Το έργο το έχουμε ξαναδεί. «Σοκ στην κοινή γνώμη» από το ντοπάρισμα κορυφαίων Ελλήνων αθλητών. Εισαγγελική έρευνα. Βαρυσήμαντες δηλώσεις πολιτικών παραγόντων και δεσμεύσεις για μέτρα που θα περιορίσουν τη «μάστιγα». Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή να κάνει λόγο για «κύκλωμα ντόπινγκ» και να στέλνει την υπόθεση στη ...Δικαιοσύνη. Κάθε λογής ειδικοί να αναλύουν γιατί «έπεσαν από τα σύννεφα» όταν έμαθαν τα μαντάτα. Ολο το παραμύθι, με το δράκο μαζί, χιλιοπαιγμένο τα τελευταία χρόνια.

Κεντέρης, Θάνου, Τζέκος, Σαπάνης, Εθνική ομάδα Αρσης Βαρών, Ιακώβου, Γκούσης, Χαλκιά, Παναγιωτόπουλος και σίγουρα θα υπάρχει και συνέχεια. Ολο το αθλητικό οικοδόμημα που κάποιοι (σ.σ. ακόμα και υπουργοί των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ) το χαρακτήριζαν - πριν βέβαια αποκαλυφθούν όσα αποκαλύφθηκαν - «το θαύμα της Ελλάδας», ξαφνικά μετατρέπεται σε «νερό του Καματερού». Και οι ίδιοι είναι που το αναθεματίζουν, κάνοντας τους ανήξερους, αν και στα γραφεία τους μπορεί να υπάρχει ακόμα κάποιο αντίγραφο του σχεδίου «Κόροιβος» για εκτεταμένη ντόπα στους Ελληνες αθλητές...

Η πρόκληση για τον ελληνικό λαό και τη νεολαία είναι μεγάλη. Δεν είναι δυνατόν όταν οι αθλητές και οι προπονητές τους (σ.σ. έχουν τεράστια ευθύνη και αυτοί) κάνουν ρεκόρ, αυτό να οφείλεται στη ...«στήριξη της πολιτείας» και όταν τα ρεκόρ αποδεικνύονται αποτέλεσμα άγριας ντόπας, να ευθύνονται μόνο οι αθλητές ή κάποιοι φαρμακοποιοί που τους πλασάρουν παράνομες ουσίες. Μα, οι κυβερνήσεις αυτού του αστικού κράτους δεν έδιναν εκατομμύρια ευρώ ως επιχορήγηση στον προπονητή του Κεντέρη και της Θάνου για τη δημιουργία αθλητικού συλλόγου; Οι μηχανισμοί τους δεν έκαναν έφοδο το 2003 σε επιχείρηση με απαγορευμένες ουσίες του Τζέκου, χωρίς όμως να ανοίξει ρουθούνι; Οι δικαστικές αρχές αυτού του κράτους δεν έλεγξαν την υπόθεση της Αρσης Βαρών χωρίς όμως να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα; Το 2000 και το 2004 ο Χρ. Ιακώβου δεν ήταν περίπου εθνικός ήρωας; Τι έκαναν τότε και τι κάνουν τώρα όλοι αυτοί οι μηχανισμοί, η αθλητική και η πολιτική ηγεσία, που σήμερα κραυγάζουν; Απολύτως τίποτα! Επειδή αυτό που είχε σημασία τότε ήταν η «εθνική υπερηφάνεια» που θα τονωνόταν από κάποια χρυσά μετάλλια.

Οσοι πολιτικοί από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ή στελέχη ομοσπονδιών καταγγέλλουν τώρα τον Παναγιωτόπουλο, πριν μερικούς μήνες τον Ιακώβου ή παλιότερα τον Τζέκο, καλά θα κάνουν να θυμηθούν μία ημερομηνία: 18 Δεκέμβρη 2002. Τότε που στρογγυλοκάθονταν στις καρέκλες κεντρικού ξενοδοχείου, όταν παρουσιαζόταν μία εταιρεία που είχαν φτιάξει από κοινού ο Χρ. Τζέκος και ο Χρ. Ιακώβου με την επωνυμία «Hellas sport Athletic Club», η οποία είχε ως στόχο το μάνατζμεντ των αθλητών για τη δημιουργία πρωταθλητών...!

