Σάββατο 27 Ιούλη 2019 - Κυριακή 28 Ιούλη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Διαχρονικό έγκλημα η θυσία της προστασίας του λαού για τα κέρδη του κεφαλαίου

ΡΙΚΟΜΕΞ
ΡΙΚΟΜΕΞ
Ο σεισμός της 19ης Ιουλίου στην Αττική ανέσυρε φριχτές μνήμες από τον φονικό σεισμό του '99, όπου 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα 110 κτίρια που κατέρρευσαν. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, τα 5,1 Ρίχτερ, αν και ευτυχώς δεν στοίχισαν σε ζωές, επανέφεραν στην επικαιρότητα τη συζήτηση για τις ανεπάρκειες του κράτους σε μέτρα και έργα αντισεισμικής θωράκισης και προστασίας. Το θέμα αυτό αποτελεί τμήμα ενός ζητήματος που διαχρονικά αναδεικνύει το ΚΚΕ, αυτού των τεράστιων ελλείψεων στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας (αντισεισμικά, αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά κ.ά. έργα).

Ο τελευταίος σεισμός επιβεβαιώνει ένα δεδομένο γνωστό σε όλους, ειδικούς και μη. Πως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης και στην οποία γίνεται ένας αρκετά ισχυρός σεισμός κάθε ενάμιση χρόνο, το να γίνει ένας μεγάλος σεισμός είναι κάτι απολύτως αναμενόμενο.

Με βάση τα δεδομένα, οι ανάγκες αποδοτικών μέτρων και υψηλού επιπέδου υπηρεσιών Πολιτικής Προστασίας είναι τεράστιες: Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια η χώρα μέτρησε πάνω από 130 νεκρούς, τα ακραία καιρικά φαινόμενα την τελευταία 15ετία αυξάνονται συνεχώς (σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Βάση Ακραίων Καιρικών Φαινομένων, 1.100 αναφέρθηκαν στη Μεσόγειο μόνο από την 1η έως τη 12η Ιούλη), ενώ ο αστικός ιστός της Αθήνας βρίσκεται σε μια περιοχή που περιτριγυρίζεται από ρήγματα (Πάρνηθας, Αλκυονίδων στον Κορινθιακό, Νότιου Ευβοϊκού κ.λπ.). Αυτά, σύμφωνα με έρευνα του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ σε συνεργασία με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών, μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγέθους έως 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

ΦΑΡΑΝ
ΦΑΡΑΝ
Αντ' αυτού, στο ζήτημα για παράδειγμα της αντισεισμικής προστασίας, οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ, στην ευθύνη των οποίων ανήκουν οι πρωτοβάθμιοι έλεγχοι, παρουσιάζουν τεράστια προβλήματα υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης. Σοβαρές αδυναμίες παρουσιάζονται και στους υπάρχοντες κανονισμούς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον ξεπερασμένο αντισεισμικό κανονισμό.

Οι καταστροφικές συνέπειες των σεισμών οφείλονται στην τρωτότητα των κτιρίων. Η μεγάλη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας δίνει πλέον τη δυνατότητα να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες στη ζωή και την περιουσία του λαού και γενικότερα οι επιπτώσεις που προκαλούν οι σεισμοί και οι υπόλοιπες φυσικές καταστροφές. Η τεράστια αντίφαση που εκδηλώνεται ανάμεσα σε αυτήν τη δυνατότητα και τη σκληρή πραγματικότητα που συνοδεύει την επόμενη μέρα των φυσικών καταστροφών, και ιδιαίτερα των σεισμών, υπογραμμίζει την πολιτική διάσταση του ζητήματος της αντισεισμικής προστασίας και θωράκισης.

