Πέμπτη 13 Γενάρη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΑΛΕΧΑΝΔΡΟ ΓΚΟΝΖΑΛΕΣ ΙΝΙΑΡΙΤΟΥ
Biutiful

Η ταινία Biutiful μοιάζει με μια καρτ ποστάλ από έναν υπερδιαφημισμένο τουριστικό προορισμό που όμως κανείς δε θα ήθελε να δει. Εδώ δεν μπαίνουμε μέσα στα κοσμικά μπαρ και τις πολυτελείς εμπορικές στοές αλλά στον «σύμπαν» της πίσω πλευράς. Στους Αφρικανούς και τους Κινέζους μετανάστες χωρίς χαρτιά, στους νταβατζήδες και τις πόρνες, στους μικροαπατεώνες, τα πρεζόνια και τους αλκοολικούς. Ο ήρωας της ταινίας, ο Ουξμπάλ, είναι ένας απ' αυτούς, ταυτόχρονα όμως δεν είναι. Ο Μεξικανός Ινιάριτου επανακάμπτει με ό,τι πιο γυμνό, ωμό και δυνατό. Με μια απλή και ευθεία ιστορία για έναν σοβαρά άρρωστο άνδρα, έναν λούμπεν του υποκόσμου της Βαρκελώνης που ετοιμάζεται να αποχαιρετήσει αυτόν τον κόσμο, να κλείσει τα βιβλία του με όλες του τις υποχρεώσεις, τα ανοιχτά ζητήματα και τη συνείδησή του.

Την εισαγωγή της ταινίας την αισθάνεσαι ατελείωτη και γεμάτη μυστήριο. Σχεδόν χάνεις την αίσθηση του χρόνου και του χώρου και ξαφνικά... ανοίγει μια καταπακτή και πέφτεις μέσα στην καθημερινότητα ενός άνδρα για την οποία αρχικά δεν καταλαβαίνεις πολλά πράγματα. Αμέσως μετά ο ίδιος άνδρας υπόκειται σε ιατρική εξέταση. Η διάγνωση καταδικαστική. Είναι γεμάτος μεταστάσεις και του απομένουν μόνο λίγοι μήνες ζωής. Από κείνη τη στιγμή η παγερή σκιά του θανάτου επικάθεται στην καθημερινότητά του και του επιβάλλει εγρήγορση στην επίλυση ανοιχτών λογαριασμών. Ντροπή και τύψεις τον πλημμυρίζουν κι αρχίζει να προσεγγίζει από άλλη οπτική οτιδήποτε άπτεται της ζωής του. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ουξμπάλ (Χαβιέ Μπαρδέμ) ενέχουν διαστάσεις τραγωδίας, προσωπικής, υπαρξιακής αλλά και συλλογικής. Οσο ο πόνος της αρρώστιας μεγαλώνει η λεκάνη της τουαλέτας βάφεται όλο και πιο κόκκινη από τα ούρα του. Είναι ιδιαίτερα στοργικός με τα δυο του παιδιά, τη δεκάχρονη κόρη του και τον μικρό γιο που ακόμα «βρέχει» στον ύπνο του το κρεβάτι. Την εικόνα της πραγματικότητάς του συμπληρώνει η έντονη παρουσία της παθολογικά διαταραγμένης πρώην γυναίκας του που αδυνατεί - όσο κι αν θέλει - να οργανώσει την ίδια της τη ζωή. Είναι και ο αδελφός του Ουξμπάλ, ο Τίτο, που τη μέρα εξασφαλίζει εργατική δύναμη, εξαθλιωμένα ανθρώπινα όντα που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, σε εργολάβους οικοδομών και τα βράδια χώνεται στα σεξ κλαμπ με τις πόρνες, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ για να νεκρώσει τις αισθήσεις και τη συνείδησή του. Από την εικόνα δε λείπουν και οι αμιγείς εκπρόσωποι του επίσημου συστήματος, διεφθαρμένοι αστυνομικοί που χρηματίζονται για να παραβιάζουν το νόμο. Από παντού στην ιστορία ξεφυτρώνουν παράνομοι Αφρικανοί και λαθραίοι Κινέζοι σκλάβοι εργασίας και οι ιδιοκτήτες τους. Ενας κακοφωτισμένος μικρόκοσμος που στην ταινία καταλαμβάνει τον πρωταγωνιστικό χώρο και την εξέλιξη της πλοκής της ιστορίας.

