Κάλεσμα στους νέους ανθρώπους, στους φοιτητές, στους επιστήμονες, να μελετήσουν τις Θέσεις του Κόμματος για το 18ο Συνέδριο, τα βασικά ζητήματα που πραγματεύονται, να ανοίξουν τη συζήτηση στα λαϊκά στρώματα, απευθύνουν τα στελέχη του ΚΚΕ, παρουσιάζοντάς τες στα αμφιθέατρα των ΑΕΙ και ΤΕΪ. Η μεγάλη ανταπόκριση που βρίσκουν από τη νεολαία εκφράζεται στην ιδιαίτερα πλούσια, εποικοδομητική, αλλά και εξόχως απαιτητική συζήτηση, που αναπτύσσεται μετά την παρουσίαση από τους ομιλητές. Στο κέντρο της προσοχής των νέων, που γεμίζουν ασφυκτικά τα αμφιθέατρα, βρίσκονται τα βασικά ζητήματα που πραγματεύονται οι Θέσεις, για το σοσιαλισμό, την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ, την οικονομική κρίση, την ανάγκη να οξυνθεί η ταξική πάλη, μαζί με την αλλαγή των συσχετισμών.

Με αυτά τα λόγια η Ελένη Μηλιαρωνικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Παιδείας, έδωσε το στίγμα της αναγκαιότητας της έντασης του αγώνα και στο σήμερα και στο αύριο, στη διάρκεια της χτεσινής εκδήλωσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί, νέες και νέοι, αυριανοί επιστήμονες, συζήτησαν τις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 18ο Συνέδριο, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Κομματική Οργάνωση Φιλοσοφικής του ΚΚΕ.

Η Ελ. Μηλιαρωνικολάκη, στην ομιλία παρουσίασης των Θέσεων, στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη διαρκούς ανόδου του ιδεολογικού και πολιτικού επιπέδου. Σημείωσε πως για τους κομμουνιστές, η σχέση με τη μόρφωση και τη γνώση, ήταν ένα από τα βασικά τους στοιχεία.

Στη συνέχεια, μίλησε για την καπιταλιστική κρίση, ξεκαθαρίζοντας πως δεν πρόκειται για «κρίση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα» - όπως την παρουσιάζουν οι αστοί οικονομολόγοι - αλλά για κρίση του ίδιου του συστήματος που σαπίζει.

Ιδιαίτερα, όμως, στάθηκε στην απάντηση που πρέπει να δώσει ο λαός: «Το φάρμακο για ν' απαλλαγούμε από τις κρίσεις και από αυτές τις ερήμους της φτώχειας και της πείνας που δημιουργεί ο καπιταλισμός, είναι να καταργήσουμε την αναρχία και τον ανταγωνισμό της αγοράς. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να περάσουμε σε κοινωνικοποίηση των βασικών, καταρχήν, μέσων παραγωγής, ούτως ώστε να μπορεί να γίνεται κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας. Με άλλα λόγια, να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να έρθει η λαϊκή εξουσία, η λαϊκή οικονομία».

Χαρακτηριστική είναι η ερώτηση ενός φοιτητή, για το λεγόμενο «τρίτο δρόμο», αλλά και για τα όσα λέγονται περί «αυτοϊκανοποίησης των ΚΚ από την κρίση». «Ο τρίτος δρόμος είναι μια ουτοπία», ξεκαθάρισε η Ελ. Μηλιαρωνικολάκη. Και συμπλήρωσε: «Μόνο όταν ο λαός αμφισβητεί την εξουσία έχει αποτελέσματα ο αγώνας». Αναφορικά δε, με τα περί αυτοϊκανοποίησης, τόνισε πως δεν υπάρχει κανένα τέτοιο θέμα. Οι κρίσεις στον καπιταλισμό αποτελούν νομοτέλεια.

«Πώς θα μπορέσει το εργατικό κίνημα, που είναι διασπασμένο, να πολεμήσει το ενωμένο κεφάλαιο», ρώτησε ένας άλλος φοιτητής. Εδωσε, με αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα στην ομιλήτρια να αναπτύξει τις δύο γραμμές μέσα στο εργατικό κίνημα. «Μόνο αν δυναμώσει το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, μπορεί ν' αποδυναμωθεί το ενωμένο κεφάλαιο», τόνισε.

Με ποιο τρόπο το μεγάλο κεφάλαιο και τα αστικά κόμματα μπορούν να αξιοποιήσουν τα διάφορα σκάνδαλα και ενόψει των ευρωεκλογών, ήταν άλλη ερώτηση. Το σύστημα θα επιχειρήσει να πείσει τα λαϊκά στρώματα πως όλα αυτά τα σκάνδαλα είναι «κοινωνικά φαινόμενα» καλλιεργώντας συμβιβασμό και παράλληλα θα προωθήσει τον αποπροσανατολισμό των εργαζομένων μέσω των δικομματικών καβγάδων. «Δεν είναι κοινωνικά φαινόμενα», τόνισε. «Φταίει το ίδιο το σύστημα που σαπίζει».

Για ποιο λόγο τα μικρά και μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου θα πρέπει να στηρίξουν το Κόμμα, ρώτησε μια φοιτήτρια. «Εχουν συμφέρον να ενισχύσουν το ΚΚΕ», επισήμανε η ομιλήτρια και έφερε το παράδειγμα της συρρίκνωσης του αγροτικού πληθυσμού και τη συγκέντρωση γης σε λίγα χέρια. Αντίστοιχα, συμφέρον έχουν και οι μικροί επαγγελματίες της πόλης.

