Η Καθαριότητα ήταν από τους πρώτους τομείς που χρησιμοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις για τη διείσδυση των εργολαβικών εταιρειών σε υπηρεσίες του Δημοσίου και κατά συνέπεια για το χτύπημα της μόνιμης και σταθερής εργασίας, συνολικά για τη χειροτέρευση των όρων δουλειάς. Βασικοί χώροι όπου εφαρμόζεται αυτή η πολιτική και επεκτάθηκαν τα προηγούμενα χρόνια οι ελαστικές μορφές απασχόλησης στην Καθαριότητα είναι τα δημόσια σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία.
Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει στην εντατικοποίηση της εργασίας και στην ένταση της εργασιακής εκμετάλλευσης ακόμα και για τους μόνιμους εργαζόμενους, στην αντιμετώπιση τμήματος των καθαριστών/-στριών σαν «εργολάβους» από το κράτος και τους οργανισμούς του, στη δραστηριοποίηση μεγάλων εργολαβικών εταιρειών που μεταφέρουν από τη μια επιχείρηση στην άλλη τους εργαζόμενους, χωρίς αποζημιώσεις, με χαμηλούς μισθούς και με την εργοδοτική τρομοκρατία να κυριαρχεί στους χώρους δουλειάς, προσπαθώντας να εμποδίσουν ή και να απαγορεύσουν τη συνδικαλιστική δράση.
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ συνεχίζει απαρέγκλιτα την ίδια αντεργατική πολιτική, διατηρώντας με διάφορους τρόπους και μορφές το καθεστώς της εργασιακής και πολιτικής ομηρίας χιλιάδων εργαζομένων. Τα μέτρα που μέχρι στιγμής έχει πάρει (όπως η δυνατότητα σύναψης ατομικών συμβάσεων μίσθωσης έργου στα νοσοκομεία) και οι προτάσεις που κάνει (δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ) δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να «νομιμοποιούν» την παραπέρα ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών και να ανακυκλώνουν την ανεργία.
«Θερμοκήπιο» για την παραπέρα ελαστικοποίηση της δουλειάς και για νέες ανατροπές οι εργασιακές σχέσεις σε νοσοκομεία, πανεπιστήμια, σχολεία
Στον κλάδο δουλεύουν κατά βάση γυναίκες, με εξευτελιστικούς μισθούς και άθλιες συνθήκες |
Δεν τους αρκεί ότι συμπιέζουν ακόμα και τα στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα που έχουν απομείνει, αλλά παραβιάζουν τους όρους ακόμα και αυτών των κατάπτυστων για τους εργαζόμενους συμβάσεων που υπογράφουν με κρατικές υπηρεσίες και οργανισμούς: Προσλαμβάνουν λιγότερους από αυτούς που αναφέρουν οι συμβάσεις, αφήνουν απλήρωτο το προσωπικό, το μεταθέτουν από χώρο σε χώρο, ανάλογα με το πού εντοπίζουν κενά και ανάγκες, απογειώνοντας κυριολεκτικά την εντατικοποίηση της δουλειάς, για να βγάζουν κέρδη εκατομμυρίων ευρώ.
Πριν λίγους μήνες, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ψήφισε διάταξη που επιτρέπει την πρόσληψη καθαριστών/-στριών με συμβάσεις μίσθωσης έργου. Αν και προσπάθησε να το εμφανίσει ως μέτρο που διώχνει τις εργολαβικές εταιρείες από τις υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, στην ουσία μετατρέπει τους ίδιους τους εργαζόμενους σε εργολάβους.
Ετσι, η συγκυβέρνηση καλεί τους εργαζόμενους να υπογράψουν συμβάσεις έργου που καμία σχέση δεν έχουν με το χρόνιο και δίκαιο αίτημά τους για μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα. Μέσω των συμβάσεων έργου, οι εργαζόμενοι αποκλείονται από στοιχειώδη δικαιώματα όπως τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα, αδείας κ.ά. Για την ώρα, οι συμβάσεις αυτές εστιάζουν στην καθαριότητα, αλλά είναι βέβαιο ότι σύντομα θα επεκταθούν και σε άλλους τομείς, όπως η σίτιση, η φύλαξη κ.ά.
