Τα έτη 1928 - 1929 άρχισε να εφαρμόζεται στην ΕΣΣΔ η συνταξιοδότηση για πρώτη φορά των εργαζομένων απ' τους άντρες της βιομηχανίας μετάλλου. Το 1930 ο γιατρός Ιω. Α. Αντωνιάδης,μετά από περιοδεία του στη Σοβιετική Ενωση, εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο: "Αι κοινωνικαί ασφαλίσεις εις την ΕΣΣΔ". Εκτενή αποσπάσματα του βιβλίου δημοσιεύσαμε στο "Ρ" της 16.11.1997.

Με το βιβλίο αυτό ο Ιω. Αντωνιάδης μάς πληροφορεί πώς άρχισε να εφαρμόζεται η συνταξιοδότηση στην ΕΣΣΔ: "Η ασφάλισις κατά του γήρατος περιλαμβάνει διά πρώτην φοράν εις τον προϋπολογισμόν του 1928 - 1929 ποσόν 8 εκατ. ρουβλίων, ενώ εν τοιούτω 1929 - '30: 25 εκατ. Η μορφή αύτη περιθάλψεως, αποσύρουσα εκ της παραγωγής τους πολύ ηλικιωμένους εργάτας, θα συντελέση εις την ανανέωσιν του εργαζόμενου πληθυσμού και την ελάττωσιν της αεργίας".

Ειδικότερα για την "ασφάλισιν της αεργίας" ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά σε 4,5 σελίδες τον τρόπο κάλυψης του άνεργου, καθώς και στατιστικά στοιχεία. Ενδιαφέρων είναι ο επίλογος αυτού του κεφαλαίου: "Από του 1929 η αεργία εν τη Σοβ. Ενώσει ελαττούται καταπληκτικώς, συνεπεία της εντατικότητος προς βιομηχανοποίησιν της αχανούς χώρας, της εγκαθιδρύσεως της συνεχούς εργασίας και της πενταημέρου εβδομάδος".

Για τη συνταξιοδότηση ο Ιω. Αντωνιάδης σημειώνει: "Η ασφάλισις κατά του γήρατος εφαρμόζεται πρώτον εις την βιομηχανίαν των μετάλλων, των μεταλλείων, των μεταφορών και της υφαντουργίας, από της ηλικίας των 60 ετών διά τους άνδρας και των 55 ετών διά τας γυναίκας, κατόπιν εργασίας εις το επάγγελμα τουλάχιστον 25 ετών. Το ποσόν της λαμβανομένης συντάξεως είναι σήμερον τα τέσσερα ένατα του μηνιαίου μισθού".

Ολες αυτές οι πλευρές - καθώς και βασικά συμπεράσματα του συγγραφέα - συμπυκνώνονται στον επίλογο του βιβλίου, που τον δημοσιεύουμε ολόκληρο: "Οταν παραβάλη τις την οργανικήν υφήν της Σοβιετικής Κοινωνικής Ασφαλίσεως μετά της οργανώσεως της κοινωνωνικής ασφαλίσεως εις τας άλλας χώρας, ό,τι γίνεται αμέσως οφθαλμοφανές είνε η οργανική ενότης της Σοβιετικής Κοινωνικής Ασφαλίσεως, ενότης που δεν έχει πραγματοποιηθή εις ουδεμίαν ακόμη εκ των χωρών της Δύσεως. Ενώ παντού οι διάφοροι κλάδοι των κοινωνικών ασφαλίσεων εξυπηρετούνται υπό των οργανώσεων ασφαλίσεως διαφόρων, εν τη Ενώσει των Σοβ. Σοσιαλ. Δημοκρατιών, όλοι οι κλάδοι ανήκουν εις την αρμοδιότητα μιας ενιαίας οργανώσεως. Αποτελούντες μέρος του συστήματος του Επιτροπάτου επί της Εργασίας οι οργανισμοί της κοιν. ασφαλίσεως συντονίζουν εξ άλλου τη δραστηριότητά των μετά των άλλων μορφών του διακανονισμού της εργασίας(προστασία της εργασίας, αγών κατά της αεργίας). Η δευτέρα χαρακτηριστική ιδιομορφία της οργανώσεως της Σοβιετικής Κοινωνικής Ασφαλίσεως είνε η υφή της, συστηματικώς πραγματοποιούμενη επί βάσεως γεωγραφικής. Ούτως αποφεύγεται η καταθριμμάτισις των κοιν. ασφαλίσεων κατ' επιχείρησιν, κατά συνδικάτα επαγγέλματος κτλ. Η καθαρώς γεωγραφική υφή της κοιν. ασφαλίσεως είνε σπανιωτάτη εις τα αστικά κράτη, όσον αφορά την κατά της νόσου ασφάλισιν. Τα οργανωτικά πλεονεκτήματα των ευρειών οργανώσεων εις την σφαίραν της ασφαλίσεως είνε προφανή. Τέλος, ό,τι διακρίνει ουσιωδώς την σοβιετικήν οργάνωσιν της κοινωνικής ασφαλίσεως από ό,τι βλέπομεν εις τας αστικάς χώρας είνε η διαχείρισις όλων των κοιν. ασφαλίσεων, από της βάσεως μέχρι της κορυφής, υπ' αυτών τούτων των ησφαλισμένων, δρώντων διά της οδού των συνδικαλιστικών οργανισμών των. Εις τας αστικάς χώρας, ο βαθμός συμμετοχής των εργατών εις την διαχείρισιν των οργανισμών ασφαλίσεως εξαρτάται εκ των καταβολών κοινωνικής ασφαλίσεως τας οποίας αφήνουν, ενώ εις την Ενωσιν των Σοβ. Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, οι εργάται διαχειρίζονται την κοιν. ασφάλισιν παρ' όλον που είνε απηλλαγμένοι της πληρωμής καταβολών ασφαλίσεως. Οι εργοδόται είνε μακράν πάσης συμμετοχής εις τους διευθύνοντας την κοινωνικήν ασφάλισιν οργανισμούς.

