Ενα εξάμβλωμα, ένα νομοθετικό έκτρωμα, διέρρευσε χτες στον Τύπο από κύκλους της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών. Είκοσι τρία από τα 24 άρθρα του εφτασφράγιστου, μέχρι τώρα, νομοσχεδίου, με τίτλο "Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης", διοχετεύτηκαν τελικά στους συντάκτες του υπουργείου Εσωτερικών, ενώ το άρθρο 1, που προβλέπει τις συγκεκριμένες χωροθετήσεις των νέων δήμων, παραμένει "κλειδωμένο" σε κομπιούτερ της ΕΕΤΑΑ, υπάλληλος της οποίας έχει αποσπαστεί "παρά τω υπουργώ", ώστε να βοηθάει στο συνεχές "μαγείρεμα" μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Από τα 23 άρθρα, ανάμεσα σε άλλα, για ζητήματα δημοκρατίας, γίνεται καθαρό ότι:

Η κυβέρνηση πετά στο καλάθι των αχρήστων, για άλλη μια φορά, το αίτημα για απλή αναλογική και με το νομοσχέδιο ορίζει πως οι δημοτικές εκλογές θα συνεχίσουν να διεξάγονται με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Σύμφωνα με τα σχέδιά της, ο αριθμός των μελών του κάθε δημοτικού συμβουλίου προσαυξάνεται κατά μία μονάδα για κάθε δημοτικό διαμέρισμα (πρώην κοινότητα ή οικισμός), με πληθυσμό 300 κατοίκων και άνω, πλην της έδρας του νέου ΟΤΑ.

Απ' αυτό προκύπτει ότι νέοι ΟΤΑ με τον ίδιο πληθυσμό θα έχουν διαφορετικό αριθμό δημοτικών συμβούλων, ανάλογα με το πόσες κοινότητες έχουν συνενωθεί στο πλαίσιό τους. Για παράδειγμα και σύμφωνα με τον ισχύοντα Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα, για ΟΤΑ με 5.000 κατοίκους, λειτουργεί 11μελές ΔΣ. Αν όμως, έχουμε ΟΤΑ ίδιου πληθυσμού, στον οποίον έχουν ενταχθεί και 10 κοινότητες, με πληθυσμό η καθεμιά πάνω από 300 κατοίκους, τότε, τα μέλη του ΔΣ γίνονται 21!

Παράλληλα, ορίζει πως κάθε οικισμός ή δήμος και κοινότητα, που καταργήθηκε με τη συνένωση, και έχει πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων, μετονομάζεται σε Δημοτικό Διαμέρισμα και δημιουργείται εκεί Τοπικό Συμβούλιο (ΤΣ). Το ΤΣ είναι 5μελές και αποτελείται από τον πρόεδρο (θα είναι και δημοτικός σύμβουλος) και 4 μέλη. Η δε εκλογή τους "γίνεται κατά συνδυασμούς. Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται". Επομένως, το δικαίωμα καθόδου στις εκλογές, για το ΤΣ, μεμονωμένου - ανεξάρτητου υποψηφίου καταργείται.

Να σημειωθεί πως οι ψηφοφόροι θα πρέπει να ψηφίσουν με ψηφοδέλτια - "σεντόνια", όπου θα αναγράφονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, πρόεδροι Τοπικών Συμβουλίων, τοπικοί σύμβουλοι και πάρεδροι (θα εκπροσωπούν τους πρώην ΟΤΑ με πληθυσμό κάτω των 300 κατοίκων). Και αυτό, χώρια από το χαμό που θα γίνει με τα ξεχωριστά ψηφοδέλτια, που θα πρέπει να τυπωθούν για κάθε ΤΣ, με αποτέλεσμα, αν σε έναν ΟΤΑ λειτουργούν 7 ΤΣ, να χρειάζονται και 7 ψηφοδέλτια κάθε συνδυασμού.

Επιπλέον, η δήλωση του συνδυασμού για τις δημοτικές εκλογές, δε γίνεται δεκτή, αν δεν περιλαμβάνονται σ' αυτήν υποψήφιοι τουλάχιστον για το 50% των ΤΣ του δήμου. Μάλιστα, οι υποψήφιοι τοπικοί σύμβουλοι κάθε συνδυασμού δεν μπορεί να είναι λιγότεροι από 3 για κάθε ΤΣ. Αρα, αν έχουμε ΟΤΑ με 10 ΤΣ, ο κάθε συνδυασμός θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 30 υποψηφίους, μόνο και μόνο για τοπικούς συμβούλους.

