Κυριακή 30 Σεπτέμβρη 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΔΙΕΘΝΗ
ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ - ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
Διαμορφώνεται νέα διακρατική καπιταλιστική συνεργασία

Η Σύνοδος της λεγόμενης ASPA, που γίνεται αύριο και μεθαύριο στο Περού, επιβεβαιώνει την ένταση των ανταγωνισμών

Από την 2η Σύνοδο του φόρουμ στην Ντόχα του Κατάρ το 2009
Από την 2η Σύνοδο του φόρουμ στην Ντόχα του Κατάρ το 2009
Οι κινήσεις καπιταλιστικής ολοκλήρωσης στη Νότια Αμερική εντείνονται συνεχώς ενώ το άνοιγμα και οι συμφωνίες με άλλες περιοχές και ηπείρους αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της διαδικασίας. Μετά την υπερδραστηριότητα τους πρόσφατους μήνες με τις συμφωνίες με τις χώρες της Ασίας και ειδικά την Κίνα, και τις νέες οικονομικές ζώνες που δημιουργούνται, όπως με τη «Συμμαχία του Ειρηνικού», σειρά έχουν οι αραβικές χώρες, ένας τεράστιος χώρος που εκτός της πολύ κρίσιμης ενεργειακά Μέσης Ανατολής περιλαμβάνει και αρκετές χώρες της Αφρικής.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται και η διήμερη 3η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών των Χωρών της Νότιας Αμερικής και των Αραβικών χωρών (ASPA) υπό την αιγίδα του Αραβικού Συνδέσμου και της Ενωσης των Χωρών της Νότιας Αμερικής (UNASUR) που γίνεται στις 1 - 2 Οκτώβρη στο Περού. Σύνοδος που «είναι μία ευκαιρία για τις 34 χώρες να εργαστούν από κοινού για τη δημιουργία μίας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων», όπως δήλωσε σε συνέντευξη προς την εφημερίδα «Gulf News» ο Ραφαέλ Ρονκαλιόλο, υπουργός Εξωτερικών του Περού, χώρας που φιλοξενεί τη Σύνοδο.

Πρόκειται ουσιαστικά για κινήσεις που την τελευταία δεκαετία έχουν πολλαπλασιαστεί σε όλες τις χώρες του πρώην επονομαζόμενου Τρίτου Κόσμου, που δείχνουν τη διαμόρφωση νέων συμμαχιών.

Εντούτοις, όπως και στο παρελθόν οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις προκάλεσαν τρομακτικές εντάσεις και εμπόδια, η «οικονομική συνεργασία» και η άρση των συνόρων και των εμποδίων - δασμοί, περιορισμοί, μετανάστευση - διόλου εύκολη υπόθεση είναι, που ωστόσο δεν αποτρέπει την προσπάθεια των αστικών τάξεων και μονοπωλιακών ομίλων για αναζήτηση συνεργασιών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι αξιοσημείωτο ότι μιλάμε για χώρες που έχουν τεράστια ενεργειακά αποθέματα.

Προσπάθεια συντονισμού

Ο Ραφαέλ Ρονκαλιόλο στην ίδια συνέντευξη πρόσθεσε πως «με τον τρόπο αυτό μπορούμε να οικοδομήσουμε μία ισχυρή σχέση και μόνιμο διάλογο όσον αφορά στο εμπόριο, στις επενδύσεις, στη συνεργασία και τον πολιτισμό μεταξύ των λαών μας».

Στη Σύνοδο αναμένεται να συμμετάσχουν ηγέτες των 12 κρατών της Νότιας Αμερικής - Αργεντινή, Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Εκουαδόρ, Γουιάνα, Παραγουάη, Περού, Σουρινάμ, Ουρουγουάη και Βενεζουέλα - και πληθώρα ηγετών και αξιωματούχων των 22 αραβικών κρατών που είναι μέλη της ASPA - Αλγερία, Μπαχρέιν, Κομόρος, Τζιμπουτί, Αίγυπτος, Ιράκ, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λίβανος, Λιβύη, Μαρόκο, Μαυριτανία, Ομάν, Παλαιστίνη, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σομαλία, Σουδάν, Συρία, Τυνησία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Υεμένη.

