Η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας το προηγούμενο διάστημα πραγματοποίησαν διάφορες παρεμβάσεις σχετικά με τις σχολές μαθητείας και κατάρτισης.

Το γενικό μοτίβο των παρεμβάσεων έκανε λόγο για «αναβάθμιση της Τεχνικής Εκπαίδευσης», για «βήματα προόδου στο μέτρο που μπορούμε», βάζοντας την εξής πλευρά: «Η επαγγελματική εκπαίδευση αποτελούσε τον φτωχό συγγενή του εκπαιδευτικού συστήματος και μονόδρομο για όσους μαθητές - κατά κανόνα από τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα - δεν τα κατάφερναν στα μαθήματα, δεν έβρισκαν ενδιαφέρον στο σχολείο ή είχαν ανάγκη να ενταχθούν γρήγορα στην αγορά εργασίας, γιατί δεν διέθεταν οικονομική στήριξη από την οικογένεια». Ως στόχος του υπουργείου προβάλλεται «η επαγγελματική εκπαίδευση να καταστεί ελκυστική και, άρα, πραγματική επιλογή για όλους τους νέους».

Την προσπάθεια του υπουργείου σιγόνταραν επιμελητήρια, εργοδοτικές ενώσεις και άλλοι που συμμετείχαν σε συνέδρια και μαζώξεις που αφορούσαν το μέλλον της μαθητείας - κατάρτισης στην Ελλάδα, πριν το καλοκαίρι. Στο ίδιο μήκος κύματος, βέβαια, συντονίστηκαν και διάφορα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ που διαφήμιζαν τη δήθεν αναβάθμιση της μαθητείας - κατάρτισης από το υπουργείο.

Φέτος συγκροτήθηκε το Εθνικό Συντονιστικό Οργανο Μαθητείας, στο οποίο συμμετέχουν η ΓΣΕΕ, η ΓΣΕΒΕΕ, ο ΣΕΒ, ο ΣΕΤΕ και ο ΟΑΕΔ, ο οποίος πλέον έχει αναβαθμισμένο ρόλο και τίθεται επικεφαλής όλων των μορφών μαθητείας (έτος μαθητείας ΕΠΑΛ, 6μηνη μαθητεία ΙΕΚ, 2χρονη μαθητεία ΕΠΑΣ).

Ο ΟΑΕΔ προχώρησε στις εξής κινήσεις:

-- 30 νέα προγράμματα μάθησης στο χώρο εργασίας, με δήθεν «ολοκληρωμένα προγράμματα σπουδών», όσες και οι επαγγελματικές ειδικότητες των ΕΠΑΣ. Τα προγράμματα έχουν δοθεί στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις για πιλοτική εφαρμογή, καθώς και σε ΣΕΒ, ΓΣΕΕ και επιμελητήρια.

-- Εφερε νέο μηχανογραφικό σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου της μαθητείας.

-- Δημιούργησε νέα προγράμματα μαθητείας σε στενή συνεργασία με κλάδους και επιχειρήσεις, π.χ. μαζί με το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο και τον ΟΣΕ δημιούργησαν πρόγραμμα για προσαρμογή τριών τεχνικών ειδικοτήτων στις ανάγκες συντήρησης σιδηροδρομικού υλικού. Αντίστοιχα ανασυγκρότησε τη Γαλακτοκομική στο Κιλκίς, σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ και μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, μετά από έρευνα στην τοπική αγορά εργασίας.

-- Οργάνωσε δύο προγράμματα Erasmus για τη μαθητεία. Το πρώτο είχε ως αντικείμενο την εκπόνηση μεθοδολογίας για τη μετατροπή των επιχειρήσεων σε φορείς παροχής ποιοτικής μαθητείας και το δεύτερο την ενίσχυση του θεσμού της μαθητείας στις πολύ μικρές επιχειρήσεις στον τομέα των μεταλλικών κατασκευών, με την παραγωγή υλικού για την εκπαίδευση των εκπαιδευτών στην επιχείρηση.

Τα παραπάνω εντάσσονται στις συνολικότερες παρεμβάσεις που έχουν κάνει όλα τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις στην προσπάθεια ενίσχυσης της μαθητείας - κατάρτισης, ώστε να προσελκύσουν μεγαλύτερο κομμάτι μαθητών. Οι κινήσεις του υπουργείου προσπαθούν επίσης να απαντήσουν στην κριτική που κάνουν οι σπουδαστές μέσα από τους συλλόγους και τα όργανά τους, για την κατάσταση των σχολών.

Οι νέες ειδικότητες και τα προγράμματα σπουδών, για τα οποία καυχιέται το υπουργείο, είναι στην πράξη συλλογή κάποιων δεξιοτήτων, τις οποίες όντως ένας τεχνικός πρέπει να κατέχει. Η παγίδα στην προπαγάνδα του υπουργείου είναι ότι δεν αναφέρονται πουθενά ο τρόπος που θα κατακτηθούν αυτές οι δεξιότητες (οργανωμένο μάθημα), τα εποπτικά μέσα που χρειάζονται (βιβλία, εργαλεία, μηχανήματα, αναλώσιμα κ.λπ.), ποιοι και με ποια διαδικασία θα τα διδάξουν.

