H Ελλάδα και η Ιβηρία, το ανατολικό και το δυτικό άκρο της Νότιας Ευρώπης, συναντώνται στις δύο εκθέσεις που πραγματοποιούνται αυτές τις μέρες στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Η έκθεση "Οι αρχαίοι Ελληνες στην Ισπανία - στα ίχνη του Ηρακλή",που φιλοξενείται μέχρι τις 5 Ιούλη στο Αρχαιολογικό Μουσείο, επιχειρεί να φωτίσει και να εξηγήσει τους δεσμούς ανάμεσα σε Ελληνες και Ιβηρες. Το ευρύ κοινό γνωρίζει την παρουσία της Ελλάδας στη Μικρά Ασία και στον ιταλικό νότο, αγνοεί, όμως, το γεγονός ότι ο αρχαίος ελληνισμός έφθασε, "ακολουθώντας τα ίχνη του Ηρακλή", μέχρι τις ακτές της Ιβηρικής Χερσονήσου. Από ιστορική άποψη, η έκθεση μας δίνει πληροφορίες για τον πολιτισμό της Ταρτησσού,έναν πολιτισμό που έλαμψε κατά τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. Ενα από τα εκθέματα, μια θαυμάσια ορειχάλκινη φιγούρα από το μουσείο στο Βαθύ της Σάμου, αναπαριστά τον Ηρακλή την ώρα που κλέβει τα βόδια του βασιλιά Γηρυόνη της Ταρτησσού. Μεταξύ των εκθεμάτων από την Ταρτησσό, είναι και τα αντίγραφα του θαυμάσιου θησαυρού του Ελ Γκαραμπόλο.

Το ένα τρίτο περίπου από τα διακόσια είκοσι έξι εκθέματα, είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα της ιβηρικής τέχνης των πρώτων κατοίκων της Ισπανίας, ενώ από το τμήμα της ελληνικής τέχνης, σημειώνουμε τους κρατήρες, που είναι οι καλύτερα διατηρημένοι, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που βρέθηκαν στην ίδια την Ελλάδα. Στην έκθεση, επίσης, επιχειρείται η αναπαράσταση τριών ιβηρικών και ενός φοινικικού τάφου, για να δοθεί μια καλύτερη εικόνα της διάταξης και του αριθμού των ελληνικών αντικειμένων που βρέθηκαν σ' αυτούς.

Αντιπροσωπευτικά έργα των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στο χώρο της Ιβηρικής Χερσονήσου, στο διάστημα από το μέσο περίπου της 3ης π.Χ. χιλιετίας έως και τους Ρωμαϊκούς Χρόνους, παρουσιάζονται στην έκθεση που φιλοξενείται μέχρι τις 31 του Δεκέμβρη στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου, Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1). Τα 70 περίπου ιβηρικά αντικείμενα αποτελούν ένα σημαντικό μέρος μιας ευρύτερης συλλογής αρχαιοτήτων των Αμερικανών συλλεκτών Σ. Γουάιτ και Λ. Λέβι.

Ο χώρος των πολιτισμών της Ιβηρικής Χερσονήσου υπέστη ποικίλες πολιτιστικές επιδράσεις από τους λαούς της Ανατολικής Μεσογείου (Φοίνικες, Ελληνες, Καρχηδόνιους, Κέλτες, Ρωμαίους), στη διάρκεια των αιώνων, διατηρώντας, ωστόσο, και την ιδιαίτερη πολιτισμική του ταυτότητα. Ανάμεσα στα εκθέματα, που παρουσιάζονται στην έκθεση στο "Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης", ξεχωρίζουν τα πρωιμότερα έργα, δείγματα του προϊστορικού πολιτισμού Μιλλιάρες.Τα λίθινα σανιδόμορφα σχηματικά ειδώλια του πολιτισμού αυτού, μαρτυρούν την ύπαρξη λατρείας της λεγόμενης "οφθαλμωτής θεάς". Τα ειδώλια αυτά έχουν αρκετές ομοιότητες με τα αντίστοιχα σχηματικά ειδώλια της Ανατολικής Μεσογείου, όπως εκείνα της κυκλαδικής τέχνης. Η Υστερη Εποχή του Χαλκού και η Εποχή του Σιδήρου αντιπροσωπεύονται από χαρακτηριστικά δείγματα της τέχνης του ιβηρικού και κελτιβηρικού πολιτισμού, που αναπτύχθηκαν στο νοτιοανατολικό και κεντρικό τμήμα της χερσονήσου. Περιλαμβάνονται έργα κεραμικής, λιθοτεχνίας, μικροτεχνίας, ειδωλοπλαστικής, ενώ σημαντική κατηγορία της ιβηρικής τέχνης αποτελεί η μεγάλη ομάδα χάλκινων αναθηματικών αγαλματιδίων. Τη συλλογή συμπληρώνουν έργα της αγγειοπλαστικής των Υστεροϊβηρικών Χρόνων της εποχής της Ρωμαιοκρατίας.

Η. Μ.