«Αλά Τσάπλιν κωμωδία νέου μοντέλου» χαρακτήρισε ο Αϊζενστάιν το θαυμαστής αισθητικής, βωβό, ασπρόμαυρο αριστούργημα του Σοβιετικού Αλεξάντρ Μεντβέντκιν «ΕΥΤΥΧΙΑ» για τις περιπέτειες του άτυχου, φτωχού χωρικού Χκμιρ και της γυναίκας του Αννας. Στην τσαρική Ρωσία το ζευγάρι δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Δουλεύουν νυχθημερόν για να πληρώνουν τους φόρους σε κράτος και εκκλησία. Οι Αρχές δεν τους επιτρέπουν καν να πεθάνουν. «Αν ο χωρικός πεθάνει ποιος θα ταΐζει τη Ρωσία;». Οι φτωχοί χωρικοί ζηλεύουν βέβαια τον πλούσιο γείτονά τους με την εύκολη ζωή και ονειρεύονται την ευτυχία σε τέτοιο πρότυπο. Ο ταλαντούχος Μεντβέντκιν με γόνιμα αφαιρετική φαντασία, που ακροβατεί ανάμεσα σε στοχασμό και αίσθηση, παραμερίζει όλες τις φαφλατάδικες λεπτομέρειες και φθάνει διεξοδικά στο ουσιώδες: Το νόημα της πραγματικής ευτυχίας δεν μπορεί να βρίσκεται στο παλιό, στο σύστημα που ευλογεί την ατομική ιδιοκτησία αλλά στο καινούργιο, το νέο, το συλλογικό, το σοσιαλιστικό...

Αποτελεσματικής πρωτοτυπίας το σουρεαλιστικό αυτό λαϊκό «παραμύθι» με ανεξίτηλα πάνω του τα σημάδια της ιστορίας και της γεωγραφίας παραθέτει, στο πρώτο μέρος - όταν ο Χκμιρ και η Αννα ξεκινούν προς αναζήτηση της ευτυχίας - τα κύρια χαρακτηριστικά της ταξικής καταπίεσης μέσα από την γκάμα των λακέδων που συνθέτουν το «σύστημα» της τσαρικής εξουσίας. Ζωηρή και με ρυθμό η αφήγηση εκτείνεται στο χρόνο γραμμικά, ακουμπώντας στη θεατρική της δομή: Στις σύντομες σκηνές με την παραστατική σκηνογραφία, στους στιλιζαρισμένους «τύπους» και όχι χαρακτήρες, με την καρικατουρίστικη μορφή - στοιχεία που παραπέμπουν σε πρωτόλειο θέατρο τύπου κομέντια ντελ' άρτε. Μέχρι και τα ζώα στην ταινία υπόκεινται στους ίδιους κανόνες: Τόσο ο μικρόσωμος σκύλος με τη χοντρή αλυσίδα στο λαιμό όσο και το ατίθασο λευκό με μαύρες βούλες άλογο (ίδιο με κείνο της Πίπης της Φακιδομύτης). Το δεύτερο μέρος της ταινίας τοποθετείται μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση. Εχουν ήδη δημιουργηθεί τα πρώτα κολχόζ και αντιμετωπίζουν τρομερές δυσκολίες με τα συνεχή σαμποτάζ του ταξικού εχθρού, των υπολειμμάτων του προηγούμενου συστήματος που δεν αποδέχονται αναίμακτα τις σοσιαλιστικές αλλαγές. Δελεάζουν, κάνουν αντιπερισπασμούς και καραδοκούν να ανατρέψουν το νεαρό σοσιαλιστικό καθεστώς. Ο αδιάφορος Χκμιρ χρειάστηκε καιρό να συνειδητοποιήσει την αξία της συλλογικότητας... Κι όταν οι προβοκάτορες που θέλουν να επιστρέψουν στα προνόμια του παρελθόντος βάζουν φωτιά στα αποθέματα σιταριού του κολχόζ, ο Χκμιρ θα ορθώσει ανάστημα, θα διακινδυνεύσει τη ζωή του υπερασπιζόμενος το κολχόζ. Χιούμορ, λυρισμός και κινηματογραφική μαεστρία, με γκαγκ συλλογικά και λύση σοσιαλιστική προσφέρει η αριστουργηματικά φρέσκια 80χρονη σοβιετική κωμωδία με διαχρονική κοινωνική λειτουργία...

Παίζουν: Πετρ Ζίνοβεφ, Ελενα Εγκόροβα, κ.ά.

Παραγωγή: ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (1934)