Παρ' όλες τις κορόνες περί δήθεν «αναβάθμισης» της μαθητείας - κατάρτισης, η πραγματικότητα που βιώνουν οι σπουδαστές και θα βιώσουν για ακόμη μια χρονιά είναι σχολές χωρίς υποδομές, εργαστήρια, καθηγητές και βιβλία. Για άλλη μια χρονιά, θα χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη για αναλώσιμα και άλλα.

Σήμερα οι πραγματικές ανάγκες των σπουδαστών είναι στην αντίθετη κατεύθυνση: Αμεσα πρέπει να δοθεί στήριξη στα εργαστήρια των σχολών και την υποδομή τους, για να γίνεται ουσιαστικά η σύνδεση θεωρίας και πράξης για όλους τους μαθητές. Να παρέχεται δωρεάν ο εξοπλισμός που απαιτείται και να μην τον αγοράζουν οι μαθητές. Χρειάζονται εργαστήρια σύγχρονα χωρίς την εμπλοκή εταιρειών και ιδιωτών, σύγχρονα βιβλία με την ευθύνη του κράτους.

Η κυβέρνηση και ο ΟΑΕΔ ισχυρίζονται ότι η μαθητεία βάζει τάξη και καταργεί την απλήρωτη πρακτική. Αυτό είναι κοροϊδία για τους σπουδαστές των ΙΕΚ: Η αθλιότητα του θεσμού της μαθητείας δεν αποτελεί λύση για κανέναν σπουδαστή, μάλιστα πέρσι μόνο 7 από τις 52 ειδικότητες εντάσσονταν στη μαθητεία και σε αυτές άνοιξαν τελικά 217 θέσεις εργασίας. Για όλες τις υπόλοιπες τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν. Δηλαδή οι σπουδαστές, προκειμένου να πάρουν τη βεβαίωση κατάρτισης (πτυχίο ΙΕΚ) ώστε να δώσουν για πιστοποίηση, πρέπει να ολοκληρώσουν 960 ώρες πρακτικής άσκησης σε κάποια εταιρεία, σε επάγγελμα συναφές με αυτό που σπουδάζουν. Για την πρακτική άσκηση δεν προβλέπεται κανένα εργασιακό και ασφαλιστικό δικαίωμα, παρά αυτό της ασφάλισης για ατύχημα στο χώρο εργασίας που καλύπτεται από το ΕΣΠΑ.

Ακόμα, όμως, και για τις ειδικότητες σε ΙΕΚ και ΕΠΑΣ που είναι στη μαθητεία, προβάλλουν ως «πρόοδο» τη θεσμοθέτηση... υπο-υποκατώτατου μισθού για τη μαθητεία (330 ευρώ), φέρνοντάς το σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη κατάσταση της τζάμπα πρακτικής. Εμφανίζουν τις θέσεις εργασίας στις πρώην ΔΕΚΟ, στα νοσοκομεία κ.λπ. σαν «δώρο» για τους σπουδαστές, ενώ στην πράξη καλύπτουν κενά του μόνιμου και αναγκαίου προσωπικού.

Η μαθητεία δεν είναι «ευκαιρία για εργασιακή εμπειρία», όπως θέλουν να την πλασάρουν το υπουργείο, τα επιτελεία των ενώσεων των βιομηχάνων και οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΙΕΚ. Εμφανίζουν το καρότο και κρύβουν το μαστίγιο. Η μαθητεία είναι ευκαιρία για τους μεγαλοεπιχειρηματίες, που ουσιαστικά επιδοτούνται και εξασφαλίζουν πάμφθηνους, στην πράξη τζάμπα εργαζόμενους. Μόλις η μαθητεία (πόσο μάλλον η πρακτική άσκηση) τελειώσει, οι μαθητευόμενοι πηγαίνουν στα αζήτητα, αφού οι επιχειρήσεις παίρνουν τους επόμενους «ωφελούμενους», με τους ίδιους άσχημους όρους.

Η μαθητεία λειτουργεί παράλληλα και ως περίοδος «ιδεολογικής διαπαιδαγώγησης» από τη σκοπιά των συμφερόντων του κεφαλαίου. Αυτό αποδεικνύεται και από τη δυνατότητα που έχουν οι εργοδότες μέσω των «κοινωνικών εταίρων», δηλαδή του ΣΕΒ, της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων κ.τ.λ., να εισηγούνται θέματα που αφορούν το σχεδιασμό και την εφαρμογή της μαθητείας, τον καθορισμό των ειδικοτήτων που θα επιλέγονται κ.ο.κ. Στόχος τους είναι οι μαθητές να προετοιμάζονται για να αποδεχτούν την εργασιακή ζούγκλα από νωρίς.

Η επαφή στην πράξη με το επάγγελμα που σπουδάζει ο κάθε σπουδαστής είναι απαραίτητη. Γι' αυτό και είναι αναγκαίο σήμερα η πρακτική άσκηση να είναι ενταγμένη στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας με κατοχυρωμένα δικαιώματα, σύγχρονες υποδομές και εργαστήρια, ώστε να μπορούν οι σπουδαστές να γίνουν καλοί τεχνίτες, τεχνικοί και επαγγελματίες, που θα μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη της τεχνικής και της επιστήμης, όποια ειδικότητα και αν επιλέξουν.

Παράλληλα, πρέπει να καταργηθεί κάθε μορφή πιστοποίησης και επαγγελματικών εξετάσεων, το πτυχίο να είναι η μόνη προϋπόθεση για την πλήρη πρόσβαση στο επάγγελμα.