"Ολα είναι μία φάρσα", αποφάνθηκαν τέσσερις ομιλητές στην αρχή της συνέντευξης Τύπου, που δόθηκε με την ολοκλήρωση των εργασιών της Διάσκεψης. Και αυτό κατ' αρχήν, όπως διαπίστωσε ο αντιπρόεδρος της Νότιας Αφρικής Τάμπο Μπέκι, αφού "εδώ δε βρίσκονται παρά ελάχιστοι ηγέτες των πλούσιων χωρών, έχουν έρθει μόνο εκπρόσωποι του Νότου του πλανήτη μας, και αυτό, φυσικά, δεν είναι τυχαίο". Να πούμε εδώ πως το γεγονός ότι ο "πλούσιος" κόσμος δεν πολυσκοτίζεται για τα εκατομμύρια πεινασμένων σε όλον τον κόσμο, αν και υποκριτικά ισχυρίζεται το αντίθετο, φάνηκε και από την ελλιπέστατη παρουσία του, σε ανώτατο ή ανώτερο επίπεδο, στη Διάσκεψη. Από τις 186 χώρες που συμμετείχαν στη Διάσκεψη λίγες, κυρίως αφρικανικές και ασιατικές, εκπροσωπούνταν από τους Προέδρους τους και τους πρωθυπουργούς τους, άλλες από τους αντιπροέδρους τους και οι περισσότερες εκπροσωπούνταν από υπουργούς ή από τους εκπροσώπους τους στην Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), που διοργάνωσε και τη Διάσκεψη. Από το "κλαμπ" των 7 πλουσιοτέρων χωρών, παρών, σε ανώτερο επίπεδο, ήταν μόνο ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Αλέν Ζιπέ και, φυσικά, οι οικοδεσπότες, ο Πρόεδρος και πρωθυπουργός της Ιταλίας Σκάλφαρο και Πρόντι, αντίστοιχα, ενώ από τον ευρύτερο χώρο των αναπτυγμένων χωρών παρών ήταν ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Χοσέ Μαρία Αθνάρ. Με την ολοκλήρωση των εργασιών της, η Διάσκεψη υποσχέθηκε, μέσα από τη "Διακήρυξη της Ρώμης" και το "Σχέδιο δράσης" που ψήφισε, μεταξύ άλλων, αύξηση της αγροτικής παραγωγής, άρση των φραγμών στη διακίνηση τροφίμων και μείωση κατά 50% των 840.000.000 ανθρώπων που σήμερα υποσιτίζονται. Το σχέδιο επτά σημείων που υιοθέτησαν οι 186 χώρες προβλέπει ότι όλα αυτά θα γίνουν μέχρι το 2015. Ωστόσο, καθώς όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτε περισσότερο από μία σειρά μη δεσμευτικών κατευθυντήριων γραμμών, πολλοί είναι εκείνοι που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους ή που εκφράζουν, από διαφορετικές θέσεις, την αντίθεσή τους.

Πρώτες - πρώτες στον κατάλογο των "συνετών" οι ΗΠΑ, που ανησυχούν μήπως και αναγκαστούν με νόμο να παρέχουν βοήθεια στους πεινασμένους της Γης. Αλίμονο, η κατοχύρωση του δικαιώματος στην τροφή ως "διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα" μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα στις χώρες υπό ανάπτυξη να προβούν σε νόμιμες ενέργειες ενάντια στις πλούσιες χώρες. Γι' αυτό, λοιπόν, η Ουάσιγκτον πήρε τα μέτρα της, με γραπτό υπόμνημά της στον γενικό διευθυντή της FAO Ζακ Ντιουφ, όπου ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται απλά για "έναν στόχο, μία επιθυμία", χωρίς καμία διεθνή υποχρέωση για τις κυβερνήσεις. Ετσι, λοιπόν, το δικαίωμα στην τροφή, που και η FAO θεωρεί "βασικό ανθρώπινο δικαίωμα", για τις ΗΠΑ είναι μόνο "ένας στόχος, μία επιθυμία", που μπορεί να υλοποιηθεί σταδιακά, χωρίς καμία διεθνή δέσμευση και χωρίς να μειώνει την ευθύνη των κυβερνήσεων απέναντι στους πολίτες τους!

Ο Πρόεδρος της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, που παραβρέθηκε στη διάσκεψη και με το δριμύ "κατηγορώ" του τάραξε τα σχετικά ήρεμα νερά της Διάσκεψης, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους, χαρακτηρίζοντας την ίδια τη Διάσκεψη "φύλλο συκής για τους δαίμονες του καπιταλισμού", προκαλώντας θερμά χειροκροτήματα. Στη συνέχεια της ομιλίας του, αναρωτήθηκε: "Εφόσον 35.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα από πείνα, τότε γιατί στις αναπτυγμένες χώρες οι ελιές ξεριζώνονται, τα κοπάδια σφάζονται και περιουσίες πληρώνονται για να μην παράγει πια η γη;", μα, επειδή, όπως είπε στη συνέχεια, ακριβώς "ο καπιταλισμός, ο νεοφιλελευθερισμός, οι νόμοι μιας άγριας αγοράς, το εξωτερικό χρέος, η υπανάπτυξη, οι άνισες ανταλλαγές είναι αυτά που σκοτώνουν τόσους ανθρώπους στον κόσμο".