Στα δημοσία σχολεία, ύστερα από αγώνες, για ένα μέρος των εργαζομένων οι συμβάσεις ανάθεσης έργου μετατράπηκαν σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. Ο αριθμός των εργαζομένων με αυτό το καθεστώς δεν ξεπερνά τις 4.000. Αυτό το προσωπικό σήμερα, εκτός από την καθαριότητα των σχολειών, υποχρεώνεται να κάνει και άλλες δουλειές, ακόμα και καθαριότητα των νεκροταφείων, μετά την ένταξή του στους δήμους. Ενα άλλο μέρος των συναδέλφων τους έγινε μόνιμο με καθεστώς μερικής απασχόλησης, ακόμα μίας ώρας τη μέρα!
Παράλληλα, στα δημόσια σχολεία πάνω από 8.500 εργαζόμενοι απασχολούνται εδώ και χρόνια με συμβάσεις έργου. Τις συμβάσεις αυτές υπέγραφαν τα προηγούμενα χρόνια για λογαριασμό του υπουργείου Παιδείας είτε οι προϊστάμενοι των Διευθύνσεων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είτε οι διευθυντές των σχολικών μονάδων και τώρα οι πρόεδροι των οικείων Σχολικών Επιτροπών.
Επιπλέον, τα προηγούμενα χρόνια, οι συμβάσεις ανανεώνονταν με τους ίδιους εργαζόμενους. Αντιθέτως, τα τελευταία τρία χρόνια δεν συμβαίνει αυτό, με αποτέλεσμα εργαζόμενοι που δούλευαν στο συγκεκριμένο τομέα για χρόνια, να έχουν χάσει τη δουλειά τους. Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με σύμβαση έργου είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες, που αμείβονται με ποσά των 200-300 ευρώ μηνιαίως. Για πολλές από αυτές, αυτό είναι και το μοναδικό τους εισόδημα.
Πολλές από τις εργαζόμενες ανήκουν σε μονογονεϊκές οικογένειες και έχουν παιδιά που χρειάζονται ειδική φροντίδα. Μέσα σε όλα, έρχεται να προστεθεί και η μείωση των δαπανών για την καθαριότητα των σχολείων κατά 10%, με αποτέλεσμα μια σειρά δήμοι να μετακυλούν τη μείωση στις αποδοχές των εργαζομένων, μειώνοντας περαιτέρω τους ήδη πενιχρούς μισθούς. Επίσης, η καταβολή των δεδουλευμένων καθυστερεί αδικαιολόγητα από το υπουργείο (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) και πολλοί δήμοι, με τη σειρά τους, παρ' ότι είναι οι εργοδότες, αρνούνται να καταβάλουν τα δεδουλευμένα.
Ακόμα, πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση προβάλλει συχνά πυκνά σαν λύση τη δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ από τους εργαζόμενους, που και αυτή κινείται στη λογική της εργολαβίας και δεν εξασφαλίζει το δικαίωμα στη δουλειά.
Δεν πρέπει, τέλος, να περάσει απαρατήρητος ο νέος κυβερνητικός εμπαιγμός σε βάρος των καθαριστών/-στριών στα δημόσια σχολεία: Σε νομοσχέδιο για τους ΟΤΑ, η κυβέρνηση είχε συμπεριλάβει άρθρο που προέβλεπε την ανανέωση των συμβάσεών τους για ένα ακόμα χρόνο (μέχρι το τέλος της επόμενης σχολικής χρονιάς), το οποίο όμως στη συνέχεια αφαίρεσε! Στην απεργία των καθαριστών/-στριών στις 30 Ιούνη, ο υπουργός Εσωτερικών, Π. Κουρουμπλής, είχε δεσμευτεί ότι θα συμπεριλάβει σε άλλο νομοσχέδιο ώστε να ψηφιστεί πιο γρήγορα, κάτι όμως που δεν έχει γίνει ακόμα, δείχνοντας ότι άλλες είναι οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης.