Πέραν των γενικών διατυπώσεων που αναμένεται να περιληφθούν στη διακήρυξη της Λίμα με το πέρας της Συνόδου, όπου θα υπογραμμίζεται «η θέληση των χωρών της Νότιας Αμερικής και των αραβικών χωρών για ειρήνη, ευημερία, σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και την πολυπολιτισμικότητα», το πραγματικό επίκεντρο της Συνόδου θα είναι η οικονομική συνεργασία και οι συμφωνίες μεταξύ των μονοπωλιακών ομίλων.

Η σημασία της οικονομικής συνεργασίας υπογραμμίζεται και από την παράλληλη Σύνοδο Κορυφής των διευθυντικών στελεχών των εταιρειών, επιχειρήσεων και πολυεθνικών των χωρών της ΑSPA, με τη συμμετοχή άνω των 400 εκπροσώπων. Οπως τόνισε ο Ρονκαλιόλο, «η Σύνοδος είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς πραγματοποιείται ενώ ριζικές αλλαγές έχουν συντελεστεί και στις δύο περιοχές». Στη Νότια Αμερική «ο συνδυασμός ενός σταθερού και μακροοικονομικά επεκτατικού περιβάλλοντος και ο τεράστιος φυσικός πλούτος έχουν δημιουργήσει ένα πολύ ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον», ενώ την ίδια στιγμή «οι αραβικές χώρες διανύουν μία ιστορική περίοδο κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής σε συνδυασμό με την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό των οικονομικών τους δομών».

Πρόκειται για την «ουσία» της Συνόδου, που αποτελεί και το βασικό λόγο της δημιουργίας της, μετά από «πρωτοβουλία» του πρώην Προέδρου της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος ήταν και ο οικοδεσπότης της πρώτης Συνόδου Κορυφής, που πραγματοποιήθηκε το Μάη του 2005. Το «φόρουμ» αυτό έχει κοινές θέσεις και σε διεθνή ζητήματα, όπως, π.χ., στο ζήτημα της αναμόρφωσης και του μετασχηματισμού του ΟΗΕ, που έθεσαν επί τάπητος για ακόμη μία φορά κατά κύριο λόγο οι Πρόεδροι της Αργεντινής και της Βολιβίας, Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ και Εβο Μοράλες, αντίστοιχα, κατά την 67η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την προηγούμενη βδομάδα, θέση που έχει τη στήριξη των αραβικών χωρών.

Η πρωτοβουλία του Βραζιλιάνου πρώην Προέδρου για τη δημιουργία της ASPA εντασσόταν στις κινήσεις «απεξάρτησης από τις ΗΠΑ» με στόχο την ενίσχυση του εγχώριου κεφαλαίου, των πολύ πλούσιων σε πρώτες ύλες χωρών της Νότιας Αμερικής. Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση αποτέλεσε «δώρο» για το κεφάλαιο της Νότιας Αμερικής και των υπόλοιπων αναπτυσσόμενων εξαιρετικά γοργά καπιταλιστικών οικονομιών, που πλέον απαίτησε την εντατικοποίηση της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης της περιοχής και το δυναμικό άνοιγμά της σε αγορές της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, με κύρια πρωταγωνίστρια τη Βραζιλία.

Μπίζνες, επενδύσεις και διείσδυση

Οι βάσεις που τέθηκαν από το 2000 και πλέον έχουν σχηματοποιηθεί και ολοένα γίνονται πιο σαφείς και οι σχέσεις αποδίδουν τα δέοντα μέχρι στιγμής και αποτυπώνονται και στα τελευταία γνωστά στοιχεία.

