Κάθε Σεπτέμβρη στην Αττική ξυπνά ο εφιάλτης του 1999, με το σεισμό των 5,9 Ρίχτερ, που άφησε 143 νεκρούς, αποκαλύπτοντας σε όλο του το μεγαλείο ένα ακόμα διαχρονικό έγκλημα σε βάρος του λαού, αυτό της τραγικής έλλειψης αντισεισμικής θωράκισης.

Από τότε μπορεί να έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια, όμως δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα σε σχέση με την προστασία των λαϊκών νοικοκυριών, ή των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς και στα δημόσια κτίρια. Αλλωστε, οι εικόνες των εργοστασίων που κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος το 1999 παρασύροντας στο θάνατο δεκάδες εργάτες είναι χαρακτηριστικές του εγκλήματος.

Τα έργα αντισεισμικής θωράκισης δεν είναι «επιλέξιμα» για χρηματοδότηση, αφού δεν λειτουργούν ανταποδοτικά για μονοπωλιακούς ομίλους, δεν εξασφαλίζουν αναπαραγωγή των κερδών τους σε βάθος χρόνου, όπως συμβαίνει π.χ. με τους αυτοκινητόδρομους και τα διόδια.

Τα στοιχεία για όλη την Ελλάδα είναι συντριπτικά, και προφανώς αυτή η κατάσταση αποτυπώνεται και στην Αττική, που συγκεντρώνει σχεδόν το μισό πληθυσμό της χώρας.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:

-- Μετά το σεισμό του 1999, 429 σχολικές μονάδες στην Αττική, από τις 2.465 που ελέγχθηκαν, κρίθηκαν ακατάλληλες για χρήση. Ομως, μόνο ένα μικρό ποσοστό, μερικές δεκάδες, έχουν αποκατασταθεί, ενισχυθεί ή αντικατασταθεί.

-- Από τις περίπου 14.500 σχολικές μονάδες σε όλη τη χώρα, οι 4.440 έχουν χτιστεί πριν από το 1959 και οι 3.880 έχουν χτιστεί πριν από το 1985, δηλαδή το 57,4% των σχολικών μονάδων χαρακτηρίζονται «γερασμένες», αφού έχουν χτιστεί χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές.

-- Από τις υπόλοιπες 6.180 που έχουν χτιστεί μετά το 1985, μόλις οι 3.050 έχουν χτιστεί με πιο αυστηρές αντισεισμικές προδιαγραφές, μετά το 1995.

-- Μέχρι σήμερα σε ελάχιστα κτίρια, και κυρίως σχολεία, έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις ενίσχυσης.

Ακόμα κι αυτός ο στοιχειώδης προσεισμικός έλεγχος των σχολείων σταμάτησε το Μάρτη του 2010, εξαιτίας των περικοπών σε δαπάνες και προσωπικό, με αποτέλεσμα να «αποψιλωθούν» τα συνεργεία ελέγχων και να παγώσουν οι διαδικασίες.

Υπάρχουν, επίσης, εκτιμήσεις ότι το 50% των νοσοκομειακών κτιρίων, δηλαδή κάπου 300 ανεξάρτητα από στατικής πλευράς κτίρια, χρειάζονται λεπτομερέστερο έλεγχο ή και παρέμβαση. Σε κάθε περίπτωση, το 80% των 4.000.000 κτιρίων της χώρας έχουν κτιστεί πριν από το 1985, δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, και επομένως χρήζουν ελέγχων και ενισχύσεων.

Η εγκληματική ευθύνη του αστικού κράτους αναδεικνύεται και από άλλα παραδείγματα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου, μετά το σεισμό του 1999 στην Αττική, κτίρια που είχαν αρχικά χαρακτηριστεί «κίτρινα» «αποχαρακτηρίστηκαν» στη συνέχεια, χωρίς να γίνει ουσιαστικός έλεγχος.

Η κατάργηση ελεγκτικών υπηρεσιών των πολεοδομιών επιδείνωσε ακόμη περισσότερο το υπάρχον πρόβλημα, καθώς πλέον δεν προβλέπεται ούτε τυπικά ο έλεγχος από την πλευρά του κράτους και η ευθύνη μετακυλίεται πλήρως στον ιδιοκτήτη που πρέπει να απευθυνθεί σε μεμονωμένο μηχανικό, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ζητείται από τον ιδιοκτήτη να επιλέξει με ποιο κανονισμό θα γίνει η κατασκευή.