Ετσι, λοιπόν, όλη η υπόθεση εξαντλείται είτε σε «οικειοθελή απόσυρση» των αθλητών από τους αγώνες (Κεντέρης - Θάνου) είτε σε αποκλεισμό από αγώνες (Γκούσης - Χαλκιά) είτε στην αφαίρεση κάποιων μεταλλίων (Μάριον Τζόουνς). Βέβαια, όλος αυτός ο βούρκος σε κάποιες περιπτώσεις είναι θανατηφόρος με χαρακτηριστικότερη, ίσως, την περίπτωση της Αμερικανίδας Φλόρενς Γκρίφιθ... Και έτσι όλο το κύκλωμα της ΔΟΕ, των πολυεθνικών χορηγών των Ολυμπιακών Αγώνων, των πολυεθνικών που παρασκευάζουν τις ουσίες, των παραγόντων που παίρνουν τις μίζες τους από την προώθηση και την επιλογή συγκεκριμένων ουσιών, των μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων που πουλάνε περισσότερο όταν σπάνε τα ρεκόρ, συνεχίζει να δρα ανενόχλητο.

Αυτό το κύκλωμα ελέγχει το πότε, το εάν και το ποιες περιπτώσεις ντοπαρισμένων θα αποκαλυφθούν. Οι περιπτώσεις της Σεούλ το '88, της Βαρκελώνης το '92 και της Ατλάντα το '96 είναι χαρακτηριστικές. Μέσα σε αυτή την περίοδο στάλθηκαν στο αρχείο από τη ΔΟΕ δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες, υποθέσεις αθλητών αν και από τους ελέγχους είχε διαπιστωθεί ότι είχαν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών. Μάλιστα, το 1996 σε σύνολο 1.923 δειγμάτων θετικά σε έλεγχο αντιντόπινγκ βρέθηκαν μόλις 2... Μετά τους αγώνες της Ατλάντα οι αποκαλύψεις από την ίδια τη ΔΟΕ γίνονταν με τη μορφή χιονοστιβάδας. Μάλιστα, ο γιατρός της βρετανικής αποστολής είχε δηλώσει ότι το 75% των αθλητών της αποστολής στην Ατλάντα ήταν ντοπέ.

Εκείνη την περίοδο δέσποζε η υπόθεση του '88 με τον Μπεν Τζόνσον, ασχέτως αν στην ίδια διοργάνωση ο Καρλ Λιούις, στον οποίο δόθηκε το μετάλλιο, ήταν επίσης ντοπαρισμένος. Κάτι που ομολογήθηκε επίσης μετά από πολλά χρόνια. Οι ίδιες οι πολυεθνικές, που έχουν στα χέρια τους την υπόθεση αθλητισμός, καθορίζουν και το πώς θα φανεί να γίνεται ένα «ξεκαθάρισμα», ένας «εξαγνισμός» του προϊόντος για να προστατεύσουν το προϊόν τους. Κατά κάποιον τρόπο το μεγάλο κεφάλαιο επιδιώκει να διώξει από πάνω του τους «λεκέδες» όποτε αυτό εκτιμήσει ότι το συμφέρει. Πολλές φορές αυτό συμπίπτει και με την επιδίωξη να ανακατευτεί η τράπουλα είτε σε επίπεδο κορυφής της αθλητικής ηγεσίας είτε των ομοσπονδιών. Και ενώ όλα αυτά δουλεύονται καιρό στο παρασκήνιο, το κάνουν να μοιάζει σαν κεραυνός εν αιθρία... Και βέβαια η κυρίαρχη τάξη δουλεύει όλα τα παραπάνω με επιστημονικό τρόπο σε επίπεδο προπαγάνδας. Τι έχει μείνει στη συλλογική μνήμη από την υπόθεση Κεντέρη - Θάνου - Τζέκου; Οτι ο μοναδικός υπεύθυνος είναι ο Τζέκος. Το ίδιο ισχύει για την ιστορία της άρσης βαρών ή αυτήν της Χαλκιά ή της Μάριον Τζόουνς ή για όποια άλλη προκύψει στο μέλλον...