Η προστασία της ζωής υπόκειται στους περιορισμούς της ταξικής πολιτικής του αστικού κράτους. Ο ζωτικός αντισεισμικός σχεδιασμός και προστασία δεν αποφέρει κέρδη και έτσι δεν αποτελεί «επιλέξιμη» δαπάνη ή δραστηριότητα, ούτε από τις κυβερνήσεις ούτε από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Κάνοντας ανάλυση «κόστους - οφέλους» πάνω στην ανθρώπινη ζωή, η ΕΕ προτρέπει η αντιπλημμυρική π.χ. προστασία να κατευθύνεται στις περιοχές των «υψηλών εισοδημάτων» και όχι στις λαϊκές περιοχές, καθώς οι αποζημιώσεις κράτους και ασφαλιστικών εταιρειών στις πιο φτωχές συνοικίες είναι «φθηνότερες» (λόγω κατασκευών) απ' ό,τι στις πλουσιότερες συνοικίες.


Δυστυχώς, δεν είναι μόνο το ΚΚΕ που επανειλημμένα αναδεικνύει μέσα από διάφορες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις το κρίσιμο αυτό για τις ζωές και τις περιουσίες του λαού ζήτημα.

Πρόσφατα συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι, που άφησε πίσω της 101 νεκρούς, τραγωδία που ακολούθησε τις φονικές πλημμύρες στη Μάνδρα, ενώ και φέτος θρηνήθηκαν θύματα από την καταιγίδα που έπληξε τη Χαλκιδική.

Μόνο από τους σεισμούς, υπολογίζοντας από τον μεγάλο φονικό σεισμό στη Θεσσαλονίκη το 1978 και έπειτα, οι θάνατοι στη χώρα μας έχουν φτάσει μέχρι σήμερα τους 262. Μόνο οι δηλωθείσες ζημιές στην Ενωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας την περίοδο 1993 - 2018 έφτασαν σε 133,5 εκατ. ευρώ, σε σύνολο απαιτήσεων από τις ασφαλιστικές τα 358,8 εκατ. ευρώ. Ωστόσο δεν έχουμε γνώση σε τι ποσοστό οι λαϊκές περιουσίες που χτυπήθηκαν από φυσικές καταστροφές ήταν ασφαλισμένες.

Με αυτά τα δεδομένα, αποτελεί κυριολεκτικά έγκλημα η μη θωράκιση του λαού από τα φυσικά φαινόμενα, εν προκειμένω τους σεισμούς. Ενα έγκλημα που συντελείται διαχρονικά, που υπηρετεί την ανάπτυξη για λογαριασμό των μονοπωλίων σε βάρος των έργων για την ικανοποίηση λαϊκών αναγκών. Με λίγα λόγια, ανθρώπινες ζωές, σπίτια, σχολεία, χώροι συνάθροισης της νεολαίας κ.ο.κ. βρίσκονται στο έλεος του Εγκέλαδου.

«Παγίδες» εργαζομένων οι χώροι δουλειάς

Στο σεισμό της Πάρνηθας το 1999 ένας μεγάλος αριθμός θυμάτων (64 στους 143) ήταν σε εργασιακούς χώρους. Στο εργοστάσιο της «Ρικομέξ» σκοτώθηκαν 39 εργαζόμενοι, στου «Φουρλή» 6, στη «Φιαλοπλάστ» 3, στη «Φαράν» 8, στη ΒΙΟΚΥΤ 6, στον «Παπουτσάνη» 1, στον ΠΡΟΚΟ 1, ενώ δεκάδες ακόμα τραυματίστηκαν σε εργοστάσια που κατέρρευσαν.

Με αφορμή τον πρόσφατο σεισμό στην Αττική, το Συνδικάτο Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών, το Συνδικάτο Τηλεπικοινωνιών - Πληροφορικής (ΣΕΤΗΠ) και ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας κατήγγειλαν περιπτώσεις επιχειρήσεων όπου η εργοδοσία αρνήθηκε να εκκενώσει τους χώρους δουλειάς και ανάγκασε τους εργαζόμενους να συνεχίσουν να δουλεύουν, εγκλωβίζοντάς τους και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της «Ολυμπιακής Ζυθοποιίας ΑΕ - Carlsberg», της οποίας οι αποθήκες βρίσκονταν μόλις 10 χιλιόμετρα από το επίκεντρο του σεισμού της 19ης Ιούλη, με αποτέλεσμα δεκάδες εργαζόμενοι να παραμείνουν μέσα στις αποθήκες.

