Στο «μάτι» του «κυκλώνα» μιας εχθρικής για τον πολιτισμό πολιτικής βρίσκεται η Εθνική Λυρική Σκηνή και οι εργαζόμενοι σ' αυτήν καθώς το ξεκίνημα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου βρίσκει το μοναδικό λυρικό θέατρο του τόπου μας, με την 70χρονη πορεία, αντιμέτωπο με σειρά μέτρων που οδηγούν σε εργασιακό και καλλιτεχνικό αποδεκατισμό του.

Εκατοντάδες απολύσεις, κλείσιμο του «Ακροπόλ» - στέγη της οπερέτας, συρρίκνωση ρεπερτορίου, πολλές επαναλήψεις και επιλογές με εμπορική στόχευση, συνωστισμός παραστάσεων στο θέατρο «Ολύμπια» - μοναδική πλέον σκηνή της ΕΛΣ - είναι κάποια από τα στοιχεία που δίνουν το στίγμα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου, η οποία ξεκινά στις 9/10 (8μμ) με την όπερα «Κάρμεν» του Ζορζ Μπιζέ, σε μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη και σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη. Τραγουδούν: Μαίρη-Ελεν Νέζη / Μαρίνα Φιδέλη, Ρούμπενς Πελιτσάρι / Σβέταν Μιχαήλοφ, Μαρία Μητσοπούλου / Μίνα Πολυχρόνου, Δημήτρης Κασιούμης / Γιάννης Γιαννίσης κ.ά. Παραστάσεις επίσης στις 10, 13, 15, 16, 17/10, 30/4, 3, 4, 5, 6, 7, 8/5.

Οι «ριζοσπαστικές και ρηξικέλευθες κινήσεις», για τις οποίες μίλησε ο πρόεδρος της Λυρικής, Ν. Μουρκογιάννης, παρουσιάζοντας τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, δεν είναι τίποτα άλλο από εφαρμογή των κυβερνητικών εντολών για περικοπές σε όλα τα επίπεδα και εκ βάθρων αλλαγές στα εργασιακά. Μισό χρόνο μετά τις απειλές Γερουλάνου ότι προτίθεται να προχωρήσει ακόμη και στο κλείσιμο της ΕΛΣ και την τοποθέτηση του τεχνοκράτη οικονομολόγου Ν. Μουρκογιάννη στο «τιμόνι» του θεάτρου και με δεδομένη την απαράδεκτη συμφωνία εκχώρησης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Ιδρυμα «Στ. Νιάρχος», έχει πλέον αποκαλυφθεί ότι το κύριο που απασχολεί την ηγεσία του ΥΠΠΟΤ και τους εντολοδόχους της στη Λυρική είναι οι τρόποι μείωσης των εργαζομένων - σύμφωνα με το πλαίσιο που έχει καταθέσει το Ιδρυμα - και η ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας. Ολα αυτά βέβαια έχουν ως άλλοθι και επικάλυμμα τα χρέη της ΕΛΣ, τα οποία όμως δημιουργήθηκαν με ευθύνη αποκλειστικά των κυβερνήσεων και των εκάστοτε διορισμένων από αυτές διοικήσεων στο θέατρο και όχι εξαιτίας των εργαζομένων, ενώ καθοριστικός παράγοντας στη διόγκωση αυτών των χρεών είναι η επί χρόνια λειψή επιχορήγηση του θεάτρου με ποσά που πάντα υπολείπονταν των ανελαστικών δαπανών του.