Το φαινόμενο του ντόπινγκ, εκτός από το γενικευμένο χαρακτήρα που έχει πάρει σε επίπεδο πρωταθλητισμού, αγγίζει όλο και σε μεγαλύτερη έκταση ακόμα και νέους που επιχειρούν να γυμναστούν μόνοι τους, χωρίς να επιδιώκουν απαραίτητα να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον αθλητισμό. Κρούσματα ντόπινγκ δυστυχώς υπάρχουν ακόμα και σε σχολικά πρωταθλήματα σε πολύ μικρές ηλικίες. Οι πολυεθνικές - κολοσσοί που παράγουν τα λεγόμενα συμπληρώματα διατροφής κάνουν τεράστιο τζίρο από την πώληση τέτοιων προϊόντων.

Τείνει να γίνει κουλτούρα η αντίληψη ότι για να καταφέρεις να ξεπεράσεις τα όρια που νομίζεις ότι έχεις στις αθλητικές επιδόσεις, πρέπει να πάρεις συμπληρώματα, χάπια, σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Μάλιστα, για κάποιον που ασχολείται πιο συστηματικά με τον αθλητισμό θεωρείται απαραίτητη η χρήση τέτοιων ουσιών. Μόνο που εάν μπει κανείς σε αυτή τη λογική, γρήγορα έχει μπλέξει σε ένα φαύλο κύκλο.

Ερευνα του 2004 έδειξε ότι:

• Σε ποσοστό 58% οι αθλητές βεβαιώνουν ότι αν και γνωρίζουν το νόμο και τις συνέπειές του από τη χρήση απαγορευμένων ουσιών παρά ταύτα δεν τους ενδιαφέρει η ποινή και η ηθική μείωση που θα υποστούν αρκεί να ανέβουν στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου. Ανάμεσα στους ερωτηθέντες ήταν και αρκετοί Ελληνες αθλητές και πρωταθλητές.
• Οι αθλητές αν και γνωρίζουν ότι λαμβάνοντας απαγορευμένες ουσίες βλάπτουν την υγεία τους με πιθανή συνέπεια το θάνατο σε ηλικία 40 ετών, δηλώνουν ότι αυτό δεν τους ενδιαφέρει προκειμένου να γευτούν την Ολυμπιακή νίκη.
• 3.500.000 νέοι στην Ευρώπη δήλωσαν ότι έχουν κάνει χρήση αναβολικών ουσιών.
• Στις ΗΠΑ 3-11% των μαθητών γυμνασίου ανέφεραν ότι έκαναν χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Και στη χώρα μας το πρώτο πράγμα που θα δει ένα παιδί που θα πάει να γυμναστεί σε κάποιο συνοικιακό γυμναστήριο είναι η βιτρίνα με τα συμπληρώματα διατροφής. Το πρώτο πράγμα που θα δει ένα παιδί που θα μπει σε κάποιο κατάστημα αθλητικών ειδών για να αγοράσει δύο αλτήρες ή ένα μονόζυγο, είναι τα ράφια με αυτά τα προϊόντα και τα διαφημιστικά φυλλάδια στον πάγκο του ταμείου, ώστε να εξασφαλιστεί η επαφή ακόμα και του αμύητου με τις σκόνες και τα χάπια.

Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα προϊόντα δεν εγκρίνονται από τον ΕΟΦ ή τις αντίστοιχες υπηρεσίες των άλλων χωρών, αν και οι ίδιες οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι δεν περιέχουν απαγορευμένες ουσίες. Ομως, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιοποιήθηκε το 2005:

• Το 14,8% των συμπληρωμάτων διατροφής που καταναλώνονται παγκοσμίως σε γυμναστήρια περιέχουν στεροειδή αναβολικά, χωρίς να υπάρχει η σχετική αναγραφή στην ετικέτα.
• Στην Ευρώπη το ποσοστό των συμπληρωμάτων διατροφής με στεροειδή αναβολικά φτάνει στο 30%.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με επιστήμονες, τα συμπληρώματα διατροφής έχουν κάποιο νόημα όταν χρησιμοποιούνται για να εξισορροπήσουν μια διαταραγμένη διατροφή στο ημερήσιο διαιτολόγιο και σε καμία περίπτωση δεν ωφελούν όταν γίνεται άνευ λόγου προσθετική χρήση αυτών των συμπληρωμάτων. Κατά συνέπεια, πρέπει να διαπιστωθεί εάν υπάρχει διαταραγμένη διατροφή και μόνο τότε να εκτιμηθεί αν χρειάζεται κάποιο συμπλήρωμα.

Οι διαστάσεις που έχει πάρει η χρήση των αναβολικών είναι απίστευτες. Και μαζί με αυτές πρέπει να πάρουμε υπόψη μας και τις διεγερτικές ουσίες που κάνουν θραύση. Η χρήση τους γίνεται από τα γυμναστήρια, τους αθλητικούς συλλόγους μέχρι τα γήπεδα της γειτονιάς. Οι ποσότητες που διακινούνται «νόμιμα» ή «παράνομα» είναι ασύλληπτες. Λειτουργεί ως μέσο δημιουργίας πρωταθλητών και καταστρέφει την αξία του αγώνα και της προσπάθειας στη συνείδηση των νέων ανθρώπων που είναι διατεθειμένοι να κάνουν τα πάντα για να αποκτήσουν πλούτη και δόξα. Ακόμα κι αν αυτό τους στοιχίσει την ίδια τους τη ζωή.

Σύμφωνα με στοιχεία ενός αγγλικού περιοδικού, οι αρχές υπολογίζουν ότι το λαθρεμπόριο απαγορευμένων ουσιών έχει ετήσιο τζίρο περίπου 17,6 δισ. ευρώ (6 τρισ. δραχμές)! Το ποσό αυτό προκύπτει από επίσημα στοιχεία και αφορά στα μέρη του κυκλώματος που έχουν εντοπιστεί (σ.σ. περίπτωση BALCO). Είναι προφανές ότι δεκάδες τρισεκατομμύρια επιπλέον διακινούνται παγκοσμίως προς τα ταμεία των πολυεθνικών και που βέβαια δεν έχουν αποκαλυφθεί.

Στις 5 του Ιούλη 2000, στο Σίδνεϊ, ο 32χρονος Αυστραλός δισκοβόλος πρωταθλητής στους αγώνες της Κοινοπολιτείας το 1994, Βέρνερ Ρέιτερερ, παρουσίασε το βιβλίο του με τίτλο «Positive» (σ.σ. «θετικός»). Σύμφωνα με τον Ρέιτερερ, το 80% των αθλητών στη χώρα του ντοπάρεται, πολλοί (κυρίως στην κολύμβηση και στο στίβο) με ουσίες - όπως αυξητικές ορμόνες - που δεν ανιχνεύονται από τα τεστ. Οπως παραδέχτηκε, ο ίδιος ξόδευε 20.000 δολάρια Αυστραλίας ετησίως (περίπου 4,4 εκατ. δραχμές) για να προμηθεύεται απαγορευμένες ουσίες, εν γνώσει παραγόντων της Ομοσπονδίας του.