Αναφερόμενος στην ανοδική πορεία του Κόμματος, ο Ν. Σοφιανός επισήμανε μεταξύ άλλων: «Δεν κάνουμε σκόντο στα αιτήματά μας, δεν κάνουμε σκόντο στο να έχουμε μισθό που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες, δεν κάνουμε πίσω από την ανάγκη να παρθούν μέτρα, που μπορούν να τονώσουν, να δώσουν ανάσα στο λαϊκό εισόδημα. Ο δικομματισμός σήμερα βρίσκεται σε σχετική αποδυνάμωση, δυσκολεύεται να λειτουργήσει με τους όρους που λειτουργούσε το προηγούμενο διάστημα. Αυτά τα στοιχεία στη δική μας ανάλυση, που εκφράζονται και σε θέσεις, δράσεις στο εργατικό λαϊκό κίνημα, διαμορφώνουν ένα ευνοϊκό έδαφος μέσα από το λαό αυτήν την περίοδο που συζητάμε το θέμα, το 18ο Συνέδριο του Κόμματος, τις Θέσεις και με ποια καθήκοντα θα πρέπει να πορευτεί το Κόμμα την επόμενη τετραετία. Αν στην κρίση δε δώσουμε μια γραμμή αντεπίθεσης, όξυνσης της ταξικής πάλης, είναι πολύ εύκολο να οδηγηθούμε σε συνθήκες Αμερικής, με 35 εκατομμύρια φτωχούς, με 65 εκατομμύρια ανασφάλιστους, με εκατομμύρια άνεργους, οι οποίοι εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον Ομπάμα. Είτε σε συνθήκες που υπάρχουν στο εργατικό κίνημα στις μητροπόλεις του καπιταλισμού στην Ευρώπη, να δέχονται οι εργαζόμενοι να κλείνουν οι επιχειρήσεις για ένα δύο μήνες, να μειώνονται οι μισθοί τους, να βάζουν και από την τσέπη τους για να σωθεί ο εργοδότης τους. Δεν είναι στοιχείο από μόνη της η κρίση που οξύνει την ταξική πάλη. Ο παράγοντας, όμως, ΚΚΕ μπορεί και να διαμορφώσει όρους ταξικής αφύπνισης.

Για μας, η αλλαγή εξουσίας δεν αποτελεί αλλαγή διακυβέρνησης, αλλά αλλαγή τάξης που βρίσκεται στην εξουσία. Στις σημερινές εξελίξεις που οξύνεται η διαπάλη να αξιοποιήσουμε, με τα πλεονεκτήματα που έχουμε σαν Κόμμα, την ανοδική πορεία του Κόμματος - μια πορεία από την ανασυγκρότηση του '91 μέχρι και σήμερα - μια πορεία που είναι ορατή σε φίλους και αντιπάλους. Δεν οφείλεται αυτή η πορεία σε κάποια επικοινωνιακά τρικ, σε εφέ, τηλεοπτικά παράθυρα ή δημοσκοπήσεις ασανσέρ. Το κλίμα της ανόδου βασίζεται στο γεγονός ότι το Κόμμα έχει ωριμάσει, πατάει γερά στα πόδια του, έχει την ικανότητα να δουλεύει με την προοπτική διεξόδου, να είναι μέσα και μπροστά στις καθημερινές αναζητήσεις, στα καθημερινά προβλήματα του λαού και της νεολαίας. Ο λαός να πάρει την τύχη στα χέρια του».

Από τη χτεσινή συζήτηση με τους φοιτητές της Φυσικομαθηματικής Σχολής Αθήνας

Τα παραπάνω σημείωσε - μεταξύ άλλων - ο Κώστας Παρασκευάς, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, μιλώντας χτες το μεσημέρι σε φοιτητές της Φυσικομαθηματικής Σχολής Αθήνας, σε εκδήλωση που πραγματοποίησε η αντίστοιχη Τομεακή Οργάνωση της ΚΝΕ. Μετά την ομιλία ακολούθησαν ερωτήσεις και συζήτηση σχετικά με τις Θέσεις του ΚΚΕ μπροστά στο 18ο Συνέδριο.

Ξεκινώντας την ομιλία του διαβάζοντας το χτεσινό πρωτοσέλιδο της «Αυγής» για τις ...«Προσδοκίες από τη νίκη του Μπάρακ Ομπάμα», είπε: «Εχουμε χρέος να εξηγήσουμε στον κόσμο ποια είναι η πραγματικότητα, να ξεσκεπάσουμε την επίθεση της ψευτιάς και της προπαγάνδας που καλλιεργούν κάλπικες προσδοκίες και υποτάσσουν τον κόσμο στην αυταπάτη ότι με αλλαγές τέτοιου τύπου, και μάλιστα στην καρδιά του καπιταλισμού, μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα».

Ο Κ. Παρασκευάς στάθηκε και στις μεγαλύτερες απαιτήσεις που ορθώνονται μπροστά στα μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Οπως είπε, ενώ οι λαϊκές μάζες δυσανασχετούν και αγανακτούν, υπάρχουν ακόμα ισχυρές αυταπάτες ότι μπορεί με περιορισμένους αγώνες να υπάρξουν κάποιες βελτιώσεις.

Οπως είπε, πρέπει να αποκαλύψουμε ότι περιθώρια να περνάμε κρίσεις, να εντείνεται η αντιλαϊκή ιμπεριαλιστική επίθεση και ταυτόχρονα να προκύπτουν ατομικές λύσεις και αλλαγές δεν υπάρχουν. Να μιλήσουμε περισσότερο για την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, ότι σήμερα είναι πιο ώριμος, πιο ικανός να κάνει πιο σταθερά βήματα στην ικανοποίηση των διαρκώς αυξανόμενων λαϊκών αναγκών. Να υπερασπιστούμε τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού, χωρίς ωραιοποιήσεις, αλλά όχι όπως οι αντικομμουνιστές και οι οπορτουνιστές να μηδενίζουμε την προσφορά του σοσιαλισμού.

