Σημαντικά ντοκουμέντα του επαναστατικού κινήματος της χώρας μας συνεχίζουν να προσφέρονται από διάφορες πηγές στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ συμπληρώνοντάς το.

Στη νέα σοδειά περιλαμβάνονται: ένα ακόμα φύλλο της καθημερινής εφημερίδας του ΔΣΕ «Προς τη Νίκη» που ανακοινώνει όλο το πέρασμα του Γράμμου στα χέρια του ΔΣΕ το 1949. Περιέχει εκτενή αναφορά των μαχών σε Θεοτόκο, πρ. Ηλία Οξυάς και Μεγάλη Ράχη. Στις μέσα σελίδες βρίσκουμε ανταπόκριση από την επίσκεψη της γαλλικής αντιπροσωπείας στο βουνό, καθώς και τη μόνιμη στήλη για τις διακρίσεις μαχητών στις μάχες.

Από τα υλικά που αφορούν στον ΔΣΕ ξεχωρίζει ένα έντυπο της Διεύθυνσης Υγειονομικής Υπηρεσίας ΔΣΕ, του Γενικού Αρχηγείου, με «Οδηγίες για μαχητές και νοσοκόμους» από το αρχείο του Τριανταφυλλίδη Ιωάννη (Φλώρου). Ο Τριανταφυλλίδης Ιωάννης (Φλώρος) γεννήθηκε στην Τιφλίδα του Καυκάσου το 1915 από αγροτική οικογένεια. Ηταν παντρεμένος με την Αννα Τριανταφυλλίδη. Ηρθε σε επαφή με το ΚΚΕ το 1936. Η σχέση του με κομμουνιστές τον έκανε να συμπαθήσει το Κόμμα και τον αγώνα γενικότερα. Υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ ως Γραμματέας στο Φρουραρχείο Κομοτηνής. Καταδιώχθηκε από την Ασφάλεια και φυλακίστηκε. Βγήκε στο βουνό με τον ΔΣΕ το 1946 εθελοντικά, όπου και στρατολογήθηκε στο ΚΚΕ. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες, όπως Σαππών, Ξυδίων, Γρατινής, Κομοτηνής, Ξυλαγανής, Κυζαρίου, Μεταξά, Κυρκών, Ξυκαραγής, Μάκρης, Κοστάορμαν και Ραβίκας του Αντόν Τσαούς, Μελιβίων και σε όλες τις μάχες Χαϊτούς Παπάδων, Βόλακα, Εξοχής κ.λπ. Τραυματίστηκε δύο φορές. Επαινέθηκε δύο φορές από το Αρχηγείο Κομοτηνής του ΔΣΕ. Εγινε νοσοκόμος του 725 Τάγματος του ΔΣΕ, Αρχινοσοκόμος στα Εμπεδα στο Αρχηγείο Μακεδονίας - Θράκης και Αρχινοσοκόμος της 7ης Μεραρχίας. Την προσφορά στο Αρχείο του ΚΚΕ έκανε η οικογένεια Πάρη Γεωργιάδη. Από το ίδιο αρχείο ξεχωρίσαμε ένα γράμμα της Αννας Τριανταφυλλίδη από «κάπου στα βουνά» προς τον πεθερό της Θεόφιλο, που τον καθησυχάζει για τον τραυματισμό της, ενώ λίγους μήνες μετά βρίσκουμε επιστολή, πλέον του Αρχηγείου, που ενημερώνει την οικογένεια για το θάνατο «της Αννούλας».

Την περίοδο του ΕΑΜ αφορά μία συνεισφορά της Κομματικής Οργάνωσης Κρήτης, που περιέχει σε υλικά της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΕΑΜ και του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Κρήτης, 1945. Ανάμεσά τους Ημερολόγιο Συνεδριάσεων της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΕΑΜ, στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα των Γιώργου Αγγουράκη (Ψηλορείτης) και Γιώργου Τρουλλινού, ως πρακτικογράφων.

Στην αμέσως επόμενη περίοδο αναφέρονται τα σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα που στάλθηκαν στο Αρχείο του ΚΚΕ και αφορούν τη συγκέντρωση στο γήπεδο του Παναθηναϊκού την Πρωτομαγιά του 1946.

Για την ίδια περίοδο, ο Αλέξης Παπαϊωάννου πρόσφερε στο Αρχείο του ΚΚΕ γράμμα εξόριστου κομμουνιστή στην Ακροναυπλία με ημερομηνία 1/3/1946. Οπως αναφέρεται στο συνοδευτικό σημείωμα, «παραδόθηκε από παλαιοπώλη σε κομματικό μέλος για να φτάσει στον φυσικό αποδέκτη του, το ΚΚΕ». Το συγκεκριμένο γράμμα είναι μια σύντομη βιογραφία που προσομοιώνει λίγο - πολύ τη ζωή και τον αγώνα χιλιάδων αγωνιστών της περιόδου. Ο επιστολογράφος αναφέρει ότι από το Σεπτέμβρη του 1940, που κλήθηκε για μετεκπαίδευση στο στρατό, παρέμεινε ένστολος μέχρι και την Απελευθέρωση, οπότε για την προσφορά του στην πατρίδα φυλακίστηκε!

