί να σκεπάζει τις σχέσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες», γεγονός που δεν αποτελεί και την «ιδανικότερη θέση για την ανάληψη της εξάμηνης προεδρίας».

Στο μεταξύ η Βουλή του Λουξεμβούργου αποφάσισε να διεξαχθεί κανονικά το δημοψήφισμα της 10ης Ιουλίου για το «ευρωσύνταγμα». Ο πρωθυπουργός Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε χτες πεπεισμένος ότι η χώρα του «θα κάνει για μια ακόμα φορά τη σωστή επιλογή» εγκρίνοντας το «ευρωσύνταγμα». Το Λουξεμβούργο, που μέχρι τα τέλη του μήνα ασκεί την προεδρία της ΕΕ, είναι η μόνη χώρα μέχρι στιγμής που έχει καθορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία για τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το «ευρωπαϊκό σύνταγμα».

Αντίθετα, η Πολωνία, η οποία εξέταζε το ενδεχόμενο επικύρωσης του «ευρωπαϊκού συντάγματος» με δημοψήφισμα τον Οκτώβρη, αναβάλλει επ' αόριστον τη διεξαγωγή του, όπως δήλωσε χτες ο Πολωνός Πρόεδρος Αλεξάντερ Κβασνιέφσκι. «Θα πρέπει να γίνει ένα δημοψήφισμα στην Πολωνία, αλλά η ημερομηνία (διεξαγωγής του) δεν είναι σαφής», δήλωσε ο Κβασνιέφσκι σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε έπειτα από διαβουλεύσεις που είχε για το «ευρωσύνταγμα» με τον πρωθυπουργό Μάρεκ Μπέλκα και τον πρόεδρο του Πολωνικού Κοινοβουλίου. Η διεξαγωγή «ενός δημοψηφίσματος τον Οκτώβριο δεν είναι ρεαλιστική», πρόσθεσε ο Κβασνιέφσκι.

Η ΕΕ λειτουργεί παρά τις αποτυχίες της, είναι δε υπερβολικό να θέλουμε να κάνουμε την ταφή της από τώρα, συμφώνησαν χτες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Ντουράο Μπαρόζο και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, σε δηλώσεις τους στην Πάρμα της Ιταλίας.

Μιλώντας στο «Σκάι» ο υπουργός Οικονομίας, Γ. Αλογοσκούφης, εκτίμησε ότι η βρετανική προεδρία, παρότι θα κάνει κάποιες προσπάθειες, δε θα το βάλει ως πρώτη της προτεραιότητα το να κλείσει τον κοινοτικό προϋπολογισμό. «Οπως φαίνεται - σημείωσε ο Αλογοσκούφης - η Βρετανία έχει άλλες προτεραιότητες, όπως το να βάλει την Ευρώπη περισσότερο στο γενικότερο διεθνές οικονομικό παιχνίδι και να ενισχύσει την οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ, αλλά και με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας».

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (της ανταποκρίτριάς μας Αλεξάνδρας ΦΩΤΑΚΗ).--

Η μία αποτυχία διαδέχεται την άλλη για την ΕΕ, μετά τα δύο βροντερά ΟΧΙ, στο «ευρωσύνταγμα», από Γαλλία και Ολλανδία, αλλά και τη συνεχώς αυξανόμενη «αντιενωσιακή» διάθεση των Ευρωπαίων. Κυρίαρχος «παίκτης», μέχρι στιγμής, φαίνεται να είναι ο Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, στα χέρια του οποίου βρίσκεται η επόμενη κίνηση, ενώ στα σαββατιάτικα και κυριακάτικα φύλλα των εφημερίδων που ακολούθησαν τη Σύνοδο Κορυφής του Ιούνη, έφτασε να αποκαλείται έως και Σάιλοκ, που ζητά «μία λίβρα (ανθρώπινης) σάρκας», για να ικανοποιηθεί...

«Κάποιος ήρθε εδώ για να μην παρθεί απόφαση και τα κατάφερε», δήλωνε χαρακτηριστικά ο προεδρεύων της ΕΕ, Λουξεμβούργιος πρωθυπουργός, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, αργά το βράδυ της Παρασκευής, μετά το τέλος του σκληρού και ατελέσφορου παζαριού για τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρώπης, για την περίοδο 2007-2013. Οι Βρετανοί, κατάφεραν να κρατήσουν κλειστά τα χαρτιά τους καθ' όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, επαναλαμβάνοντας, κάθε φορά που τους ζητούσαν να παραιτηθούν από τις επιστροφές που λαμβάνουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό: «Κάτω τα χέρια από το πορτοφόλι».

«Κάτω τα χέρια από τις επιδοτήσεις μου», απαντούσε ο Γάλλος πρόεδρος, Ζακ Σιράκ, αναφερόμενος στην απαίτηση του Λονδίνου να ανοίξει η ΚΑΠ και η βραδιά εξελίχθηκε ανάλογα...

«Ο Μπλερ απομονωμένος στις επιστροφές του Ηνωμένου Βασιλείου», έγραφαν οι «Financial Times», στην έκδοση του Σαββάτου. «Ο προϋπολογισμός μία νέα αποτυχία για την Ευρώπη», ο τίτλος για τη βελγική «Le Soir». Ενώ η ισπανική «El Pais», ανέφερε στο πρωτοσέλιδό της, ότι «Ο διχασμός σχετικά με τον προϋπολογισμό, φέρνει την ΕΕ στα όρια της διάλυσης».

