Την άμεση αντίδραση της κυβέρνησης και των λαϊκών οργανώσεων της Κούβας προκάλεσε η ανακοίνωση που έκανε στις 16 Ιούνη ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με την οποία αυστηροποιεί την πολιτική του απέναντι στο νησί, αλλάζοντας την προηγούμενη συμφωνία με την κυβέρνηση Ομπάμα, στο όνομα, όπως είπε, του να μη «στηρίζεται το αυταρχικό καθεστώς». Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ - όπως και ο προκάτοχός του - χρησιμοποιώντας πιο απροκάλυπτο αντικομμουνισμό και επιθετική ρητορική, που τροφοδοτείται από την αντικουβανική μαφία του Μαϊάμι, επιχειρεί τον ίδιο στόχο: Να παρθούν πίσω από τον κουβανικό λαό οι κατακτήσεις που του έδωσε η σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Η βασική διαφοροποίηση σε σχέση με τον Ομπάμα είναι ότι σταματά τις οικονομικές δραστηριότητες με την κουβανική εταιρεία «Grupo de Administraciοn Empresarial» (GAESA), που είναι υπό τον έλεγχο του στρατού της Κούβας, ενώ αυστηροποιείται το πλαίσιο των ταξιδιών στο νησί. Κάθε άλλο ταξίδι, εκτός των ακαδημαϊκών, μπορεί να γίνεται μόνο ομαδικά. Επίσης, σε τακτά διαστήματα θα εξετάζονται το «κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα» και θα παίρνονται ανάλογα μέτρα. Κατά τ' άλλα, διατηρείται η πρεσβεία στην Αβάνα, θα συνεχιστεί το εμπόριο με μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις και θα αποστέλλονται τα εμβάσματα των Κουβανών που ζουν στις ΗΠΑ.

Η κουβανική κυβέρνηση, αναφορικά με τις αλλαγές, σημειώνει σε μήνυμα που μεταδόθηκε από την τηλεόραση, ανάμεσα σε άλλα:

«Με κάτι που συνιστά ένα πισωγύρισμα στις σχέσεις των δύο χωρών, ο Τραμπ εκφώνησε ένα λόγο και υπέγραψε στην ίδια εκδήλωση μια πολιτική ντιρεκτίβα με το όνομα "Προεδρικό Μνημόνιο Εθνικής Ασφάλειας σχετικά με την Ενίσχυση της Πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Κούβα", η οποία περιλαμβάνει την κατάργηση των εκπαιδευτικών ανταλλαγών "από λαό σε λαό" σε ατομικό επίπεδο και έναν μεγαλύτερο έλεγχο των ταξιδιωτών από τις ΗΠΑ στην Κούβα, καθώς και την απαγόρευση των οικονομικών, εμπορικών και χρηματοπιστωτικών συναλλαγών αμερικανικών εταιρειών με κουβανικές επιχειρήσεις σχετιζόμενες με τις Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις και τις υπηρεσίες αντικατασκοπίας και ασφάλειας. Ολα αυτά με τον σκοπό να μας στερήσουν έσοδα. Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών δικαιολόγησε αυτή την πολιτική με υποτιθέμενες ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα και την ανάγκη να εφαρμόσει αυστηρά τους νόμους του αποκλεισμού (εμπάργκο), περιορίζοντας την άρση του, καθώς και οποιαδήποτε βελτίωση στις διμερείς σχέσεις, με σκοπό η χώρα μας να πραγματοποιήσει αλλαγές στη συνταγματική τάξη της. Ο Τραμπ ακύρωσε επίσης την Προεδρική Ντιρεκτίβα της Πολιτικής "Εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κούβας", που εξέδωσε ο Πρόεδρος Ομπάμα στις 14 Οκτώβρη 2016, η οποία αν και δεν έκρυβε τον παρεμβατικό χαρακτήρα της πολιτικής των ΗΠΑ ούτε το σκοπό να προωθήσει τα συμφέροντά τους στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική τάξη της χώρας μας, είχε αναγνωρίσει την ανεξαρτησία, την εθνική κυριαρχία και την αυτοδιάθεση της Κούβας και της κουβανικής κυβέρνησης ως νόμιμου και ισότιμου συνομιλητή, καθώς και τα οφέλη που θα έφερνε και στις δύο χώρες μια σχέση πολιτισμένης συμβίωσης παρά τις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις».

Σε άλλο σημείο τονίζει: «Η κυβέρνηση της Κούβας καταδικάζει τα νέα μέτρα ενίσχυσης του αποκλεισμού, που είναι προορισμένα να αποτύχουν, όπως έχει αποδειχτεί επανειλημμένα στο παρελθόν, και δε θα πετύχουν το στόχο τους να εξασθενίσουν την Επανάσταση ούτε να λυγίσουν τον κουβανικό λαό, του οποίου η αντίσταση στις επιθέσεις οποιουδήποτε τύπου και προέλευσης έχει αποδειχτεί κατά τη διάρκεια έξι σχεδόν δεκαετιών». Καταλήγει δε: «Τις αλλαγές που είναι απαραίτητες στην Κούβα, όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν από το 1959 και αυτές που υλοποιούμε τώρα ως τμήμα της διαδικασίας επικαιροποίησης του οικονομικού και κοινωνικού μας μοντέλου, θα τις συνεχίσει αποφασίζοντας κυρίαρχα ο κουβανικός λαός. Οπως έχουμε κάνει από τον θρίαμβο της 1ης Γενάρη του 1959, θα αναλάβουμε κάθε ρίσκο και θα συνεχίσουμε σταθεροί και σίγουροι στην οικοδόμηση ενός έθνους κυρίαρχου, ανεξάρτητου, σοσιαλιστικού, δημοκρατικού, ευημερούντος και βιώσιμου».

Την αλληλεγγύη τους στον κουβανικό λαό εξέφρασαν με ανακοινώσεις τους η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία και πολλές άλλες οργανώσεις καθώς και κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική, ενώ η ρωσική κυβέρνηση χαρακτήρισε τις «αντικουβανικές» ενέργειες «επιστροφή στον ψυχρό πόλεμο» και εξέφρασε αλληλεγγύη στο νησί, φυσικά για τα δικά της συμφέροντα στην περιοχή.