Με τα «καθρεφτάκια» που πρόσφεραν οι αποικιοκράτες, ως ένδειξη «φιλίας», στους ιθαγενείς των περιοχών που στη συνέχεια λεηλατούσαν, μοιάζει η οθόνη που στήθηκε πριν ένα δεκαήμερο στο θέατρο «Ολύμπια» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, συνοδευόμενη από την ογκώδη στήλη με τη «σφραγίδα» του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Το στήσιμο της οθόνης - «καθρεφτάκι», που ήρθε να υπενθυμίσει την παρουσία του εφοπλιστικού ιδρύματος στα πράγματα της Λυρικής, μοιάζει με μαύρο χιούμορ αν αναλογιστεί κανείς τη δεινή κατάσταση που επικρατεί στο λυρικό θέατρο. Αξίζει δε να σημειωθεί - όχι για την ουσία, αλλά για τη σημειολογία της ενέργειας - ότι η οθόνη τοποθετήθηκε στο θέατρο ανήμερα της πορείας διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν σύσσωμοι οι εργαζόμενοι της Λυρικής Σκηνής στο υπουργείο Πολιτισμού. Ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των σωματείων τους (Πρωταγωνιστών, Χορωδών, Χορευτών, Συντελεστών, Τεχνικού - Βοηθητικού και Λοιπού Προσωπικού, Διοικητικών Υπαλλήλων), στις 3 Δεκεμβρίου συγκεντρώθηκαν έξω από το θέατρο «Ολύμπια» και στη συνέχεια έκαναν πορεία μέχρι το ΥΠΠΟ-Τ απαιτώντας άμεση λύση στο οικονομικό και διοικητικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η Λυρική. «Δώστε λύση στα προβλήματα της Λυρικής. Ο Πολιτισμός είναι κοινωνικό αγαθό», ήταν το κεντρικό σύνθημα των καλλιτεχνών και άλλων εργαζομένων στο λυρικό θέατρο, που βγήκαν στο δρόμο διεκδικώντας τα αυτονόητα. Στο πλευρό τους, βρέθηκε ο βουλευτής του ΚΚΕ Κώστας Καζάκος, μεταφέροντας τη συμπαράσταση του Κόμματος.

Οπως είναι γνωστό, η Λυρική Σκηνή με τα πολλά και χρόνια οικονομικά και εργασιακά προβλήματα - απόρροια της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ - σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με μιαν ασφυκτική κατάσταση: Καταχρεωμένη με τουλάχιστον 13 εκατομμύρια ευρώ, με επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις στη μισθοδοσία των εργαζομένων και χωρίς ουσιαστική ενημέρωση από το ΥΠΠΟ-Τ για το τι μέλλει γενέσθαι. Παράλληλα, η Διοίκηση της Λυρικής ανακοίνωσε τη ματαίωση προγραμματισμένων παραστάσεων, όπως της όπερας του Τζ. Βέρντι «Χορός των Μεταμφιεσμένων» (συμπαραγωγή με το Μέγαρο Μουσικής - είχαν προγραμματισθεί για τις 24, 27, 29, 31/1) «συνεκτιμώντας την παρούσα οικονομική συγκυρία και τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει σε επίπεδο κάλυψης των πάγιων αναγκών της ΕΛΣ». Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ Τζ. Πάκορ, που επικαλέστηκε ότι έλαβε την απόφαση ματαίωσης «εξαργυρώνοντας τον καλλιτεχνικό προϋπολογισμό της εν λόγω παραγωγής για την ομαλή κάλυψη της μισθοδοσίας των εργαζομένων», προϊδέαζε τότε για τα χειρότερα: «Είναι προφανές ότι κάθε επανάληψη μιας τέτοιας "έσχατης λύσης" θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στη συρρίκνωση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού και κατά συνέπεια στο κλείσιμο του θεάτρου». Τα δε μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Λυρικής, σε ανακοίνωσή τους μια μέρα πριν την πορεία διαμαρτυρίας, γνωστοποιούσαν την «υπόσχεση» αρμοδίων υπαλλήλων του ΥΠΠΟ-Τ και συμβούλων του υπουργού (!) ότι «η προκαταβολή του Δεκεμβρίου και το δώρο των Χριστουγέννων θα καταβληθούν από 15-20 Δεκεμβρίου», δηλώνοντας: «Εμείς δεν παύσαμε να πιέζουμε για την όσο το δυνατόν περισσότερο ταχεία καταβολή της μισθοδοσίας και ελπίζουμε ότι οι υποσχέσεις του υπουργείου θα υλοποιηθούν»!

Κι ενώ η Λυρική Σκηνή διανύει μάλλον τη χειρότερη περίοδο της ιστορίας της, το ΥΠΠΟ-Τ για το μόνο που έχει δεσμευτεί μέχρι στιγμής είναι για τη μισθοδοσία των εργαζομένων μέχρι τέλους του 2009 (στη συνέχεια τι;), όπως είπε η γγ του υπουργείου Λ. Μενδώνη προς την αντιπροσωπεία των εργαζομένων κατά τη συνάντησή τους τη μέρα της κινητοποίησης. Επίσης, ανέφερε πως θα γίνει έλεγχος για το πώς δημιουργήθηκε το έλλειμμα, αλλά και για τις συμβάσεις των εργαζομένων της ΕΛΣ (άραγε, με τι κριτήρια;), ενώ σε μια προσπάθεια να βάλει στο «παιχνίδι» και τα σωματεία ζήτησε τη συνεργασία τους για το πώς θα λειτουργήσει η Λυρική... Οσον αφορά στον «πολυάσχολο» υπουργό Πολιτισμού, που ακόμα δεν έχει βρει χρόνο να δεχτεί εκπροσώπους της ΕΛΣ, να θυμίσουμε αυτά που δήλωνε σε αντιπροσωπεία των απλήρωτων και απηυδισμένων εργαζομένων - στην πόρτα του υπουργείου και όχι στο γραφείο του. Οτι το πρόβλημα της Λυρικής... δε λύνεται με συναντήσεις και κινητοποιήσεις(!), ότι «θα» βρει... «διαχρονική λύση» και ότι η Λυρική παίρνει μεγάλη επιχορήγηση, μεγαλύτερη από αντίστοιχα θέατρα στο εξωτερικό!