Από τα παραπάνω, προκύπτει πως θα δημιουργηθεί και τεράστια δυσκολία συγκρότησης των ψηφοδελτίων, λόγω του απαιτούμενου τεράστιου αριθμού υποψηφίων. Για παράδειγμα, για έναν ΟΤΑ, 5.000 κατοίκων με 10 ΤΣ και 21μελές ΔΣ, θα χρειάζονται τουλάχιστον 49 υποψήφιοι. Προσθέστε εδώ και τους 2 υποψήφιους παρέδρους για κάθε δημοτικό διαμέρισμα, με πληθυσμό μέχρι 300 κατοίκους, που μπορεί να υφίστανται σε κάθε νέο ΟΤΑ. Επομένως, η δυνατότητα κατάρτισης ψηφοδελτίων, ειδικά για τα μικρά κόμματα ή για συνδυασμούς ανεξαρτήτων, γίνεται επικίνδυνα δύσκολος!

Το νομοσχέδιο ορίζει πως μόνο για την ανάδειξη των ΤΣ η εκλογή θα γίνεται με ένα σύστημα απλής αναλογικής. Πρόεδρος του ΤΣ και άρα και δημοτικός σύμβουλος, θα είναι ο υποψήφιος σύμβουλος του πλειοψηφήσαντος στο Δημοτικό Διαμέρισμα συνδυασμού, που έχει λάβει τις περισσότερες ψήφους προτίμησης. Ομως αν ο συνδυασμός του δε διαθέτει αντίστοιχη έδρα στο Δημοτικό Συμβούλιο, πρόεδρος του ΤΣ θα είναι ο υποψήφιος σύμβουλος του δεύτερου σε εκλογική δύναμη στο διαμέρισμα συνδυασμού, με την προϋπόθεση αυτός να διαθέτει αντίστοιχη έδρα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Αν ούτε αυτός έχει αντίστοιχη έδρα στο ΔΣ, στο παιχνίδι μπαίνει ο τρίτος και ούτω καθεξής. Επιπλέον, ο υποψήφιος δήμαρχος του κάθε συνδυασμού δεν μπορεί να είναι πρόεδρος ΤΣ, ακόμα και στην περίπτωση που ο συνδυασμός του εκλέγει μόνο μία έδρα, αυτήν του προέδρου του ΤΣ.

Επομένως και η εφαρμογή απλής αναλογικής, έστω και για τα ΤΣ, κάθε άλλο παρά εγγυάται την αναλογική εκπροσώπηση στα δημοτικά διαμερίσματα, καθώς εξαρτάται από τη συνολική πορεία του συνδυασμού.

Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των ΤΣ, καταργείται διάταξη του σημερινού Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία οι κοινότητες από τις οποίες προέρχονται ήταν νομικά πρόσωπα και επομένως δεν έχουν πλέον καμία αρμοδιότητα διαχείρισης πόρων. Επιπλέον "προτείνουν", "διατυπώνουν γνώμη" και "εκφέρουν άποψη" στο Δημοτικό Συμβούλιο, χωρίς να έχουν αποφασιστικό ρόλο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και η αποδοχή ενός κληροδοτήματος που διατίθεται για δημοτικό διαμέρισμα, γίνεται από τη Δημαρχιακή Επιτροπή.

Σχετικά με τους παρέδρους,που θα εκπροσωπούν τα δημοτικά διαμερίσματα, πρώην ΟΤΑ και συνοικισμοί με πληθυσμό μέχρι 300 κατοίκους, δε θα εκλέγονται με απλή αναλογική, αλλά θα προέρχονται από το συνδυασμό του δημάρχου που πλειοψήφησε στις δημοτικές εκλογές. Ο πάρεδρος δεν έχει αποφασιστικό ρόλο για τα θέματα που αφορούν την περιοχή και περιορίζεται στο να κάνει προτάσεις. Απλώς έχει δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, για θέματα που συζητούνται εκεί και αφορούν το δημοτικό διαμέρισμα στο οποίο έχει εκλεγεί.