Και συνέχισε λέγοντας: «Να εξηγήσουμε ότι η πάλη και οι θυσίες για την κοινωνική πρόοδο έχουν μικρότερο κόστος από την αδράνεια και την υποταγή». «Διότι, υπογράμμισε, βαθιές κοινωνικές αλλαγές χωρίς την αποφασιστική συμμετοχή των μαζών δεν μπορούν να υπάρξουν». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην τεράστια ζημιά που γίνεται στη συνείδηση της νεολαίας και των εργαζομένων από την επίδραση του οπορτουνισμού. «Αποπροσανατολίζουν τις λαϊκές μάζες, σπέρνουν το δηλητήριο της ηττοπάθειας, του συμβιβασμού, της διαχείρισης του συστήματος. Είναι συνειδητοί αντίπαλοι του λαϊκού κινήματος. Φοβούνται τις αλλαγές και εξαιτίας αυτού "λιγουρεύονται" κυβερνήσεις κεντροαριστερές, κλπ.», είπε.

Τόνισε ακόμα στους φοιτητές: «Σήμερα έχουμε τις δυνατότητες να σπάσουμε τη μοιρολατρία και την ηττοπάθεια που υπάρχει, αν μπορέσουμε να συνδυάσουμε τη γενική μας πολιτική γραμμή με την επίμονη δουλειά, χωρίς να υποτιμάμε κανένα πρόβλημα μέσα στο Πανεπιστήμιο, στις σχολές, και από κάθε φάση της πάλης, από κάθε αγώνα να μετράμε ένα συγκεκριμένο κριτήριο: Πόσο πιο ώριμοι βγαίνουν οι νέοι άνθρωποι και πόσο καλύτερα οργανωμένο είναι το κίνημά τους. Σε αυτή τη βάση θα δημιουργούμε ισχυρές προϋποθέσεις για να κάνουμε βήματα προς τα μπρος».

Στις παρουσιάσεις που γίνονται για τις Θέσεις της ΚΕ του Κόμματος ενόψει του Συνεδρίου και ειδικά στην ανάλυση που κάνουμε για τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, πολλές φορές αναφερόμαστε σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και εμπορευμάτων. Μεταξύ αυτών πολλές φορές αναφερόμαστε στα «διαρκή καταναλωτικά αγαθά». Περί τίνος πρόκειται;

(Β΄ μέρος)

Σε επόμενο βήμα τμηματοποίησης των δύο υποδιαιρέσεων μπορούμε να διακρίνουμε: Στην υποδιαίρεση Ι, α) τα μέσα παραγωγής που παράχθηκαν για να αξιοποιηθούν για την παραγωγή διαφόρων κλάδων της και β) εκείνα που παράχθηκαν με στόχο να παράγουν τα ίδια, άλλα μέσα παραγωγής. Στην υποδιαίρεση ΙΙ μπορεί να γίνει ο διαχωρισμός ανάμεσα α) στα είδη πρώτης ανάγκης και β) στα είδη πολυτελείας.

Σύμφωνα με τις κατηγοριοποιήσεις που κάνει σήμερα η Στατιστική Υπηρεσία (πάντα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι μαρξιστές διατυπώνουν - και πολύ σωστά - μια σειρά από παρατηρήσεις και ενστάσεις και για τον τρόπο που η στατιστική των αστών υπολογίζει τα επιμέρους οικονομικά μεγέθη, αλλά και τις σχετικές ταξινομήσεις-κωδικοποιήσεις που κάνει), εκτός από την ταξινόμηση της οικονομικής δραστηριότητας σε γενικούς και επιμέρους κλάδους, υπάρχει και ο διαχωρισμός των αγαθών - εμπορευμάτων με βάση τον τρόπο κατανάλωσής τους.

Κεφαλαιουχικά αγαθά: Εδώ λόγος γίνεται για τα αγαθά κλάδων της παραγωγής που παράγουν μέσα παραγωγής, που μπορεί να ξεκινούν από την κατασκευή εργαλειομηχανών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων για διάφορους κλάδους της οικονομίας και φτάνουν (εντελώς ενδεικτικά) στην κατασκευή δομικών μεταλλικών προϊόντων, οργάνων και συσκευών μέτρησης, εξοπλισμού επικοινωνίας, όπλων και πυρομαχικών, ακτινολογικών και ηλεκτρονικών μηχανημάτων ιατρικής και θεραπευτικής χρήσης, κλπ.

Ενέργεια: Ως αγαθά που ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία θεωρούνται (ενδεικτικά) ο άνθρακας και ο λιγνίτης, το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου, το ηλεκτρικό ρεύμα, κλπ.

Ενδιάμεσα αγαθά: Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα αποτελέσματα της παραγωγής που προορίζονται για παραπέρα επεξεργασία σε κλάδους, κυρίως, της μεταποίησης. Εδώ συναντάμε τα διάφορα μεταλλεύματα των ορυχείων και λατομείων, των αλευρόμυλων, την παραγωγή ζωοτροφών, τη νηματοποίηση υφαντικών ινών, την ύφανση κλωστοϋφαντουργικών υλών και το φινίρισμά τους, τη βιομηχανία ξύλου και φελλού, την παραγωγή βασικών χημικών προϊόντων, λιπασμάτων, αζωτούχων ενώσεων, πλαστικών και συνθετικών υλών, κλπ.

Διαρκή καταναλωτικά αγαθά: Ολα τα είδη που πωλούνται στην αγορά και τα οποία δεν είναι για μία χρήση. Διαρκή καταναλωτικά αγαθά θεωρούνται τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, οι οικιακές συσκευές, τα έπιπλα, τα μουσικά όργανα, κλπ.

Μη διαρκή καταναλωτικά αγαθά: Ολα τα είδη διατροφής, τα ποτά, τα τσιγάρα, κάποια κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα είδη ρουχισμού και τα παπούτσια, τα σαπούνια, τα απορρυπαντικά και τα είδη προσωπικής καθαριότητας, οι εφημερίδες, τα περιοδικά και τα βιβλία, τα φάρμακα, τα παιδικά παιχνίδια, κ.ο.κ.

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, θα μιλήσει σε συγκέντρωση - συζήτηση των ΚΟ Περιστερίου με θέμα τις Θέσεις της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο του Κόμματος, την Κυριακή 9/11 και ώρα 11.30 π.μ. στο ΚΥΒΕ Περιστερίου (Εθν. Μακαρίου 1 και Κηφισού).