Μια κατασκευή συγκλονιστική, μια άηχη κραυγή, μια ταινία που γίνεται μεγάλη κυρίως από τον τρόπο που ο σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία. Ο Ινιάριτου συνθέτει, σκηνή τη σκηνή, κόψιμο το κόψιμο. Το κύριο εργαλείο του είναι ο Χαβιέ Μπαρδέμ που «γεμίζει» το ρόλο, καλύτερος ίσως από ποτέ. Είναι εξαιρετικά «παρών» και όντως αψεγάδιαστος. Περιφέρεται στους σκοτεινούς δρόμους της Βαρκελώνης, μάλλον σαν σκιά, σαν φάντασμα, μετράει συνεχώς τα βρώμικα και πολυκαιρισμένα χαρτονομίσματα και προσπαθεί να κάνει το καλύτερο, ώστε να μην ανησυχήσει ιδιαίτερα τα παιδιά του όταν ο πόνος χτυπάει κόκκινο, όπως και τα ούρα του, σκέτο αίμα. Η προοπτική του θανάτου τον κάνει ευάλωτο αυτόν τον μπλεγμένο ως τα μπούνια με τον υπόκοσμο, την παραοικονομία, αυτόν που σχεδιάζει μαζί με τους ιδιοκτήτες των σκλάβων τις προοπτικές για δουλειά και κατοικία των Κινέζων λαθρομεταναστών. Αυτόν τον μεσάζοντα, τον συνδετικό κρίκο της μαύρης εργασίας με την αγορά. Ο Ουξμπάλ διαθέτει κι ένα εγγενές χάρισμα. Εκείνο της επικοινωνίας με τους νεκρούς την ώρα που ξεψυχούν. Εκείνο του οδηγού τους στην άλλη όχθη. Μεταφυσικό στοιχείο που μάλλον συνδράμει τη ροή και την ποιητικότητα της οπτικοποίησης σε μια μελοδραματική ιστορία που καλύπτεται ώρες ώρες από ένα πέπλο μισοθρησκευτικής, μισοπαραισθησιακής τάξης... Πολύ καλοδουλεμένη σπουδή πάνω στο χαρακτήρα που υποδύεται ο Χαβιέ Μπαρδέμ, τον Ουξμπάλ, που συναντά για πρώτη φορά τον πατέρα του, σαν ταριχευμένο σε πολύ νεαρή ηλικία, πτώμα. Ετσι, στο εκπληκτικό πλάνο του χιονισμένου δάσους, ο πατέρας είναι πολύ νεότερος από το γιο...

Ο Ινιάριτου αποδεικνύεται πανάξιος στην παράλληλη και ταυτόχρονη αφήγηση ιστοριών της μοίρας πολλών ανθρώπων, παρά την απουσία αιχμηρής αφηγηματικής δομής και σεναριακών ανατροπών. Η, σκηνοθετημένη με οπτική μαστοριά, αφήγηση μετεξελίσσεται σε ένα υπόκωφο και σπαρακτικό πένθιμο τραγούδι που το κοινωνικό πάθος και η ταξική προσέγγιση αναμειγνύονται μέσα από μαγικό ρεαλισμό.

Παίζουν: Χαβιέ Μπαρδέμ, Μαριθέλ Αλβαρες, Εντουαρντ Φερνάντες.

Παραγωγή: Ισπανία, Μεξικό (2010).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