Πριν από μερικά χρόνια παρουσιάστηκαν στοιχεία έρευνας της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σύμφωνα με τα οποία το ποσοστό των μαθητών που κάνουν χρήση αναβολικών ανέρχεται σε 5%. Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το 5-11% των αγοριών και το 0,5-2,5% των κοριτσιών χρησιμοποιούν αναβολικά στεροειδή.

Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 50% των νέων ξεκινούν τη χρήση πριν από την ηλικία των 16 ετών, ενώ η μέση ηλικία έναρξης είναι τα 14 έτη. Οι νέοι δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις των ουσιών αυτών για την υγεία τους και ενθαρρύνονται στη χρήση έχοντας βέβαια σαν παράδειγμα διάσημους αθλητές που φέρονται ως χρήστες. Μόνο που οι παρενέργειες είναι δραματικές: Μη αναστρέψιμη αρρενοποίηση των κοριτσιών. Ολιγοσπερμία. Ατροφία των όρχεων και γυναικομαστία στους άνδρες. Ηπατική επιβάρυνση, υπεργλυκαιμία, υπέρταση.

Σε ένα από τα φυλλάδια που διαφημίζουν συμπληρώματα διατροφής και που πλασάρονται στους πελάτες από τα καταστήματα αθλητικών ειδών και οργάνων γυμναστικής, μιας πολύ μεγάλης εταιρείας, γνωστοί αθλητές ποζάρουν δίπλα σε κάποιο από τα προϊόντα. Πολύ γνωστός ποδοσφαιριστής της Εθνικής Ελλάδας, μία εκ των κορυφαίων ποδοσφαιρικών ομάδων της χώρας, αθλητής από τους σημαντικότερους στο τρίαθλο, και ανάμεσα σε αυτούς αθλητής του στίβου που έχει πιαστεί ντοπέ. Βέβαια, στο διαφημιστικό έντυπο η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι είναι «η μόνη παγκοσμίως που ελέγχει κάθε παρτίδα παραγωγής όλων των προϊόντων της για απαγορευμένες ουσίες σε εργαστήρια αναγνωρισμένα από τη ΔΟΕ». Πέραν του ότι η εταιρεία φροντίζει εμμέσως πλην σαφώς να «δώσει» τις ανταγωνίστριές της, υπάρχει και η διάσταση που αναφέραμε παραπάνω. Οτι το 14,8% των συμπληρωμάτων διατροφής που καταναλώνονται παγκοσμίως περιέχουν στεροειδή αναβολικά, χωρίς να υπάρχει η σχετική αναγραφή στην ετικέτα. Οτι στην Ευρώπη το ποσοστό των συμπληρωμάτων διατροφής με στεροειδή φτάνει στο 30%.

Ομως, το σημαντικότερο είναι ότι όλοι οι παραπάνω αθλητές χρησιμοποιούνται ως κράχτες - κυρίως για τα νεότερα παιδιά, ώστε να μυηθούν πιο εύκολα στον μαγικό κόσμο των συμπληρωμάτων, των υποκατάστατων και τελικά της ντόπας.

Σε άλλο διαφημιστικό έντυπο μεγάλης αμερικανικής εταιρείας που θεωρείται ο κορυφαίος κατασκευαστής συμπληρωμάτων διατροφής στις ΗΠΑ, χωρίς βέβαια τη διευκρίνιση ότι οι ουσίες ελέγχονται από κάποιον, υπάρχουν διάφορες ουσίες, όπως, για παράδειγμα, κρεατίνη. Τι αναγράφεται κάτω από τη φωτογραφία των προϊόντων; «Δείτε το βάρος και τη δύναμή σας να ανεβαίνουν μέρα με τη μέρα», «Η απόλυτη φόρμουλα όγκου για πραγματικά δυναμικούς αθλητές», «Περισσότερη δύναμη, περισσότερη ενέργεια, περισσότερη καθαρή μυϊκή μάζα». Αυτά συνοδεύονται από ακριβείς πληροφορίες για τη δοσολογία που πρέπει να πάρει κάποιος.