Χαρακτηριστικές οι φράσεις: «Πεζή φτάσαμε στην Αλβανία. Ανετράπησαν (οι Ιταλοί) και πήραμε την πρωτοβουλία της επίθεσης εμείς. Η προέλασή μας ύστερα από διαταγή σταμάτησε (...) δεν κατόρθωσαν ούτε μια σπιθαμή να μας οπισθοχωρήσουν». Υστερα ήρθε η «γνωριμία» με τους Γερμανούς: «Εδειξαν ότι η θέση μας δεν ήταν πλησίον τους, αλλά στο βουνό και εναντίον τους». Κι αμέσως μετά: «Αρχισε το μαρτύριο του λαού, αβάσταχτο (...) σε λίγο έγινε η οργάνωση του ΕΑΜ, όλος ο κόσμος μπήκε μέσα (...) έχυσε αίμα πολύ ο λαός. Μα κατόρθωσε και πολλά και μεγάλα πράγματα. Εζησε, ελευθερώθηκε από τους κατακτητές και τράβηξε για τη λαϊκή λευτεριά, την οποία οι Αγγλοι με την επέμβασή τους την στέρησαν, ή μάλλον την ανέστειλαν προσωρινά, γιατί ο λαός πιστεύει ότι είναι το ιερότερο δίκαιο η τέτοια λευτεριά του και θα αγωνιστεί ή να την κερδίσει ή να πεθάνει. Μα να πεθάνει δεν θα τον αφήσουν όλοι οι προοδευτικοί λαοί όλων των χωρών. Αρα θα την κερδίσει οπωσδήποτε».

Ο ίδιος, αφού κάνει αναφορά στους νεκρούς της οικογένειας, αναφέρει: «Πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς και αφήκαν παρακαταθήκη και σε μας να μη σταματήσουμε τον αγώνα μέχρι τελικής επιτυχίας, πράγμα το οποίο εγώ το υποσχέθηκα».

Σημαντική για την πυκνότητά της και η αφήγησή του για τα μετά την Απελευθέρωση: «Η αγγλική επέμβαση χτύπησε ύπουλα το Δεκέμβρη του '44 το λαό που τραβούσε για την ολοκλήρωση της λευτεριάς του και από το τότε μέχρι σήμερα είναι ανεκδιήγητα τα τι έχουν γίνει. Ολοι οι συνεργάτες των Γερμανών, όλοι οι προδότες, όλοι οι μαυραγορίτες, μα και όλη η ολιγαρχία του πλούτου συμμάχησαν εναντίον του προοδευτικού λαού, γιατί στο σημείο αυτό συνέπεσε το συμφέρον τους. Οι πρώτοι για να αποφύγουν τη δίκαιη τιμωρία τους και οι τελευταίοι για να διατηρήσουν την εκμετάλευση πάνω στο λαό. Μα ο λαός δεν είναι πιά ο παλιός που δεν καταλάβαινε τους εχθρούς του. Ο λαός συνειδητοποιήθηκε μέσα στην πάλη, αλλά και ατσαλώθηκε μέσα στη φωτιά του αγώνα και όχι μόνο ξέρει καλά τους εχθρούς του αλλά αγωνίζεται και θα αγωνίζεται μέχρι τελικής επικράτησης. Ο αγώνας για τη λευτεριά του λαού με έχει φέρει στη φυλακή, καθώς όλους τους εθνικούς αγωνιστές.

Κλεομένης».

Ξεχωριστό είναι και το ντοκουμέντο που έφτασε στο Αρχείο του ΚΚΕ από την Κομματική Οργάνωση Πελοποννήσου. Είναι το φύλλο της εφημερίδας «Τηλέγραφος», της 25/7/1929, που αναγγέλλει την έναρξη της εφαρμογής του «Ιδιώνυμου». Το σχετικό ρεπορτάζ προαναγγέλλει μέτρα «...ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΙΝ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΕΩΣ...», στο πλαίσιο του νόμου του κράτους που πήρε τον αριθμό 4229 και δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα της Κυβέρνησης» στις 25-7-1929. Στην ιστορία πέρασε με την ονομασία «Ιδιώνυμο», αφού αντιμετώπιζε τον κομμουνισμό ως «ειδικό αδίκημα» και προέβλεπε μια σειρά μέτρα για την καταστολή του, με προφανή τελικό στόχο τη συντριβή κάθε κομμουνιστικής δράσης και φυσικά του κύριου φορέα αυτής της δράσης, του ΚΚΕ.

Στα πέντε χρόνια της εφαρμογής του - από τον Ιούλη του 1929 έως τον Ιούνη του '34 - δολοφονήθηκαν 37 εργάτες κι αγρότες, συνελήφθησαν περίπου 16.500 αγωνιστές και καταδικάστηκαν γύρω στις 3.000. Εκτοπίστηκαν 200 αγωνιστές, κακοποιήθηκαν και βασανίστηκαν 1.355 άτομα. Ακόμη διαλύθηκαν πολλές μαζικές οργανώσεις, ενώ απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη» στα 2/3 της χώρας. «Αυτό το έκτακτο νομοθετικό οπλοστάσιο - γράφει ο Ν. Αλιβιζάτος - στράφηκε, κατά πρώτο λόγο, κατά της επέκτασης του εργατικού κινήματος... Πάνω από το 60% των ατόμων που καταδικάστηκαν από το 1929 έως το 1937 για εγκλήματα κατά της ασφαλείας του κράτους και με το "Ιδιώνυμο", ανήκαν στην εργατική τάξη».