Σε ηχογραφημένη μορφή, σε CD ή κασέτα, για ανθρώπους με προβλήματα όρασης υπάρχουν οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 18ο Συνέδριο του Κόμματος. Οποιος ενδιαφέρεται μπορεί να επικοινωνεί με το Τμήμα Υγείας της ΚΕ του ΚΚΕ για να τις προμηθευτεί, στο τηλέφωνο 210.2592.111.

Από τη χτεσινή εκδήλωση παρουσίασης των Θέσεων της ΚΕ στην Πολυτεχνική Σχολή της Θεσσαλονίκης

Το Σάββατο 8/11 σε εκδήλωση στο Πολιτικό Κέντρο Ευόσμου Θεσσαλονίκης, στις 8 μ.μ., τις Θέσεις της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο θα παρουσιάσει ο Θεοδόσης Κωνσταντινίδης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Την Τετάρτη 12/11 σε εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Πολίχνης, στις 7.30 μ.μ., τις Θέσεις θα παρουσιάσει ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Επίσης για τις επόμενες μέρες έχουν προγραμματιστεί οι παρακάτω συγκεντρώσεις:

-- Στα Πεύκα Θεσσαλονίκης, στις 7.30 μ.μ. Θα μιλήσει ο Κώστας Αβραμόπουλος, μέλος της ΚΕ.

-- Στις Μοίρες Ηρακλείου, στις 7 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο. Θα μιλήσει ο Δ. Βρύσαλης, μέλος του Γραφείου Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ.

-- Στη Δεσφίνα, στο Πνευματικό Κέντρο, στις 7 μ.μ. Θα μιλήσει ο Ν. Αγγελόπουλος, γραμματέας της ΝΕ Φωκίδας.

-- Στην Ελάτεια Φθιώτιδας, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα του δημοτικού σχολείου. Θα μιλήσει ο Τ. Χρονάς, μέλος του Γραφείου της ΕΠ Ανατολικής Στερεάς - Εύβοιας.

-- Στο Ληξούρι, στις 7 μ.μ., στο Δημαρχείο. Θα μιλήσει ο Φίλιππος Ακαρέπης, μέλος του Γραφείου της ΕΠ Πελοποννήσου.

-- Στους Αγίους Θεοδώρους, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου. Θα μιλήσει η Κατερίνα Γεροπαναγιώτη, μέλος του Γραφείου της ΕΠ Πελοποννήσου.

-- Στην Ορεστιάδα, με ομιλητή τον Δημήτρη Κρεωνά, μέλος της ΚΕ.

-- Στις 10.30 π.μ., στον Αλιμο, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου (οδός Ιωνίας), με ομιλητή τον Θοδωρή Κούτρα, μέλος της ΚΕ.

-- Στην Αγία Παρασκευή, στις 11 π.μ., στο 2ο Γυμνάσιο (οδός Νεαπόλεως), με ομιλήτρια την Τούλα Μητσέα, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στα Βριλήσσια, στις 6 μ.μ., στο ΤΥΠΕΤ, με ομιλήτρια την Τούλα Μητσέα, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στο Λουτράκι, στις 11 π.μ., στο Πνευματικό Κέντρο. Θα μιλήσει η Κ. Γεροπαναγιώτη, μέλος του Γραφείου της ΕΠ Πελοποννήσου.

-- Στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς, στις 5.30 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΚΟΑ (Θεμιστοκλέους και Πανεπιστημίου). Θα μιλήσει ο Τ. Τσίγκας, μέλος της ΚΕ.

-- Στο Πόρτο Ράφτη στο «Καφέ ΟΑΣΙΣ», στις 10.30 π.μ. με ομιλητή τον Αντρέα Συλλελόγλου, μέλος της ΝΕ Αττικής του ΚΚΕ.

-- Στο Ευπάλιο Φωκίδας, στο καφενείο «Ψιμάδα», στις 7 μ.μ. Θα μιλήσει ο Γ. Ιωσηφίδης, μέλος της ΕΠ Ανατολικής Στερεάς - Εύβοιας.

-- Στον Υμηττό, στις 6.30 μ.μ., στην αίθουσα του Δημαρχείου, θα μιλήσει ο Παναγιώτης Ηλιόπουλος, μέλος της ΚΕ.

-- Στη Βάρδα Ηλείας, στις 7 μ.μ., στο Δημαρχείο. Θα μιλήσει ο Νίκος Καραθανασόπουλος, βουλευτής.

-- Από τις ΚΟΒ Παιδείας της ΚΟΠ του ΚΚΕ, στις 7 μ.μ. στην αίθουσα της ΠΕΜΕΝ (Μπουμπουλίνας 21). Θα μιλήσει ο Ν. Σοφιανός, μέλος της ΚΕ.

-- Στο Αλιβέρι, στο Εργατικό Κέντρο, στις 7 μ.μ. Θα μιλήσει ο Λ. Χατζηπαυλίδης, μέλος της ΚΕ.

-- Στη Νέα Πεντέλη, στο ΚΑΠΗ (Π. Πατρών Γερμανού 7) στις 7.30 μ.μ., θα μιλήσει ο Βασίλης Δημόπουλος, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στο Γαλάτσι, στις 11 π.μ., στο Πνευματικό κέντρο του Δήμου, με ομιλήτρια την Τούλα Μητσέα, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στις 6.30 μ.μ., στο Μπραχάμι, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου, με ομιλητή τον Γιάννη Μερεντίτη, μέλος του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ.

-- Στις 10.30 π.μ. στου Ζωγράφου στον κινηματογράφο «ΑΛΕΚΑ» (πλ. Γαρδένιας). Θα μιλήσει ο Θ. Γκιώνης, μέλος της ΚΕ.

