Πέμπτη 5 Νοέμβρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΡΟΣΕΛΙΝΙ
Ευρώπη '51

Το 1952 ξεκινά με το παρεξηγημένο αριστούργημα «Umberto D» (1952) του Βιτόριο Ντε Σίκα που κατηγορήθηκε για κοινωνικό μελόδραμα και κλείνει με το αντίστοιχα «καταραμένο» φιλμ «Ευρώπη '51», του πιο προικισμένου και πολυσυζητημένου Ιταλού κινηματογραφιστή Ρομπέρτο Ροσελίνι. Ταινία - πρόδρομος έργων που αργότερα θα χαρακτηριστούν «αρθρώσεις ποιητικής» διεθνών καινοτόμων κινηματογραφιστών, ως περιεχόμενο όσο και ως κινηματογραφική «γλώσσα». Ο Ροσελίνι εδώ κατηγορήθηκε για συγκεχυμένη ιδεολογία. Η κριτική της εποχής ξεγελάστηκε ξανά από τη μορφή και τη στιλιστική που ντύνουν νοηματικά το περιεχόμενο, προσδίδοντας αισθητική αξιοπρέπεια. Ακρίβεια περιβάλλοντος και εσωστρεφή ανάλυση χαρακτήρων διαθέτει η ταινία. Βάζοντας δε στην άκρη την αφηγηματική της δομή, παίρνουμε τα γεγονότα απλά σαν δικαιολογία για την πορεία της ιστορίας μιας ταινίας που, όπως πολλές του Ροσελίνι, χαρακτηρίζονται από χαοτικά, διακοπτόμενα γυρίσματα, ενώ η τελική διαμόρφωση του σεναρίου πήρε 16 ολόκληρους μήνες. Η «Ευρώπη '51» αναφέρεται σε μια Αμερικάνα με εγγλέζικες καταβολές που ζει 4 χρόνια τώρα στη Ρώμη με σύζυγο και γιο, λόγω του αμερικανικού μακαρθισμού και αντικομμουνισμού του 1950-'53. Πρόκειται για ζεύγος αστών, με έντονη κοσμική ζωή και καθόλου χρόνο να ασχοληθούν με το 12χρονο γιο τους, που απογοητευμένος βάζει τέλος στη ζωή του. Τεράστιο σοκ για τους γονείς, ψηλό το τείχος που ορθώνεται ανάμεσά τους. Η μητέρα, για να εξιλεωθεί και να γεμίσει το βαρύ κενό, αφιερώνεται σ' αυτούς που έχουν ανάγκη.

Παθιασμένος παρατηρητής - και όχι μόνο - της εποχής του ο Ροσελίνι, ενώ προγενέστερα αντλούσε λύσεις από την ίδια την πραγματικότητα, τώρα προτείνει καθαρά τη λύση εν είδει διλήμματος στους χαρακτήρες της μυθοπλασίας, που κινούνται σε σκηνογραφία ασκητική, χωρίς αντι-ρεαλιστικά στολίδια. Ετσι συντελείται μια αναίρεση της χρήσης της θεαματικότητας στο σινεμά που, ευρισκόμενο αντιμέτωπο με κρίση, παρέμενε στη ρητορική και τις δραματουργικές αρχιτεκτονικές των νεορεαλιστικών αριστουργημάτων. Ο πόλεμος τώρα τελείωσε κι η αστική τάξη γύρισε στη θέση της, με τα προνόμιά της. Τι εστί, όμως, αστική τάξη αν όχι αδιαφορία, ημιμάθεια και πνευματική μιζέρια; Αυτό διακηρύσσει ο Ροσελίνι με τόλμη, με το βλέμμα σ' έναν κόσμο κλειστό, δύσκολο, δύσπιστο και αγενή...

Με τους: Ινγκριντ Μπέργκμαν, Αλεξάντερ Νοξ, Ετορε Τζιανίνι κ.ά.

Παραγωγή: «Europa '51», Ιταλία (1952)


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