Κυριακή 13 Μάη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Να μην ενδίδει!

«

Θέλετε να πιστέψω πως είμαι εκτός τόπου και χρόνου; Οτι ο άνθρωπος, δηλαδή, πρέπει να τρέχει - πάντα- πίσω από... τρέχοντα; Αν στο μυαλό του έρθει το ζήτημα της αισθητικής, για παράδειγμα, πρέπει να αλλάξει κουβέντα; Αν αρχίσει να συζητάει για την ουσία της τέχνης, για τη σχέση της τέχνης με την πραγματικότητα, για τις μεθόδους δημιουργίας, για τα κριτήρια του ωραίου, για τις φόρμες, για τα είδη της τέχνης, για το περιεχόμενο, θα είναι σαν να πετάει στα σύννεφα»;

Εκεί ακούστηκε το πρώτο κορνάρισμα. Διασταύρωνε τη Μαυρομιχάλη με τη Διδότου. Ομως, ούτε την κόρνα του αυτοκινήτου, ούτε τη μούντζα του οδηγού είδε.

«Και καλά με την τέχνη», συνέχισε χειρονομώντας, «αν όμως το μυαλό του ζητήσει διευκρινίσεις σχετικά με τις διαφορές που υπάρχουν στον ιστορικό υλισμό με τον διαλεκτικό υλισμό, πάλι πρέπει να πει... βιάζομαι; `Η αυτό το ζήτημα δεν αφορά τους ανθρώπους; Δεν είναι ένα θέμα, που όσο καλύτερα το γνωρίζεις, τόσο ευκολότερος - και αποτελεσματικότερος - γίνεται ο αγώνας σου; Γιατί άλλο πράγμα να πλησιάζεις το μέλλον με τις γνώσεις του Φόιερμπαχ και άλλες με αυτές του Μαρξ και του Ενγκελς. Γιατί άλλο πράγμα να ερμηνεύεις τον κόσμο και άλλο να τον αλλάζεις. Χρήσιμα, βέβαια, και τα δυο, όμως χρησιμότερο είναι να ξέρεις τις διαφορές τους».

Στο σημείο αυτό μπήκε στο φούρνο λίγο πριν την Αραχώβης. Πήρε δύο φραντζόλες ψωμί, μισό κιλό κουλούρια και ένα γάλα. Πλήρωσε...

«Διαφορές, επίσης, υπάρχουν, και πρέπει - και αυτές- να τις γνωρίζει ο άνθρωπος, και ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και τον φασισμό. Παρότι και τα δυο είναι εργαλεία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, διαφέρουν. Αλλιώς εκφράζει τη δύναμή του το ένα και αλλιώς το άλλο. Και αυτό πρέπει να το γνωρίζει ο άνθρωπος. Οταν τα πράγματα κυλάνε "ήρεμα" η άρχουσα τάξη λύνει τα προβλήματά της με τους εργαζόμενους με "δημοκρατικά" μέσα. Οταν, όμως, δυναμώσουν οι εργατικοί αγώνες, πληθύνουν οι εργατικές απαιτήσεις, τότε ένα από τα ενδεχόμενα είναι και ο φασισμός. Δεν υπάρχουν δισταγμοί, όταν η άρχουσα αστική τάξη πρέπει να κρατηθεί στην εξουσία. Οι αυταπάτες δε βοηθάνε τους σωστούς συλλογισμούς...».

Εδώ, Μαυρομιχάλη και Καλλιδρομίου κοντοστάθηκε, μηχανικά. Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο αν έκανε τον έλεγχο, που επιβάλλεται να γίνεται στις διασταυρώσεις.

«Πολυτέλεια είναι να ασχοληθεί ο άνθρωπος με τη θεωρία του Παυλώφ τη σχετική με τον ύπνο; Να ερευνήσει, δηλαδή, αν η θεωρία της αναστολής των διεγέρσεων του οργανισμού του ανθρώπου, κατά τη διάρκεια του ύπνου, ισχύει και για την κοινωνία. Εάν, δηλαδή, απλώς αναστέλλονται οι διεργασίες της κοινωνίας όταν - και αυτή- «κοιμάται», και δε σταματούν οριστικά; Γιατί άλλο πράγμα να ξέρεις ότι η κοινωνία βρίσκεται σε αναστολή και άλλο ότι έχει πεθάνει».

Μαυρομιχάλη και Ισαύρων γωνία σταμάτησε στο περίπτερο για εφημερίδα.

«Τι έλεγα; Ναι, φυσικά και δεν είναι προκαθορισμένη η πορεία, η εξέλιξη της κοινωνίας, το μέλλον της ανθρωπότητας, από κάποια άγνωστη, υπερφυσική δύναμη. Η μοιρολατρία δεν είναι προϊόν γνώσης, είναι αποτέλεσμα άγνοιας. Μιας άγνοιας που σε οδηγεί κατευθείαν στην υποταγή. Αλλο πράγμα να πιστεύεις πως δε γίνεται τίποτα από εμένα - εμένα με τη γενική έννοια- και άλλο ότι τα πάντα γίνονται από εμένα- πάλι με τη γενική έννοια...».

Μαυρομιχάλη και Τσιμισκή σταμάτησε να περάσει το μικρό Βαν. «Σε αυτό το δρόμο πρέπει να μπούνε φανάρια», σκέφτηκε.

«Μα στ' αλήθεια, όλα ετούτα είναι άσχετα με την αισθητική, άσχετα με την τέχνη», συνέχισε το θυμωμένο μονόλογό του. «Θέλουν να με κάνουν να πιστέψω πως όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν "καλλιτεχνικές εικόνες, προσιτές στις αισθήσεις"; Πως όλα ετούτα δεν μπορούν να γίνουν καλλιτεχνικό έργο; Η άρνησή τους να εγκρίνουν την πρότασή μου απαντάει στη μοιρολατρία τους ή στη σκοπιμότητά τους; Πρέπει να το ερευνήσω. Γιατί άλλο πράγμα η μοιρολατρία και άλλο η σκοπιμότητα».

Βάζει το κλειδί στην κλειδαριά. Πάντα έχει δυσκολίες στο άνοιγμα. Και πάντα ξεχνάει να ρωτήσει τον κλειδαρά «αν είναι τα δόντια του κλειδιού χαλασμένα ή το εσωτερικό της κλειδαριάς πληγωμένο». Πάντα, όμως, έστω και δύσκολα ανοίγει. Και πάντα βλέπει να τον περιμένει η αλληλογραφία του. Είναι τόσο αγαπητός, τόσο αποδεκτός και ευπρόσδεκτος! Τον καλούν σε πολλές εκδηλώσεις... Οι καλλιτέχνες είναι πάντα καλοδεχούμενα άτομα σε κοινωνικές συναθροίσεις. Σε χώρους, δηλαδή, ακίνδυνους. Εκεί όπου- από τα πράγματα- μένουν σιωπηλοί. Εκεί όπου - από τα πράγματα- απλώς «παραβρίσκονται». Εκεί που - από τα πράγματα- μεταβάλλονται σε κομπάρσους!

«Ο Καλλιτέχνης πρέπει να βλέπει τον κόσμο κριτικά» συνέχισε ανεβαίνοντας τη σκάλα. «Πρέπει να μην ενδίδει...»


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