«Η επιχείρηση συρρίκνωσης της Λυρικής συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς από τη διοίκηση Μουρκογιάννη», αναφέρει το Σωματείο Χορωδών ΕΛΣ, σημειώνοντας πως «είναι γνωστό το έργο τέτοιων "εκκαθαριστών" και οι επιπτώσεις που επιφέρει στους εργαζόμενους». Το σωματείο δίνει μια ανάγλυφη εικόνα από τα τεκταινόμενα το τελευταίο διάστημα στη Λυρική: Κλίμα τρομοκρατίας, απειλών και ανάρμοστης συμπεριφοράς που θυμίζει άλλες εποχές. Απολύσεις και εντατικοποίηση της εργασίας, αλλά και καταστρατήγηση της συλλογικής σύμβασης. Επίσης, ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης με την επιβολή πειθαρχικών ποινών. Ωμός αντικομμουνισμός και συκοφάντηση των ταξικών αγώνων και του ΠΑΜΕ. Κλείσιμο του πιο πετυχημένου δεκαετή θεσμού, του «Ακροπόλ», με συνέπεια να οδηγηθούν στην ανεργία 100 και πλέον εργαζόμενοι. Διώξιμο όσων καλλιτεχνών έχουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και κάλυψη των κενών με καλλιτέχνες που θα έχουν συμβάσεις έργου, ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας, σύμφωνα με τις επιταγές του ΥΠΠΟΤ. Προσπάθεια δημιουργίας στα ΜΜΕ κλίματος υποτιθέμενης συναίνεσης των εργαζομένων στις ενέργειες της διοίκησης. Καλλιτεχνική σεζόν με συνεχείς επαναλήψεις και προσπάθεια συγχώνευσης 2 ή 3 σκηνών στο χώρο της μίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των εργαζομένων από τη συνεχή αντικατάσταση των σκηνικών και την έλλειψη του προσωπικού λόγω των απολύσεων.

Το Σωματείο τονίζει ότι «η προσπάθεια να συρρικνωθεί η Εθνική Λυρική Σκηνή για την παράδοσή της χωρίς "βαρίδια" στην ΑΕ του Ιδρύματος "Στ. Νιάρχου", ξεκινάει πρώτα απ' όλα από την προσπάθεια αποδυνάμωσης και απομόνωσης των συνεπών ταξικών δυνάμεων. Καλούμε τους εργαζόμενους να ξεσηκωθούν και να απαντήσουν σ' αυτές τις απαράδεκτες πρακτικές με συσπείρωση και αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία, στη βαρβαρότητα των καιρών, κόντρα στην εμπορευματοποίηση και την παράδοση του πολιτισμού στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου. Ενάντια σ' αυτούς που μας θέλουν σύγχρονους σκλάβους».

Παίρνοντας υπόψη τις τελευταίες πληροφορίες ότι στα τέλη του 2011 αναμένεται να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής των κτιρίων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, καθώς και της δημιουργίας του Πάρκου «Σταύρος Νιάρχος» στο Δέλτα Φαλήρου και πως το επονομαζόμενο πλέον «Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος» θα είναι έτοιμο το 2015, γίνεται ξεκάθαρη η «πρεμούρα» κυβέρνησης και των εντολοδόχων της στην ΕΛΣ να προετοιμάσουν το «έδαφος» προκειμένου άμεσα να είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τους όρους του Ιδρύματος.

