ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας Βησ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Ο παντοδύναμος, ελέω μεγάλου κεφαλαίου, και ανεξέλεγκτος από δημοκρατικούς θεσμούς πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Βιμ Ντόιζεμπεργκ στις πρώτες επίσημες δηλώσεις "εφ' όλης της ύλης" από τη Φρανκφούρτη, όχι μόνο απείλησε τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών ότι "χαλαρώνουν" από την "αυστηρή εφαρμογή" της ΟΝΕ του Μάαστριχτ, ενόψει, μάλιστα, "ενδεχόμενης χειροτέρευσης του οικονομικού κύκλου", αλλά διακήρυξε την επέμβαση των κεντρικοτραπεζιτών στις "μισθολογικές εξελίξεις" και διέταξε "γενική και ριζική αναθεώρηση των συνταξιοδοτικών καθεστώτων". Οι πρώτες αυτές εξαγγελίες του νέου υπερ-οργάνου της ΟΝΕ του Μάαστριχτ κατέστησαν σαφές σε όλους ότι οι κεντρικοτραπεζίτες δεν πρόκειται να περιοριστούν στις νομισματικές αρμοδιότητες που τους παρέχουν οι Συνθήκες, αλλά προτίθενται να ασκήσουν "γενική πολιτική" και να παρέμβουν ενεργά, ιδιαίτερα σε θέματα ταξικής ηγεμονίας και ανταγωνισμού κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ εκδήλωσε "ανησυχία" για την παρατηρούμενη, από τις υπηρεσίες του, "χαλάρωση" στη δημοσιονομική "εξυγίανση", κατά τη διάρκεια του 1998, "η οποία, πιθανά, θα συνεχιστεί και το 1999". Αυτή η "χαλάρωση" απειλεί να τινάξει στον αέρα την "αυστηρή εφαρμογή" των επιταγών του Μάαστριχτ, ιδιαίτερα για τα ετήσια ελλείμματα και το συσσωρευμένο χρέος. Σύμφωνα με τον Β. Ντόιζεμπεργκ, "εκείνα τα κράτη - μέλη, που δεν έχουν ακόμη κάνει μεγάλη πρόοδο σε σχέση με το στόχο ισοσκελισμού των ελλειμμάτων, ευρίσκονται τώρα σε μια κατάσταση τέτοια, που, αν ο οικονομικός κύκλος χειροτερεύσει, δε θα 'χουν περιθώρια ελιγμών". Είναι μια έμμεση, πλην σαφής ομολογία του ίδιου του προέδρου της ΕΚΤ ότι τα ασφυκτικά περιθώρια που επιβάλλει η ΟΝΕ του Μάαστριχτ δυσχεραίνουν την "εξυγίανση" των δημοσιονομικών που το ίδιο επιτάσσει ως "υψηλή αρχή" του νεο-φιλελευθερισμού. Πρόκειται, μ' άλλα λόγια, για ουσιαστική ομολογία αποτυχίας της οικονομικής αντίληψης του Μάαστριχτ, που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Ακριβώς γιατί αναμένεται οικονομική χειροτέρευση, ο πρόεδρος της ΕΚΤ διέψευσε τους σχετικούς ισχυρισμούς του Συμβουλίου ΕΚΟΦΙΝ πως τον περασμένο Οκτώβρη συμφωνήθηκε δήθεν ότι το 2002 θα 'χουν "μηδενικά" ελλείμματα. Οι κεντρικοτραπεζίτες δε βολεύονται με τους πλασματικούς ισχυρισμούς των κυβερνητικών οικονομικών επιτελείων και η δήλωση Ντόιζεμπεργκ κατέστησε σαφές ότι "το Σύμφωνο Σταθερότητας (ΣΣ) δεν έχει ημερομηνίες", για τίποτα, ούτε στις υποχρεώσεις ούτε στα δικαιώματα: Η παράταση του Μάαστριχτ από το ΣΣ είναι "επ' αόριστο". Ο πρόεδρος της ΕΚΤ κατέστησε σαφές και κάτι άλλο "θολό", που βολεύει συχνά τις κυβερνήσεις, ότι δηλαδή "μπορεί η ΕΚΤ να είναι υπεύθυνη για τη νομισματική πολιτική, αλλά η περιφρούρηση της εύρυθμης λειτουργίας των τραπεζικών συστημάτων ανήκει στις εθνικές Κεντρικές Τράπεζας". Μ' άλλα λόγια, εποπτεία για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του κεφαλαίου ναι, ευθύνες για επιμέρους χειρισμούς στα κράτη - μέλη όχι.