Οι συνδικαλιστικοί φορείς επισήμαναν πως σε πολλούς χώρους εργασίας δεν έχει εκπονηθεί σχέδιο διαφυγής και διάσωσης, ούτε μελέτες καταλληλότητας των κτιρίων. Απαίτησαν την άμεση πραγματοποίηση σεμιναρίων εκπαίδευσης των εργαζομένων για την εκκένωση των κτιρίων σε ανάλογες περιπτώσεις, καθώς και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων υγιεινής και ασφάλειας για τους σεισμούς και για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων για την προστασία των εργαζομένων.

Σε παλαιότερη ημερίδα της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, είχε επισημανθεί από ειδικούς πως ο κύριος βιομηχανικός όγκος του νομού Θεσσαλονίκης βρίσκεται συγκεντρωμένος στη Δυτική Θεσσαλονίκη, όπου το υπέδαφος, λόγω των προσχώσεων των ποταμών (Αξιός, Γαλλικός, Αλιάκμονας), είναι χαλαρό, χωρίς τις ανάλογες εδαφολογικές και περιβαλλοντικές μελέτες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Εκατομμύρια κτίρια χωρίς σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές

Επικίνδυνες ανεπάρκειες σημειώνονται στις ανάγκες αντισεισμικών ελέγχων των δημοσίων κτιρίων. Σύμφωνα με την Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, από τα περίπου 87.000 δημόσια κτίρια που έπρεπε να ελεγχθούν από τους μηχανικούς της Τοπικής Διοίκησης, έστω και οπτικά, μέχρι το 2010 είχαν ελεγχθεί περίπου 10.000. Τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των κτιρίων που ελέγχθηκαν πρωτοβάθμια έφτασε τις περίπου 16.000 με 17.000. Στα κτίρια αυτά συμπεριλαμβάνονται υποδομές που δέχονται καθημερινά μεγάλο αριθμό πολιτών, όπως νοσοκομεία, σχολεία, υπηρεσίες ανοιχτές στο κοινό (π.χ. εφορίες), δικαστήρια κ.ά. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, περίπου 1 στα 5 δημόσια κτίρια έχει περάσει από αντισεισμικό έλεγχο. Για δευτεροβάθμιο έλεγχο, ούτε λόγος.

Συγκεκριμένα στα σχολεία, από τις περίπου 14.500 σχολικές μονάδες σε όλη τη χώρα οι 4.440 έχουν χτιστεί πριν από το 1959 και οι 3.880 έχουν χτιστεί πριν από το 1985, δηλαδή σε ποσοστό 57,4% χαρακτηρίζονται «γερασμένες», αφού έχουν χτιστεί χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές. Από τις υπόλοιπες 6.180 που έχουν χτιστεί μετά το 1985, μόλις οι 3.050 έχουν χτιστεί με πιο αυστηρές αντισεισμικές προδιαγραφές, μετά το 1995.

Μετά το σεισμό του 1999, 429 σχολικές μονάδες στην Αττική, από τις 2.465 που ελέγχθηκαν, κρίθηκαν ακατάλληλες για χρήση. Μόνο σε ένα μικρό ποσοστό όμως, σε μερικές δεκάδες, έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις ενίσχυσης και αποκατάστασης.

Στο δήμο Θεσσαλονίκης, αν και είχε σχεδιαστεί ο Πρωτοβάθμιος Προσεισμικός Ελεγχος Σχολικών Κτιρίων Δήμου Θεσσαλονίκης, ελέγχθηκαν μονάχα 18 σχολικά συγκροτήματα από τα συνολικά 110 που υπάρχουν στο δήμο. Κατά τον έλεγχο κρίθηκε ότι όλα τα σχολεία χρήζουν δευτεροβάθμιου ελέγχου, αλλά μόνο τρία σχολικά συγκροτήματα προχώρησαν σε ανακατασκευή, κυρίως επειδή βρίσκονται σε κεντρικά σημεία, δηλαδή για εμβληματικούς - τουριστικούς λόγους.