Πρωτοβουλίες αγώνα με πανελλαδική απήχηση και σταθερό μέτωπο στον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό
Από παλιότερη κινητοποίηση των καθαριστριών στην Αθήνα |
Στην αντίπερα όχθη δρουν η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Καθαριστών - Καθαριστριών Δημόσιων Σχολείων και Εργολαβικών Συνεργείων, με τα σωματεία που συμμετέχουν σε αυτή (Πειραιά, Λάρισας, Μαγνησίας, Συνδικάτο Καθαριστών/-στριών Ν. Αττικής και οι Επιτροπές Αγώνα Δημόσιων Σχολείων Αθήνας και Θεσσαλονίκης), που πρωτοστατούν για την οργάνωση του κλάδου σε ταξική κατεύθυνση.
Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτύξει σημαντική δράση με την οργάνωση κινητοποιήσεων. Το 2015, με απεργίες, συγκεντρώσεις, παρεμβάσεις, καταλήψεις κι άλλες μορφές, κατόρθωσαν να ανανεωθούν οι συμβάσεις των καθαριστριών στα δημόσια σχολεία, κάτι που είχε να γίνει επί τέσσερα χρόνια.
Ενας από τους βασικούς σταθμούς του αγώνα αυτού ήταν η απεργία στις 15 Ιούνη 2015, την οποία ο κυβερνητικός και εργοδοτικός συνδικαλισμός έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να τη σαμποτάρει. Η ΟΙΥΕ αρνήθηκε να πάρει απόφαση και να την κηρύξει. Η πλειοψηφία (ΠΑΣΚΕ) του ΔΣ του Σωματείου Καθαριστριών δημόσιων σχολείων Αθήνας αρνήθηκε να γίνει Γενική Συνέλευση, ώστε να μη ληφθεί απόφαση για απεργία. Στη συνέχεια, μάλιστα, έστειλε έγγραφο στα σχολεία για να δηλώσει ότι το σωματείο δε συμμετέχει σ' αυτήν!
Παρά τη στάση του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού η απεργία έγινε, με την Πανελλαδική Συντονιστική να σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση: «Η απεργία ήρθε ως αποτέλεσμα της κλιμάκωσης του αγώνα μας και κηρύχτηκε από τους εργαζόμενους του κλάδου μέσα από τις Γενικές Συνελεύσεις των σωματείων (...) Γνωρίζαμε τις δυσκολίες καθώς ο κλάδος είχε να κατέβει σε απεργιακή κινητοποίηση από το 2007 (με πρωτοβουλία που είχε πάρει και τότε η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα)».
Μετά την απεργία, στα τέλη Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να γίνει πράξη η ανανέωση των συμβάσεων για τις οποίες είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση. Ακολούθησαν κι άλλες κινητοποιήσεις, μέσα στο Σεπτέμβρη, προκειμένου να υλοποιηθούν οι κυβερνητικές δεσμεύσεις, μπροστά και στον επιπλέον κίνδυνο να παγώσουν οι όποιες διαδικασίες, λόγω των βουλευτικών εκλογών που έγιναν εκείνο το μήνα.
Ακόμα, νέες απεργίες οργανώθηκαν το Δεκέμβρη του 2015 και πρόσφατα τον Ιούνη του 2016, πάλι μετά από καλέσματα της Πανελλαδικής Συντονιστικής. Ενδιάμεσα έγιναν παραστάσεις, συγκεντρώσεις, παρεμβάσεις, με βασικό αίτημα το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους, με πλήρη δικαιώματα.
Συνολικά, η Πανελλαδική Συντονιστική, τα σωματεία και οι Επιτροπές Αγώνα που τη συγκροτούν, προβάλλουν το παρακάτω πλαίσιο αιτημάτων, κοινό για το σύνολο του κλάδου:
Συνάντηση με το γενικό γραμματέα του υπουργείου Εργασίας είχαν την περασμένη Δευτέρα οι εργαζόμενοι στην εταιρεία «Ευρωπαϊκοί Βωξίτες», μετά από αίτημά τους. Στη συνάντηση πήρε μέρος το Εργατικό Κέντρο Φωκίδας, καταθέτοντας υπόμνημα με τις θέσεις του, ενώ παραβρέθηκε και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, Γιάννης Τασιούλας, με την ιδιότητα του μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΓΣΕΕ.
