Χρονιά μαρτυρική ήταν και το 1997 για εκατοντάδες χιλιάδες Ρουαντέζους πρόσφυγες με τις ατέλειωτες δοκιμασίες της περιπλάνησης, της πείνας, της ανείπωτης έκθεσής τους σε κάθε μορφή βίας. Ηταν, επίσης, χρονιά ραγδαίων αλλαγών για το αλλοτινό Ζαϊρ, όπου σήμανε, επιτέλους, ο θάνατος της πολύχρονης δικτατορίας του Μομπούτου Σεσεσέκο και η χώρα με τον αμύθητο ορυκτό πλούτο αναγεννήθηκε - ονομαστικά τουλάχιστον - σε Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με ηγέτη την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Λόρεντ Καμπιλά και τα στελέχη της "Εθνικής Συμμαχίας Δημοκρατικών Δυνάμεων" στην εξουσία.

Η αλλαγή φρουράς στις χώρες, που, από την εποχή της αποικιοκρατίας, ασκούσαν επιρροή σε κάθε πτυχή της ζωής των πολλών χωρών της Αφρικής έγινε φανερή. Εκεί που κάποτε κυβερνούσαν οι Γάλλοι, οι Βέλγοι και οι Βρετανοί, σήμερα κυριαρχούν οι Αμερικανοί και τα πανίσχυρα συμφέροντα αλλοδαπών επιχειρήσεων καναδικής ή νοτιοαφρικανικής εθνικότητας... Στην περίπτωση της ΛΔ Κονγκό, αυτή ακριβώς η αναδιάταξη ξένων συμφερόντων ήταν έκδηλη καθ' όλο το δεύτερο εξάμηνο της παρελθούσης χρονιάς. Οσο για τις υπόλοιπες αφρικανικές χώρες, και αυτές βρέθηκαν μπροστά σε διλήμματα εκλογών, επιλογών νέων ηγετών ή νέων δικτατόρων, ενώ ελάχιστες (όπως η Νιγηρία) είχαν την "ευκαιρία" να αναδειχτούν, έστω και για λίγο, σε "περιφερειακή" ιμπεριαλιστική δύναμη, όπως συνέβη με την παρέμβαση της χούντας του Λάγος στο τελευταίο επεισόδιο εμφύλιου πολέμου στη Σιέρα Λεόνε.

Αναλυτικότερα και με χρονολογική σειρά τα γεγονότα εμφανίστηκαν ως εξής:

3 Γενάρη. Διεθνές Δικαστήριο για τη γενοκτονία μισού εκατομμυρίου Τούτσι το 1994 στη Ρουάντα καταδικάζει τους δύο πρώτους Ρουαντέζους σε πολυετή ποινή κάθειρξης. 19 Γενάρη. Τα κυβερνητικά στρατεύματα της Ρουάντα ανακοινώνουν ότι απώθησαν τις ανταρσίες μελών της φυλής των Χούτου στη διάρκεια βίαιης στρατιωτικής επιχείρησης που αφήνει πίσω της τουλάχιστον 310 νεκρούς! 26 Φλεβάρη. Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, αναγνωρίζει τον τραγέλαφο που υπάρχει πίσω από το "δικαστήριο της γενοκτονίας" στη Ρουάντα, απολύοντας ως ακατάλληλο τον επικεφαλής διοικητή και αντιεισαγγελέα του Δικαστηρίου...

14 Μάρτη. Ο Ζαϊρινός δικτάτορας, Μομπούτου Σεσεσέκο, εισάγεται σε νοσοκομείο του Μονακό μετά από επιπλοκές που προκαλεί πρόσφατη εγχείρηση για καρκίνο του προστάτη. Ενα 24ωρο μετά, 15 Μάρτη,οι αντάρτες της "Εθνικής Συμμαχίας Δημοκρατικών Δυνάμεων" του Λόρεντ Καμπιλά καταλαμβάνουν την πόλη Κισανγκάνι, τελευταίο, όπως αποδεικνύεται, ισχυρό οχυρό της ζαϊρινής δικτατορίας. Η εξέλιξη αυτή προκαλεί στις 18 Μάρτη την αποπομπή του Ζαϊρινού πρωθυπουργού, Λέον Κένγκο Ουά Ντόντο, από το αξίωμά του με απόφαση του ελεγχόμενου από τον Μομπούτου Σεσεσέκο Κοινοβουλίου. Στις 31 Μάρτη,οι αντάρτες του Καμπίλα διατάζουν εκατοντάδες χιλιάδες Ρουαντέζους πρόσφυγες, που ζούσαν σε στρατόπεδα του Κισανγκάνι, να καταφύγουν σε πιο νότιες περιοχές της χώρας. Μέσα στο προσεχές δίμηνο, οργιάζουν οι φήμες που φέρουν τους αντάρτες του Καμπίλα να σφαγιάζουν, δίχως αφορμή, τους κυνηγημένους από τη βία του πολέμου πρόσφυγες. Ανακαλύπτονται ορισμένοι ομαδικοί τάφοι προσφύγων και μαρτυρίες παιδιών που είδαν τους γονείς ή τα αδέλφια τους να σφάζονται, κατά μερικούς από τους αντάρτες, κατ' άλλους από τους πεινασμένους στρατιώτες του στρατηγού Μπολόνγκο. 2 Απρίλη,μέρα όπου αρχίζει η παρέλαση πρωθυπουργών - εξιλαστήριων θυμάτων της χούντας Μομπούτου. Είναι τότε που ο Μομπούτου Σεσεσέκο δέχεται την υποψηφιότητα του Ετιέν Τσισεκέντι (στέλεχος κόμματος της αντιπολίτευσης) για την πρωθυπουργία, κάτι που διαρκεί μέχρι τις 9 Απρίλη,οπότε ο στρατηγός Λικούλια Μπολόνγκο διορίζεται πρωθυπουργός...