-- Στο Δομοκό, στην ταβέρνα «Μάτι», στις 7 μ.μ. Θα μιλήσει ο Κ. Μπασδέκης, μέλος του Γραφείου της ΕΠ Ανατολικής Στερεάς - Εύβοιας.

Στην εισηγητική της ομιλία η Αλ. Παπαρήγα ανέδειξε τα βασικά ζητήματα των Θέσεων και η συζήτησε που ακολούθησε, με την κατάθεση πολλών ερωτήσεων, έδωσε τη δυνατότητα να φωτιστούν αρκετές πλευρές που σχετίζονται με τα θέματα της κομματικής οικοδόμησης και ισχυροποίησης των Οργανώσεων, την ανάδειξη στελεχών, τις προϋποθέσεις για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου. Απόσπασμα από τη συζήτηση που ακολούθησε παραθέτουμε ευθύς αμέσως:

-- Ποιες οι θέσεις για την Κομματική οικοδόμηση στους κλάδους και για την καθυστέρηση που παρατηρείται;

-- Στις Θέσεις δίνονται επεξεργασμένες κατευθύνσεις. Θα σας πω ένα πράγμα. Από το 15ο και 16ο Συνέδριο μπήκε το θέμα της αναδιάταξης των κομματικών δυνάμεων. Το κύριο είναι να οργανώνονται οι κομματικές μας οργανώσεις στη βάση την παραγωγική, την κλαδική. Δεν εγκαταλείπεις τις εδαφικές Οργανώσεις αλλά ο κύριος όγκος των δυνάμεων πρέπει να είναι εκεί. Αλλά και οι εδαφικές Οργανώσεις πρέπει να έχουν προσανατολισμό κατά κλάδο και στην εργατική τάξη και στους μικρομεσαίους. Ηταν δύσκολο να περάσει αυτός ο προσανατολισμός. Για όλα τα κομμουνιστικά κόμματα η κύρια δουλειά τους ήτανε: συνδικαλιστικό κίνημα και μετά εδαφική δουλειά, δηλαδή, τα τοπικά, αυτό που λέμε, προβλήματα.

Τώρα δεν μπορώ να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες, άλλωστε οι Θέσεις βάζουν ζητήματα, έχουν πρόταση αμέσως μετά το Συνέδριο να προχωρήσουμε σε πανελλαδική σύσκεψη που να φωτίσουμε ακόμη πιο αναλυτικά τη δουλειά στην εργατική τάξη κλπ και καινούρια μέτρα να επεξεργαστούμε. Δεν είναι δυνατόν ένα Συνέδριο να μπει σε λεπτομέρειες. Συγκεντρώνει την προσοχή στα κύρια.

-- Ο Γιώργος Ρούσης εκτιμά, με βάση άρθρο του που έστειλε για τον προσυνεδριακό διάλογο, ότι το Κόμμα διολισθαίνει σε μια εξιδανίκευση της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ επί εποχής Στάλιν. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;

-- Να μου επιτραπεί να κάνω μια προσωπική παρατήρηση. Θα μπορούσε αυτά που έγραψε να τα είχε γράψει με ένα πιο συντροφικό ύφος. Οταν παίρνεις μέρος σε ένα διάλογο το κάνεις για να βοηθήσεις, να διορθώσεις το Κόμμα. Εν πάση περιπτώσει ο καθένας έχει το ύφος του. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό. Είναι προσωπική μου παρατήρηση, μπορεί να πέφτω κι έξω. Επί της ουσίας. Καταρχήν πρέπει να πω ότι αυτό που λέει σταλινικό κόμμα... δεν είμαστε ούτε σταλινικό, ούτε μπρεζνιεφικό, ούτε κόμμα του Λένιν. Αλλο πράγμα όταν λέμε λενινιστικό κόμμα, είναι το πώς επεξεργάστηκε ο Λένιν τη θεωρεία του Κόμματος. Είμαστε Κομμουνιστικό Κόμμα, ούτε σταλινικό, ούτε λενινιστικό, ούτε τίποτα από αυτά. Τι θα πει σταλινικό; Αυτόν τον όρο τον χρησιμοποιεί ο αντίπαλος.

Ο μικροϊδιοκτήτης αγρότης που ήταν με τη σοσιαλιστική επανάσταση ήταν στο πλευρό της σοβιετικής εξουσίας, είχε μικρό κλήρο κι ελάχιστη παραγωγικότητα. Σκεφτείτε, εδώ τώρα ο μικρός κλήρος δεν έχει μεγάλη παραγωγικότητα, σκεφτείτε τότε που ήταν με την αξίνα... Τον όγκο της παραγωγής τον είχαν οι τσιφλικάδες και οι κουλάκοι, στάρι, όλα τα προϊόντα για να φάει ο κόσμος. Και αυτοί τα κρατούσαν. Ηταν και το θέμα της πείνας και κάνανε τις δικές τους δουλειές. Τα πούλαγαν όπως ήθελαν, ανέβαζαν τις τιμές. Εκεί λοιπόν έγινε μια μεγάλη μάχη.

Προχώρησε, έζησε καλύτερα ο λαός; Λύθηκαν ορισμένα προβλήματα; Λύθηκαν. Δηλαδή τι πρέπει να πούμε; Οτι δε λύθηκαν; Και ακόμα κι αν ο Χρουτσόφ είπε για την ειρηνική συνύπαρξη, όπως την εννοούσε, παρ' όλα αυτά η ΕΣΣΔ έστελνε διεθνιστική βοήθεια. Δε βλέπουμε ότι μετά το 20ό Συνέδριο τέλειωσε, έπαψε να υπάρχει σοσιαλισμός. Γιατί με αυτή τη λογική του Ρούση θα χωριστούμε έτσι. Ο σοσιαλισμός ήταν μέχρι το 20ό και μετά δεν ήταν τίποτα... Εγινε παρέκκλιση.

