Μία από τις καλύτερες Κάρμεν, όπως έχει χαρακτηριστεί, έχοντας ερμηνεύσει περισσότερους από 40 ρόλους, σε όλα τα μεγάλα λυρικά θέατρα, υπήρξε σημαντική μουσικοπαιδαγωγός, λυρική σκηνοθέτρια, καθηγήτρια στο Ωδείο «Τσαϊκόφσκι» της Μόσχας, ενώ, το 1996, ίδρυσε πολιτιστικό κέντρο στο Λένινγκραντ, δουλεύοντας με νέους καλλιτέχνες. Παρά την παγκόσμια αναγνώρισή της, ποτέ δεν ξέχασε τον πόνο και τους αγώνες του λαούς της, ούτε το ρόλο της ως καλλιτέχνη. «Δεν αντέχω τη λέξη "καριέρα"», δήλωνε. «Είναι ηλίθια λέξη. Εμείς δε διδαχτήκαμε για να κάνουμε καριέρα. Εμείς διδαχτήκαμε να εκφράζουμε την ψυχή μας και να τη χαρίζουμε στον κόσμο».

Η Γιελένα Ομπραζτσόβα γεννήθηκε το 1939 στο Λένινγκραντ. Από τις πρώτες μέρες της κήρυξης του πολέμου, ο πατέρας της έφυγε στο μέτωπο, με την υπόλοιπη οικογένεια να παραμένει στο πολιορκημένο από τους ναζί Λένινγκραντ μέχρι και το 1942, οπότε και κατάφεραν να φύγουν, με μια από τις επιχειρήσεις διάσωσης των γυναικόπαιδων από τον Κόκκινο Στρατό. Επέστρεψε με τη λήξη του πολέμου το 1945 και από το 1948 ξεκίνησε να τραγουδά στην πιονέρικη παιδική χορωδία της πόλης. Το 1957 φοιτά στη Μουσική Σχολή του Ροστόφ. Το 1962 κερδίζει το διεθνή διαγωνισμό στο πλαίσιο του φεστιβάλ νεολαίας στη Φινλανδία και τον πανσοβιετικό διαγωνισμό λυρικών τραγουδιστών της Μόσχας. Αμέσως, την καλούν στο «Μπολσόι», όπου θα κάνει και το ντεμπούτο της, στις 17 Δεκέμβρη του 1963, στην όπερα «Μπορίς Γκοντουνόφ» του Μουσόρσκι. Το 1964 αποφοίτησε και από το Ωδείο του Λένινγκραντ με βαθμό «άριστα συν», ο οποίος δεν είχε δοθεί από το 1924, ενώ παραμένει απλησίαστος μέχρι σήμερα. Αμέσως εντάχθηκε στους σολίστ του «Μπολσόι» και την ίδια χρονιά περιόδευσε με το θέατρο σε Ιαπωνία και Ιταλία, όπου ήταν και η πρώτη της επαφή με τη σκηνή της «Λα Σκάλα».

Το 1971 πραγματοποιήθηκε το πρώτο της ατομικό κοντσέρτο στο Παρίσι. Ακολουθούν Μιλάνο, Βιέννη, Βαρκελώνη, Τόκιο, Ν. Υόρκη. Το 1975, στην Ισπανία, ανακηρύχθηκε ως η καλύτερη ερμηνεύτρια της Κάρμεν. Παράλληλα, ηχογράφησε πάνω από 50 δίσκους και έπαιξε σε κινηματογραφικές μεταφορές λυρικών έργων. Η πατρίδα της την τίμησε με όλους τους μεγάλους τίτλους: Βραβείο Λένιν, Ηρωας Σοσιαλιστικής Εργασίας, Μετάλλιο για Υπηρεσίες προς την Πατρίδα, ακαδημαϊκός κ.ά.