Ακόμα, σχετικά με τους απαράδεκτους και απάνθρωπους οικονομικούς αποκλεισμούς, ο Φιντέλ Κάστρο καταδίκασε "τις εγκληματικές πολιτικές και τους παράλογους αποκλεισμούς που επιβάλλονται και σε τρόφιμα και φάρμακα, με αποτέλεσμα ολόκληροι λαοί να λιμοκτονούν και να στερούνται την ιατρική περίθαλψη" και, στη συνέχεια, αναρωτήθηκε "πού είναι η ηθική τους, πού είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πού βρίσκεται το πραγματικό νόημα αυτών των πολιτικών;". Τη φωνή τους κατά των αποκλεισμών ύψωσαν και το Ιράκ, η Λιβύη, το Μπουρούντι και το Σουδάν.

Ας μας επιτρέψουν, λοιπόν, οι συντάκτες και υπογράφοντες τα δύο έγγραφα, εκπρόσωποι χωρών - μελών της οργάνωσης του ΟΗΕ, FAO, να ρωτήσουμε: Τι άλλο μπορεί να είναι αυτό, αν όχι υποκρισία, όταν από τη μία διακηρύσσουν ότι "τα τρόφιμα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέσο πολιτικής πίεσης", ενώ, από την άλλη, ο ίδιος ο ΟΗΕ επιβάλει, για παράδειγμα, το εμπάργκο στο Ιράκ;

Βέβαια, οι αναπτυγμένες χώρες μπορεί να "πάσχισαν" επί πέντε μέρες να βρουν λύσεις για το πώς να ταϊσουν τους πεινασμένους αυτής της Γης, ταυτόχρονα, όμως, και ελαφρά τη καρδία, καταδικάζουν ολόκληρους λαούς στην πείνα και την αθλιότητα, επιβάλλοντας αποκλεισμούς για να εκβιάσουν τις πολιτικές λύσεις, που εκείνες κρίνουν "ενδεδειγμένες".

Οσο για τους στόχους και τις αποφάσεις της Διάσκεψης, ακούστηκαν αρκετές επικριτικές φωνές: "Είναι ντροπή", τόνισε ο Φιντέλ Κάστρο, "και μόνο λόγω της μετριοπάθειάς τους, οι στόχοι αυτοί είναι μία ντροπή". "Ελειψε η τόλμη", κατήγγειλαν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις - που πραγματοποίησαν μία παράλληλη Διάσκεψη, επίσης στη Ρώμη, και στους οποίους παραχωρήθηκαν ολόκληρα 4 λεπτά (!) της ώρας για την παρέμβασή τους στη Διάσκεψη της FAO - επισημαίνοντας ότι οι στόχοι και οι αποφάσεις της Διάσκεψης κινούνται, δυστυχώς, βάσει των μέχρι τώρα συνταγών για επέκταση του παγκόσμιου εμπορίου.

Σε επιμέρους θέματα, αντιρρήσεις εξέφρασε και η Αγία Εδρα, που παρέμεινε αμετακίνητη στην άρνησή της όσον αφορά τον περιορισμό των γεννήσεων. Για το ίδιο θέμα, διαφώνησαν και άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή, τα Ενωμένα Εμιράτα, η Μάλτα και η Νιγηρία, ενώ το Ιράν υπογράμμισε ότι δε δεσμεύεται να τηρήσει κανένα σημείο από τα έγγραφα που έρχεται σε αντίθεση με το νόμο του Ισλάμ. Σε όλους απάντησε ο γενικός διευθυντής της FAO, Ζακ Ντιουφ: "Ηταν ένας συμβιβασμός μεταξύ των 186 χωρών", είπε κοφτά. "Φυσικά, όλοι μας θα θέλαμε μέχρι το 2015 να μην υπήρχε κανείς που να πεινάει, όμως στα σοβαρά πιστεύετε ότι αυτό θα ήταν δυνατόν;".

Ας μας επιτρέψουν να πιστεύουμε ότι, με μία άλλη πολιτική από την ακολουθούμενη, - ναι, είναι δυνατόν - να μειωθεί πολύ δραστικά, αν όχι να εξαλειφθεί εντελώς, η πείνα στον κόσμο. Ωστόσο, οι, ανά τον κόσμο, "έχοντες" και "κατέχοντες" απέδειξαν περίτρανα, και στη Διάσκεψη της Ρώμης, ότι εκείνο που τους ενδιαφέρει δεν είναι, φυσικά, τα εκατομμύρια των πεινασμένων αυτής της Γης, αλλά πώς να "έχουν" και να "κατέχουν" ακόμα περισσότερα.