Εμείς υπερασπιζόμαστε και τη διεθνιστική βοήθεια που έστελνε η ΕΣΣΔ μετά. Δεν είναι μαύρο - άσπρο. Δεν ξέρω τι θέλει να πει, γιατί βάζει για τη βίαιη κολεκτιβοποίηση. Εμείς θεωρούμε ότι λύθηκε το πρόβλημα εναντίον των τσιφλικάδων και των κουλάκων. Κι έχει σημασία και για το σήμερα. Οταν θα γίνει σοσιαλισμός στην Ελλάδα, όλοι οι βιομήχανοι θα μας παραδώσουν τις βιομηχανίες τους και θα πούνε πάρτε τα; Θα είναι σκληρή η σύγκρουση. Και θα είναι και με τους συμμάχους τους, ανώτερα μεσαία στρώματα κλπ. Δεν κατάλαβα δηλαδή. Βεβαίως θα υπάρξει και η βία, δεν το κρύβουμε.

Σε αυτά δεν έχουμε βρει την απαιτούμενη βιβλιογραφία και δεν ξέρουμε τι υπάρχει, την ψάχνουμε. Ποια ζητήματα βάζουμε εκείνης της περιόδου; Βάζουμε έναν προβληματισμό για τα σοβιέτ, τώρα ο Ρούσης άμα δε θέλει να το δει, δεν το είδε. Ποιο; Τα σοβιέτ ήταν οργανωμένα με βάση την παραγωγική μονάδα και οι αντιπρόσωποι οι εκλεγμένοι έβγαιναν από την παραγωγική μονάδα, την παραγωγική επιχείρηση. Υπήρχαν τα σοβιέτ των εργατών, των αγροτών κλπ. Στη συνέχεια τα σοβιέτ μετατρέπονται σε παραγωγικά. Καθιερώνεται το γενικό εκλογικό δικαίωμα. Θεωρείται δημοκρατικό η βάση να εκλέγει το κέντρο.

Δεν είναι έτσι. Το πιο δημοκρατικό είναι η άμεση και η έμμεση αντιπροσωπευτική δημοκρατία γιατί είχες το δικαίωμα της ανάκλησης και τον ανακαλούσες τον άλλο. Και στην Κούβα αυτό κάνουνε. Τον ανακαλούσες. Εδώ μας απασχολεί τι, πως κλπ. Και θέλουμε να δούμε πια το ρόλο του Κόμματος και των σοβιέτ. Αλλά δεν είναι σωστό να πούμε ότι ξεκινούσε από μια αντίληψη της δημοκρατίας, γιατί από την άλλη μεριά, πιθανόν εκείνη την περίοδο, τα παραγωγικά σοβιέτ να προκαλούσαν και μια στενότητα. Η συνείδηση της εργατικής τάξης δεν ήταν αναπτυγμένη. Και το κλαδικό σοβιέτ πάλι μπορεί να σου πει ότι ήταν δεμένο με την κλαδική αντίληψη. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα.

Η διαπάλη που γινόταν μέσα στην κοινωνία με τη διαστρωμάτωση που είχε η κοινωνία δεν είχε έκφραση στο Κόμμα; Ο οπορτουνισμός τι είναι; Ο οπορτουνισμός δε γεννιέται μέσα στο Κόμμα, είναι η αντανάκλαση της πίεσης της κοινωνίας πάνω στο Κόμμα. Η ιδεολογική διαπάλη ήταν έντονη. Με τους τροτσκιστές, με τον Μπουχάριν και με όλους αυτούς, τον Ζινόβιεφ, τον Κάμενεφ κλπ. Οι οποίοι ήταν αντίπαλοι της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αυτή η διαπάλη οδήγησε αυτούς τους ιδεολόγους να μετατραπούν πραγματικά σε εμπόδια. Εκείνη την περίοδο πώς λύνονταν τα ζητήματα; Δεν ήταν μια διαπάλη θεωρητική, όπως κάναμε εμείς το 1991 με το 13ο Συνέδριο.

Και να σας πω και κάτι άλλο. Δε δικαιολογείται στην Ελλάδα, που έχουμε ζήσει σε άλλες συνθήκες την πάλη με τον οπορτουνισμό, του '68 και του '91, να μην καταλαβαίνουμε ότι οι οπορτουνιστές δεν είναι απλώς μια ιδεολογική διαφορά αλλά αντικειμενικά μπορούν να μετατραπούν σε όργανα του αντίπαλου.

Δεν έχουμε πει, άβατο στην κριτική για τον Στάλιν, έλεος πια. Αλλά υπάρχουν και κάποια όρια. Δηλαδή η ταξική πάλη δεν υπήρχε τότε; Ητανε φόρουμ η οικοδόμηση του σοσιαλισμού; Σεμινάριο;

Εγιναν ακρότητες; Εγώ σου λέω ότι μπορεί και να έγιναν. Αυτό θα μας μείνει σύντροφοι από εκείνη την περίοδο; Και στο κάτω κάτω ας τα πουν οι ίδιοι οι Σοβιετικοί, είμαστε εμείς μέσα στην ΕΣΣΔ, το '30 και το '35 να ξέρουμε; Πάμε να βγούμε απέξω και να κάνουμε τους έξυπνους; Ε, δεν είμαστε.

Ορισμένα πράγματα όμως θέλουν εξέταση. Οπως και τα διαφορετικά ρεύματα. Και στην περίοδο του Στάλιν υπήρχε αυτή η διαπάλη. Δε λέμε ότι δεν υπήρχε. Και άλλα θέματα μπορείς να εξετάσεις. Τη διάλυση της Γ' Διεθνούς. Δεν τα βγάζουμε όλα λάδι. Αλλά δε θα υιοθετήσουμε τη σταλινολογία, τέλειωσε.