Οι εκπρόσωποι των σωματείων, πάντως, σε έγγραφο που κατέθεσαν στο υπουργείο Πολιτισμού με τα αιτήματά τους ζητούν: Να εγγυηθεί το ΥΠΠΟ -Τ την έγκαιρη καταβολή μισθοδοσίας των εργαζομένων της ΕΛΣ. Κάλυψη του ελλείμματος ΕΛΣ και απόδοση ευθυνών στους υπαίτιους. Αμεσο διορισμό νέας Διοίκησης. Κατάρτιση εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας της ΕΛΣ που παρανόμως δεν έχει καταρτιστεί εδώ και 15 χρόνια (από το 1994). Αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΛΣ. Χορήγηση του πολιτιστικού επιδόματος σε όλους τους εργαζόμενους της ΕΛΣ, όπως προβλέπει ο νόμος 3746/09 που ψηφίστηκε από όλα τα κόμματα και όχι μόνο στους αορίστου χρόνου όπως παρανόμως κάνει η ΕΛΣ. Αμεση καταβολή των δεδουλευμένων στους έκτακτους που απασχολήθηκαν στις καλοκαιρινές παραγωγές της ΕΛΣ. Οι εργαζόμενοι, που έγιναν αορίστου χρόνου με το ΠΔ 164/04, να υπαχθούν στο νόμο 966/79 (αποζημίωση καλλιτεχνών - τεχνικών). Σταθερή και πλήρη απασχόληση για τους εργαζόμενους και μετατροπή των συμβάσεων όσων καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, σε αορίστου χρόνου. Στήριξη της ηγεσίας του ΥΠΠΟ - Τ στο αίτημα των καλλιτεχνών για κατάργηση του Ν. 2084/92 (νόμος Σιούφα) που αύξησε το όριο συνταξιοδότησης των εργαζομένων στα βαρέα και ανθυγιεινά, με αποτέλεσμα οι τραγουδιστές της όπερας (μονωδοί, χορωδοί), οι πνευστοί της ορχήστρας και οι χορευτές του μπαλέτου να συνταξιοδοτούνται στα 60. Ακύρωση της σύμβασης με το «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος».

Οσον αφορά στο τελευταίο, στο αίτημα ακύρωσης δηλαδή της σύμβασης, που παραδίδει τη Λυρική στο Ιδρυμα Νιάρχου, η Λ. Μενδώνη είπε στους εργαζόμενους της ΕΛΣ ότι δεν την έχει διαβάσει (!). Να ενημερώσουμε, λοιπόν, την γγ ότι πρόκειται για μιαν απαράδεκτη και ληστρική σύμβαση εκχώρησης, που υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ με το «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος» και υπερψηφίστηκε στη Βουλή, από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑ.Ο.Σ., ενώ κατηγορηματικά αντίθετο ήταν το ΚΚΕ. Με αυτήν, στο Ιδρυμα «Νιάρχου» παραχωρείται για 100 χρόνια η τεράστια έκταση - φιλέτο 238 στρεμμάτων στο Φαληρικό Δέλτα, έναντι των 450 εκατομμυρίων ευρώ, που θα δώσει το Ιδρυμα, εμφανίζοντάς τα ως εθνική δωρεά, για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού (εκεί θα στεγαστούν Εθνική Βιβλιοθήκη και Λυρική Σκηνή). Κάθε υπέρβαση του προϋπολογισμού καλύπτεται από το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο μάλιστα εξασφαλίζει χρηματοδότηση «αντάξια της ποιότητας και της διεθνούς ακτινοβολίας του Κέντρου Πολιτισμού». Το ίδρυμα για τη «δωρεά» του όχι μόνο θα χρηματοδοτείται από το κράτος με πακτωλό εκατομμυρίων για 100 χρόνια, αλλά θα αλλάξει και το πλαίσιο λειτουργίας της ΕΛΣ στην κατεύθυνση της μείωσης του προσωπικού, κατάργησης κλάδων εργαζομένων, ελαστικών μορφών απασχόλησης, εθελοντισμού, προγραμμάτων stage κλπ. Το χρόνιο αίτημα για μόνιμη και αξιοπρεπή στέγη της Λυρικής, όχι μόνο δεν ικανοποιείται, αλλά αντίθετα το λυρικό θέατρο θα λειτουργεί με όρους υποτέλειας, πληρώνοντας βαρύ ενοίκιο στο Ιδρυμα, με διαρκή το φόβο ενδεχόμενης έξωσης, σε περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι οικονομικές απαιτήσεις του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος.

Ενόψει, λοιπόν, όλων των παραπάνω και πολλών ακόμη που ορίζονται μέσα από τη σύμβαση, το σημερινό οικονομικό και διοικητικό αδιέξοδο και η συντήρησή του στη Λυρική, αποτελεί «βούτυρο στο ψωμί» όσων στοχεύουν σε μια Λυρική λαβωμένη και εξουθενωμένη και επομένως πιο ευάλωτη.