Η συνάντηση έγινε σε μια περίοδο που η κυβέρνηση προωθεί αντεργατικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και στο συνδικαλιστικό νόμο, μέρος των οποίων ήδη υλοποιεί εδώ και ενάμιση χρόνο η «ΚΕRΝΕΟS» στα μεταλλεία βωξίτη της περιοχής. Στα ζητήματα που έθεσαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, δεν πήραν καμία ουσιαστική απάντηση από το γενικό γραμματέα του υπουργείου.
Το ΕΚ Φωκίδας σε ανακοίνωσή του σημειώνει: «Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική η αντιμετώπιση του υπουργείου, αφού το σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι σαφές: Ακόμη μεγαλύτερη μείωση των μισθών κάτω από το επίπεδο των 586 και 511 ευρώ, κατάργηση όλων των επιδομάτων (...) Επίσης προβλέπεται ευελιξία των αμοιβών και Συλλογικές Συμβάσεις μόνο σε επίπεδο επιχείρησης: Το μέτρο θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να καθορίζουν διαφορετικά και χαμηλότερα επίπεδα αμοιβών (...) Γι' αυτό το λόγο, άλλωστε, ο γγ του υπουργείου επέμενε στην υπογραφή τοπικής επιχειρησιακής σύμβασης, θέση που ήταν και το επίκεντρο των όποιων είπε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης».
Το ΕΚ Φωκίδας προσθέτει πως «οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία δεν πρέπει να έχουν καμία αυταπάτη για το ρόλο του υπουργείου και της κυβέρνησης (...) Στο χέρι των εργαζομένων είναι να δώσουν ένα γερό μάθημα στην κυβέρνηση και στην εργοδοσία για όσα σχεδιάζουν σε βάρος τους».
Τα κλαδικά σωματεία καταγγέλλουν σημεία και τέρατα σε ό,τι αφορά τις πρακτικές εργολάβων, διοικήσεων οργανισμών και δημοτικών αρχών
Πολλές είναι οι καταγγελίες των κλαδικών σωματείων, που δείχνουν ανάγλυφα τις άθλιες συνθήκες εργασίας στο χώρο της καθαριότητας και τη σύμπραξη κυβέρνησης - εργολάβων και δημοτικών αρχών σε βάρος των εργαζομένων. Ας δούμε ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα, από τα πιο πρόσφατα που είδαν το φως της δημοσιότητας:
Προχωρώντας πιο πέρα, έστειλε έγγραφο στους διευθυντές των σχολείων, με το οποίο τους καλούσε να πετάξουν έξω από τα σχολεία τις καθαρίστριες, τις οποίες εμφάνιζε ως «επικίνδυνα στοιχεία», ικανά να προκαλέσουν από «κλοπές, φθορές» και «βανδαλισμούς» μέχρι «ατυχήματα εντός του σχολικού χώρου»! Το έγγραφο αυτό ήταν η «απάντηση» της δημοτικής αρχής στο δίκαιο αίτημα των καθαριστριών να ανανεωθεί η σύμβασή τους κανονικά και να μετατραπούν οι συμβάσεις τους σε μόνιμης, σταθερής εργασίας, με πλήρη δικαιώματα.
«Αυτή είναι απ' ό,τι φαίνεται μια πάγια πρακτική της εν λόγω εταιρείας», καθώς, όπως καταγγέλλει το σωματείο, σε όποιο έργο αναλαμβάνει και διαδέχεται την προηγούμενη «απαιτεί εκβιαστικά από τους εργαζόμενους να μην λαμβάνουν την αποζημίωση». Μ' αυτόν τον τρόπο, η προηγούμενη εταιρεία που κατείχε το έργο και η οποία τις περισσότερες φορές είναι η ίδια (!) «κερδίζει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, που αντιστοιχούν στις αποζημιώσεις των εργαζομένων σε όλη την Ελλάδα. Το ίδιο έγινε και στο νοσοκομείο της Κέρκυρας αλλά και σε άλλα νοσοκομεία». Κι όλα αυτά επειδή, σύμφωνα με το σωματείο, οι δύο εταιρείες απαρτίζονται από τα ίδια πάνω κάτω στελέχη!