-- Αναφέρεται στις Θέσεις πως έχουν γίνει βήματα για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ. Πιο συγκεκριμένα πώς το εννοούμε αυτό;

-- Μιλάμε για φύτρα, κάποια φύτρα τα οποία πρέπει να ενισχυθούν. Αυτές οι ευρύτερες συσπειρώσεις που υπάρχουν που έχουν και ταξικό προσανατολισμό και αντιιμπεριαλιστικό και αντιμονοπωλιακό, το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΥ μια συσπείρωση που γίνεται τώρα στους μικρομεσαίους, είναι μικρές συσπειρώσεις σε σχέση με αυτό που θέλουμε. Αρα εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το εξής πράγμα. Τι είναι το Μέτωπο; Είναι μέτωπο πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Πολιτικές δυνάμεις δεν υπάρχουν. Και δεν υπάρχουν γιατί ακριβώς το κίνημα σήμερα δεν είναι σε ένα τέτοιο επίπεδο. Οταν είναι αυτή η κατάσταση στο εργατικό κίνημα, μπορείς να πιστέψεις ότι θα κάνεις Μέτωπο;

Το Μέτωπο θα είναι προϊόν, πριν από όλα, αλλαγών στο κίνημα στο κοινωνικό πεδίο. Δε λέω πρώτα θα γίνουν οι αλλαγές και μετά το Μέτωπο, αλλά θέλεις πολύ πιο ανεβασμένο κίνημα, που θα γεμίζει το Μέτωπο, με τη σειρά του το Μέτωπο να ενισχύει το κίνημα. Γι' αυτό, όταν λέμε να ανέβει η ταξική πάλη, αυτό έχει άμεση σχέση με το μέτωπο. Οταν λέμε η εργατική τάξη, οι ταξικές δυνάμεις, να ανοίξουν την πολιτική συμμαχιών με τους μικρομεσαίους για διάφορα θέματα, όπως το ωράριο, την κοινή δράση, αυτά όλα δημιουργούν προϋποθέσεις για το Μέτωπο. Οταν λέμε ισχυρό ΚΚΕ, βασικός παράγοντας για να δημιουργήσεις το Μέτωπο είναι να έχεις ισχυρό Κόμμα. Οταν λες πάλη κατά του οπορτουνισμού βοηθάς το Μέτωπο. Εχουν γίνει βήματα.

Το Μέτωπο, καταρχήν, θα χτιστεί από τα κάτω. Εμείς δε μιλάμε για Μέτωπο από τα κάτω, εμείς μιλάμε για κοινωνικοπολιτικό Μέτωπο, θέλει και από τα πάνω, κεντρικές πρωτοβουλίες του Κόμματος, αλλά αν από τα κάτω δε δέσεις κόσμο, συσπείρωση δυνάμεων στο επίπεδο της κάθε ΚΟΒ, δε φτάνει αυτό. Αλλά αυτό θα το μορφοποιήσεις και θα πιέσει και από τα πάνω. Σε αυτή τη φάση είμαστε.

-- Γράφεται και λέγεται ότι το Κόμμα κάνει σταλινική στροφή καθώς επίσης και ότι καταρρίπτεται η θέση ότι μπορεί να οικοδομηθεί σοσιαλισμός σε μια χώρα. Τι λέτε εσείς γι' αυτό;

-- Καταρχήν να προσθέσω κάτι για το επιχείρημα για τον Στάλιν. Πείτε μου μια περίοδο, ακόμα και την περίοδο που αν θέλετε υιοθετήθηκε το 20ό Συνέδριο, που το Κόμμα υιοθέτησε τη Σταλινολογία. Εσείς όλοι ξέρετε το Κόμμα από το 1974 και μετά. Εχετε δει κάνα Συνέδριο του Κόμματος που υιοθέτησε τη σταλινολογία; Ποτέ το Κόμμα μας δεν το έκανε αυτό. Δέχτηκε επίδραση σε άλλα θέματα, στρατηγικής, αλλά πείτε μου πότε το Κόμμα υιοθέτησε αυτά που μας λένε για επιστροφή. Ποτέ. Εγώ οργανώθηκα το 1961 στη νεολαία της ΕΔΑ. Τότε το 8ο Συνέδριο, οι παλιοί γνωρίζουν ποια ήταν η γραμμή του. Σας λέω ειλικρινά ποτέ δεν είχε γίνει τέτοια πλύση εγκεφάλου. Για την προσωπολατρία λέγανε. Δεν υιοθέτησε το Κόμμα μας - και γι' αυτό είμαστε περήφανοι - τη σταλινολογία ποτέ. Ξαναλέω, άλλο πράγμα να κάνεις μια κριτική σε εκείνη την περίοδο και άλλο η σταλινολογία. Δεν επιστρέψαμε λοιπόν, που λένε, μια ηγεσία του Κόμματος ή ένας πυρήνας της ηγεσίας γύρισε στον Στάλιν. Εσείς που είσαστε χρόνια μέλη του Κόμματος, μιλάω για τους παλαιότερους, θυμάστε τα χρόνια '70, '74 και μετά να γινόταν τέτοιος λόγος; Μπορεί να υπήρχαν μεμονωμένοι σύντροφοι που να έλεγαν... Εχετε δει ντοκουμέντα του Κόμματος που να μιλάνε γι' αυτά;

Το Κόμμα μας - και είμαστε περήφανοι γι' αυτό - δεν παρασύρθηκε σε αυτά τα πράγματα, σε αυτές τις θεωρίες. Και δεν είναι τυχαίο. Φαίνεται ότι το Κόμμα έχει αντισώματα από τότε που γεννήθηκε μέχρι και σήμερα.

Τώρα για το σοσιαλισμό σε μια χώρα. Η επανάσταση μπορεί να γίνει σε μια χώρα καθώς και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Καταρχήν ο Μαρξ, ο Ενγκελς, ο Λένιν τα είπανε, αλλά δεν τα πολυπροσέχαμε - άμα δε διαβάζουμε και καλά ή παίρνουμε ό,τι μας κατέβει επιλεκτικά - είπαν πραγματικά ότι η νίκη του σοσιαλισμού και το πέρασμα στον κομμουνισμό θα γίνει όταν επικρατήσει παγκόσμια ο σοσιαλισμός. Δεν είδαμε το πισωγύρισμα. Αισθανθήκαμε, και το γράφουν και τα ντοκουμέντα τότε, ότι είναι ανεπίστρεπτη η πορεία. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν είχαμε επαγρύπνηση πάνω σε αυτό το πισωγύρισμα, δε σημαίνει ότι δεν οικοδομείται σοσιαλισμός σε μια χώρα.