Βεβαίως θα είχε τις άδικον να θεωρήση την συμμετοχήν των Επιτροπάτων του Λαού επί των Οικονομικών εις το Ομοσπονδιακόν Συμβούλιον ή εις το Συμβούλιον της Κοινων. Ασφαλίσεως της Δημοκρατίας ως συμμετοχήν των εργοδοτών. Ενταύθα πρόκειται περί της συμμετοχής εις την διεύθυνσιν της Κοινωνικής Ασφαλίσεως των οργανισμών του Κράτους, ως ούσης ζητήματος οικονομικού και αντιπροσωπευούσης συμφέροντα της φορολογίας της βιομηχανίας και των μεταφορών του Κράτους. Χάρις εις τη συμμετοχήν των αντιπροσώπων των οικονομικών οργανισμών εις το Ομοσπονδιακόν Συμβούλιον, η πολιτική των Κοινων. Ασφαλίσεων συντονίζεται μετά των συμφερόντων της σοσιαλιστικής βιομηχανίας. Αλλωστε οι αντιπρόσωποι των οικονομικών οργανισμών του Εργατικού Κράτους δεν είνε οι φορείς ιδεών μιας εχθρικής τάξεως εις την οργάνωσιν των ασφαλίσεων, αλλ' όλως τουναντίον.

Διότι δεν τολμώμεν να φαντασθώμεν ότι θα δεχθή αστικόν τι κράτος, οσονδήποτε φιλεργατικήν πολιτικήν και αν έχη, να διαθέση το δέκατον του προϋπολογισμού του υπέρ των Κοινωνικών Ασφαλίσεων και να κινητοποιήση εννεακοσίας χιλιάδας υγειονομικούς εργάτας (ιατρούς - φαρμακοποιούς - οδοντιάτρους - μαίας - νοσοκόμους κτλ.) ίνα περίθαλψη 150 εκατ. ψυχών εις τα τελειότερα υγειονομικά ιδρύματα - άλλοτε τα περισσότερα ανάκτορα των ολίγων- όπως η Σοβιετ. Ενωσις.

Σήμερον η Σοβιετική Ενωσις επί του συνόλου προϋπολογισμού της του 1929 - '30 εξ 11,4 δισεκατ. ρουβλίων διέθεσεν υπέρ των κοινωνικών ασφαλίσεων 1,1 δισεκατ. ρούβλια, χωρίς το παράπαν να ενοχλήση τους εργαζομένους, εξ αυτών δε των ασφαλίστρων προσέφερε και όλην την υγειονομικήν περίθαλψιν εις τους μη ησφαλισμένους.

Επί 11,4 δισεκατ. εκτός των 1,100 εκατ. διετέθησαν και 2,400 εκατ. διά κοινωνικούς και πνευματικούς σκοπούς.

Αν εφαρμόσουν τα ίδια μέτρα υπέρ των λαών των και τα αστικά κράτη, χωρίς να επιβαρύνουν ουδ' επ' ελάχιστον τους εργαζομένους και αναμειχθούν πως εις τα καθ' αυτούς, αφήσουν δε πλήρην εις αυτούς την μετά περισκέψεως και αγάπης διαχείρισιν της ασφαλίσεώς των, δε θα είνε πλέον ή Σοβιετικά και πάσα διάκρισις μεταξύ των και αγών θα εκλείψη. Αλλά δύνανται ποτέ να τα εφαρμόσουν;".