Οι εκδόσεις "Γκούντεμπεργκ", συνεχίζοντας το έργο τους για γνωριμία του ελληνικού αναγνωστικού κοινού με το διαχρονικής αξίας ξένο βιβλίο, κυκλοφόρησαν το "Γουάιτ - Τζάκετ" του Χέρμαν Μέλβιλ (1819 - 1891), του κορυφαίου των αμερικανικών γραμμάτων, πασίγνωστο από το μυθιστόρημά του "Μόμπι - Ντικ".

Ειρηνιστής, ανθρωπιστής, δημοκράτης ως το κόκαλο, παθιασμένος εραστής της θάλασσας, στα μέσα του 19ου αιώνα, ο Μέλβιλ παραδίδει στην ανθρωπότητα όλες τις λεπτομέρειες της δράσης ενός αμερικανικού πλοίου, σε καιρό ειρήνης, μιας μεγάλης ναυαρχίδας με το όνομα Απόντιστη. Γιατί το έκανες αυτό; "Δεν άφησα τίποτε να μου ξεφύγει, το οσοδήποτε μικρό. Νιώθω να με υποκινεί η ίδια αρχή που οδήγησε πολλούς παλιούς άξιους χρονικογράφους να καταγράψουν ακόμα και τις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες γύρω από πράγματα καταδικασμένα να εξαφανιστούν από προσώπου Γης, τα οποία, αν δεν προλάβουμε να τα διασώσουμε, θα χαθούν οπωσδήποτε από τις μνήμες των ανθρώπων. Ποιος ξέρει - μπορεί όταν δε θα υπάρχουν πια πολεμικά, να παραπέμπουν τους ανθρώπους της χιλιετίας στον Ασπροφόρη, για να τους δείξουν τι ήταν τα πολεμικά. Ας δώσει ο Θεός να 'ρθει γρήγορα αυτή η εποχή! Κοιτάξτε, χρόνοι, να μας τη φέρετε, και ν' αξιωθούν τα μάτια μας να τη δουν προτού κλείσουν".Τόσα χρόνια γραμμένο αυτό το έργο κι όμως έχει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του διαχρονικού. Οι μαρτυρίες του Μέλβιν - υπηρετούσε τη θητεία του ως ναύτης - συντάχθηκαν για να διατυπώσουν κραυγές στεντόρειας διαμαρτυρίας για απάνθρωπους νόμους, που εφαρμόζονταν κατά των ναυτών, για τη σκυλίσια ζωή τους κι όπου, στην πλωτή αυτή πόλη του πολεμικού ναυτικού, φέρονταν οι ανώτεροι στους κατώτερους σαν ανθρώπους τρίτης κατηγορίας ή έγχρωμους, όπως δεν παραλείπει να επαναλαμβάνει.

Ξεπερνώντας τα όρια της εποχής του, στηλιτεύει τους μονάρχες, τους κυβερνήτες, ειρωνεύεται τους τότε βασιλιάδες του κόσμου, για να υπερασπιστεί με πάθος τους καταφρονημένους, προτείνοντας ευθαρσώς τολμηρές αλλαγές.

Η αφήγηση μιας τέτοιας υπόθεσης θα μπορούσε να ήταν ανιαρή, αδιάφορη. Κι όμως, η πυκνή γραφή, που τρέχει σαν κελαρυστό ρυάκι απρόσκοπτα - τονίζουμε εδώ την πολύ καλή μετάφραση της Εφης Καλλιφατίδη - διανθισμένη με πηγαίο χιούμορ, μόλις τελειώσεις αυτό το έργο τέχνης, το τοποθετείς στην ξεχωριστή γωνιά σου, όπου φωλιάζει ό,τι εκλεκτό γέμισε μ' ενθουσιασμό ψυχή και πνεύμα. "Πότε θα 'ρθει εκείνος ο καιρός, πόσο ακόμα θ' αναβάλλει ο Θεός τη μέρα όπου καμιά τάξη της ανθρωπότητας δε θα χαιρετίζει με χαρά τα σύννεφα, που μερικές φορές πυκνώνουν πάνω απ' τον ορίζοντα των εθνών, και κανείς δε θα τα καλεί να ξεσπάσουν σαν βόμβα;".

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