Δεύτερον, δεν προσέξαμε τι είναι ο σοσιαλισμός. Θεωρούσαμε το σοσιαλισμό μια κοινωνία αυτοτελή, ενώ σαν ατελής βαθμίδα της κομμουνιστικής κοινωνίας, όχι νομοτελειακά, έχει και αυτό τον κίνδυνο. Οταν λοιπόν δε συνειδητοποιήσαμε τον κίνδυνο και δεν τον αντιπαλέψαμε, δεν μπορούμε να πούμε ότι ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να νικήσει και να οικοδομηθεί σε μια χώρα. Αλλο πράγμα σε όσες περισσότερες χώρες οικοδομείται, τόσο πιο εύκολη είναι η οικοδόμηση. Βεβαίως.

Ποιοι όμως τα λένε αυτά; Λένε το εξής πράγμα: 'Η παγκόσμια θα οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός ή θα υπάρχει ο καπιταλισμός. Μα μπορεί να γίνει παγκόσμια επανάσταση; Δε γίνεται αυτό το πράγμα, διότι η ίδια η ανάπτυξη του καπιταλισμού είναι ανισόμετρη και ούτε το κίνημα μπορεί να αναπτύσσεται ισόμετρα κλπ.

Να πω κι ένα άλλο. Τώρα θυμήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ότι η Ελλάδα είναι ο αδύναμος κρίκος και μπορεί να γίνει αριστερή διακυβέρνηση; Αυτός είναι ο οπορτουνισμός, σαν τον υδράργυρο. Πάει από εδώ πάει από εκεί, δεν τους πιάνεις σε τίποτα. Το χαρακτηριστικό του οπορτουνισμού είναι ότι δεν τους πιάνεις, ότι μπορούν και ξεφεύγουν. Το 'πα έτσι, το είπα κι έτσι. Ενώ εμείς, τουλάχιστον, λέμε κάτι, μπορεί κάπου να είναι άγαρμπο, και φαίνεται το άγαρμπο, αυτοί αμέσως αν χρειαστεί το αναποδογυρίζουν. Και δε χρειάζεται να γίνει και κομματικό σώμα. Βγαίνει ο αρχηγός τους εκεί και το αναποδογυρίζει. Τώρα βγήκε ο Αλαβάνος και λέει πως η Ελλάδα είναι ο αδύνατος κρίκος και μπορεί να γίνει μεγάλη αντικαπιταλιστική αλλαγή.

Θέλει απάντηση και από τη θεωρία μας και από την πρακτική. Μια πλευρά να σας βάλω μόνο. Ποιο είναι το μεγάλο μας βάσανο. Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι ότι ο ιμπεριαλισμός κατάφερε όχι να αδυνατίσει, να φέρει μεγάλο χτύπημα στο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα στις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες.

Κοιτάξτε τι γίνεται σήμερα στις ΗΠΑ. Ο κόσμος είναι στους δρόμους και πεινάει. Μιλάμε για νεόπτωχους. Εχετε δει καμιά κινητοποίηση; Ακόμα ακόμα να σας πω και για τον πόλεμο στο Ιράκ. Γίνανε κάποιες κινητοποιήσεις, ε δεν μπορεί να πει κάποιος ότι ήταν μαζικές, απλώς λες μπράβο έγινε και μέσα στην καρδιά του ιμπεριαλισμού.

Πάρτε τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, για να δούμε αυτοί οι έξυπνοι που μας κάνουν εμάς κριτική, το Γαλλικό και το Ιταλικό Κόμμα, που ήταν ευέλικτα κόμματα, που είχαν 30% και μεγάλες θέσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και παντού και κράτος εν κράτη και που όλοι τους βοήθαγαν και τους στήριζαν και τους θαύμαζαν. Κάνανε κι ελιγμούς και δεν ήταν και «σταλινικά» κόμματα. Πού κατάντησαν;

Και με την ευκαιρία πρέπει να αποκτήσουμε μια εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, όχι αυτοϊκανοποίηση και όχι να μην βλέπουμε τις αδυναμίες.

Να τα δούμε σε σχέση και με άλλα ΚΚ, που πέρασαν πολύ λιγότερα από ό,τι εμείς. Εμείς είχαμε δύο ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, μια το '44 και μια το '49, Κόμμα παράνομο, το τι έχουμε περάσει δε λέγεται. Παρ' όλα αυτά, το Κόμμα στέκεται 90 χρόνια. Αλλα διαλύθηκαν, άλλα έχασαν τον μπούσουλα.

Εδώ βγήκε ένας δημοσκόπος και είπε ότι το ΚΚΕ είναι παγκόσμια σταθερά σήμερα. Μην το πάρετε τώρα τοις μετρητοίς. Το λέω, ξέρετε, μη φτάνουμε ούτε στην αυτοϊκανοποίηση, γιατί θα είναι μεγάλη ζημιά. Από την άλλη μεριά να μην αισθανόμαστε ότι τέτοιες απόψεις μάς κολλάνε στον τοίχο. Οι εξελίξεις μάς δικαιώνουν, η κρίση του καπιταλισμού, αυτά που λέγαμε. Αλλά πρέπει να ξέρουμε καλά τις θέσεις μας και η κυκλοφορία του «Ρ» - κακώς δεν το είπα από την αρχή - δείχνει ότι δεν αρκεί κανείς να συμπαθεί το Κόμμα αλλά πρέπει να έχει και γνώσεις. Με την αγάπη στο Κόμμα - καλή είναι - δε βγαίνει, θέλει να έχεις και γνώσεις. Η κυκλοφορία του «Ρ» είναι πολύ πίσω από τις δυνατότητές μας. Και ο «Ρ» και η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» είναι όπλα.