Σύμφωνα με έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, σε 167 σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, το 80% βαθμολογήθηκαν κάτω από το μισό της κλίμακας βαθμολογίας όσον αφορά την αντισεισμική τους θωράκιση. Μάλιστα, 48% από αυτά βαθμολογήθηκαν στην κλίμακα από 0 έως 5,5 με βαθμό κάτω από το 1 και το 18% με βαθμό κάτω από 0 (!), επιβεβαιώνοντας έτσι τις καταγγελίες εκπαιδευτικών πως υπάρχουν και σήμερα σχολεία που αντιμετωπίζουν δομικά - στατικά προβλήματα και εξακολουθούν να λειτουργούν.

Επικίνδυνη όμως είναι η κατάσταση σε μια σειρά σχολείων και εξαιτίας της έλλειψης ή της συρρίκνωσης των αναγκαίων χώρων διαφυγής (διάδρομοι, αυλές, σκάλες κ.λπ.). Ενώ μέχρι και σήμερα νηπιαγωγεία λειτουργούν σε ορόφους.

Ακόμα κι αυτός ο στοιχειώδης προσεισμικός έλεγχος των σχολείων σταμάτησε το Μάρτη του 2010, εξαιτίας των περικοπών σε δαπάνες και προσωπικό, με αποτέλεσμα να αποξηλωθούν τα συνεργεία ελέγχων και να παγώσουν οι διαδικασίες. Με την κατάργηση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) το 2011, στο πλαίσιο καταργήσεων και συγχωνεύσεων φορέων του Δημοσίου, τους προσεισμικούς ελέγχους ανέλαβαν δήμοι, των οποίων οι πόροι και το προσωπικό έχουν περικοπεί. Ενα χρόνο μετά, με την ίδια λογική, καταργήθηκαν ή υπολειτουργούν οι Υπηρεσίες Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων και οι Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων.

Υπάρχουν επίσης εκτιμήσεις ότι το 50% των νοσοκομειακών κτιρίων (περίπου 300 κτίρια) χρειάζονται λεπτομερέστερο έλεγχο ή και παρέμβαση. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, όπου δεν υπάρχουν στοιχεία για τη δομική τους κατάσταση. Είναι γνωστό μόνο ότι κάποιες μονάδες του ΑΧΕΠΑ χρειάζονται ενισχύσεις. Πάντως, σύμφωνα με συμπεράσματα μελετών, 9 στα 10 νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης θα εμφανίσουν προβλήματα σε περίπτωση σεισμού, ενώ ακόμη και τα σχέδια εκκένωσης δεν μπορούν να υλοποιηθούν.

Σε κάθε περίπτωση, το 80% των 4.000.000 κτιρίων της χώρας έχουν χτιστεί πριν από το 1985, δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, και επομένως χρήζουν ελέγχων και ενισχύσεων.

Επίκαιρες και αναγκαίες οι διεκδικήσεις του ΚΚΕ

Αναδεικνύεται από τα παραπάνω η επικαιρότητα και αναγκαιότητα των προτάσεων που το ΚΚΕ έχει καταθέσει για την πολιτική προστασία. Οι διεκδικήσεις αυτές αποτελούν τη διέξοδο στον υπαρκτό κίνδυνο που ελλοχεύει στις ζωές και τις περιουσίες των λαϊκών στρωμάτων κάθε φορά που έρχονται αντιμέτωπα με φυσικές καταστροφές. Μπορούν να δώσουν απαντήσεις στα προβλήματα ζωής και επιβίωσης, αλλά και να βάλουν μπροστά το ίδιο το ζήτημα των σύγχρονων αναγκών για όλες τις απαραίτητες υποδομές που θα ανεβάζουν το επίπεδο ζωής και θα στηρίζουν την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Προτάσεις που περιλαμβάνουν:

-- Εξεύρεση κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό, από το ΕΣΠΑ και το ΠΕΠ ή από την περικοπή των υπέρογκων ΝΑΤΟικών δαπανών, από τους πόρους που έχουν παρακρατηθεί διαχρονικά από την Τοπική Διοίκηση.

