Κυριακή 4 Γενάρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 39
ΔΙΕΘΝΗ
ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
Αναμετρήσεις ισχύος

Διόλου ήρεμη ήταν η χρονιά που πέρασε και για τις χώρες του Περσικού Κόλπου. Αντίθετα χαρακτηρίστηκε από πλήθος πολιτικών και διπλωματικών εξελίξεων και ανακατατάξεων.

Σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό

Το Ιράν επανήλθε στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας, όχι μόνο εξαιτίας των επικρίσεων για υπόθαλψη και υποκίνηση εξτρεμιστικών ισλαμικών οργανώσεων και υποστήριξη της δράσης τους, αλλά και εξαιτίας των αλλαγών στο πολιτικό σκηνικό. Στις αρχές Αυγούστου ορκίστηκε στη θέση του πρωθυπουργού ο Μοχάμαντ Χαταμί, που συγκέντρωσε εντυπωσιακά ποσοστά κατά την εκλογική αναμέτρηση. Ο Χαταμί, πρώην υπουργός Παιδείας, με σπουδές στη Γερμανία, θεωρείται μετριοπαθής και δεν ανήκει στην ανώτερη θρησκευτική τάξη των "αγιατολάχ". Η παρουσία του Χαταμί στην ηγεσία του Ιράν, παρά τις έντονες αντεγκλήσεις του με τους "σκληρούς" της ιρανικής πολιτικής σκηνής και τη συγκατοίκησή του με τον πνευματικό ηγέτη της χώρας αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ, προκάλεσε τις θετικές αντιδράσεις της Δύσης,με αποτέλεσμα να δοθεί τέλος και στην κρίση που είχε δημιουργηθεί στις σχέσεις του Ιράν με την ΕΕ και είχε οδηγήσει στην απομάκρυνση εκατέρωθεν των διπλωματικών αντιπροσωπειών τον Απρίλη.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια εξομάλυνσης των διπλωματικών σχέσεων του Ιράν μπορεί κανείς να αντιληφθεί και την επιτυχή πραγματοποίηση της 8ης Συνόδου του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης στην Τεχεράνη στις 9 Δεκέμβρη. Στη Σύνοδο συμμετείχαν περισσότεροι από 50 ηγέτες ισλαμικών χωρών - ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση ξένων ηγετών στο Ιράν μετά την επικράτηση των αγιατολάχ - συμπεριλαμβανομένων και υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών από χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Κουβέιτ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία, οι οποίες δεν είχαν διόλου καλές σχέσεις με την Τεχεράνη μετά την επανάσταση των αγιατολάχ το 1979. Για πολλούς πολιτικούς αναλυτές, την προσπάθεια συσπείρωσης του αραβικού κόσμου ευνόησε και η προκλητικά αρνητική στάση του Ισραήλ απέναντι στην ισραηλινο-παλαιστινιακή "ειρηνευτική διαδικασία", καθώς και η σκληρή πολιτική της Ουάσιγκτον απέναντι σε χώρες στις οποίες έχει επιβάλει κυρώσεις, π.χ. Λιβύη - Ιράκ, σε αντίθεση με την ανοχή που φαίνεται να δείχνει προς το Ισραήλ.

Το πολιτικό "άνοιγμα" του Μοχάμαντ Χαταμί προς τις ΗΠΑ, αν και προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας, έγινε αποδεκτό με συγκρατημένη ικανοποίηση από την Ουάσιγκτον, που, προς στιγμή, έθεσε στο περιθώριο την οργή της για τη σύναψη εμπορικής συμφωνίας, τον Οκτώβρη, ανάμεσα στον γαλλικό πετρελαϊκό κολοσσό της "Τοτάλ" με το Ιράν, ύψους 2 δισ. δολαρίων για την εξαγωγή φυσικού αερίου. Αν και η συμφωνία αυτή παραβιάζει το νόμο ντ' Αμάτο, δηλαδή τον αμερικανικό νόμο που απειλεί με κυρώσεις τις ξένες εταιρίες που συνάπτουν εμπορικές συμφωνίες με το Ιράν ή τη Λιβύη, η Ουάσιγκτον μετά τις αρχικές απειλές της και την αποστολή του αεροπλανοφόρου "Νίμιτς" στην περιοχή, επέλεξε να χαμηλώσει τους τόνους.

