Την Κυριακή 14 Ιούνη πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα η συνάντηση κορυφής της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), στην οποία οι ηγέτες της ΟΣΣΑ υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία των Συλλογικών δυνάμεων επιχειρησιακής επέμβασης (ΣΔΕΕ).

Ωστόσο, τη συμφωνία υπέγραψαν μόνον οι 5 από τις 7 χώρες της ΟΣΣΑ και συγκεκριμένα η Αρμενία, το Καζαχστάν, η Κιργισία, η Ρωσία, το Τατζικιστάν, ενώ αντίθετα Λευκορωσία και Ουζμπεκιστάν αρνήθηκαν προς το παρόν τη συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.

Κι αν για το Ουζμπεκιστάν εδώ και κάποιους μήνες ήταν γνωστή η διαφοροποίησή του στο συγκεκριμένο ζήτημα, το πρόβλημα με τη Λευκορωσία προέκυψε μετά τον εμπορικό «γαλακτοκομικό πόλεμο» Ρωσίας και Λευκορωσίας, όταν η Ρωσία, στις αρχές Ιούνη, απέκλεισε μία λίστα σχεδόν 1.300 γαλακτοκομικών προϊόντων της Λευκορωσίας, λέγοντας ότι παραβιάζονται οι νέοι κανόνες για τη συσκευασία που θεσπίστηκαν το περασμένο έτος. Ο αποκλεισμός αποτελεί ισχυρό πλήγμα για τη γαλακτοβιομηχανία της Λευκορωσίας, η οποία εξάγει το 95% της παραγωγής της στη Ρωσία.

Αμεση ήταν η αντίδραση της ηγεσίας της Λευκορωσίας, που όχι μόνον αρνήθηκε να συμμετάσχει στη συνάντηση κορυφής της ΟΣΣΑ, αλλά κατήγγειλε και ως «άκυρη» τη συμφωνία που υπέγραψαν οι παραπάνω 5 χώρες, χωρίς την παρουσία της. Οπως είπε ο γραμματέας Τύπου του ΥΠΕΞ της Λευκορωσίας, Αντρέι Ποπόφ, «η αιτία της μη συμμετοχής μας στη σημερινή συνάντηση της ΟΣΣΑ ήταν η κατηγορηματική διαφωνία της Λευκορωσίας να εγκρίνει αποφάσεις της ΟΣΣΑ για ενίσχυση της στρατιωτικο-πολιτικής ασφάλειας, σε συνθήκες όπου ανοιχτά υποσκάπτεται η οικονομική ασφάλεια ενός μέλους της Οργάνωσης, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Λευκορωσίας».

Από τη μεριά του, ο Ρώσος Πρόεδρος Ντ. Μεντβέντιεφ, προσπάθησε να μειώσει το γεγονός, λέγοντας πως τα κράτη που μέχρι τώρα δεν προσχώρησαν στις σχετικές αποφάσεις, μπορούν να το πράξουν στο μέλλον.

Στο μεταξύ, διαφορετικές είναι οι ερμηνείες της «γαλακτοκομικής» σύγκρουσης των δύο χωρών. Ορισμένοι εκτιμούν πως οι ρωσικές απαγορεύσεις οφείλονται σε πολιτικούς λόγους, αφού έρχονται ως μέτρο πίεσης στην άρνηση της Λευκορωσίας να αναγνωρίσει την «ανεξαρτησία» των δύο περιοχών της Γεωργίας (της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας), κάτι στο οποίο επιμένει η Ρωσία. Από την άλλη, υπάρχουν εκτιμήσεις που συνδέουν την εξέλιξη με οικονομικούς λόγους και συγκεκριμένα με την προσπάθεια του ρωσικού κεφαλαίου να διεισδύσει βαθύτερα σε διάφορους κλάδους της λευκορώσικης οικονομίας και στην αντίδραση που αυτή η προσπάθεια συναντά.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η Ρωσία αποφάσισε να ασκήσει βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και να μπλοκάρει τη συνέχιση της αποστολής του ΟΗΕ για την επιτήρηση της εκεχειρίας μεταξύ της Γεωργίας και της Αμπχαζίας καθώς, όπως σημείωσε ο Ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Βιτάλι Τσούρκιν, η Ρωσία δεν μπορεί να συμφωνήσει με το σχέδιο απόφασης μιας και αυτό έχει σαν στόχο την επικύρωση της εδαφικής ακεραιότητας της Γεωργίας και την απάρνηση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας. Νωρίτερα, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών άσκησε κριτική στα άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για την «πολιτικοποιημένη θέση, που αγνοούν τα πραγματικά συμφέροντα του λαού του Καυκάσου και θέτουν κινδύνους αποσταθεροποίησης της περιοχής». Πρόσθεσε ωστόσο ότι «μόνο ένα νέο σύστημα ασφαλείας στα σύνορα Γεωργίας - Αμπχαζίας μπορεί να εγγυηθεί ότι η Γεωργία δε θα επιδείξει επιθετικότητα».

Από τη μεριά της η Γεωργία σημείωσε πως το ρωσικό βέτο αναλογεί σε «διπλωματική αποτυχία» και πως η Γεωργία «θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τους φίλους της» συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και των οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δρουν στη Γεωργία.