Αυτά τα προϊόντα μπορούν να πουληθούν στον οποιονδήποτε. Μπορεί ένα μικρό παιδί χωρίς τη συμβουλή κανενός γιατρού να προμηθευτεί ελεύθερα τέτοιες ουσίες, τσιμπώντας το δόλωμα όσων ισχυρίζονται αυτές οι εταιρείες. Και μια λεπτομέρεια: Ο αμερικανικός κολοσσός έχει συνάψει συμφωνία με γνωστή «αλυσίδα» καταστημάτων οργάνων γυμναστικής που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα και τα συμπληρώματα πλασάρονται κυρίως μέσα από αυτά τα μαγαζιά.

Το πρόβλημα με το ντόπινγκ δεν είναι μόνο ότι είναι γενικευμένο στον αθλητισμό. Είναι ότι όλο αυτό το κύκλωμα επιδιώκει να διαμορφώσει στις λαϊκές μάζες, ιδιαίτερα στους νέους, ότι αυτό που ξεχωρίζει σ' αυτή την κοινωνία είναι τα ρεκόρ, η δόξα των αθλητών και κυρίως το χρήμα που αυτά φέρνουν από τους χορηγούς, όχι μόνο ως κίνητρο αλλά και ως αξία και ιδανικό. Αυτό δηλαδή που οι ίδιοι προσκυνούν, την κερδοφορία τους, θέλουν να το κάνουν εικόνισμα για όλη την κοινωνία. Και να διαμορφώνουν τη συνείδηση ότι για να έχεις το χρήμα πρέπει να κάνεις τα πάντα. Ακόμα και να ντοπαριστείς ρισκάροντας τη ζωή.

Είναι άκρως επικίνδυνο να δημιουργείται η συνείδηση ότι χωρίς την ντόπα δεν μπορείς να καταφέρεις τίποτα. Οτι το 9,69 στα 100 μέτρα δε γίνεται αν δεν πάρεις ντόπα. Ναι, είναι αλήθεια ότι δε γίνεται χωρίς ντόπα, κάτω από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που ζούμε σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς ντόπα, όταν αυτό το ρεκόρ το ζητά όλο το κύκλωμα που εκμεταλλεύεται τον αθλητισμό για να έχει οικονομικά και πολιτικά οφέλη. Από το χορηγό του αθλητή που στην ουσία του ανήκει, μέχρι το τηλεοπτικό δίκτυο που αμέσως μετά τη μετάδοση του ρεκόρ θα «ρίξει» τα διαφημιστικά πακέτα.

Αντίθετα, μπορούν να γίνουν τα πάντα όταν απελευθερωμένος ο άνθρωπος, ο αθλητής, το παιδί, από αυτά τα δεσμά, αναπτύσσεται όλο και περισσότερο σωματικά και ψυχικά και ξεπερνά κάθε μέρα τα όριά του, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του, του ελεύθερου χρόνου του, της ψυχαγωγίας του. Μόνο που για να γίνει αυτό χρειάζεται πάλη. Αγώνας για να καταργηθούν οι καπιταλιστικές σχέσεις εκμετάλλευσης, αφού ο αθλητισμός είναι ζήτημα κοινωνικό. Αγώνας για να υπάρξει μια ζωή όπου ο καθένας, από τη στιγμή που θα γεννιέται μέχρι τη στιγμή που θα πεθαίνει, θα διδάσκεται, θα μαθαίνει, θα έχει συνηθίσει να αθλείται. Ετσι, θα γίνει ο αθλητισμός καθολικό κοινωνικό φαινόμενο, δικαίωμα για όλους στο συναγωνισμό και την άμιλλα των ανθρώπων μιας κοινωνίας, που θα έχουν καταργήσει την εκμετάλλευση.