Με θριαμβολογίες και ελεγείες για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, τα κυρίαρχα ΜΜΕ επιχείρησαν την περασμένη Τρίτη και Τετάρτη να παρουσιάσουν σαν θετική για το λαό εξέλιξη την αναγγελία για κατάργηση της βίζας για τους ταξιδιώτες προς τις ΗΠΑ. Η κατάργηση θα τεθεί σε ισχύ μέσα στις επόμενες 30 ημέρες και αφορά σε επιχειρηματίες και ταξιδιώτες που έχουν σκοπό να παραμείνουν στις ΗΠΑ για λιγότερες από 90 μέρες.

Αυτό που δεν είπε κανένα από τα παπαγαλάκια της κυβερνητικής προπαγάνδας, είναι ότι η κατάργηση της βίζας είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ, συνοδεύεται από την επιβολή απαράδεκτων μηχανισμών χαφιεδισμού και παράδοσης στις υπηρεσίες των ΗΠΑ προσωπικών δεδομένων και προϋπόθεση για την εφαρμογή της είναι να θεωρείται ο κάθε ταξιδιώτης και να αντιμετωπίζεται σαν εν δυνάμει τρομοκράτης και απειλή για τις ΗΠΑ.

Ολα τα παραπάνω περιλαμβάνονται στο «Μνημόνιο κατανόησης Ελλάδας - ΗΠΑ» για την κατάργηση της βίζας, το οποίο προετοιμάστηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ στη Σύνοδο του ΟΑΣΕ στην Κέρκυρα (27-28/6/2009) και ψηφίστηκε στις 2 του Σεπτέμβρη 2009 από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ στη Βουλή. Λίγες μέρες πριν την Κέρκυρα, στις 23/6/2009, είχε υπογραφεί στην Αθήνα από τον διευθυντή ειδικών εγκλημάτων βίας της ΕΛ.ΑΣ. και τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ, συμφωνία για την ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν σε τρομοκρατικές πράξεις.

Στην ουσία πρόκειται για όρους αντίστοιχους με αυτούς που υπέγραψε η Τσεχία με τις ΗΠΑ την άνοιξη του 2008 και οι οποίοι είχαν προκαλέσει γενικευμένες αντιδράσεις. Το εγγονός εξάλλου ότι, παρά την ψήφιση του Μνημονίου Ελλάδας - ΗΠΑ το Σεπτέμβρη, η ανακοίνωση για κατάργηση της βίζας καθυστέρησε μέχρι την επίσκεψη Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον, ενισχύει τη θέση ότι η ελληνική κυβέρνηση παζάρεψε με ισχυρά ανταλλάγματα τη συγκεκριμένη και άλλες εξαγγελίες από την πλευρά των Αμερικάνων.

Το «Μνημόνιο Κατανόησης» βάσει του οποίου καταργείται η βίζα, προβλέπει μεταξύ άλλων:

1. Τα δύο μέρη «επιθυμούν να ενισχύσουν την ασφάλειά τους, αναπτύσσοντας μεταξύ άλλων νέες δυνατότητες για τον εντοπισμό και την πρόληψη των μετακινήσεων των τρομοκρατών». Προβλέπονται «συμφωνίες εφαρμογής» που θα περιέχουν «ρυθμίσεις που αφορούν στην ανταλλαγή πληροφοριών για τους επιβάτες». Σε κάθε περίπτωση, ο ταξιδιώτης θα μπορεί να μένει στις ΗΠΑ για 90 το μέγιστο μέρες και να διαθέτει έγκυρο εισιτήριο μετ' επιστροφής ή προώθησης σε άλλο προορισμό, που θα έχει εκδοθεί από αεροπορική εταιρεία η οποία συμμετέχει στο πρόγραμμα κατάργησης της βίζας.

2. Η χώρα θα αξιολογείται από τις υπηρεσίες ασφάλειας των ΗΠΑ, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους. «(...) Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, σε συνεννόηση με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, προτίθεται να αξιολογήσει την επίδραση που θα έχει η ένταξη της Ελληνικής Δημοκρατίας στα συναφή με την ασφάλεια, την επιβολή του νόμου και τη μετανάστευση συμφέροντα των ΗΠΑ».

