Ξαναδιαβάζοντας...
Ξαναδιαβάσαμε το θαυμάσιο αφήγημα του
Pierre Michon «Ο αυτοκράτορας της Δύσης» των εκδόσεων «Ινδικτος». Πρόκειται για ένα βιβλίο υπέροχο, μαγικό, στοχαστικό, ευαίσθητο, το οποίο αγγίζει βαθιά την καρδιά του αναγνώστη. Και αυτό παρόλο που το θέμα του σχετίζεται με την ιστορία και την πολιτική, σε καιρούς που οι επιδρομές των βαρβάρων έβαφαν την Ευρώπη με των λαών της το αίμα! Βρισκόμαστε στην εποχή που η άλλοτε πανίσχυρη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, και μάλιστα το δυτικό τμήμα της, πνέει τα λοίσθια, παρακμάζει, αποσυντίθεται. Τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα, αρχές του 5ου. Ισχυρός ετούτης της στιγμής είναι ο ηγέτης του γερμανικού φύλου των Βησιγότθων, ο «περιώνυμος» Αλάριχος, που με τους πολεμιστές του σαρώνει τις χώρες και, το ανύπαρκτο πια, μεγαλείο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Ονώριου, γιου του Θεοδοσίου του Μεγάλου. Εντρομος ο Ονώριος, μόλις οι βάρβαροι πλησίαζαν στο Μιλάνο, μετέφερε την κυβέρνηση στη Ραβένα. Ο Αλάριχος, για να πιέσει τη διπλωματική επικοινωνία Ρώμης - Ραβένας και να αντιμετωπίσει την τακτική του Ονώριου, ανακηρύττει αυτοκράτορα της Ρώμης έναν άχρωμο ανώτερο υπάλληλο της αυτοκρατορίας, τον Πρίσκο Ατταλο. Αυτός, «Ο αυτοκράτορας της Δύσης», το άγνωστο σχεδόν ιστορικό πρόσωπο, μεταμορφώνεται από την πένα του εξαίρετου συγγραφέα σε ένα μυθιστορηματικό ήρωα που μας συγκινεί, μας προβληματίζει και μας δείχνει, μέσα από την περιπέτεια της ζωής του, «τι κούφια λόγια ήσανε αυτές η βασιλείες». Οπως γράφει ο μεγάλος ποιητής μας Κωνσταντίνος Καβάφης στο γνωστό ποίημα «Αλεξανδρινοί Βασιλείς»!
Η συναρπαστική αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, ποιος είναι όμως ο αφηγητής θα μάθουμε στην τελευταία σελίδα και θα νιώσουμε πραγματική έκπληξη! Ο συγγραφέας μας ταξιδεύει στην ψυχική ζωή των πρωταγωνιστών με ευαισθησία, διαμορφώνει τους χαρακτήρες με εξαιρετική μαεστρία, αντιμετωπίζει με κατανόηση τις όποιες αδυναμίες τους. Και το σκηνικό, μέσα στο οποίο διαδραματίζεται ο μύθος, παίζει σπουδαίο ρόλο στην τελειότητα, θα λέγαμε, του έργου! Το νησί, όπου ο Αυτοκράτορας της Δύσης περνάει της ζωής του το δειλινό, η θάλασσα, πότε απαστράπτουσα, πότε νυχτωμένη, απαραιτήτως στο χρώμα του κρασιού, όπως έγραφαν οι Ελληνες ποιητές, τα πεδία των μαχών, που βρίσκονται μακριά από τη νήσο Στρογγύλη, όμως τη σκιάζουν από το φόβο του επικείμενου τέλους και των βαρβαρικών δυσοίωνων σαλπίγγων.
Η γοητεία του βιβλίου πολλά, άπειρα οφείλει στη θαυμάσια μετάφραση του Ξενοφώντα Κομνηνού! Η ελληνική γλώσσα λειτουργεί ως μαγικός χρωστήρας στη δημιουργία ενός γοητευτικού και συγχρόνως σκληρού κόσμου που κρατάει τον αναγνώστη δέσμιο, από την πρώτη μέχρι την τελευταία λέξη!
«Ο Αυτοκράτορας της Δύσης» είναι ένα βιβλίο που, όποιος το διαβάσει μια φορά, πολλές φορές θα το ξαναδιαβάσει!
Λίζα ΚΟΝΤΟΜΙΧΑΛΟΥ