Μυθιστόρημα της εργατιάς

Η "Σύγχρονη Εποχή" μάς συστήνει τον άγνωστο στην Ελλάδα - αν και αντιπροσωπευτικότατο συγγραφέα της ευρωπαϊκής προλεταριακής λογοτεχνίας από τις αρχές σχεδόν του 20ού αιώνα έως το μεσοπόλεμο - Γάλλο Λουί Γκιγιού (1899 - 1980), εκδίδοντας ένα από τα δώδεκα μυθιστορήματά του. Την "Αντζελίνα" του, σε γλαφυρή μετάφραση του Κώστα Αλάτση και εξώφυλλο του ζωγράφου Μιλτιάδη Γκολέμα.Ο αισθαντικά ιμπρεσιονιστικός πίνακας του εξωφύλλου, "καθρεφτίζει" μια νεαρή έγκυο γυναίκα, την Αντζελίνα, όπως φαντάζεται ο αναγνώστης τη μορφή της στο τέλος του μυθιστορήματος. Μια μορφή, σύμβολο κάθε εργάτριας - "μήτρας" του λαού, του λαού κάθε εποχής και τόπου, που θα παραμένει θύμα των πολέμων, της σκλαβιάς και της εκμετάλλευσης των ισχυρών, αν η εργατιά δεν αφυπνιστεί, αν δεν ενωθεί για να πετάξει "μια για πάντα τους αφεντάδες", όπως λέει ένας από τους ήρωες του έργου. Ο θαυμάσια πλασμένος από τον ρεαλιστή συγγραφέα, κυρ - Εσπρί.

Ο Εσπρί είναι εργάτης, όπως και τα περισσότερα πρόσωπα αυτού του καθάριας γραφής, συγκινητικού μυθιστορήματος, που διαβάζεται "μονορούφι". Ο Εσπρί, μάστορας χτενιών για τη νηματουργία, άντρας της εργάτριας Αν - Μαρί, πατέρας του Ανρί και του Σαρλ και στα γεράματά του της Αντζελίνα, είναι τρυφερός, σκεπτόμενος και ιστορικά διαβασμένος. Παλεύει υπομονετικά μαζί με την ηρωική Αν - Μαρί για το ψωμί της φαμελιάς, λυπάται για την προδοσία της Γαλλικής Επανάστασης και την άγρια καταστολή της Παρισινής Κομμούνας από τον Θιέρσο, αλλά και ονειρεύεται. Ονειρεύεται μια νέα νικηφόρα Κομμούνα για δικαιοσύνη, ισότητα και λευτεριά όλης της φτωχολογιάς. Γι' αυτό κι όταν μπλέκει και φυλακίζεται ο εργάτης γιος του, ο Ανρί, μαζί με τον γεροεπαναστάτη Καμίγ Φουράς, που αγωνίζεται για σοσιαλισμό και εξουσία των εργατών, παρότι πονά που θα τον στερηθεί, συμφωνεί με τον επαναστατικό "δρόμο" του Ανρί. Καθώς, όμως το ψωμί στο σπιτικό λιγοστεύει, αναγκαστικά, η όμορφη μικρούλα Αντζελίνα αφήνει το σχολειό και μπαίνει εργάτρια σε ραφτάδικο κι ύστερα σε καπελάδικο. Μα τα βάσανα δεν έχουν τελειωμό. Ο Σαρλ ερωτοχτυπιέται κι έπειτα μπαρκάρει. Ο πατέρας πεθαίνει, η βασανισμένη μάνα μετά από έναν ολέθριο γάμο του Σαρλ, "τρελαίνεται" και πάει εργάτρια στην Αγγλία. Ολομόναχη, πια, η εργάτρια Αντζελίνα παντρεύεται τον τσαγκάρη Φρανσουά, συνεχίζοντας μαζί του τη βιοπάλη και ποθώντας την ημέρα που το παιδί που περιμένει, δε θα 'ναι κι αυτό σκλάβος.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