Εκτός, όμως, από τις πολιτικές εξελίξεις, η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε, για το Ιράν, και από μία μεγάλη τραγωδία. Ο ισχυρότατος σεισμός της 10ης Μάη, μεγέθους 7,1 της κλίμακας Ρίχτερ, ισοπέδωσε περισσότερα από 200 ορεινά χωριά, στοίχισε τη ζωή σε 4.000 ανθρώπους, ενώ άλλοι 6.000 τραυματίστηκαν και περισσότεροι από 50.000 έμειναν άστεγοι.

Παράταση των κυρώσεων και κρίση

Πόλεμο του Κόλπου και 1991 "μύρισε" έντονα η ειδησεογραφία τους τελευταίους μήνες του 1997, εξαιτίας της κρίσης στις σχέσεις του Ιράκ με τα Ηνωμένα Εθνη και κυρίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 30 Οκτώβρη, οι ιρακινές αρχές εμποδίζουν ομάδες επιθεωρητών, που συμπεριλαμβάνουν στη σύνθεσή τους και Αμερικανούς, να εισέλθουν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις για να ελέγξουν το ιρακινό οπλοστάσιο. Η επανάληψη της απαγόρευσης αυτής και οι δηλώσεις της Βαγδάτης περί απομάκρυνσης των Αμερικανών λόγω μεροληψίας ανεβάζουν το... θερμόμετρο και οδηγούν στη λήψη νέας καταδικαστικής, για το Ιράκ, απόφασης από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Η Ουάσιγκτον εμφανίζεται αποφασισμένη να επιβάλει τη θέλησή της και απειλεί με χρήση ακόμη και στρατιωτικής βίας αποστέλλοντας στον Κόλπο ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις.

Εντούτοις, αντίθετα με το 1991, η αμερικανική διπλωματία συναντά έντονες αντιδράσεις στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς η Γαλλία και η Ρωσία τάσσονται κατά της όποιας στρατιωτικής δράσης, υπερασπιζόμενες τις πετρελαϊκές συμφωνίες που έχουν ήδη υπογράψει με τη Βαγδάτη και πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή μετά την άρση των κυρώσεων. Η κρίση κλιμακώνεται με την αποχώρηση από τη Βαγδάτη όλων των επιθεωρητών στις 13 Νοέμβρη. Οι αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις, όμως, του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Γεβγκένι Πριμακόφ, που φέρεται να υποσχέθηκε στην ιρακινή ηγεσία την προσπάθεια για επίσπευση άρσης του εμπάργκο, οδηγεί στην επιστροφή τους στην ιρακινή πρωτεύουσα στις 27 του ίδιου μήνα και στην επανέναρξη των επιθεωρήσεων.

Ο τελευταίος μήνας του 1997 βρίσκει τη Βαγδάτη και τον ΟΗΕ, κυρίως πάντα την Ουάσιγκτον, να διαξιφίζονται για το κατά πόσο οι επιθεωρητές θα ελέγξουν και τα δεκάδες προεδρικά παλάτια, που χαρακτηρίζονται από την ιρακινή ηγεσία ως σύμβολα εθνικής κυριαρχίας. Αλλεπάλληλες είναι και πάλι οι συσκέψεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς όλοι ανεξαιρέτως καλούν τη Βαγδάτη να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, αλλά δε δείχνουν όλοι διατεθειμένοι να χρησιμοποιήσουν "σκληρή γλώσσα". Από την πλευρά του, ο Ιρακινός Πρόεδρος Σαντάμ Χουσεϊν, σε μια κίνηση που χαρακτηρίστηκε ως κίνηση εντυπωσιασμού, άνοιξε τις πύλες ορισμένων παλατιών στους δημοσιογράφους. Στο περιθώριο, βέβαια, όλης της διένεξης ισχύος και συμφερόντων τέθηκε για άλλη μια φορά το ζήτημα των συνθηκών διαβίωσης, των τεράστιων ελλείψεων σε φάρμακα και σε τρόφιμα, που σύμφωνα με εκθέσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερα από 1.000.000 παιδιά μικρότερα των 6 χρόνων, τα οποία πολλάκις χρησιμοποιήθηκαν εκατέρωθεν ως επιχείρημα, αλλά διόλου δε φαίνεται να απασχολούν πραγματικά τους συμμετέχοντες σε αυτό το παιχνίδι κυριαρχίας και συμφερόντων!


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