Αφού "τακτοποίησε" τα των σχέσεων κεντρικοτραπεζιτών, κεφαλαίου και κυβερνήσεων, ο πρόεδρος της ΕΚΤ έκανε εκτεταμένη αναφορά και στους δύο "πυλώνες" της ταξικής κοινωνικής πολιτικής της ΟΝΕ του Μάαστριχτ: Μισθολογική "ευελιξία" και "αναδιάρθρωση" των συντάξεων. Ο Β. Ντόιζεμπεργκ, που εκτός από τραπεζίτης έχει και υπουργικές θητείες στην Ολλανδία, ερωτηθείς σχετικά με το "policy mix", δηλαδή μια εκ των προτέρων συμφωνία νομισματικής, δημοσιονομικής και μισθολογικής πολιτικής μεταξύ ΕΚΤ, κυβερνήσεων και "κοινωνικών εταίρων", δήλωσε ότι διαφωνεί με τις προκαταβολικές συμφωνίες, αλλά "η ΕΚΤ έχει εντολή να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών, πολιτική που εντάσσεται σ' ένα "μείγμα πολιτικών", που κρίνεται εκ των υστέρων". Πρόκειται για την πρώτη, έστω και έμμεση αναγνώριση της παρέμβασης της ΕΚΤ στα μισθολογικά, η οποία χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ευελιξία, αφού ο Β. Ντόιζεμπεργκ αρνείται τη συνυπευθυνότητα της μισθολογικής πολιτικής, διατηρεί όμως το "αναφαίρετο" δικαίωμα να την εποπτεύει και να την καθοδηγεί από τους γυάλινους πύργους της Φραγκφούρτης. Ακόμη πιο ωμός και κυνικός ήταν ο πρόεδρος της ΕΚΤ για τις συντάξεις, επιβεβαιώνοντας ότι ΟΝΕ σημαίνει κινητός εργάτης, σχετικός μισθός και ιδιωτικές συντάξεις. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Β. Ντόιζεμπεργκ, "η αναθεώρηση των συνταξιοδοτικών καθεστώτων αποτελεί προτεραιότητα για ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και για την Ιαπωνία και της ΗΠΑ". Και αυτό, γιατί "το μακροπρόθεσμο γενικό πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού θα δημιουργήσει σ' όλες τις χώρες μια σημαντική αύξηση του συνταξιοδοτικού και ιατροφαρμακευτικού κόστους". Αυτό το "κόστος" θα 'ναι "αναπόφευκτο" και πρέπει "από τώρα να αντιμετωπιστεί η πρόκληση" με αναθεώρηση "του συνταξιοδοτικού καθεστώτος και του μηχανισμού χρηματοδότησής του". Ο Ολλανδός πρόεδρος της ΕΚΤ εξήρε τη Βρετανία και την Ολλανδία, χώρες όπου "το συνταξιοδοτικό σύστημα χρηματοδοτείται διά της δημιουργίας κεφαλαίου", δηλαδή με μακροπρόθεσμες "επενδύσεις", κατά τη διάρκεια της εργάσιμης περιόδου, που "αποδίδουν" αργότερα ως "σύνταξη". Ποιος είπε ότι οι κεντρικοτραπεζίτες ασχολούνται μόνο με το νόμισμα;