«Ο Μάνος Λοΐζος ήταν ένας αντιπροσωπευτικός διανοούμενος, που πάσχισε και κατάφερε, περισσότερο απ' όλα με το έργο του, να μείνει μ' εκείνους με τους οποίους ξεκίνησε, με τους πολλούς. Σύνθετος, αλλά και απλός στη ζωή του, διαφανής στα προτερήματα και τα ελαττώματα... Η πολιτική πλευρά του Μάνου Λοΐζου, που εξάγεται αβίαστα από το έργο του, την καθημερινή του δραστηριότητα και από τις μαρτυρίες όλων όσοι τον ήξεραν, επιδιώκεται να υποβαθμιστεί εδώ και αρκετά χρόνια.

Ακόμα και αν οι εποχές έχουν ριζικά μεταβληθεί και αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει χρεία πολιτικών τραγουδιών σήμερα, ακόμα και αν όλοι μας σήμερα είχαμε αλλάξει, καθώς αλλάζουν οι εποχές και τα δεδομένα, θα ήταν λάθος απέναντι στην αλήθεια να μη βρίσκονται τρόποι να κρατάμε φωτεινή, να μη φωτίζουμε αυτήν την πλευρά του Μάνου Λοΐζου. Πρώτα απ' όλα, δε θα το ήθελε εκείνος. Αυτή η προσπάθεια - ή η ασυνείδητη, αν θέλετε, στάση - να υπερτονίζεται το ερωτικό, το νοσταλγικό ή το απλώς ψυχαγωγικό μέρος της δουλιάς του, αυτή η ανάδειξη του τρυφερού και παρεΐστικου προφίλ του δημιουργού, που μας καλεί, λες, σε μια διαρκή ξενοιασιά, θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι επόμενες γενιές φωτίζουν τα γεγονότα της Ιστορίας, ρίχνοντας σκιά σε άλλες πλευρές και αντλώντας κατά προτίμηση. Η Ιστορία, όμως, έχει και κάποια ελάχιστα υλικά αντικειμενικής σύστασης.

Μπορεί, ασφαλώς, να λέγονται και να ακούγονται, κατά περίπτωση και σε αρκετό βαθμό, κάποια μεμονωμένα πολιτικά τραγούδια του Μάνου Λοΐζου, αλλά μερικοί επιδιώκουν το άθροισμα αυτής της πλευράς μέσα στο γενικό σύνολο και ποσοτικά και ποιοτικά να το υποβαθμίσουν. Ρίξτε μια ματιά σε ορισμένες συναυλίες - αφιερώματα που έχουν γίνει, ακούστε πιο προσεκτικά κάποιους ραδιοφωνικούς σταθμούς, όταν μεταδίδουν Λοΐζο, και θα βγάλετε συμπέρασμα.

Ισως πάλι αυτή η μονομέρεια να είναι μια αυτόματη, αντανακλαστική αντίδραση στο ότι ο πολιτικός Μάνος Λοΐζος αναδεικνύεται συνεχώς σε άλλους χώρους, ανοιχτούς και πιο μαζικούς, εκεί όπου τα τραγούδια αυτά επί τριάντα πέντε και παραπάνω χρόνια λέγονται και τραγουδιούνται λες και γράφτηκαν χτες, από τους νέους όσο και από τους παλιούς.

Ο Δρόμος, το Ακορντεόν, ο Γ' Παγκόσμιος, Τα Νέγρικα, ο Τσε Γκεβάρα, κάποια τραγούδια που έγραψε με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στη διάρκεια της δικτατορίας, το Δέντρο, η Τσιμινιέρα, το Λιώνουν τα νιάτα μας στη βιοπάλη, το Τίποτα δεν πάει χαμένο, τα Γράμματα στην αγαπημένη, σε ποίηση Χικμέτ και τόσα άλλα είναι ο πολιτικός Λοΐζος. Τα πρώτα του τραγούδια, που πολλοί δεν ξέρουν, όπως η Πρωτομαγιά, η συμμετοχή του μέρα με τη μέρα στους πολιτικούς αγώνες της δεκαετίας του '60, όπως και η συμμετοχή του σε συναυλίες, όπου νέοι ποιητές απάγγελναν πολιτικά ποιήματα, οι συνάξεις στο σπίτι του στα Σεπόλια τους πρώτους μήνες της δικτατορίας, η σύντομη αυτοεξορία του στη Ρώμη και το Λονδίνο, οι ενοχλήσεις και η κράτησή του στην Ασφάλεια, η ένθερμη συμμετοχή του, κατά τη μεταπολίτευση, στα Φεστιβάλ των πολιτικών νεολαιών, είναι επίσης ο πολιτικός Λοΐζος. Η έντονη συνδικαλιστική του δράση, ως πρόεδρος της ΕΜΣΕ, είναι επίσης ο πολιτικός Λοΐζος.

Δε θα συμφωνήσω με τη θέση κάποιων φίλων, ότι αν ζούσε ο Μάνος Λοΐζος η κατάσταση στο ελληνικό τραγούδι θα ήταν διαφορετική. Αν ζούσε, θα ήταν κι αυτός απογοητευμένος για την κατάληξη του αγώνα - στον οποίο ήταν πρωτοστάτης - για μαχητική συνδικαλιστική παρουσία των δημιουργών του ελληνικού τραγουδιού και για αυτοδιαχείριση των πνευματικών τους δικαιωμάτων. Και όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό τραγούδι, με τα πλήγματα που έχει υποστεί από την τηλεόραση, τις δισκογραφικές εταιρείες και τα μεγάλα κυκλώματα της νυχτερινής ψυχαγωγίας, θα ήταν κι αυτός ακροβολισμένος μαζί μας σε κάποιο μετερίζι, οπωσδήποτε, όμως, σε θέση άμυνας.

Σίγουρα, από την άλλη μεριά, θα ήταν ευχαριστημένος, ίσως και ενθουσιασμένος, που θα έβλεπε τη νέα γενιά να αποκτά συνείδηση του εαυτού της και της δύναμής της μέσα από τους αγώνες για καλύτερες συνθήκες ζωής και παιδείας, παρόλη την απαξίωση με την οποία θέλει να την περιβάλλει η κουρασμένη και αμήχανη κοινωνία μας. Πολύ περισσότερο, που θα έβλεπε ότι σε αυτούς τους αγώνες, αλλά και στις στιγμές της σχόλης και παντού, τα τραγούδια του, σαν ενιαίο σύνολο, είναι πάντα - και απ' ό,τι φαίνεται θα είναι - στα στόματα των νέων...».