5 Μάη. Οι αντάρτες του Καμπιλά εκδίδουν το ακόλουθο τελεσίγραφο στον δικτάτορα Μομπούτου: "Η παραδίδεις την εξουσία ή θα υποστείς τη συντριβή!". Τελικώς, στις 16 Μάη ο Μομπούτου Σεσεσέκο παραδίδει την εξουσία στις δυνάμεις του Λόρεντ Καμπιλά μετά από 32 χρόνια πολυποίκιλης εκμύζησης της χώρας του. 17 Μάη οι αντάρτες του Καμπιλά ανακηρύσσονται νικητές του πολέμου και μετονομάζουν το Ζαϊρ σε Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.Τρεις μέρες μετά, 20 Μάη,ο Λόρεντ Καμπιλά, μπαίνει πανηγυρικά στην πρωτεύουσα Κινσάσα και ορκίζεται πρόεδρος στις 29 Μάη.

Στις 25 Μάη νέο επεισόδιο στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο της Σιέρα Λεόνε. Στασιαστές στρατιώτες υπό τις διαταγές του ταγματάρχη Τζόνι Πολ Κορόμα ανατρέπουν τον εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας παίρνοντας με τη βία τον έλεγχο του Κοινοβουλίου. Τελικώς, ο Τζόνι Πολ Κορόμα, μετά το πραξικόπημα, ορκίζεται στις 17 Ιούνη αρχηγός κράτους της Σιέρα Λεόνε.

8 Ιούνη,μέρα που έχει κανείς την ψευδεντύπωση ότι οι αλλαγές στη ΛΔ Κονγκό (πρωτεύουσα Κινσάσα) με τον Λ. Καμπιλά νικητή, μεταλαμπαδεύονται στο γειτονικό Κονγκό (με πρωτεύουσα την Μπραζαβίλ). Κυβερνητικά στρατεύματα του Κονγκό (με πρωτεύουσα την Μπραζαβίλ) μάχονται τους 5.000 άνδρες της δύναμης "Κόμπρα" του στρατηγού και πρώην προέδρου, Ντένις Σάσου Νγκουέσο, αποσκοπώντας - πού αλλού; - στον έλεγχο της εξουσίας... Στις 11 Ιούνη ο πρόεδρος του Κονγκό (με πρωτεύουσα Μπραζαβίλ), Πασκάλ Λισούμπα και ο στρατηγός Νγκουέσο διατάζουν τις δυνάμεις τους να προβούν σε παύση πυρός.

7 Σεπτέμβρη. Ο Μομπούτου Σεσεσέκο πεθαίνει από καρκίνο, εξόριστος στο Ραμπάτ του Μαρόκο.

1 Οκτώβρη. Εντείνεται η αντιπαράθεση κυβέρνησης Καμπιλά και αξιωματούχων των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τις έρευνες για τις σφαγές προσφύγων. Την ίδια μέρα, αρχίζει η 12ήμερη απεργία 300.000 δασκάλων στην Κένυα, οι οποίοι καταφέρουν τελικώς την αύξηση των πενιχρών μηνιαίων αποδοχών τους κατά 150 με 200%!

15 Οκτώβρη. Ο πρόεδρος του Κονγκό, Πασκάλ Λισούμπα, χάνει ξεκάθαρα την τετράμηνη μάχη για την εξουσία από τις δυνάμεις του στρατηγού Νγκουέσο, ώσπου ο τελευταίος αυτοαναγορεύεται πρόεδρος στις 25 Οκτώβρη...

28 Οκτώβρη. Δυνάμεις πιστές στον πρόεδρο της Ζάμπια, Φρεντερίκ Τσιλούμπα, σταματούν απόπειρα πραξικοπήματος από στασιαστές στρατιώτες.

14 Νοέμβρη. Πάνω από 1.500 οι νεκροί των πρωτοφανών πλημμυρών που πλήττουν τη νότια Σομαλία και την Κένυα. Εκατοντάδες χιλιάδες μένουν άστεγοι και περιμένουν αβοήθητοι και για μέρες την αρωγή των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

11 Δεκέμβρη. Αντάρτες Χούτου εισβάλλουν σε στρατόπεδο των Τούτσι στη βορειοδυτική Ρουάντα αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 200 νεκρούς. Την ίδια μέρα αρχίζει η πολυήμερη περιοδεία της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, σε χώρες της Αφρικής, μεταξύ αυτών και η Ουγκάντα, όπου πραγματοποιεί την πρωτοφανή, για τα αμερικανικά δεδομένα, συνάντηση με τον αρχηγό των ανταρτών του Σουδάν, Τζον Γκάρανγκ.

17 Δεκέμβρη. Το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) αποχαιρετά τον Νέλσον Μαντέλα από το τιμόνι της ηγεσίας του κόμματος και εκλέγει, στη διάρκεια του 50ού Συνεδρίου του στο Μάφικενγκ, τον Τάμπο Μπέκι ως νέο πρόεδρο του ANC. Αντιπρόεδρος ορίζεται ο Τζέικομπ Ζούμπα.

29 Δεκέμβρη. Πραγματοποιούνται προεδρικές, βουλευτικές και δημαρχιακές εκλογές στην Κένυα, όπου ο Ντανιέλ Αραπ - Μόι κυριαρχεί στην πολιτική ζωή της χώρας επί 19 χρόνια.