Το εμπόριο μεταξύ της Λατινικής Αμερικής και των χωρών της Μέσης Ανατολής έχει τριπλασιαστεί τη δεκαετία 2000-'10, στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια, με τη μερίδια του λέοντος να καταλαμβάνουν οι εξαγωγές από τη Λατινική Αμερική προς τη Μέση Ανατολή. Μόνο το διμερές εμπόριο των χωρών της Λατινικής Αμερικής με τις «μικρές χώρες του Κόλπου» ξεπερνά τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Η Βραζιλία και η Αργεντινή αποτελούν τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η Βραζιλία από το 2009 έως το 2011 αύξησε κατά 34% τις εξαγωγές σε χώρες του Αραβικού Συνδέσμου, που έφτασαν τα 12,6 δισεκατομμύρια δολάρια.

Χαρακτηριστική επίσης περίπτωση διείσδυσης σε αγορά είναι η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της Αιγύπτου και της Κοινής Αγοράς του Νότου (Mercosur), συμφωνία που υπέγραψε ο πρώην Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ (πριν ανατραπεί από τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη», που έστησαν οι ιμπεριαλιστές αξιοποιώντας και τη λαϊκή δυσαρέσκεια και σε αυτή τη χώρα και σε άλλες), που αναδεικνύει την Αίγυπτο το μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο εκ μέρους όλων των αραβικών κρατών με τη Νότια Αμερική. Το διμερές εμπόριο ξεπερνά τα 2,5 δισεκατομμύρια το χρόνο και ουσιαστικά αναμένεται να τριπλασιαστεί την ερχόμενη δεκαετία, καθώς η Αίγυπτος εισάγει έλαιο σόγιας, ζάχαρη, καλαμπόκι, μετάλλευμα σιδήρου, σόγια, κατεψυγμένο βόειο κρέας, ενώ εξάγει φωσφορικά άλατα, ουρία, άνθρακα, ελαφρύ πετρέλαιο και χημικά λιπάσματα.

Σημαντικές είναι και οι ροές και εκροές κεφαλαίου από και προς τις δύο περιοχές και αυξάνονται διαρκώς καθώς η καπιταλιστική κρίση δονεί τα ήδη ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη. Ως αποτέλεσμα, κυρίως από τις χώρες του Κόλπου εταιρείες και επενδυτές έχουν στρέψει το βλέμμα τους στη Λατινική Αμερική και ακόμη ειδικότερα στη Νότια Αμερική.

Η Σαουδική Αραβία έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια πάνω από 800 εκατομμύρια δολάρια σε απόκτηση γης, ενώ κατά κύριο λόγο οι επενδύσεις αφορούν στη διασφάλιση πρώτων υλών, όπως σίδηρος, χαλκός, αγροτική γη και τρόφιμα.

Βασικοί παίκτες, όχι τυχαία, είναι επενδυτικά κεφάλαια από τις χώρες του Κόλπου, όπως ο όμιλος «Al Qudra Holding» με έδρα το Αμπού Ντάμπι και «DP World», με έδρα το Κατάρ, από τους μεγαλύτερους επενδυτές στους εμπορικούς λιμένες παγκοσμίως, που έχουν επενδύσει στην επέκταση και εκσυγχρονισμό του λιμανιού Καγιάο στο Περού ή η αρχή επενδύσεων του Αμπού Ντάμπι που ανέλαβε την οικοδόμηση δύο ουρανοξυστών στο Ρίο Ντε Τζανέιρο. Από την άλλη πλευρά η βραζιλιάνικη κρατική πετρελαϊκή εταιρεία που έχει υπογράψει συμφωνία με το Ιράκ για το εκσυγχρονισμό των μονάδων διύλισης πετρελαίου ή η μεταλλευτική εταιρεία «Vale do Rio Doce» για την οικοδόμηση βιομηχανικής μονάδας παραγωγής σιδηρομεταλλεύματος σε μορφή πέλετ, επένδυση ύψους 1,4 δισ. δολαρίων. Από όλα αυτά τα ενδεικτικά στοιχεία είναι φανερό ότι διαμορφώνονται νέες καπιταλιστικές συμμαχίες, πράγμα που δείχνει ότι ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός θα ενταθεί.


Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