Στη "Λευκή Βίβλο" της εισαχθείσας ελέω Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής (ΠΣΕ) καταρτισιομανίας και σύγχυσης των ακαδημαϊκών λειτουργιών των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έχουν γραφεί και γράφονται από ορισμένους ακαδημαϊκούς δασκάλους οι πρώτες "μελανές" σελίδες, για τις οποίες υπεύθυνοι ηθικοί αυτουργοί είναι οι ρυθμιστές της χρηματοδότησης των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι συντάκτες του Ν. 2525/97.

Η εγκεκριμένη από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΕΠΘ) πρόταση της Πολυτεχνικής Σχολής Κρήτης για τη λειτουργία ΠΣΕ με τον πολυπράγμονα τίτλο "Καλές Τέχνες και Σύγχρονη Τεχνολογία" αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητο τεκμήριο, για να αντιληφθεί κανείς την επιπολαιότητα όλων εκείνων που την εμπνεύστηκαν αλλά και του Ν. 2525/97 που την προκάλεσε και οργάνωσε. Ο συντάκτης της αναφερόμενης πρότασης, θεωρώντας ότι νομιμοποιείται να κατευθύνει και να εμπλουτίσει την τριτοβάθμια καλλιτεχνική παιδεία της χώρας μας με τις γνώσεις της μηχανικής επιστήμης, επέλεξε τομείς εφαρμογών και γνωστικά αντικείμενα των Καλών και των Εφαρμοσμένων Τεχνών, εις τα οποία ουδόλως διακρίνεται η εσωτερική σύνδεση της σύγχρονης τεχνολογίας με την εν γένει ανάπτυξή της. Νομίζοντας λανθασμένα ότι η σύγχρονη τεχνολογία δεν έχει ακόμη ενταχθεί στα προγράμματα σπουδών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών (ΣΓΤΚΣ), ανέπτυξε μια επιχειρηματολογία που προδίδει σκόπιμη αγνόηση της υπάρχουσας σύγχρονης τεχνολογικής υποδομής και του περιεχομένου των διεξαγόμενων σπουδών στις Καλές και Εφαρμοσμένες Τέχνες στις εντεταλμένες και θεσμικά εξουσιοδοτημένες αυτές Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας.

Είναι όντως δύσκολο για όσους μετέχουν και παρακολουθούν την αναπτυγμένη, και σε τεχνολογικό επίπεδο, εικαστική παραγωγή στη χώρα μας, να αποδεχτούν τη δημαγωγική επιχειρηματολογία του τύπου "σύγχρονο πρόγραμμα", "πρωτοπορία για τα ελληνικά δεδομένα", "μοναδική εκπαίδευση", ή "άρτια επιστημονική και καλλιτεχνική κατάρτιση". Η ίδια η πραγματικότητα, αλλά και το συνημμένο στην επιχειρηματολογία του αναφερόμενου ΠΣΕ πρόγραμμα σπουδών, αποκαλύπτει τη φτήνια των ισχυρισμών αιτιολόγησής του, αλλά και την ενδεή, σε σύγκριση με τα κανονικά προγράμματα σπουδών των ΑΣΚΤ και ΣΓΤΚΣ, επιλογή μαθημάτων. Για παράδειγμα, στον τομέα της Συντήρησης Εργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων (που αποτελεί μια από τις πέντε (!) κατευθύνσεις του ΠΣΕ με διάρκεια μόνο τριών τριμήνων) δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα οι γνώσεις της επιστημονικής και της καλλιτεχνικής τεχνολογίας των ανασκαφών, της ιστορικοϋλικής ανάλυσης των ευρημάτων, των φυσικοχημικών και ραδιοχημικών τεχνικών συντήρησης και άλλων σύγχρονων τεχνολογιών,, που από καιρού αναπτύσσονται και διδάσκονται με εξαιρετική επιτυχία στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Εργων Τέχνης του ΤΕΙ Αθήνας.

Ο συντάκτης του αναφερόμενου προγράμματος δε θέλει να αντιληφθεί ότι η κατάρτιση ως μέθοδος συνίσταται σε μια συλλήβδην επιφανειακή και πρόχειρη ενημέρωση σε αποσπασματικές ή νόθες, όπως σαφώς υπονοεί η λειτουργία των ΠΣΕ, κατηγορίες γνώσης. Η χρονική διάρκεια και η διάρθρωση των μαθημάτων ενός ΠΣΕ, αλλά και οι προϋποθέσεις των διδασκομένων, δε συναινούν για την ολοκλήρωση ενός ενδιαφέροντος στη γνώση, ιδιαίτερα όταν αυτή εξελίσσεται με τη "διά βίου" έρευνα και εντρύφηση στο περιεχόμενό της. Είναι κατά συνέπεια τραγικό να υποβάλλονται σε έξοδα και καταβολή διδάκτρων Ελληνες πολίτες, για μια άνευ ουσίας υβριδιακή μορφή ενημέρωσης, η οποία δεν ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις της καλλιτεχνικής παραγωγής και της εικαστικής ανάπτυξης, που διασφαλίζει η διδασκαλία των νέων γνώσεων στα κανονικά προγράμματα σπουδών και η μεταπτυχιακή έρευνα.

Εν τέλει δε, ας είναι σίγουρος επίσης ότι οι Καλές Τέχνες δε θα στερηθούν των υπηρεσιών κάθε νέας τεχνολογίας, διότι γι' αυτές έχουν φροντίσει ήδη οι καθ' ύλην αρμόδιοι ακαδημαϊκοί εταίροι, με τον πλέον έγκυρο και ουσιαστικό τρόπο.

Νάσος ΚΟΥΖΕΛΗΣ

Δρ. Τεχνολογίας και Φιλοσοφίας,

Διευθυντής της Σχολής Γραφικών Τεχνικών

και Καλλιτεχνικών Σπουδών - ΤΕΙ Αθήνας