Ο ευρωπαϊκός Τύπος την επόμενη της Συνόδου επαναλάμβανε τις δηλώσεις Γιουνκέρ, αποδίδοντας σαφείς ευθύνες για την αποτυχία των δημοσιονομικών στον Τόνι Μπλερ. «Η μειοψηφία, που θέλησε την αποτυχία, επιδιώκοντας την Ευρώπη της κοινής αγοράς και τίποτα περισσότερο», σύμφωνα και με τον μέχρι τέλος Ιούνη προεδρεύοντα της ΕΕ, δήλωση που αναπαρήγαγαν όλα τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, πέτυχε να είναι μέχρι στιγμής ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.

Τα δημοψηφίσματα και τα βροντερά OXI, που σύμφωνα και με τα δημοσιεύματα, άνοιξαν το δρόμο της κρίσης για την ΕΕ, έριξαν βαριά τη σκιά τους πάνω από τη Σύνοδο, ενώ η αποτυχία συμφωνίας για τα δημοσιονομικά έφερε την Ενωση των 25+2 (Βουλγαρία - Ρουμανία), «όχι απλά σε κρίση, αλλά σε βαθιά κρίση», με το σύνολο των ηγετών και του Τύπου να περιμένει την επόμενη κίνηση του Λονδίνου, που θα δείξει πώς θα βαδίσουν μετά τη 17η Ιούνη.

Σε επίπεδο πολιτικών συμμαχιών, οι δύο διαφορετικές φιλοσοφικές αντιλήψεις, για τις οποίες έκανε λόγο αμέσως μετά το ναυάγιο ο προεδρεύων της ΕΕ, Ζ. Κλοντ Γιούνκερ, εκφράζονται η πρώτη από τον γαλλογερμανικό άξονα και η δεύτερη από τον αγγλοσαξονικό υπό τον Τ. Μπλερ και τους συμμάχους του.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο αναληθές.

* * *

* * *

Είναι ολοφάνερο λοιπόν ότι δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική το άλλο διαδεδομένο παραμύθι ότι τάχα η ΕΕ είναι η «καλύτερη άμυνα» απέναντι στην «παγκοσμιοποίηση» και στον «αχαλίνωτο καπιταλισμό». Το επιχείρημα αυτό απευθύνεται περισσότερο προς τους εργαζόμενους ώστε να βάλουν πλάτη για να στηρίξουν το ευρωοικοδόμημα, αποδεχόμενοι περιορισμό των δικαιωμάτων τους για να γλιτώσουν τα χειρότερα! Η πραγματικότητα είναι ότι η ΕΕ είναι σημαντικό «οργανικό» τμήμα του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και αγωνίζεται για τη σύγκλιση των μισθών και των συντάξεων προς τα κατώτερα επίπεδα που υπάρχουν ακόμα και εντός της ΕΕ. Το σίγουρο είναι ότι η ΕΕ δεν επιτελεί καμία λειτουργία συνοχής και σύγκλισης προς τα πάνω...

* * *

Υπαρκτές είναι και οι αντιθέσεις μεταξύ των ισχυρών κρατών της ΕΕ με στόχο την αύξηση των μεριδίων των μονοπωλίων τους στην ενιαία αγορά και την ενίσχυση της γεωπολιτικής ισχύος τους. Η συγκρότηση συμμαχιών και «αξόνων», που όμως μετακινούνται ανάλογα με τα επιδιωκόμενα συμφέροντα, εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο. Η περίπτωση της διεύρυνσης της ΕΕ ανέδειξε τις «ενδοευρωπαϊκές αντιθέσεις», καθώς όλες οι κυβερνήσεις την επιθυμούν για το «καλό» των πολυεθνικών τους και των «γεωστρατηγικών συμφερόντων» τους. Την ίδια στιγμή όμως δε θέλουν να συνεχίζουν να πληρώνουν τις αστείες «αποζημιώσεις» για τη λεηλασία των «νέων χωρών». Από δω και οι σκυλοκαυγάδες και το ναυάγιο για το ποιος και πόσα θα πληρώνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ...

* * *

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο τόνισε χτες από την Ουάσιγκτον πως εισέπραξε «συμπόνια» κι όχι «χαιρεκακία» από την πλευρά του Αμερικανού Προέδρου Τζ. Μπους, αναφορικά με την κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη.

«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως δεν ένιωσα κανένα αίσθημα χαιρεκακίας, αλλά αντίθετα ένα συναίσθημα συμπόνιας. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ήθελε να μάθει, να κατανοήσει, στο μέτρο του δυνατού, αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη», τόνισε ο Μπαρόζο στους δημοσιογράφους, μετά την ετήσια σύνοδο ΗΠΑ - ΕΕ στην Ουάσιγκτον. Κατά τον ίδιο, οι ΗΠΑ έχουν κατανοήσει πως «είναι προς το συμφέρον τους να υπάρχει μία σταθερή, δυνατή, Ευρώπη. Γιατί, στο κάτω - κάτω, δεν υπάρχει καλύτερος εταίρος για τους Αμερικανούς από την Ευρώπη, όταν πρόκειται για μεγάλα παγκόσμια προβλήματα».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε πως συνέκρινε την κρίση στην Ευρώπη, στον Μπους, με τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η αμερικανική κυβέρνηση να επιτύχει την έγκριση από τη Γερουσία του Τζον Μπόλτον στη θέση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, την οποία εμποδίζουν οι Δημοκρατικοί, μολονότι η θέση χηρεύει για πολλούς μήνες.

«Οι διαδικασίες των αποφάσεων στα συστήματά μας, οι οποίες είναι συχνά πολυσύνθετες, δεν είναι απλές», πρόσθεσε ο Μπαρόζο. Από την πλευρά του ο Μπους, υποδεχόμενος τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, τόνισε πως οι ΗΠΑ επιθυμούν μια «αρραγή Ευρώπη».