Εξέλιξη αρνητική για τους εργαζόμενους, τα δεδουλευμένα και τις εισφορές στα ασφαλιστικά τους ταμεία χαρακτηρίζει η Γραμματεία Ηρακλείου του ΠΑΜΕ την υπαγωγή της «Ενωσης Πεζών» στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα. Καλεί εργαζόμενους και μικρομεσαίους αγρότες να μην επιτρέψουν στην Ενωση να τους φορτώσει κι άλλα βάρη στην πλάτη, όπως επιδιώκει να κάνει με το «σχέδιο εξυγίανσης».
«Εξυγίανση για τη διοίκηση σημαίνει βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας, μείωση του εργατικού κόστους, εντατικοποίηση της εργασίας, απολύσεις, ξεζούμισμα εργαζομένων και μικρομεσαίων αγροτών για τη βελτίωση της κερδοφορίας της», τονίζει η Γραμματεία του ΠΑΜΕ και καλεί τους εργαζόμενους να μη δεχτούν τις μειώσεις μισθών που, με βάση τα πλάνα της εταιρείας, σχεδιάζεται να φτάσουν το 50% σε σχέση το 2012.
Με τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας του επιχειρησιακού σωματείου, η εταιρεία δηλώνει μέσα στο σχέδιο «διάσωσης» πως «δρομολογούνται άμεσα πρόσθετες προσαρμογές του μισθολογικού κόστους», με απώτερο στόχο «η συνολική μισθοδοσία να φτάσει στο 10% του κύκλου εργασιών». Παράλληλα, μεταθέτει στο απώτερο μέλλον την αποπληρωμή χρωστούμενων μισθών (τμηματικά σε 24 μήνες) και παραγωγής των αγροτών (τμηματικά σε 5 χρόνια). Ας σημειωθεί πως τα δεδουλευμένα που οφείλει η εταιρεία ανέρχονται συνολικά σε 992.000 ευρώ, ενώ οι οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία σε 357.500 ευρώ.
Σε παράσταση διαμαρτυρίας σήμερα, στη 1.30 μ.μ., για τα προβλήματα των εργολαβικών εργαζομένων, προχωράει το Σωματείο Εργαζομένων στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Τις προηγούμενες μέρες, η κινητοποίηση του Σωματείου είχε αποτέλεσμα να ανακληθούν δύο απολύσεις εργαζομένων στα εργολαβικά συνεργεία της καθαριότητας, αλλά και να καταβληθούν τα δεδουλευμένα δύο μηνών.
Στην κινητοποίηση θα πάρουν μέρος και άλλα σωματεία διεκδικώντας: Σταθερή και μόνιμη δουλειά για όλους. Μονιμοποίηση των επικουρικών, των εργολαβικών και όσων εργάζονται με ελαστικές σχέσεις εργασίας. Να φύγουν οι εργολάβοι από τα νοσοκομεία και να σταματήσει το αίσχος των ατομικών συμβάσεων. Πρόσληψη μόνιμου προσωπικού σε όλους τους κλάδους. Εκτακτη επιχορήγηση του νοσοκομείου από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στο μεταξύ, σύσκεψη για τις εργαζόμενες στην καθαριότητα προγραμματιζόταν για χτες αργά το απόγευμα στα Γιάννενα, με πρωτοβουλία της Επιτροπής Αγώνα Καθαριστριών Ιωαννίνων. Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή περιγράφει την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι σχολικές καθαρίστριες που βρίσκονται «στον αέρα» με το τέλος κάθε σχολικής χρονιάς.
Οπως σημειώνει, «με τη λήξη των συμβάσεων καταθέσαμε όλες μας τα χαρτιά για να βγούμε στο ταμείο ανεργίας, όπως συμβαίνει τα τρία τελευταία χρόνια. Ομως, το μεγαλύτερο κομμάτι των καθαριστριών δεν θα μπορέσει να βγει στο ταμείο ανεργίας, λόγων των πετσοκομμένων μισθών και των λίγων αιθουσών. Το καλοκαίρι οι περισσότερες θα αναγκαστούμε να δουλεύουμε με "μαύρη εργασία" για να στηρίξουμε τις οικογένειές μας, αφού μένουμε άνεργες».