Από τις βασικές κατευθύνσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής της ΕΕ και στοιχείο της πολιτικής όλων των κομμάτων του ευρωμονόδρομου, είναι η λεγόμενη αποκέντρωση της εκπαίδευσης. Η αποκέντρωση, όπως κάθε αστική κρατική κατεύθυνση, δεν είναι γενικά και αόριστα μια παραχώρηση αρμοδιοτήτων, αλλά συνιστά ενίσχυση της κρατικής παρέμβασης μέσα από τους θεσμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στην περίπτωση της Παιδείας, αποκέντρωση σημαίνει ανάθεση μεγάλου μέρους της ευθύνης για τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τους προσανατολισμούς κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στους εκπαιδευόμενους, στους γονείς, στην τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις. Αποτελεί ουσιαστικά διευκόλυνση της εισόδου του κεφαλαίου στην εκπαίδευση, μεταφορά της ευθύνης και του κόστους στη λαϊκή οικογένεια και όξυνση της ταξικής διαφοροποίησης.

Σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει αρκετή και σαφώς αρνητική εμπειρία από την προώθηση της αποκέντρωσης. Στις χώρες της Σκανδιναβίας τα σχολεία χρηματοδοτούνται σε ποσοστό 65% έως 75% από φόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που πληρώνουν οι δημότες, από δάνεια και προσφορές των επιχειρήσεων. Αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι ένα μέρος του σχολικού προγράμματος να καθορίζεται από τις επιχειρήσεις - χορηγούς, να κατηγοριοποιούνται τα σχολεία, να ανατρέπονται οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών, καθώς οι όροι πρόσληψης και εργασίας τους καθορίζονται από τις... τοπικές κοινωνίες. Τα αποκεντρωμένα σχολεία παραμερίζουν πιο εύκολα τη γενική μόρφωση σε όφελος των δεξιοτήτων που ζητάει η αγορά και στην ουσία ξεπουλιούνται στους χορηγούς, προκειμένου να εξασφαλίσουν κάποιους στοιχειώδεις όρους λειτουργίας.

Μέτρα αποκέντρωσης της εκπαίδευσης εφαρμόζονται ήδη και στη χώρα μας, δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματά τους, ενώ η κατεύθυνση είναι να γενικευτούν. Για παράδειγμα, μεγάλο μέρος της ευθύνης για τα σχολικά κτίρια (ανεύρεση οικοπέδων, συντήρηση των κτιρίων, θέρμανση κλπ.) έχει περάσει στους δήμους, με αποτέλεσμα χαράτσια στους δημότες, κάλεσμα στους γονείς να «τσοντάρουν» συχνά πυκνά για τις ανάγκες των σχολείων όταν δεν καλύπτονται από καταχρεωμένους δήμους, επιχειρήσεις να «βάφουν» τα σχολεία και να προσφέρουν υλικά αυτοδιαφημιζόμενες, μαθητές και καθηγητές να κάνουν μάθημα ξεπαγιάζοντας από το κρύο το χειμώνα ή κινδυνεύοντας να τους πέσει κανένας σοβάς στο κεφάλι... Αντίστοιχα για την ανώτατη εκπαίδευση, έχουμε ήδη τον πρώτο δήμο (Βέροιας) που χρηματοδοτεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΑΠΘ, προκειμένου να του φέρει στην πόλη φοιτητές - πελάτες...

Η κυβέρνηση της ΝΔ υλοποιεί αυτή την πολιτική, ενώ το ΠΑΣΟΚ έχει ακριβώς τις ίδιες θέσεις, αφού στο πρόγραμμά του μιλάει για μια εκπαιδευτική μονάδα με ευελιξία, λόγο και ευθύνη στη διαχείριση πόρων, ενώ και ο ΣΥΝ αποδέχεται την έννοια της αποκέντρωσης αλλά γκρινιάζει για τα ανεπαρκή κονδύλια. Ομως αποκέντρωση δεν μπορεί να υπάρχει σε καμία κοινωνία όπου θα υπάρχει κράτος το οποίο ως εκφραστής της κυρίαρχης τάξης ασκεί την πολιτική με βάση τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Οποιος κρίνει την αποκέντρωση ως εγχείρημα που μπορεί να έχει και θετικά, φιλολαϊκά χαρακτηριστικά, θέτει εμπόδια στην κατανόηση της ταξικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και οδηγεί το λαό, το κίνημα στην αγκαλιά εναλλακτικών προτύπων διαχείρισης της αστικής εξουσίας.