-- Ολοκλήρωση, εντός σαφούς χρονοδιαγράμματος, του ελέγχου χώρων όπως τα σχολεία, τα δημόσια κτίρια, ελέγχων σε ιδιωτικά κτίρια, με προτεραιότητα αυτά που στεγάζουν μεγάλους εργασιακούς χώρους ή χώρους ψυχαγωγίας και διασκέδασης με συνάθροιση πλήθους.

-- Ενίσχυση των αρμόδιων υπηρεσιών με πόρους, με το απαραίτητο προσωπικό και μέσα. Υπαγωγή όλων των σχετικών υπηρεσιών και οργανισμών σε έναν ενιαίο οργανισμό - φορέα και γενναία κρατική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη της έρευνας και τη διαρκή επικαιροποίηση των αντισεισμικών προδιαγραφών και κανονισμών, με κριτήριο την ασφάλεια.

-- Εκπόνηση προγράμματος κατασκευής νοσοκομείων, παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων, σχολείων, φοιτητικής στέγης, υποδομών πολιτισμού και αθλητισμού με τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές. Πρόγραμμα ανάπτυξης κοινωνικής - λαϊκής κατοικίας με ευθύνη του κράτους, που μπορεί να βελτιώσει έστω σε κάποιο βαθμό τις συνθήκες στέγασης, ιδιαίτερα για τμήματα των πιο αδύναμων οικονομικά εργατικών - λαϊκών στρωμάτων.

-- Ανασύσταση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και ενίσχυση του κατασκευαστικού προγράμματός του. Προσανατολισμό των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους στον έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης για την ουσιαστική και συνδυασμένη εφαρμογή των κανονισμών για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, την πυροπροστασία, τη συντήρηση, τα ατυχήματα μεγάλης έκτασης, τις εγκαταστάσεις διανομής Ενέργειας.

-- Απομάκρυνση επικίνδυνων εγκαταστάσεων από κατοικημένες περιοχές, σχεδιασμό χρήσεων γης και συμπλήρωση των κενών των υπαρχόντων κανονισμών με κριτήριο την προσαρμογή του εργασιακού περιβάλλοντος στις ανάγκες των εργαζομένων.

-- Εκπόνηση συγκεκριμένων σχεδίων άμεσης αντίδρασης, γρήγορης εκκένωσης και διαφυγής σε περίπτωση σεισμού και άλλων καταστάσεων, με προτεραιότητα σε παιδικούς σταθμούς, σχολεία, πανεπιστήμια και ιδρύματα Πρόνοιας - νοσοκομεία.

-- Εκπαίδευση από την παιδική ηλικία, με αντισεισμική αγωγή σε κάθε βαθμίδα της Εκπαίδευσης.

-- Ουσιαστική αναβάθμιση των μηχανισμών Πολιτικής Προστασίας, για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και τεχνολογικών ατυχημάτων μεγάλης έκτασης, με ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα.

-- Προστασία και αναβάθμιση των ελεύθερων - ανοιχτών χώρων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως χώροι καταφυγής σε περίπτωση σεισμού. Ανάπτυξη και νέων ελεύθερων χώρων.

-- Συγκοινωνιακό και κυκλοφοριακό σχεδιασμό, ρυθμίσεις για αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, προσβάσεις και οδούς διαφυγής του πληθυσμού.

-- Και φυσικά, στην περίπτωση εκδήλωσης σεισμικού φαινομένου άμεση και ουσιαστική στήριξη - αποκατάσταση των σεισμόπληκτων. Αμεση καταβολή ουσιαστικών αποζημιώσεων, πρόγραμμα γρήγορων ελέγχων και αποκατάστασης βλαβών. Ειδικά και επιπλέον μέτρα για τους ανέργους, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