Θυμίζουμε ότι την απαράδεκτη και ληστρική σύμβαση εκχώρησης υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ με το «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος» και υπερψηφίστηκε στη Βουλή, από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑ.Ο.Σ., ενώ κατηγορηματικά αντίθετο ήταν το ΚΚΕ. Παρότι έγιναν πολλές προσπάθειες, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την πλειοψηφία των ΜΜΕ, για να παρουσιαστεί το συγκεκριμένο ξεπούλημα ως δωρεά στο Ελληνικό Δημόσιο, οι ίδιοι οι όροι της σύμβασης μαρτυρούν το σκανδαλώδες του πράγματος. Ενδεικτικά υπενθυμίζουμε: Στο Ιδρυμα «Νιάρχου» παραχωρείται για 100 χρόνια η τεράστια έκταση - φιλέτο 238 στρεμμάτων στο Φαληρικό Δέλτα, έναντι των 450 εκατομμυρίων ευρώ που θα δώσει το Ιδρυμα, εμφανίζοντάς τα ως εθνική δωρεά, για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού όπου θα στεγαστούν Εθνική Βιβλιοθήκη και Λυρική Σκηνή. Κάθε υπέρβαση του προϋπολογισμού καλύπτεται από το Ελληνικό Δημόσιο. Μια Ανώνυμη Εταιρεία, ο Οργανισμός «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Στ. Νιάρχος», θα έχει τη διαχείριση όλου του πάρκου, συμπεριλαμβανομένων των δύο παραπάνω μεγάλων πυλώνων παραγωγής πολιτισμού. Το Ιδρυμα θα έχει το δικαίωμα ελέγχου των βιβλίων του Οργανισμού την περίοδο διαχείρισης και πρέπει να συναινεί για οποιαδήποτε αλλαγή. Ο Οργανισμός ΑΕ απαλλάσσεται από κάθε φύσης φόρους, φόρους εισοδήματος, φόρους δωρεάς, δημοτικών, κοινοτικών κ.ά. Επίσης, θα έχει δικαίωμα στο διηνεκές να χρησιμοποιεί τους χώρους και το πάρκο για να πραγματοποιεί κάθε είδους δραστηριότητες, χωρίς να παίρνει άδεια από πουθενά.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή, βάσει της σύμβασης, καλείται να καταβάλλει βαρύ ενοίκιο και να λειτουργεί με το διαρκή φόβο ενδεχόμενης έξωσης, σε περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι οικονομικές απαιτήσεις του Κέντρου Πολιτισμού. Παρ' όλα αυτά, η αίθουσά της θα ονομάζεται «Σταύρος Νιάρχος». Ο Οργανισμός μάλιστα, πέρα από την πάγια μηνιαία αμοιβή - με ετήσια αναπροσαρμογή - που θα λαμβάνει για την «παροχή υπηρεσιών στην ΕΛΣ» θα παίρνει ξεχωριστή αμοιβή για κάλυψη κόστους εργασιών συντήρησης (όταν δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του), ενώ θα έχει το δικαίωμα «επακανονικοποίησης» της αμοιβής υπηρεσιών ανά τριετία! Μέχρι και το κέτερινγκ θα επιλέγει για ειδικές εκδηλώσεις της ΕΛΣ, ενώ θα πρέπει να δίνει έγγραφο «ΟΚ» για τη χρήση χώρων της ΕΛΣ από τρίτους. Το Ελληνικό Δημόσιο καλείται να εξασφαλίζει χρηματοδότηση «αντάξια της ποιότητας και της διεθνούς ακτινοβολίας του Κέντρου Πολιτισμού». Στους όρους υποτέλειας, που επιβάλλει το ίδρυμα, εντάσσεται και η αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας της Λυρικής με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα δικαιώματα των εργαζομένων. Το Ιδρυμα προτείνει τις βασικές αρχές στελέχωσης και λειτουργίας τόσο της Λυρικής όσο και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, προκειμένου να προωθηθεί σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης μέχρι την ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού. Επιβάλλεται, επίσης, ότι η επιλογή των μελών των ΔΣ Εθνικής Βιβλιοθήκης και ΕΛΣ θα γίνεται χωρίς περιορισμό εθνικότητας.

Στην ικανοποίηση αυτών των απαιτήσεων που επιβάλλει το εφοπλιστικό ίδρυμα - με έδρα τις Βερμούδες - εντάσσονται όσα γίνονται αυτή την περίοδο στη Λυρική Σκηνή, με πρωτεργάτη τον Ν. Μουρκογιάννη, ο οποίος άλλωστε δεν έκρυψε ότι έχει συχνές πυκνές επαφές με τους ανθρώπους του Ιδρύματος «Στ. Νιάρχος». «Προτεραιότητά μου είναι να σώσω τη Λυρική... Δεν έχω τη φήμη ότι βυθίζω πλοία...», είπε ο ίδιος κατά την παρουσίαση του φετινού προγραμματισμού. Μόνο, που σωτηρία ενός «πλοίου» και δη ενός μοναδικού καλλιτεχνικού οργανισμού όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή, δεν μπορεί να υπάρξει με τη «βύθιση» του «πληρώματός» του, δηλαδή των εργαζόμενων σ' αυτό, όπως ήδη γίνεται, ούτε με την οικονομική καταδίκη του και την απαξίωσή του από την κυβέρνηση.