3. Στο «Μνημόνιο» αναφέρεται συγκεκριμένα το «Ηλεκτρονικό Σύστημα Αδειών Ταξιδιού (ΗΣΑΤ)». Σε εφαρμογή του από το υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ θα συγκεντρώνονται ηλεκτρονικά όσα βιογραφικά και «άλλα στοιχεία» κρίνει το υπουργείο αναγκαία για να διαπιστώσει πριν το ταξίδι την «καταλληλότητα» ενός Ελληνα υπηκόου να ταξιδέψει στις ΗΠΑ. Οπως σημειώνεται στις διευκρινίσεις που διένειμε χτες η αμερικάνικη πρεσβεία, οι επισκέπτες στις ΗΠΑ θα πρέπει πριν την αναχώρησή τους να αυτοφακελώνονται, συμπληρώνοντας τα στοιχεία που απαιτεί το Ηλεκτρονικό Σύστημα για την Εγκριση Ταξιδίου (ESTA).

4. Σε παράγραφο του «Μνημονίου», τιτλοφορούμενη ως «Ανταλλαγή πληροφοριών», ορίζεται ότι οι ελληνικές αρχές θα συνεργάζονται με τους Αμερικανούς «για την παροχή προσδιοριστικών της ταυτότητας στοιχείων» προκειμένου να κρίνουν οι δεύτεροι αν επίδοξος ταξιδευτής προς τις ΗΠΑ απειλεί τα συμφέροντά τους. Θα συλλέγουν, αναλύουν, χρησιμοποιούν και ανταλλάσσουν «εκ των προτέρων πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες». Επίσης, θα συλλέγουν, αναλύουν, χρησιμοποιούν και ανταλλάσσουν πληροφορίες και για τις Καταστάσεις Επιβατών.

5. Στις ΗΠΑ θα ταξιδεύουν μόνο οι Ελληνες που έχουν «ηλεκτρονικά διαβατήρια, δηλαδή αναγνώσιμα από μηχάνημα διαβατήρια, τόσο με ψηφιακή φωτογραφία όσο και με ένα ηλεκτρονικά αναγνώσιμο τσιπ που περιέχει συγκεκριμένα δεδομένα του ταξιδιωτικού εγγράφου». Τέτοια διαβατήρια εκδίδει πλέον η ΕΛ.ΑΣ. Ο παραπάνω όρος επαναλαμβάνεται και στις χτεσινές διευκρινίσεις της αμερικάνικης πρεσβείας. Ανοιχτό είναι πάντα το ενδεχόμενο αυτό το τσιπ να εμπλουτίζεται διαρκώς με νέα βιομετρικά στοιχεία.

6. Πατώντας σε τρεις πρότερες σχετικές συμφωνίες μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (του Απρίλη 2007 και Μάρτη 2008), η Ελλάδα αποδέχεται ότι θα «συνεργάζεται» με «αρμόδιες» αμερικανικές αρχές προκειμένου να «διασφαλίζονται» «τα πρότυπα ασφαλείας των αερολιμένων και οι διαδικασίες ασφαλείας των αερομεταφορέων». Δηλαδή, εκτός από τους επιβάτες, στην κρησάρα των Αμερικανών μπαίνουν και υποδομές της χώρας, καθώς θα ελέγχονται από απεσταλμένους «ειδικούς» τους.

7. Τέλος, η Ελλάδα «μπορεί να εκτιμήσει τη δυνατότητα χρήσης προσωπικού ασφαλείας (...) στις πτήσεις προς ΗΠΑ». Αλλά και «να επιτρέπει στο ομοσπονδιακό προσωπικό ασφαλείας πτήσεων των ΗΠΑ να ασκεί τα καθήκοντά του, φέροντας εγκεκριμένο οπλισμό, σε πτήσεις αερομεταφορέων των ΗΠΑ, από και προς την Ελληνική Δημοκρατία».