«Σαν αντικείμενο της σημερινής μου ομιλίας διάλεξα, να το πω έτσι, τη βλάβη που επιφέρει σ' όλους τους ανθρώπους η χρήση του καπνού. Εγώ ο ίδιος καπνίζω, η γυναίκα μου όμως με πρόσταξε να σας ομιλήσω για τις βλαβερές συνέπειες του καπνού. Ετσι, λοιπόν, δεν έχω τίποτα να σας πω»...

*

Πρόκειται για ένα απόσπασμα από τον κωμικοτραγικό μονόλογο του Ιβάν Ιβάνοβιτς Νιούχιν, ο οποίος δεν είναι παρά ο «άνδρας της γυναίκας του», όπως συστήνεται στο ακροατήριό του. Ενα ακροατήριο που κλήθηκε να παραβρεθεί σε μια διάλεξη κατά του καπνίσματος, αλλά βρέθηκε να παρακολουθεί το «παραμιλητό» ενός δυστυχισμένου ανθρώπου, που, αν και τρέμει από το φόβο μήπως η γυναίκα του παραφυλάει και τον ακούει από τα παρασκήνια, εντούτοις κάνει την αποκοτιά να ανέβει στο βήμα κι αντί για το κάπνισμα να μιλήσει για τα νιάτα του, για τα απραγματοποίητα όνειρά του, για τις σπουδές του και να αρχίσει να εξιστορεί τη μοναξιά και την καταπίεση σε μια συμβίωση με μια γυναίκα που τον καταδυναστεύει για 33 χρόνια, ζώντας σε ένα σπίτι με εφτά κόρες, που όλες τους έχουν γεννηθεί στις 13 του μηνός, που το σπίτι του είναι στο νούμερο 13 και έχει 13 παράθυρα...

Ο Νιούχιν μας - σε αυτό το υπέροχο μονόπρακτο του Τσέχοφ «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού» - καταλήγει τη διάλεξή του, αναφωνώντας: «Μίλησα και ξαλάφρωσε η ψυχή μου».

Προφανώς, η «διάλεξη» του Τσέχοφ δεν βοήθησε ποτέ κανέναν να κόψει το κάπνισμα (σε αντίθεση - πιθανώς - με τα μέτρα του κ. Αβραμόπουλου...). Παραμένει, όμως, ένα διαμάντι της παγκόσμιας δραματουργίας, που περιγράφει, με άλλον τρόπο, όσα εννοούσε ο Καζαντζίδης στο «η ζωή μου όλη είναι ένα τσιγάρο που δεν το γουστάρω κι όμως το φουμάρω». Καταστάσεις, δηλαδή, για τις οποίες ουδεμία ευθύνη φέρουν οι υπουργοί Υγείας (Παιδείας, Εργασίας, Οικονομικών κλπ.) και οι κυβερνήσεις. `Η, μήπως, φέρουν;...