ΑΓΚΥΡΑ.--

Οι ΗΠΑ καλούν την Τουρκία «να κάνει βήματα για την ενίσχυση της δημοκρατίας και να συνεχίσει την πρόοδο προς την επίλυση θεμάτων στη διμερή μας σχέση», δήλωσε προχτές η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, στην πρώτη αντίδραση της Ουάσιγκτον για την επανεκλογή του Ρ. Τ. Ερντογάν στην προεδρία της Τουρκίας και την επικράτηση του εκλογικού συνασπισμού του ΑΚΡ (Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) στη νέα 600μελή Βουλή. Η Σάντερς πρόσθεσε ότι αναμενόταν και τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ερντογάν, για «να επιβεβαιωθεί ο ισχυρός δεσμός» των δύο χωρών. Την ίδια στιγμή, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωνε ότι «σεβόμαστε την απόφαση των Τούρκων ψηφοφόρων και θα επιδιώξουμε μια εποικοδομητική σχέση με τον Πρόεδρο Ερντογάν, καθώς αντιμετωπίζουμε μαζί κοινές προκλήσεις», συμπληρώνοντας: «Ενθαρρύνουμε όλους τους αιρετούς αξιωματούχους στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου Ερντογάν, να αντιπροσωπεύσουν τις διαφορετικές απόψεις των Τούρκων πολιτών και να ενισχύσουν τη δημοκρατία στην Τουρκία».

Πάντως, σε μία παράλληλη εξέλιξη, που δείχνει τις αντιθέσεις των δύο πλευρών, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ουές Μίτσελ δήλωσε χτες ότι η χώρα του «θα επιβάλει μονομερείς κυρώσεις στην Τουρκία σε περίπτωση που προχωρήσει στην αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων "S-400"», επισημαίνοντας ότι μια τέτοια εξέλιξη θα επιφέρει ποιοτικές αλλαγές στις διμερείς σχέσεις.

Συγχαρητήρια στον Ερντογάν έδωσε και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος - σύμφωνα με αξιωματούχο από το Μέγαρο Ηλυσίων Πεδίων - «ευχήθηκε στους Τούρκους πολίτες επιτυχία για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας τους και για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών τους». Επιπλέον, όλο νόημα για τη σημασία που έχει το παζάρι Βρυξελλών - Αγκυρας, ο Μακρόν υπογράμμισε «τη σημασία ενός ψυχραιμότερου διαλόγου ανάμεσα στην Τουρκία και την ΕΕ» αλλά και «υπενθύμισε τη δέσμευσή του για στενό και ειλικρινή διάλογο με τον Τούρκο Πρόεδρο αναφορικά με τις περιφερειακές κρίσεις, και κυρίως τη Συρία και τη μάχη κατά της τρομοκρατίας».

Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ - αφού ο εκπρόσωπός της είχε σημειώσει ότι το Βερολίνο «παρακολούθησε στενά τη διεξαγωγή των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών και έλαβε υπόψη της το αποτέλεσμά τους» - εξέφρασε την ανυπομονησία της κυβέρνησής της «για να εργαστούμε μαζί για την περαιτέρω στήριξη και εμβάθυνση της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες» και πρόσθεσε ότι «οι αναταραχές στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή και οι προσφυγικές ροές που προκύπτουν επηρεάζουν ουσιαστικά τα δύο μας κράτη», αλλά και ότι η Τουρκία έχει επιδείξει «μεγάλη υπευθυνότητα» στη διάρκεια της «προσφυγικής κρίσης».

Στο μεταξύ, η μεγαλύτερη εργοδοτική ένωση στην Τουρκία, η TUSIAD, κάλεσε απευθείας τη νέα κυβέρνηση να προχωρήσει στην εφαρμογή «δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων» που θα αποκαταστήσουν «διαιρέσεις στην κοινωνία», εννοώντας προφανώς καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις και παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν περαιτέρω τη συγκέντρωση του κεφαλαίου και την προσαρμογή του κρατικού αστικού μηχανισμού στις σύγχρονες ανάγκες της εγχώριας αστικής τάξης, που καλείται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες ραγδαίων ανακατατάξεων σε όλη την περιοχή. Η TUSIAD κάλεσε ακόμα σε υιοθέτηση ενός οικονομικού προγράμματος που θα αντιμετωπίσει τα διψήφια ποσοστά του πληθωρισμού και το σημερινό έλλειμμα. Επίσης, ζήτησε άμεση «διεύρυνση της φορολογικής βάσης», δηλαδή νέα φορολογικά βάρη στο λαό, για να μεγαλώσουν τα περιθώρια για νέες φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις και άλλα μέτρα στήριξης στο μεγάλο κεφάλαιο.

Χτες αναμενόταν να συνεδριάσει η ηγεσία του ΑΚΡ για να καθοριστούν τα πρώτα βήματα της νέας κυβέρνησης και η σύνθεση του νέου σχήματος, με τα δεδομένα που δημιουργεί και η εκλογική συνεργασία με το εθνικιστικό ΜΗΡ, η οποία φυσικά δεν μπορεί να θεωρείται ούτε δεδομένη, ούτε και «εύκολη». Ηδη ο ηγέτης του ΜΗΡ Ντεβλέτ Μπαχτσελί έχει δηλώσει ότι αν το ΑΚΡ επαναλάβει «λάθη του παρελθόντος» η στήριξη σε αυτό θα σταματήσει, ενώ τόνισε ότι θα επιμείνει ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν τη συμμετοχή του κόμματός του στη νέα κυβέρνηση. Πάντως, στελέχη του ΑΚΡ και του ΜΗΡ ήδη διαφωνούν ως προς την ανάγκη νέας παράτασης του «καθεστώτος έκτακτης ανάγκης», με το ΑΚΡ να εξετάζει το ενδεχόμενο άρσης του και το ΜΗΡ να ζητά συνέχισή του «για λίγο περισσότερο».

Αλλαγές στον αστικό πολιτικό χάρτη της χώρας προμηνύει όμως και η κατάσταση στο σοσιαλδημοκρατικό CHP, μετά τις πολύ θετικές επιδόσεις που είχε ο υποψήφιος του κόμματος Μουχαρέμ Ιντζέ στις προεδρικές εκλογές (ξεπερνώντας το 30%, κάτι που το CHP είχε να πετύχει σχεδόν 4 δεκαετίες) αλλά και τα ποσοστά του στις βουλευτικές, που παρέμειναν «καθηλωμένα» λίγο πάνω από το 20%. Ηδη μια σειρά στελέχη ζητούν ανοιχτά την παραίτηση του ηγέτη του CHP, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ο οποίος είχε αναμετρηθεί με τον Ιντζέ στο περσινό συνέδριο του CHP. Στη συνέχεια, αν και ο Κιλιντσάρογλου επανεξελέγη πρόεδρος, δεν πήρε αυτός το χρίσμα του κόμματος για τις προεδρικές, αλλά ο Ιντζέ.